Mahesh

These AP 6th Class Telugu Important Questions 9th Lesson ధర్మ నిర్ణయం will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 6th Class Telugu 9th Lesson Important Questions and Answers ధర్మ నిర్ణయం

6th Class Telugu 9th Lesson ధర్మ నిర్ణయం Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

పరిచిత గద్యాలు

1. కింది పరిచిత గద్యభాగాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

రథానికి కట్టిన గుర్రాలు వాయువేగంతో పరుగిడుతున్నాయి. మెరుపు వేగంతో క్షణంలోనే ఆ ప్రదేశాన్ని దాటిపోయింది రథం. ఆ రథచక్రాల కిందపడి ఒక యువకుడు అసువులు బాశాడు. ప్రజలందరూ చుట్టూ చేరి తమ సానుభూతిని తెలియచేసారు. ఇంతలో అక్కడికి చేరుకుంది ఆ యువకుని తల్లి, కొడుకు ఆకస్మిక మరణానికి ఆ తల్లి గుండె పగిలింది. ఈలోపు సూర్యుడు అస్తమించాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) గుర్రాలు ఏ వేగంతో పరుగెడుతున్నాయి?
జవాబు:
గుర్రాలు వాయువేగంతో పరుగిడుతున్నాయి.

ఆ) యువకుడు ఎందుకు మరణించాడు?
జవాబు:
యువకుడు రథచక్రాల కింద పడడం వల్ల మరణించాడు.

ఇ) మెరుపు వేగంతో వెళ్ళింది ఏది?
జవాబు:
మెరుపు వేగంతో వెళ్ళింది రథం.

ఈ) తల్లి గుండె ఎందుకు పగిలింది?
జవాబు:
కొడుకు ఆకస్మిక మరణానికి తల్లి గుండె పగిలింది.

2. కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

న్యాయమూర్తులు సుదీర్ఘంగా విచారించారు. నగరవీధిలో పసివారుంటారు, నిస్సహాయులెందరో. ఉంటారు. మదించిన గుర్రాలను కట్టిన రథంపై రాకుమారుడు నగర వీధులలోకి పోకూడదు.

ప్రాణాపాయం కలుగుతుంది. యువరాజు ఎక్కిన రధం వేగానికి ఒక ప్రాణం బలి అయింది. మరణశిక్ష తప్ప దీనికి మరో మార్గం లేదు. న్యాయశాసనాలకు రాజకుమారుడని కాని, సామాన్యుడని కాని భేదముండదు. ఇక్కడ బంధుప్రీతికి చోటు లేదు అని న్యాయమూర్తులు చెప్పారు. తీర్పు వింటున్నంత సేపూ మహారాజు ముఖం ప్రశాంతంగానే ఉంది. మధ్యాహ్న సమయం సూచిస్తూ గంట మోగింది. సభ చాలించాడు. సింహాసనం దిగాడు. సింహాసనంపై ఉన్నంతసేపూ గంభీరంగా ఉన్నాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) నగరవీధుల్లో ఎవరెవరు ఉంటారని న్యాయమూర్తులు అన్నారు?
జవాబు:
నగర వీధుల్లో పసివారు, నిస్సహాయులెందరో ఉంటారని న్యాయమూర్తులు అన్నారు.

ఆ) రాకుమారునికి న్యాయమూర్తులు ఏ శిక్ష విధించారు?
జవాబు:
రాకుమారునికి న్యాయమూర్తులు మరణశిక్ష విధించారు.

ఇ) శాసనాలకు ఏ భేదం ఉండదు?
జవాబు:
న్యాయశాసనాలకు రాజకుమారుడని గాని, సామాన్యుడని గాని భేదం ఉండదు.

ఈ) తీర్పు విన్న మాధవవర్మ ఎలా ఉన్నాడు?
జవాబు:
తీర్పు వింటున్నంత సేపూ మాధవవర్మ ముఖం ప్రశాంతంగా, గంభీరంగా ఉంది.

3. కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఆ సాయంకాలమే ఆ శిక్షను అమలు చేశారు. “ధర్మో రక్షతి రక్షితః” – ధర్మాన్ని మనం రక్షిస్తే అది మనల్ని రక్షిస్తుంది అన్న సూక్తికి నిదర్శనంగా దుర్గామాత తన భక్తుడైన మాధవవర్మ పట్ల ప్రసన్నురాలైంది. ప్రభువు ధర్మ నిరతికి సంతోషపడింది. ఇంతలో హఠాత్తుగా కొండపై ఓ గర్జింపుతో వాన మొదలైంది.

జలజలా కురుస్తోంది.

గలగలా కురుస్తోంది. ఆశ్చర్యం !

ఘడియపాటు ఎడతెరపి లేకుండా విజయవాడ నగరమంతా బంగారు కాసుల వాన కురిసింది. బిలబిలమంటూ ప్రజలు వీధులలోనికి పరుగెత్తారు. అలా కనకవర్షం కురిపించిన దుర్గాదేవిని ఆనాటినుంచి కనకదుర్గగా పిల్చుకుంటున్నారు ప్రజలు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) “ధర్మోరక్షతి రక్షితః” అనే సూక్తికి అర్థం ఏమిటి?
జవాబు:
ధర్మాన్ని మనం రక్షిస్తే, ధర్మం మనలను రక్షిస్తుంది – అని ఈ సూక్తికి అర్థం.

ఆ) దుర్గాదేవి ఎందుకు ప్రసన్నురాలైంది?
జవాబు:
దుర్గాదేవి మాధవవర్మ ధర్మనిరతికి సంతోషపడి ప్రసన్నురాలైంది.

ఇ) కాసులవాన ఎలా కురిసింది?
జవాబు:
కాసులవాన జలజలా, గలగలా ఘడియపాటు కురిసింది.

ఈ) దుర్గాదేవిని కనకదుర్గగా ఎందుకు పిలుస్తున్నారు?
జవాబు:
విజయవాడలో ఘడియపాటు బంగారు కాసుల వాన కురిపించడం వలన దుర్గా దేవిని కనకదుర్గగా పిలుస్తున్నారు.

అపరిచిత గద్యాలు

1. కింది పేరా చదవండి. అడిగిన విధంగా ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

మానవుడు స్వేచ్ఛాజీవి. కొన్నాళ్ళు అన్నపానీయాలు లేకపోయినా తట్టుకోగలడేమో కానీ, స్వేచ్చ లేకపోతే భరించలేడు. ఆత్మాభిమానం, ఆత్మవిశ్వాసం అనే బలాలతో మానవజాతి నిరంతర ప్రగతిని సాధించింది. ఈనాడు మనం స్వేచ్ఛగా సుఖసంతోషాలతో హాయిగా జీవిస్తున్నామంటే, దానివెనుక మన పూర్వీకుల కృషి ఎంతైనా ఉంది. దాన్ని తెలుసుకోవలసిన అవసరం కూడా ఉంది. చరిత్రలో మన భారతీయుల కృషిని అధ్యయనం చేసినట్లయితే వెనుకటి తరాలవారి ముందుచూపు తెలుస్తుంది. వ్యక్తి ‘అశాశ్వతుడు, వ్యవస్థ శాశ్వతం.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మానవుడు ఏమి లేకపోతే తట్టుకోలేడు?
జవాబు:
మానవుడు స్వేచ్ఛ లేకపోతే తట్టుకోలేడు.

ఆ) పై పేరాకు శీర్షికను సూచించండి.
జవాబు:
పై పేరాకు ‘స్వేచ్ఛ’ అని శీర్షిక పెట్టవచ్చు.

ఇ) చరిత్రను అధ్యయనం చేస్తే ఏమి తెలుస్తుంది?
జవాబు:
చరిత్రను అధ్యయనం చేస్తే వెనుకటి తరాలవారి ముందుచూపు తెలుస్తుంది.

ఈ) పై గద్యాన్ని చదివి, ఏదైనా ఒక ప్రశ్నను తయారుచేయండి.
జవాబు:
‘వ్యక్తి – వ్యవస్థ’ వీటిలో శాశ్వతమైనదేది?

2. కింది పేరా చదవండి. అడిగిన విధంగా ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

రాయలసీమ రత్నం, తెలుగుజాతి గర్వించదగిన ఆణిముత్యం ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి.

తెల్లదొరల పాలననుంచి మన దేశాన్ని విముక్తంచేసి స్వాతంత్ర్యం సాధించాలన్న గొప్ప తలంపుతో ఎందరో మహానుభావులు తమ సర్వస్వాన్ని ఒడ్డారు. అలాంటి త్యాగధనుల్లో అగ్రేసరుడు ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి. దేశ స్వాతంత్ర్యం కొరకు ఆత్మార్పణ గావించిన వీరాధివీరుడు. తెల్లదొరలను గజగజలాడించిన పరాక్రమశాలి. ఎంతటి పరాక్రమవంతుడో అంతటి కరుణామయుడు. వీర, శాంత గుణాల కలగలుపే ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) తెలుగుజాతి గర్వించదగిన ఆణిముత్యం ఎవరు?
జవాబు:
తెలుగుజాతి గర్వించదగిన ఆణిముత్యం ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి.

ఆ) పై పేరాకు శీర్షికను సూచించండి.
జవాబు:
పై పేరాకు ‘వీరాధివీరుడు’ అని శీర్షిక పెట్టవచ్చు.

ఇ) ఏయే గుణాల కలగలుపే ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి?
జవాబు:
వీర, శాంత గుణాల కలగలుపే ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి.

ఈ) ఇవ్వబడిన గద్యాన్ని చదివి, ఏదైనా ఒక ప్రశ్నను తయారుచేయండి.
జవాబు:
ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి ఏ ప్రాంతం వాడు?

3. కింది పేరా చదవండి. అడిగిన విధంగా ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

తెల్లదొరల నిరంకుశపాలన మనుషులనే కాదు పశువులను కూడా క్రూరంగా హింసించింది. పశువులను అడవులలో పెరిగే గడ్డి మేపుకోవడానికి పన్ను చెల్లించాలని బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం చట్టం చేసింది. దీనిని పుల్లరి అంటారు. సహాయ నిరాకరణోద్యమ కాలంలో భూమి పన్నులు, పశువుల పుల్లరి చెల్లించాలని బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం చేసిన శాసనాన్ని ఎదిరించి పోరాడిన వీరుడు, సాహసి, దీక్షాపరుడు, కృషీవలుడు కన్నెగంటి హనుమంతు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం ఏమని చట్టం చేసింది?
జవాబు:
పశువులను అడవులలో పెరిగే గడ్డి మేపుకోవడానికి పన్ను చెల్లించాలని బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం చట్టం చేసింది.

ఆ) ఈ పేరాకు శీర్షికను సూచించండి.
జవాబు:
ఈ పేరాకు ‘పుల్లరి’ అని శీర్షిక పెట్టవచ్చు.

ఇ) పశువుల పుల్లరి చెల్లించాలని బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం చేసిన శాసనాన్ని ఎదిరించి పోరాడిన వీరుడు ఎవరు?
జవాబు:
కన్నెగంటి హనుమంతు.

ఈ) ఇవ్వబడిన గద్యాన్ని చదివి, ఏదైనా ఒక ప్రశ్నను తయారుచేయండి.
జవాబు:
తెల్లదొరల నిరంకుశపాలన ఎట్టిది?

4. క్రింది కరపత్రం చదవండి. ప్రశ్నలకు జవాబులు వ్రాయండి.

మనవాళ్ళే ప్రత్యేక అవసరాలున్నవాళ్ళు మనవాళ్ళే. వాళ్ళకి చేయూతనివ్వండి. వాళ్ళు వేగంగా అభివృద్ధి చెందేలా | ప్రోత్సహించండి. ధైర్యం చెప్పండి. సహాయం చేయండి. మన సమాజ అభివృద్ధిలో వారూ భాగస్వాములౌతారు. వాళ్ళూ మనవాళ్ళే. వాళ్ళూ మన సోదరులే. ఇట్లు, ప్రత్యేక అవసరాలున్న వారి ప్రోత్సాహక కమిటీ, అమరావతి.

ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) పై కరపత్రం ఎవరు విడుదల చేశారు?
జవాబు:
ప్రత్యేక అవసరాలున్నవారి ప్రోత్సాహక కమిటీవారు పై కరపత్రాన్ని విడుదల చేశారు.

ఆ) ప్రత్యేక అవసరాలున్నవారు దేనిలో భాగస్వాములు కావాలి?
జవాబు:
సమాజ అభివృద్ధిలో ప్రత్యేక అవసరాలున్నవారు భాగస్వాములు కావాలి.

ఇ) వాళ్ళూ మనవాళ్ళే అన్నారు కదా ! వాళ్ళెవరు?
జవాబు:
ప్రత్యేక అవసరాలున్న వాళ్ళు.

ఈ) పై కరపత్రం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారుచేయండి.
జవాబు:
పై కరపత్రంలో ఎవరి గురించి చెప్పారు?

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

ప్రశ్న 1.
‘అతివేగం ప్రమాదకరం’ అనే వాక్యాన్ని మీ పాఠం ఆధారంగా సమర్థించండి.
జవాబు:
విజయవాడను మాధవవర్మ అనే రాజు పరిపాలించేవాడు. ఆయన కొడుకు యువరాజు పదివేల బంగారు నాణేలతో అరేబియా దేశానికి చెందిన మేలుజాతి గుర్రాలను కొన్నాడు. ఆ గుర్రాలను కట్టిన రథంపై విహారానికి బయలుదేరాడు. అతనికి పట్టాభిషేకం జరగబోతోంది. ఒళ్ళు తెలియని ఉత్సాహంతో గుర్రాలను పరిగెత్తించాడు. కోటవీధిలో సాయంకాలం సమయంలో జనం – తిరుగుతున్నారు. అయినా పట్టించుకోలేదు. గుర్రాలు వాయువేగంతో పరిగెడుతున్నాయి. రథం మెరుపువేగంతో దూసుకుపోతోంది. రథ చక్రాల కిందపడి ఒక యువకుడు మరణించాడు. ఆ యువకుని మరణానికి మితిమీరిన వేగంతో రథాన్ని నడపడమే కారణం. ఒళ్ళు తెలియని వేగం వలన అనవసరంగా ఒక యువకుడు బలైపోయాడు. దీన్ని విచారించిన మాధవవర్మ తన కుమారునికి కూడా మరణదండన విధించాడు. అందుచేత మితిమీరిన వేగం ఇతరులకు, తమకు కూడా ప్రమాదమని గుర్తించాలి.

ప్రశ్న 2.
వృద్ధురాలు మాధవవర్మతో మాట్లాడిన మాటలను బట్టి మీరేమి గ్రహించారు?
జవాబు:
మాధవవర్మ కుమారుని రథం క్రిందపడి వృద్ధురాలి కొడుకు మరణించాడు. ఆ మరణానికి ఆ తల్లి గుండె తల్లడిల్లింది. మరునాడు ఉదయం రాజు కొలువులోకి ప్రవేశించింది. ఆమె కన్నీరు మున్నీరుగా విలపిస్తోంది. రక్తంతో అట్టలు కట్టిన కొడుకు మృతదేహాన్ని రాజు ముందు ఉంచింది. తనకు ఒక్కడే కొడుకని రాజుకు చెప్పింది. తన కుటుంబానికి అతనే ఆధారమని వివరించింది. తన కుమారుని మరణానికి రాజకుమారుడే కారణమని చెప్పింది. ఏ దిక్కూలేని తనకు న్యాయం చేయమని ప్రార్థించింది. దీనిని బట్టి ఆ ముసలి తల్లి బాధ మాకు అర్థమయ్యింది.

ప్రశ్న 3.
ధర్మ నిర్ణయం ఎవరు చేశారు ? ఆ ధర్మ నిర్ణయం ఏమిటి?
జవాబు:
న్యాయమూర్తులు సుదీర్ఘంగా యువకుని మరణం గురించి విచారించారు. నగరవీధులలో పసిపిల్లలు, నిస్సహాయులు, సామాన్యులు చాలామంది తిరుగుతూ ఉంటారు. అటువంటి చోట మదించిన గుర్రాలను కట్టిన రథంపై రాజ కుమారుడు వెళ్ళడం తప్పని తేల్చారు. వెళ్ళినా మితిమీరిన వేగంతో వెళ్ళటం చాలా తప్పని తేల్చారు. యువకుని మరణానికి ఖచ్చితంగా రాజకుమారుడే కారణమని తేల్చారు. న్యాయ శాసనాలకు రాజకుమారుడని, సామాన్యులని భేదముండదన్నారు. బంధుప్రీతికి అవకాశం లేదని ఖచ్చితంగా చెప్పారు. న్యాయసూత్రాల ప్రకారం రాజకుమారునికి మరణదండన విధించాలని ధర్మ నిర్ణయం చేశారు.

ప్రశ్న 4.
‘ధర్మో రక్షతి రక్షితః’ ఈ పాఠం ఆధారంగా వ్యాఖ్యానించండి.
జవాబు:
ధర్మో రక్షతి రక్షితః అంటే ధర్మాన్ని మనం రక్షిస్తే ధర్మమే మనల్ని రక్షిస్తుంది అని అర్థం. రథాన్ని అతివేగంగా రాజకుమారుడు నడిపాడు. ఒక యువకుని మరణానికి కారణమయ్యాడు. న్యాయాధికారులు అతనికి మరణశిక్ష విధించాలన్నారు. రాజయిన మాధవవర్మకు రెండు సమస్యలు వచ్చాయి. తన పుత్రునకు తానే మరణశిక్ష విధించాలి. కానీ తండ్రిగా కుమారుని మరణానికి తను కారణం కావడం ధర్మం కాదు. రెండవది ఒక రాజుగా తప్పు చేసిన వాడికి శిక్ష విధించాలి. ధర్మాన్ని కాపాడాలి. ఈ పరిస్థితిలో కుటుంబ ధర్మం కంటే రాజధర్మం గొప్పది. అందుకే రాజధర్మానికి కట్టుబడి యువరాజుకి మరణదండన విధించాడు. అందుకే అతని ధర్మనిరతిని జగన్మాతయైన దుర్గాదేవి కూడా మెచ్చుకుంది. బంగారు వర్షం కురిపించింది. మరణించిన వారిని (రాజకుమారుని, యువకుని) బ్రతికించింది.

ప్రశ్న 5.
మీకు తెలిసిన ఒక ధర్మాత్ముని గురించి మిత్రునకు లేఖ రాయండి.
జవాబు:

లేఖ తిరుపతి, xxxxx. ప్రియమైన విజయ్ కు, నీ మిత్రుడు మనోజ్ వ్రాయు లేఖ. నీకు ఒక మంచి విషయం చెప్పాలి. మా గ్రామంలో వెంకటాచలం గారని ఒక పెద్దాయన ఉన్నారు. ఆయన చాలా మంచివారు. మా గ్రామంలోని పాఠశాలకు నాలుగెకరాల భూమి దానంగా ఇచ్చారు. దగ్గరుండి పాఠశాల కట్టించారు. పంచాయితీ ఆఫీసుకు ఆయన స్థలం ఇచ్చారు. ఆసుపత్రికి కూడా ఆయన స్థలం ఇచ్చారు. ఎవరికి ఏ అవసరం వచ్చినా సహాయం చేస్తారు. ఆయననందరూ మా గ్రామంలో ధర్మాత్ముడు అంటారు. నీకు తెలిసిన ధర్మాత్ముడి గురించి లేఖ రాయి. ఉంటాను మరి. ఇట్లు, నీ మిత్రుడు, టి. మనోజ్ వ్రాలు. చిరునామా : ఎస్. విజయ్, 6వ తరగతి, జిల్లా పరిషత్ ఉన్నత పాఠశాల, వెదురు పావులూరు, కృష్ణాజిల్లా.

ప్రశ్న 6.
ముసలమ్మకు, మాధవవర్మకు మధ్య జరిగిన సంభాషణ రాయండి.
జవాబు:
ముసలమ్మ : రాజుగారూ ! దండాలండీ.
మాధవవర్మ : ఏమైంది ? ఎందుకేడుస్తున్నావు?
ముసలమ్మ : నా కొడుకు చచ్చిపోయాడు బాబూ !
మాధవవర్మ : అయ్యయ్యో ! నీకేం పరవాలేదు. నేనున్నాను. ఎలా చచ్చిపోయాడు?
ముసలమ్మ : రథం కింద పడిపోయాడండీ !
మాధవవర్మ : ఆ రథం ఎవరిది? చూశావా?
ముసలమ్మ : చూశానండీ ! యువరాజు గారి రథమండి.
మాధవవర్మ : ఆఁ …… ? విచారణ చేయిస్తాను. దోషిని శిక్షిస్తాను. నీకు న్యాయం చేస్తాను.
ముసలమ్మ : ధర్మప్రభువులండీ ! తమరు ! !
మాధవవర్మ : ఇక నీవు వెళ్లవచ్చు. (ముసలమ్మ వెళ్లిపోతుంది)

III. భాషాంశాలు.

1. పర్యాయపదాలు :

కుమారుడు = కొడుకు, తనయుడు
గుఱ్ఱము = తురగము, అశ్వము .
మేఘం = పయోధరము, జీమూతము
శోకము = ఏడ్పు, రోదనము
హృదయం = ఎద, ఎడద
సువర్ణము = బంగారము, కనకము
రథం = తేరు, స్యందనము
వదనం = ముఖము, ఆననము
సభ = కొలువు, సదస్సు

2. ప్రకృతి – వికృతులు :

కోట్టము – కోట
వీథి – వీది
కుమారుడు – కొమరుడు
మేఘము – మొగులు
ప్రజ – పజ
న్యాయం – నాయం
శాసనము – చట్టము
పుత్రుడు – బొట్టెడు
మంత్రి – మంతిరి
కార్యము – కర్ణము
ధర్మము – దమ్మము
భటుడు – బంటు
రథము – అరదము
మూర్తి – మూరితి
వృద్ధు – పెద్ద
ఆజ్ఞ – ఆన
బంధువులు – బందుగులు
హృదయం – ఎద
అంతఃపురము – అంతిపురము
సంతోషము – సంతసము

3. సంధులు:

నాణేలను + ఇచ్చి = నాణేలనిచ్చి – (ఉత్వ సంధి)
ప్రజలు + అందరూ = ప్రజలందరూ – (ఉత్వ సంధి)
ముందు + ఉంచింది = ముదుంచింది – (ఉత్వ సంధి)
ఇతడు + ఒక్కడే = ఇతడొక్కడే – (ఉత్వ సంధి)
వారు + ఉంటారు = వారుంటారు – (ఉత్వ సంధి)
కుమారుడు + అని = కుమారుడని – (ఉత్వ సంధి)
భేదము + , ఉండదు = భేదముండదు – (ఉత్వ సంధి)
పరవశుడు + అయ్యాడు = పరవశుడయ్యాడు – (ఉత్వ సంధి)
భక్తుడు + ఐన = భక్తుడైన – (ఉత్వ సంధి)
ఆనతి + ఇచ్చాడు = ఆనతిచ్చాడు – (ఇత్వ సంధి)
ఉన్న + అంత = ఉన్నంత – (అత్వ సంధి)
పట్ట + అభిషేకం = పట్టాభిషేకం – (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)
న్యాయ + అధికారి = న్యాయాధికారి – (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)
సింహ + ఆసనం = సింహాసనం – (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)
కార్య + ఆచరణ = కార్యాచరణ – (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)
సు + ఉక్తి = సూక్తి – (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)

4. కింద గీతగీసిన పదాలకు అర్థాలు రాయండి. వాటితో సొంత వాక్యాలు రాయండి.

1. చెట్టు పడిపోతే పెద్ద ధ్వని వచ్చింది.
జవాబు:
ధ్వని = శబ్దం
అనవసరంగా శబ్దం చేయకు.

2. దేవుడు రథంపై ఊరేగుతున్నాడు.
జవాబు:
రథం = తేరు
అర్జునుని తేరును చూస్తే శత్రువులకు భయం.

3. మొన్న ప్రమాదంలో ఒకనికి నెత్తురు వచ్చింది.
జవాబు:
నెత్తురు = రక్తం
రక్తం ఎర్రగా ఉంటుంది.

5. కింది వ్యతిరేక పదాలు జతపర్చండి.

1) ఉత్సాహం	అ) పైన
2) కింద	ఆ) వెనుక
3) ముందు	ఇ) నిరుత్సాహం

జవాబు:

1) ఉత్సాహం	ఇ) నిరుత్సాహం
2) కింద	అ) పైన
3) ముందు	ఆ) వెనుక

6. కింది ప్రకృతులను వికృతులతో జతపర్చండి.

1) భటుడు	అ) మొగులు
2) మేఘము	ఆ) బంటు
3) ప్రజ	ఇ) పజ

జవాబు:

1) భటుడు	ఆ) బంటు
2) మేఘము	అ) మొగులు
3) ప్రజ	ఇ) పజ

7. కింది ఖాళీలను పూరించండి.

1. ప్రజలందరూ = ప్రజలు + అందరూ – ఉత్వ సంధి
2. ఏమన్నారు = ఏమి + అన్నారు – ఇత్వ సంధి
3. అక్కడెక్కడో = అక్కడ + ఎక్కడో – అత్వ సంధి
4. మంచి చెడులు = మంచియును, చెడుయు – ద్వంద్వ సమాసం
5. త్రిమూర్తులు = ముగ్గురైన మూర్తులు – ద్విగు సమాసం
6. నవరసాలు = తొమ్మిదైన (నవ సంఖ్య గల) రసాలు = ద్విగు సమాసం
7. రామలక్ష్మణులు మహావీరులు. ఇది సంయుక్త వాక్యం
8. అన్నం తిని బడికి వెళ్లాను. ఇది సంక్లిష్ట వాక్యం
9. లతకు చదవడం రాయడం వచ్చును. ఇది సంయుక్త వాక్యం.

8. ఈ క్రింది ప్రశ్నలకు సరైన జవాబులను బ్రాకెట్లలో గుర్తించండి.

1. ఎండలో తిరిగితే వదనం కందిపోయింది. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) ముఖం
ఆ) వందనం
ఇ) శరీరం
జవాబు:
అ) ముఖం

2. శాసనం అతిక్రమించకూడదు. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) మాట
ఆ) కారణం
ఇ) చట్టం
జవాబు:
ఇ) చట్టం

3. గురువుల సూక్తిని పాటించాలి. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) మాట
ఆ) మంచిమాట
ఇ) పాఠం
జవాబు:
ఆ) మంచిమాట

4. శోకము అనర్థదాయకం. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) ఏడ్పు
ఆ) బాధ
ఇ) కంగారు
జవాబు:
అ) ఏడ్పు

5. రథంపై దేవుడు వస్తాడు. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) గుర్రం, అశ్వం
ఆ) పల్లకి, పల్యంకిక
ఇ) తేరు, స్యందనం
జవాబు:
ఇ) తేరు, స్యందనం

6. మేఘం వస్తే వాన వస్తుంది. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) పయోధరము, జీమూతము
ఆ) శీతలం, చల్లగాలి
ఇ) చినుకు, జడి
జవాబు:
అ) పయోధరము, జీమూతము

7. దశరథుని కుమారుడు రాముడు. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) కొడుకు, కూతురు
ఆ) పుత్రి, బిడ్డ
ఇ) కొడుకు, తనయుడు
జవాబు:
ఇ) కొడుకు, తనయుడు

8. హృదయంలో మంచి మాత్రమే ఉండాలి. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) గుండె, కండరం
ఆ) ఎడద, ఎద
ఇ) మనస్సు, ఆలోచన
జవాబు:
ఆ) ఎడద, ఎద

9. కోట చుట్టూ సైన్యం ఉంది. (ప్రకృతిని గుర్తించండి)
అ) కోటరము
ఆ) కోట్టము
ఇ) కొట్టము
జవాబు:
ఆ) కోట్టము

10. భటుడు కాపలా ఉంటాడు. వికృతిని గుర్తించండి)
అ) బంటు
ఆ) భట్టు
ఇ) పటము
జవాబు:
అ) బంటు

11. కృష్ణమూర్తిని చూచి మొక్కాము. (వికృతిని గుర్తించండి)
అ) మూర్తము
ఆ) అమూర్తము
ఇ) మూరితి
జవాబు:
ఇ) మూరితి

12. కుమారుడు తల్లిదండ్రులను చూడాలి. (వికృతిని గుర్తించండి)
అ) కుమ్మరుడు
ఆ) కొమరుడు
ఇ) కొమారులే
జవాబు:
ఆ) కొమరుడు

13. ప్రజలందరూ తీర్పు వినడానికి వచ్చారు. (సంధి పేరు గుర్తించండి)
అ) ఉత్వ సంధి
ఆ) అత్వ సంధి
ఇ) ఇత్వ సంధి
జవాబు:
అ) ఉత్వ సంధి

14. రాజు ఆనతిచ్చాడు – సంధి పేరు గుర్తించండి.
అ) ఉత్వ సంధి
ఆ) ఇత్వ సంధి
ఇ) అత్వ సంధి
జవాబు:
ఆ) ఇత్వ సంధి

15. ఉన్నంతలో దానం చేయాలి. (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) ఉండి + అంత
ఆ) ఉంటు + అంత
ఇ) ఉన్న + అంత
జవాబు:
ఇ) ఉన్న + అంత

16. పంచపాండవులు ధర్మం వైపు నిలిచారు. (సమాసం పేరు గుర్తించండి)
అ) ద్విగువు
ఆ) ద్వంద్వం
ఇ) బహువ్రీహి
జవాబు:
అ) ద్విగువు

17. బ్రహ్మకు చతుర్ముఖములు ఉంటాయి. (విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి)
అ) నలువ ముఖాలు
ఆ) నాలుగైన ముఖాలు
ఇ) నాలుగు వేదాలు
జవాబు:
ఆ) నాలుగైన ముఖాలు

18. మూడైన (త్రిఐన) మూర్తులు – సమాసపదం గుర్తించండి.
అ) త్రిదశలు
ఆ) త్రిలోకాలు
ఇ) త్రిమూర్తులు
జవాబు:
ఇ) త్రిమూర్తులు

19. పాటలూ పద్యాలూ నేర్చుకొన్నది. (ఏ రకమైన వాక్యం)
అ) సంయుక్తం
ఆ) సంక్లిష్టం
ఇ) అనుమత్యర్థకం
జవాబు:
అ) సంయుక్తం

20. ఆడుతూపాడుతూ బ్రతకాలి. (ఏ రకమైన వాక్యం )
అ) సంయుక్తం
ఆ) సామాన్యం
ఇ) సంక్లిష్టం
జవాబు:
ఇ) సంక్లిష్టం

21. కిందివానిలో సంయుక్తం గుర్తించండి.
అ) వచ్చి, చూశారు
ఆ) వెళ్లకండి
ఇ) అన్నదమ్ములు
జవాబు:
ఇ) అన్నదమ్ములు

22. మాధవవర్మ ధర్మంగా, న్యాయంగా జీవించాడు. (వాక్య రకం)
అ) సంక్లిష్టం
ఆ) సంయుక్తం
ఇ) అనుమత్యర్థకం
జవాబు:
ఆ) సంయుక్తం

23. రామారావు, నాగేశ్వరరావు సినిమా నటులు. (వాక్య రకం)
అ) సంయుక్తం
ఆ) సంక్లిష్టం
ఇ) విధ్యర్థకం
జవాబు:
అ) సంయుక్తం

24. నలుగురూ వచ్చి వెళ్లాలి. (వాక్య రకం గుర్తించండి)
అ) విధ్యర్థకం
ఆ) సంయుక్తం
ఇ) సంక్లిష్టం
జవాబు:
ఇ) సంక్లిష్టం

25. కిందివానిలో పంచమీ విభక్తి ప్రత్యయం గుర్తించండి.
అ) కొఱకు
ఆ) వలన(న్)
ఇ) యొక్క
జవాబు:
ఆ) వలన(న్)

26. కిందివానిలో సప్తమీ విభక్తి ప్రత్యయం గుర్తించండి.
అ) అందు(న్)
ఆ) గూర్చి
ఇ) తోడు
జవాబు:
అ) అందు(న్)

27. కిందివానిలో సర్వనామం గుర్తించండి.
అ) బాగు
ఆ) రాముడు
ఇ) ఆమె
జవాబు:
ఇ) ఆమె

28. కిందివానిలో అవ్యయం గుర్తించండి.
అ) సీత
ఆ) అబ్బ
ఇ) బాగుంది
జవాబు:
ఆ) అబ్బ

29. ఆమె చాలా పొడవుగా ఉందని సీత అన్నది. (విశేషణం గుర్తించండి)
అ) ఆమె
ఆ) సీత
ఇ) పొడవు
జవాబు:
ఇ) పొడవు

30. నామవాచకానికి బదులుగా వాడేది గుర్తించండి.
అ) సర్వనామం
ఆ) నామవాచకం
ఇ) అవ్యయం
జవాబు:
అ) సర్వనామం

చదవండి – ఆనందించండి

నేరము – శిక్ష

ఓరోజు మా నాన్న, తనని బస్తీలో జరిగే ఒక సమావేశానికి కారులో తీసుకెళ్ళమనడంతో, ఎగిరి గంతేశాను. ఎలానూ బస్తీకెళ్తున్నాను కాబట్టి, మా అమ్మ తనకవసరమైన సరుకులపట్టీ ఇచ్చింది. పైగా రోజంతా బస్తీలోనే ఉండాలి కనుక, కారు సర్వీసింగ్ తో పాటుగా చేయాల్సిన ఇతర పనులు కూడా మా నాన్న అప్పగించారు. ఆ ఉదయం మా నాన్నను దిగబెట్టాక, “సాయంత్రం 5 గంటలకు మళ్ళీ ఇక్కడికే రా, కలసి ఇంటికి వెళ్లాం…” అన్నారు నాన్న.

హడావిడిగా పనులన్నీ ముగించుకుని, నేరుగా దగ్గరలోని సినిమాహాల్ కి వెళ్ళాను. సినిమాలో జాన్ వేన్ చేసిన ద్విపాత్రాభినయంలో లీనమవ్వడంతో సమయం గుర్తులేదు. నాకు గుర్తొచ్చేప్పటికి సాయంత్రం 5.30 గంటలయింది. నేను గారేజ్ కి పరిగెత్తుకెళ్ళి, కారు తీసుకుని, నాకోసమే ఎదురుచూస్తున్న మా నాన్నను చేరేటప్పటికి సాయంత్రం 6.30 గంటలయ్యింది. ‘ఎందుకు ఆలస్యమయింది?” అని ఆత్రుతతో నాన్న అడిగారు. జాన్ వేన్ సినిమా చూశానని ఆయనకు చెప్పటానికి సిగ్గుపడ్డ నేను, ఆయన అప్పటికే గారేజ్ వారితో మాట్లాడి ఉన్న విషయం తెలియక, ‘కారు సిద్ధం కాలేదు, నేను వేచి ఉండాల్సి వచ్చింది’ అన్నాను.

అబద్ధం చెప్తూ పట్టుబడ్డ నాతో ఆయన, ‘నాతో నిజం చెప్పేందుకు ధైర్యం లేకపోయింది నీకు. నిన్ను పెంచటంలో నేనేదో తప్పు చేశాను. నేను ఎక్కడ తప్పుచేశానో తెలుసుకునేందుకు 18 మైళ్ళు నడిచి ఇంటికి వెళ్తున్నాను. దాని గురించి ఆలోచించు’ అన్నారు. సూటూ, బూటూ వేసుకుని దర్జాగా ఉన్న ఆయన, చీకట్లో, దీపాలు లేని, ఆ గతుకుల రోడ్డు మీద నడవడం ప్రారంభించారు.

ఆయనను వదిలి వెళ్ళలేని నేను, బుద్ధి తక్కువగా నేను ఆడిన అబద్ధం వల్ల ఆయన అనుభవిస్తున్న ఆవేదనను చూస్తూ, ఐదున్నర గంటలపాటు ఆయన వెనకే, కారు నడుపుకుంటూ వెళ్ళాను. అప్పటికప్పుడే, అక్కడికక్కడే ఇక మళ్ళీ అబద్ధమాడకూడదని గట్టిగా నిర్ణయించుకున్నాను.

మనం మన పిల్లలను తిట్టీ కొట్టి శిక్షించే పద్ధతిలో ఆయన నన్ను శిక్షించి ఉంటే, నేనీ పాఠాన్ని నేర్చుకుని వుండేవాడనా? అని అప్పుడప్పుడు ఈ సంఘటనను గురించి ఆలోచిస్తూ ఆశ్చర్యపోతుంటాను. నేర్చుకుని ఉండేవాడను కానని నా నమ్మకం. ఆ శిక్షను అనుభవించి, మళ్ళీ ఎప్పటిలాగే అదే పని చేసి ఉండేవాడిని. కానీ, ఈ ఒక్క అహింసాచర్య ఎంత శక్తిమంతమైనదంటే, అది నిన్ననే జరిగినట్లుగా అనిపిస్తుంది. అహింసకున్న శక్తి అటువంటిది.

These AP 6th Class Telugu Important Questions 8th Lesson మేలుకొలుపు will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 6th Class Telugu 8th Lesson Important Questions and Answers మేలుకొలుపు

6th Class Telugu 8th Lesson మేలుకొలుపు Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

పరిచిత పద్యాలు

కింది పరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. అడిగిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. మేలుకొనుమయ్య తరుణము మించకుండ
జన్మహక్కులకై పోరుసల్పు మిపుడె
హక్కుకై ప్రాణమిడుట ద్రోహంబు కాదు
స్వర్గపదమని నమ్ముము స్వాంతమందు
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) తరుణం మించకుండా ఏమి చేయాలి?
జవాబు:
తరుణం మించకుండా మేలుకోవాలి.

ఆ) దేని కోసం యుద్ధం చేయాలి?
జవాబు:
జన్మ హక్కుల కోసం యుద్ధం చేయాలి.

ఇ) ద్రోహం కానిది ఏది?
జవాబు:
హక్కుల
కోసం ప్రాణం ఇవ్వడం ద్రోహం కాదు.

ఈ) హక్కుల కోసం ప్రాణమివ్వడం దేనితో సమానం?
జవాబు:
హక్కుల
కోసం ప్రాణమివ్వడం స్వర్గ పదంతో సమానం.

2. పరుల ధన మాన ప్రాణ సంపదల ద్రుంచి
మనుచునుండుట పాతకంబని దలంచు
వారలెందున ధన్యులు వారికెల్ల
నంకితమొనర్తు దానినేనధికభక్తి
దేశమున శాంతి చేకూరి తేజరిలగ
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) పాతకమైనది ఏది?
జవాబు:
ఇతరుల ధన, మాన, ప్రాణాలు, సంపదలు హరించడాన్ని పాతకం అంటారు.

ఆ) ధన్యులు ఎవరు?
జవాబు:
ఇతరుల ధన, మాన, ప్రాణాలు, సంపదలు హరించనివారు ధన్యులు.

ఇ) కవి తన కవిత్వాన్ని ఎవరికి అంకితం చేస్తానన్నాడు?
జవాబు:
పాపం చేయని ధన్యులకు కవి తన కవిత్వాన్ని అంకితం చేస్తానన్నాడు.

ఈ) దేశంలో శాంతి ఉండాలంటే ఏమి జరగాలి?
జవాబు:
దేశంలో పాపాలు చేయని ధన్యులు ఉంటే శాంతి ఉంటుంది.

అపరిచిత పద్యాలు

1. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

అడిగిన జీతం బియ్యని
మిడిమేలపు దొరనుఁ గొల్చి మిదుకుట కంటెన్
వడి గల యెద్దులఁ గట్టుక
మడి దున్నుక బ్రతుకవచ్చు మహిలో సుమతీ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఎవరిని సేవించకూడదు?
జవాబు:
అడిగినా జీతం ఇవ్వని ప్రభువుని సేవించకూడదు.

ఆ) అటువంటి ప్రభువుని ఏమి చేయాలి?
జవాబు:
అటువంటి ప్రభువుని విడిచి పెట్టేయాలి.

ఇ) వేటిని కట్టుకొని పొలమును దున్నుకోవాలి?
జవాబు:
చురుకైన ఎద్దులను కట్టుకొని పొలము దున్నుకోవాలి.

ఈ) పై పద్యములోని నీతి ఏమిటి?
జవాబు:
లాభము లేని పనిని విడిచిపెట్టాలి.

2. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఎలుక తోలు ఁదెచ్చి యేడాది యుతికిన
నలుపు నలుపె గాని తెలుపు గాదు
కొయ్య బొమ్మ ఁదెచ్చి కొట్టిన పలకదు
విశ్వదాభిరామ ! వినురవేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) ఎలుక తోలు ఎన్నాళ్ళు ఉతికారు?
జవాబు:
ఎలుక తోలు ఏడాది ఉతికారు.

ఆ) నలుపు రంగు తెలుపయ్యిందా?
జవాబు:
నలుపు రంగు నల్లగానే ఉంది కాని తెల్లబడలేదు.

ఇ) చెక్క బొమ్మ ఏం చేస్తే పలకదు?
జవాబు:
చెక్క బొమ్మని ఎంతగా కొట్టినా పలకదు.

ఈ) ఎవరికి ఎంత చెప్పినా చెవికెక్కదు?
జవాబు:
మూర్ఖునికి ఎంత చెప్పినా చెవికెక్కదు.

3. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఎంత చదువు చదివి యెన్నెన్ని విన్నను
హీనుఁ డవ గుణంబు మానలేడు
బొగ్గు పాల ఁగడుగఁబోవునా మలినంబు
విశ్వదాభిరామ ! వినురవేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) హీనుడి గుణము ఎటువంటిది?
జవాబు:
ఎంత చదువు చదివినా, ఏం విన్నా హీనుడు చెడ్డగుణాన్ని విడువడు.

ఆ) బొగ్గు నలుపు దేనితో కడిగినా పోదు?
జవాబు:
బొగ్గు నలుపు పాలతో కడిగినా పోదు.

ఇ) ఈ పద్యము ఏ శతకములోనిది?
జవాబు:
ఈ పద్యము వేమన శతకములోనిది.

ఈ) ఈ పద్యమును రచించిన కవి ఎవరు?
జవాబు:
ఈ పద్యాన్ని రచించిన కవి వేమన.

4. క్రింది లేఖను చదివి ప్రశ్నలకు జవాబులు వ్రాయండి.
జవాబు:

నెల్లూరు, xxxxx. ప్రియమైన లతకు, మన రాష్ట్రంలో మారుమూల ప్రాంతాలలో ఎంతోమంది పిల్లలు బడికి దూరంగా ఉంటున్నారు. వివిధ పరిశ్రమలలో బాలకార్మికులుగా పనిచేస్తున్నారు. మన ప్రభుత్వం అమ్మఒడి పథకం ద్వారా రూ. 15,000 ప్రతి విద్యార్థికీ ఇస్తోంది. మధ్యాహ్న భోజనం, బట్టలు, బూట్లూ, పుస్తకాలు ఇస్తున్నారు. విద్యా కానుక పథకం ద్వారా ప్రతి విద్యార్థికి అవసరమైనవన్నీ ఇస్తున్నారు. అందుచేత అందరినీ బడిలో చేరమని చెప్పు. ఇప్పుడు ప్రభుత్వ పాఠశాలలు అన్ని సదుపాయాలతో ఉన్నాయి. ఇట్లు, నీ స్నేహితురాలు, కె. లలిత వ్రాలు చిరునామా : కె. లత 6వ తరగతి, జిల్లా పరిషత్ ఉన్నత పాఠశాల, రామచంద్రాపురం, తూర్పుగోదావరి జిల్లా.

ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) లతది ఏ ఊరు?
జవాబు:
లతది రామచంద్రాపురం.

ఆ) ప్రతి విద్యా ర్థికి రూ. 15,000 ఇచ్చే పథకం పేరేమిటి?
జవాబు:
ప్రతి విద్యార్థికి రూ. 15,000 ఇచ్చే పథకం పేరు అమ్మఒడి.

ఇ) ఈ ఉత్తరం ఎవరిని ఉద్దేశించి రాశారు?
జవాబు:
ఈ ఉత్తరం బాలకార్మికులను ఉద్దేశించి రాశారు.

ఈ) పై ఉత్తరం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారుచేయండి.
జవాబు:
పై ఉత్తరం ఎవరు రాశారు?

5. కింది సంభాషణ చదివి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు వ్రాయండి.

కవి : పుష్పమా ! నీ జీవితం ధన్యమైంది.
పుష్పం : ఔను కవీ ! నీవు కూడా మాతృభూమికి పూజచేసి, నీ జన్మ కూడా ధన్యం చేసుకో !
కవి : ఒకటి, రెండు రోజుల జీవితకాలంలో నీకేం మిగులుతుంది?
పుష్పం : నాకు తృప్తి మిగులుతుంది. నీవు కూడా నాలాగే బతికినంత కాలం నవ్వుతూ బతకడం. నేర్చుకో!
కవి : అలాగే ! నిన్ను చూస్తుంటే నాకానందంగా ఉంది.
ప్రశ్నలు:
అ) పుష్పం జీవితం ఎందుకు ధన్యమైంది?
జవాబు:
మాతృభూమికి పూజ చేయడం వలన పుష్పం జీవితం ధన్యమైంది.

ఆ) పుష్పం ఎన్నాళ్లు జీవిస్తుంది?
జవాబు:
పుష్పం ఒకటి, రెండు రోజులు జీవిస్తుంది.

ఇ) పుష్పం సందేశం ఏమిటి?
జవాబు:
బ్రతికినన్ని రోజులూ నవ్వుతూ బతకాలనేది పుష్పం యొక్క సందేశం.

ఈ) పై సంభాషణ ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారుచేయండి.
జవాబు:
ఎవరు ఆనందించారు?

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

అ) కింది ప్రశ్నలకు నాలుగైదు వాక్యాలలో జవాబులు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
కాళిదాసాది సత్కవి పుంగవుల వలన ప్రయోజనం ఏమిటి?
జవాబు:
కవులు తమ కావ్యాల ద్వారా చక్కటి విషయాలను రమ్యంగా వర్ణిస్తూ చెపుతారు. ఏది మంచో, ఏది చెడో కథల రూపంలో చెబుతారు. ఒక తండ్రి పిల్లల పట్ల ఎలా ప్రవర్తించాలో, పిల్లలు తల్లిదండ్రుల పట్ల ఎలా ప్రవర్తించాలో కవులు తమ రచనల ద్వారా వ్యక్తపరుస్తారు. మానవ సంబంధాలను సక్రమంగా కొనసాగించటానికి మంచి మార్గాలను ఉపదేశిస్తారు. జంతు ప్రేమను, పక్షి ప్రేమను, ప్రకృతి పట్ల బాధ్యతను చెబుతారు. ఒక ఉత్తమ సమాజ నిర్మాణంలో కవులు కీలకపాత్రను పోషిస్తారు.

ప్రశ్న 2.
నీవు చూసిన పుణ్యక్షేత్రం గురించి వ్రాయి.
జవాబు:
నేను తిరుమల పుణ్యక్షేత్రాన్ని చూశాను. తిరుపతి నుంచి తిరుమల కొండపైకి బస్సు వెడుతుంటే చాలా మలుపులు తిరుగుతుంది. పైకి చూస్తే కొండలు. కిందకు చూస్తే లోయలు. చుట్టూ పచ్చటి ప్రకృతి. ఆ అడవిలో నుండి అదో రకమయిన సువాసన మనసును ఆకర్షిస్తుంది. తిరుమల కొండపై చల్లగా ఉంటుంది. క్యూలైనులో నిలుచున్నప్పుడు మనసంతా భక్తి భావనతో నిండిపోతుంది. వెంకటేశ్వరస్వామిని దర్శించుకొని నమస్కరిస్తే చాలా ఆనందం కలుగుతుంది. ఎటు చూసినా జనాలే. ఆ జనాన్ని చూడటానికి రెండు కళ్ళు చాలవు. నాకు తిరుపతి లడ్డూ అంటే చాలా ఇష్టం. అది చాలా రుచిగా ఉంటుంది. ఎంత తిన్నా తనివి తీరదు.

ప్రశ్న 3.
మదత్రయమును వివరించండి.
జవాబు:
మదత్రయము అంటే మూడింటి వలన కలిగే గర్వము. అవి కుల గర్వం, విద్యా గర్వం, ధన గర్వం. కొంతమంది తమ కులాన్ని బట్టి తాము చాలా గొప్పవాళ్ళమని భావిస్తారు. తమ కులం వాళ్ళు మాత్రమే సమాజాన్ని చక్కదిద్దగలరని భావిస్తారు. గర్వపడతారు. అది మంచి పద్ధతి కాదు. కులాన్ని బట్టి కాక గుణాన్ని బట్టి గౌరవిస్తేనే సమాజం అభివృద్ధి చెందుతుంది.

కొంతమంది ఉన్నత విద్యావంతులు ఉంటారు. తాము చాలా గొప్పవాళ్ళమని భావిస్తారు. తమను మించిన విద్యావంతులు కాని, తెలివైనవారు కాని ఉండరనే అహంకారంతో ప్రవర్తిస్తారు. తమకంటే తక్కువగా చదువుకున్న వారిని హీనంగా చూస్తారు. కించపరుస్తారు. కానీ మనిషికి విద్య వలన గౌరవం రాదు. మంచి ప్రవర్తన లేని విద్యావంతుని ఎవ్వరూ మెచ్చుకోరు.

కొంతమంది ధనవంతులుంటారు. వారు ధనవంతులమనే గర్వంతో ఉంటారు. పేదవారిని కనీసం మనుషులుగా కూడా చూడరు. అది చాలా తప్పు. మనిషికి ధనాన్ని బట్టి గౌరవం రాదు. దానగుణాన్ని బట్టీ, ఇతరులకు సహాయం చేసే స్వభావాన్ని బట్టీ పదిమందిలో గౌరవం పెరుగుతుంది.

ప్రశ్న 4.
‘మేలుకొనుమయ్య తరుణము మించకుండ’ అంటే మీకేమి అర్థమయ్యింది? వివరించండి.
జవాబు:
తరుణము అంటే తగిన సమయం. మేలుకొనుట అంటే జాగ్రత్తపడటం. సమయము మించిపోకుండా జాగ్రత్త పడాలి అంటే తగిన సమయంలో తగిన విధంగా పోరాడి హక్కులను సాధించుకోవాలి. మన హక్కులను ఇతరులు హరిస్తున్న సమయంలోనే ప్రతిఘటించాలి. ఆ సమయంలో మాట్లాడకుండా తరువాత ఎంత ప్రయత్నం చేసినా ప్రయోజనం లేదు. కనుక దేనికైనా తగిన సమయంలోనే ప్రతిస్పందించి మన హక్కులను సాధించుకోవాలని అర్థమయ్యింది.

ప్రశ్న 5.
ధన్యులెవరు? వివరించండి.
జవాబు:
ఇతరుల ధనమును, మానమును, ప్రాణమును, సంపదను పాడుచేయడం మహాపాపమని భావించేవారు ధన్యులు. ఎందుకంటే మనకు ఉన్నదానితోనే తృప్తి చెందాలి. ఇతరుల ధనమును ఆశించకూడదు. పరుల సొమ్ము పాము కంటే ప్రమాదకరమైనదని గొప్పవారు భావిస్తారు. అందుచేత పరుల ధనమును ఆశించనివారు, పాడుచేయనివారు ధన్యులు. ఇతరుల గౌరవానికి భంగం కలిగించకూడదు. ఇతరులను గౌరవిస్తేనే మనకు గౌరవం దక్కుతుంది. ఇతరుల గౌరవానికి గొప్పవారు భంగం కలిగించరు. ఇతరుల గౌరవాన్ని కాపాడేవారే ధన్యులు. ఎట్టి పరిస్థితుల్లోను ఇతరుల ప్రాణానికి హాని తలపెట్టకూడదు. ఒక ప్రాణాన్ని నిలబెట్టినవారిని దేవతలుగా పూజిస్తారు. అదే ప్రాణాన్ని తీసేవారిని రాక్షసులుగా పేర్కొంటారు. కాబట్టి ప్రాణదానం చేసేవారిని ధన్యులుగా చెబుతారు. పరుల ఐశ్వర్యాన్ని చూసి ఈర్ష్యపడకూడదు. ఐశ్వర్యమనేది భగవంతుడు ప్రసాదించేది. ఇతరుల ఐశ్వర్యాన్ని పాడుచేయాలనుకోవడం మహాపాపం. అటువంటి ఆలోచన లేనివారిని ధన్యులుగా చెబుతారు.

ప్రశ్న 6.
భరతమాత ఏకపాత్రాభినయం రాయండి.
జవాబు:
భరతమాత

పిల్లలూ నేను భరతమాతను. కాళిదాసు మొదలైన కవులు నా ముద్దుబిడ్డలు. వీరాధివీరులైన శ్రీకృష్ణదేవరాయలు వంటి వీరపుత్రులూ ఉన్నారు. కాశీ లాంటి పుణ్యక్షేత్రాలు నాలో ఎన్నో ఉన్నాయి. కోహినూరు వజ్రం లాంటి అపారమైన మణులు ఉన్నాయి.

కాని, నాకొక్కటే బాధ. కొంతమంది దీనులైన నా బిడ్డలు కన్నీరు కారుస్తున్నారు. అస్పృశ్యత అనే అగ్ని నన్ను చాలా బాధపెడుతోంది. మీలో జాతిభేదాలు పోవాలి. మీరంతా నా పిల్లలే. విద్యాగర్వం, కులగర్వం, ధనగర్వం మీలో ఉండకూడదు. అవే మన ధర్మాన్ని పాడుచేస్తున్నాయి. మనకు చెడ్డ పేరు తెస్తున్నాయి. నా సంతానమంతా నాకు సమానమే. అందరూ అన్ని హక్కులూ సమానంగా అనుభవించాలి. అప్పుడే నాకు ఆనందం. మీరు పెద్దవాళ్లయ్యాక నన్ను సంతోషపెట్టండి. బాగా చదువుకోండి. మీకు, నాకూ మంచిపేరు తెండి. మీ అందరికీ నా ఆశీస్సులు.

ప్రశ్న 7.
కుసుమ ధర్మన్న. గారి గురించి మిత్రునకు లేఖ రాయండి.
జవాబు:

ఏలూరు, xxxxx. ప్రియమైన సంజీవ్ కు, నీ మిత్రుడు సంజయ్ వ్రాయు లేఖ. మొన్న మాకు స్కూల్లో మేలుకొలుపు పాఠం చెప్పారు. దానిని కుసుమ ధర్మన్న కవిగారు రచించారు. ఆయన రాజమండ్రిలో పుట్టారుట. చాలా కష్టపడి చదువుకొన్నారుట. ఆయన సంస్కృతం, తెలుగు, ఆంగ్లం, హిందీ, ఉర్దూ భాషలలో పండితుడట. మాకొద్దీ తెల్లదొరతనం గరిమెళ్ల వారు రచించారు కదా ! ధర్మన్నగారేమో మాకొద్దీ నల్లదొరతనం అని రాశారు. చాలా పుస్తకాలు రాశారు. మనం కూడా ఆయనలాగా చాలా భాషలు నేర్చుకోవాలి. ఉంటాను మరి. జవాబు వ్రాయి. ఆయన రచించిన పుస్తకాలన్నీ సంపాదించి చదువుదాం. ఇట్లు, నీ మిత్రుడు, టి. సంజయ్ వ్రాలు. చిరునామా : ఆర్. సంజీవ్, 6వ తరగతి, జిల్లా పరిషత్ ఉన్నత పాఠశాల, నాదెండ్ల, గుంటూరు జిల్లా.

III. భాషాంశాలు:

1. పర్యాయపదాలు:

రణము = పోరు, యుద్ధము
మాత = తల్లి, జనని
కాశీ = వారణాసి, కాశికా
అశృవులు = కన్నీరు
అనలము = అగ్ని, వహ్ని
భూమి = పుడమి, అవని
తరుణము = సమయము, కాలము
ప్రాణము = జీవము, అసువులు
కృష్ణుడు = శౌరి, నల్లనయ్య
వీరుడు = శూరుడు, సైనికుడు
పొలతి = నారి, రామ, స్త్రీ
మున్నీరు = సముద్రము, అంబుధి
దిక్కు = దిశ, ఆశ
రథము = తేరు, అరదము
ధనము = డబ్బు, సంపద
పాతకము = దురితము, పాపము

2. ప్రకృతి – వికృతులు:

విద్య – విద్దె
రాజు – రాయలు
రత్నము – రతనము
గుణము – గొనము
ధర్మము – దమ్మము
ప్రాణము – పానము
కృష్ణుడు – కన్నడు
పుణ్యము – పున్నెము
గర్భము – కడుపు
దుఃఖము – దూకలి
రథము – అరదము
భక్తి – బత్తి

3. వ్యతిరేక పదాలు :

ఆది × అంతం
విద్య × అవిద్య
అతుల × తుల
సద్గుణము × దుర్గుణము
యాచకుడు × దాత
అస్పృశ్యత × స్పృశ్యత
ధర్మము × అధర్మము
స్వ × పర
మేలుకొను × నిద్రించు
అధికము × అల్పము
సత్కవి × కుకవి
వీరుడు × భీరువు
పుణ్యము × పాపము
అఘము × అనఘము
దుర్గతి × సద్గతి
భేదం × అభేదం
మంగళం × అమంగళము
హితులు × అహితులు
స్వర్గము × నరకము
శాంతి × అశాంతి

4. సంధులు :

శూరులు + అగు = శూరులగు – (ఉత్వ సంధి)
మణులను + ఈని = మణులనీని – (ఉత్వ సంధి)
మీకు + ఒసగు = మీకొసగు – (ఉత్వ సంధి)
దుఃఖము + అణుగు = దుఃఖమణుగు – (ఉత్వ సంధి)
ధర్మమునకు + అడ్డుపడెడు = ధర్మమునకడ్డుపడెడు – (ఉత్వ సంధి)
నాశము + అందు = నాశమందు – (ఉత్వ సంధి)
మేలుకొనుము + అయ్య = మేలుకొనుమయ్య – (ఉత్వ సంధి)
హక్కులకు + ఐ = హక్కులకై – (ఉత్వ సంధి)
సల్పుము + ఇపుడె = సల్పుమిపుడె – (ఉత్వ సంధి)
ప్రాణము + ఇడుట = ప్రాణమీడుట – (ఉత్వ సంధి)
పదము + అని = పదమని – (ఉత్వ సంధి)
స్వాంతము + అందు = స్వాంతమందు – (ఉత్వ సంధి)
పాతకంబు + అని = పాతకంబని – (ఉత్వ సంధి)
వారలు + ఎందున = వారలెందున – (ఉత్వ సంధి)
అంకితము + ఒనర్తు = అంకితమొనర్తు – (ఉత్వ సంధి)
ఏను + అధిక = ఏనధిక – (ఉత్వ సంధి)
వారికి + ఎల్ల = వారికెల్ల – (ఉత్వ సంధి)
విద్యావతి + అన = విద్యావతియన – (యడాగమ సంధి)
వెలది + ఒప్పె = వెలదియొప్పె – (యడాగమ సంధి)
మాత + అన = మాతయన – (యడాగమ సంధి)
రత్నగర్భ + అన = రత్నగర్భయన – (యడాగమ సంధి)
సంఘాత + అఘవిదూర = సంఘాతయఘవిదూర – (యడాగమ సంధి)
కాళిదాసు + ఆది = కాళిదాసాది – (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)
కృష్ణరాయ + ఆదులు = కృష్ణరాయాదులు – (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)
భారత + అంబ = భారతాంబ – (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)
బడబ + అనలం = బడబానలం – (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)
సకల + అంగకంబులు = సకలాంగకంబులు – (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)
సంచిత + ఆకృతి = సంచితాకృతి – (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)
స్వ + అంతము = స్వాంతము – (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)

5. కింది ప్రకృతి – వికృతులు జతపరచండి.

1. గుణము	అ) అరదము
2. రథము	ఆ) దమ్మము
3. ధర్మము	ఇ) గొనము

జవాబు:

1. గుణము	ఇ) గొనము
2. రథము	అ) అరదము
3. ధర్మము	ఆ) దమ్మము

6. కింది ఖాళీలను పూరించండి.

సంధి పదం	విడదీసిన రూపం	సంధి పేరు
1. మీకొసగు	మీకు + ఒసగు	ఉత్వ సంధి
2. హక్కులకై	హక్కులకు + ఐ	ఉత్వ సంధి
3. వారికెల్ల	వారికి + ఎల్ల	ఇత్వ సంధి
4. వెలది యెప్పె	వెలది + ఒప్పె	యడాగమ సంధి
5. మాతయన	మాత + అన	యడాగమ సంధి

7. ఈ క్రింది ప్రశ్నలకు సరైన జవాబులను బ్రాకెట్లలో గుర్తించండి.

1. పుంగవముతో పొలం దున్నుతారు. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) నాగలి
ఆ) ట్రాక్టరు
ఇ) ఎద్దు
జవాబు:
ఇ) ఎద్దు

2. రణము వలన నష్టమే తప్ప లాభం లేదు. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) యుద్ధం
ఆ) వ్యాపారం
ఇ) ప్రయాణం
జవాబు:
అ) యుద్ధం

3. నారిని గౌరవించాలి. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) స్త్రీ
ఆ) భార్య
ఇ) చెల్లెలు
జవాబు:
అ) స్త్రీ

4. సన్నుతికి పొంగకు. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) ఉద్యోగం
ఆ) పొగడ్త
ఇ) సంపద
జవాబు:
ఆ) పొగడ్త

5. మన ఆంధ్రుల విఖ్యాతి పెరగాలి. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) సంపద
ఆ) పదవులు
ఇ) కీర్తి
జవాబు:
ఇ) కీర్తి

6. మున్నీరులో అన్ని నదులూ కలుస్తాయి. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) సముద్రం
ఆ) నీరు
ఇ) గొయ్యి
జవాబు:
అ) సముద్రం

7. అనలముతో సరసం ప్రమాదం. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) నీరు, జలం
ఆ) అగ్ని, వహ్ని
ఇ) వాయువు, గాలి
జవాబు:
ఆ) అగ్ని, వహ్ని

8. ధనముపై ఆశ పనికిరాదు. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) డబ్బు, సంపద
ఆ) కీర్తి, ఖ్యాతి
ఇ) పదవి, హోదా
జవాబు:
అ) డబ్బు, సంపద

9. పాతకము చేయరాదు. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) దొంగతనం, తస్కరణ
ఆ) అధికారం, జులుం
ఇ) పాపం, దురితం
జవాబు:
ఇ) పాపం, దురితం

10. పరాయి స్త్రీని మాతగా గౌరవించాలి. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) చెల్లెలు, సోదరి
ఆ) తల్లి, జనని
ఇ) అక్క సహోదరి
జవాబు:
ఆ) తల్లి, జనని

11. విద్య వలన అజ్ఞానం నశిస్తుంది. (వ్యతిరేకపదం గుర్తించండి)
అ) అవిద్య
ఆ) విజ్ఞానం
ఇ) తెలివి
జవాబు:
అ) అవిద్య

12. పాపం వలన దుర్గతి కలుగుతుంది. (వ్యతిరేకపదం గుర్తించండి)
అ) పుణ్యం
ఆ) సద్గతి
ఇ) మంచి
జవాబు:
ఆ) సద్గతి

13. అఘము చేయుట మంచిది కాదు. (వ్యతిరేకపదం గుర్తించండి)
అ) ఆఘము
ఆ) అరఘము
ఇ) అనఘము
జవాబు:
ఇ) అనఘము

14. అధర్మం నశిస్తుంది. (వ్యతిరేకపదం గుర్తించండి)
అ) ధర్మం
ఆ) పుణ్యం
ఇ) దమ్మము
జవాబు:
అ) ధర్మం

15. పుణ్యాత్ములున్న చోటే స్వర్గం. (వ్యతిరేకపదం గుర్తించండి)
అ) మంచిది
ఆ) నరకం
ఇ) దివి
జవాబు:
ఆ) నరకం

16. విద్య నేర్చుకోవాలి. (వికృతిని గుర్తించండి)
అ) విద్దె
ఆ) అవిద్య
ఇ) విదేయ
జవాబు:
అ) విద్దె

17. పున్నెములు చేయాలి. (ప్రకృతిని గుర్తించండి)
అ) పున్నియము
ఆ) పుణ్యము
ఇ) పుము
జవాబు:
ఆ) పుణ్యము

18. మంచి గుణములు కలిగి ఉండాలి. (వికృతి గుర్తించండి)
అ) గునము
ఆ) గూన
ఇ) గొనములు
జవాబు:
ఇ) గొనములు

19. బత్తితో దేవుని పూజించాలి. (ప్రకృతి గుర్తించండి)
అ) భక్తి
ఆ) పత్తి
ఇ) మిత్తి
జవాబు:
అ) భక్తి

20. ధర్మము నెగ్గుతుంది. (వికృతిని గుర్తించండి)
అ) ధరమము
ఆ) దమ్మము
ఇ) దమ్ము
జవాబు:
ఆ) దమ్మము

21. మీకొసగును సౌఖ్యాలు. (సంధి పేరు గుర్తించండి)
అ) ఉత్వ సంధి
ఆ) ఇత్వ సంధి
ఇ) అత్వ సంధి
జవాబు:
అ) ఉత్వ సంధి

22. మేలుకొనుమయ్య (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) మేలు + కొనుమయ్య
ఆ) మేలుకొనుమ + అయ్య
ఇ) మేలుకొనుము + అయ్య
జవాబు:
ఇ) మేలుకొనుము + అయ్య

23. వారికెల్ల సుఖములు కలుగును. (సంధి పేరు గుర్తించండి)
అ) అత్వ సంధి
ఆ) ఇత్వ సంధి
ఇ) ఉత్వ సంధి
జవాబు:
ఆ) ఇత్వ సంధి

24. ఏమి + అంటివి – సంధి కలిసిన రూపం గుర్తించండి.
అ) ఏమంటివి
ఆ) ఏమాంటివి
ఇ) ఏముంటివి
జవాబు:
అ) ఏమంటివి

25. పూర్ణయ్య మంచి చురుకైనవాడు. (సంధి పేరు గుర్తించండి)
అ) ఇత్వ సంధి
ఆ) ఉత్వ సంధి
ఇ) అత్వ సంధి
జవాబు:
ఇ) అత్వ సంధి

26. కిందివానిలో అత్వ సంధి పదం గుర్తించండి.
అ) సుబ్బయ్యన్నయ్య
ఆ) సుబ్బారావు
ఇ) చింతారావు
జవాబు:
అ) సుబ్బయ్యన్నయ్య

27. విద్యావతియన (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) విద్య + ఆవతియన
ఆ) విద్యావతి + అన
ఇ) విద్యావతి + యన
జవాబు:
ఆ) విద్యావతి + అన

28. వెలది + ఒప్పె (సంధి కలిసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) వెలదియొప్పె
ఆ) వెలదిప్పె
ఇ) వెలదప్పె
జవాబు:
అ) వెలదియొప్పె

29. సుఖమును, దుఃఖమును (సమాస పదం గుర్తించండి)
అ) సుఖం దుఃఖం
ఆ) సుఖమనెడు దుఃఖం
ఇ) సుఖదుఃఖాలు
జవాబు:
ఇ) సుఖదుఃఖాలు

30. తల్లీపిల్లలు వచ్చారు. (సమాసం పేరు గుర్తించండి)
అ) ద్విగువు
ఆ) ద్వంద్వం
ఇ) షష్టీతత్పురుష
జవాబు:
ఆ) ద్వంద్వం

చదవండి – ఆనందించండి

ఎక్కడ మనస్సు నిర్భయంగా ఉంటుందో….

ఎక్కడ మనసు నిర్భయంగా ఉంటుందో,
ఎక్కడ మనుషులు తలెత్తి తిరుగుతారో,
ఎక్కడ జ్ఞానం విరివిగా వెలుస్తుందో,
సంసారపు గోడల మధ్య ఎక్కడ భాగాల కింద ప్రపంచంలో విడిపోలేదో,
ఎక్కడ సత్యాంతరాళంలోంచి పలుకులు బైలు వెడలతాయో,
ఎక్కడ అలసట నెరగని శ్రమ తన బాహువుల్ని పరిపూర్ణతవైపు జాస్తుందో,
ఎక్కడ నిర్జీవమైన ఆచారపు టెడారిలో స్వచ్ఛమైన బుద్ది ప్రవాహం ఇంకిపోకుండా వుంటుందో,
ఎక్కడ మనసు నిరంతరం వికసించే భావాలలోకీ, కార్యాలలోకీ నీచే నడపబడుతుందో,
ఆ స్వేచ్ఛా స్వర్గానికి, తండ్రీ, నా దేశాన్ని మేల్కొలుపు

కవి పరిచయాలు

రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ (07.05.1861 – 07.08.1941)
విశ్వకవి, చిత్రకారుడు, సంగీతకర్త. విద్యావేత్త. బెంగాలీ, ఇంగ్లీషులో అన్ని సాహిత్య ప్రక్రియలలోనూ విస్తృతంగా రచనలు చేశారు. 1913లో ఆయన రచించిన గీతాంజలికి నోబెల్ సాహిత్య బహుమానం పొందారు. జాతీయోద్యమ కాలంలో దేశాన్ని మేలుకొలిపిన మహనీయుడు. పై కవిత గీతాంజలిలోనిది.

గుడిపాటి వెంకట చలం (18.05.1894 – 04.05.1979)
కవి, కథా రచయిత, నవలాకారుడు, నాటక కర్త, వ్యాసకర్త. తెలుగు వచనాన్ని సానబట్టిన రచయిత. స్త్రీ స్వేచ్ఛ గురించి, సమానత్వాన్ని గురించి పరితపించారు. ఉపాధ్యాయుడిగా, పాఠశాలల పర్యవేక్షకుడిగా తాను గమనించిన అంశాలను దృష్టిలో పెట్టుకుని ‘బిడ్డల శిక్షణ’ అనే పుస్తకాన్ని రాశారు. విద్యను, పెంపకాన్ని మేళవించ వలసిన అవసరాన్ని గుర్తించిన అరుదైన పిల్లల ప్రేమికుడు.

These AP 6th Class Telugu Important Questions 7th Lesson మమకారం will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 6th Class Telugu 7th Lesson Important Questions and Answers మమకారం

6th Class Telugu 7th Lesson మమకారం Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

పరిచిత గద్యాలు

1. కింది పరిచిత గద్యభాగాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

మన భాష అన్నది మన సంస్కృతికీ, మన జీవన విధానానికి ప్రతీక అని నా నిశ్చితాభిప్రాయం. మేము పిల్లల్లో ‘అమ్మనాన్న’లనే పిలిపించుకుంటున్నాం. అది నా సంస్కృతిగా, నా జీవన విధానంగా భావిస్తాను. నా తండ్రిని నేను ‘నాన్నా’ అంటూ పిలిచినపుడు; ఆయనకు కలిగిన ఆనందం, వాత్సల్యం – ఈ పొద్దు నా పిల్లలు నన్ను ‘నాన్నా’ అని పిలిచినపుడు నాకు కలగాలి. చదువుకోసం, ఉద్యోగం కోసం ఇంగ్లీషు అవసరమైతే నేర్చుకుంటాం, అంతేకానీ వాళ్ళ ఆచార వ్యవహారాలూ, వాళ్ళ జీవనశైలీ మనకు అనవసరం అన్నది నా వాదన.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) భాష దేనికి ప్రతీక?
జవాబు:
భాష సంస్కృతికి, జీవన విధానానికి ప్రతీక.

ఆ) రచయిత తన తండ్రిని ఏమని పిలుస్తాడు?
జవాబు:
రచయిత తన తండ్రిని ‘నాన్నా’ అని పిలుస్తాడు.

ఇ) ‘నాన్నా’ అని పిలిస్తే ఏమి కలుగుతాయి?
జవాబు:
‘నాన్నా’ అని పిలిస్తే ఆనందం, వాత్సల్యం కలుగుతాయి.

ఈ) ఇంగ్లీషు ఎందుకు నేర్చుకోవాలి?
జవాబు:
ఇంగ్లీషు చదువు కోసం, ఉద్యోగం కోసం నేర్చు కోవాలి.

2. కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఎందుకో గాని సత్యం గుర్తుకురాగానే వెంటనే ఇంగ్లీషే జ్ఞాపకానికి వస్తుంది. అతను గుంటూరు, ఆంధ్ర క్రిష్టియన్ కాలేజీలో బి.ఏ., చదివాడు. దాంతో అనర్గళంగా ఇంగ్లీషు మాట్లాడ్డం అలవడింది. ఇంక అతను పెళ్ళి చేసుకున్న అమ్మాయి బెంగుళూరులో ఇంగ్లీషు దొరసానుల పెంపకంలో చదువుకున్న మలయాళ స్త్రీ. ఇంక ఆ ఇంట్లో తెలుగు పలుకుకు చోటు’ ఎక్కడుంటుంది? ఆంధ్రదేశంలో ఇంగ్లీషు మాట్లాడే కుటుంబాన్ని చూడాలన్న ఉబలాటం బయల్దేరింది నాలో.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) రచయితకు సత్యం గుర్తుకు రాగానే ఏది గుర్తుకు వచ్చింది?
జవాబు:
రచయితకు సత్యం గుర్తుకురాగానే ఇంగ్లీషు జ్ఞాపకం వచ్చింది.

ఆ) సత్యం ఎక్కడ చదువుకున్నాడు?
జవాబు:
సత్యం గుంటూరు ఆంధ్ర క్రిస్టియన్ కాలేజీలో చదువుకున్నాడు.

ఇ) సత్యం భార్య ఏ భాషకు చెందినది?
జవాబు:
సత్యం భార్య మలయాళ భాషకు చెందినది.

ఈ) రచయితకు గల ఉబలాటం ఏది?
జవాబు:
ఆంధ్రదేశంలో ఇంగ్లీషు మాట్లాడే కుటుంబాన్ని చూడాలని రచయిత ఉబలాటం.

3. కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

“నాకు తెలుసు నువ్వు రాజు మామవని.. పొద్దున్న నాన్న ఆల్బంలో నీ ఫోటో చూపించి, నువ్వు అనంతపురం నించి ఇక్కడికి వచ్చినావని చెప్పినాడు” అన్నాడు నవ్వు మొగంతో. తొణుకూ బెణుకూ లేకుండా వాడు అట్లా మట్లాడుతూ ఉంటే నాకు ఒకటే ఆశ్చర్యం. అంతకన్నా ఆశ్చర్యం, కేవలం మిత్రుడిని మాత్రమే అయిన నన్ను ‘మామ’ ను చేయడం. వాళ్ళ పేర్లు అడిగాను చెరో బిస్కెట్టు పేకెట్ అందిస్తూ. ‘ పెద్దాడు బుజ్జీ అనీ, చిన్నోడు చిన్న అనీ చెప్పారు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) పిల్లలు రచయితను ఎలా గుర్తుపట్టారు?
జవాబు:
పిల్లలు తమ నాన్న ఆల్బంలో చూపిన ఫోటో చూడడం వల్ల రచయితను గుర్తుపట్టారు.

ఆ) పిల్లలు రచయితను ఏమని సంబోధించారు?
జవాబు:
పిల్లలు రచయితను ‘మామా’ అని సంబోధించారు.

ఇ) పిల్లల పేర్లు ఏవి?
జవాబు:
పిల్లల పేర్లు బుజ్జి, చిన్న.

ఈ) రచయిత పిల్లలకు ఏమి బహూకరించాడు?
జవాబు:
రచయిత పిల్లలకు చెరొక బిస్కెట్టు ప్యాకెట్ బహూకరించాడు.

అపరిచిత గద్యాలు

1. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

మనకు విలువలు లేకపోయినా, భాషకు విలువలు లేకపోయినా జాతికి దుర్గతి తప్పదు. అచ్చ తెలుగు మాట్లాడటానికి ప్రజలు పండితులు కానక్కరలేదు. విద్యావంతులు కానక్కరలేదు. మనిషి పుట్టినప్పటి నుండి పెరిగే కొద్దీ మాతృభాషను తనకు తానే నేర్చుకుంటాడు. భాష సంస్కారపు పొలిమేరలు దాటకూడదు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఎవరికి విలువలు లేకపోతే జాతికి దుర్గతి పడుతుంది?
జవాబు:
మనకు, భాషకు విలువలు లేకపోతే జాతికి దుర్గతి పడుతుంది.

ఆ) అచ్చ తెలుగు మాట్లాడాలంటే ఎవరు కానక్కరలేదు?
జవాబు:
అచ్చ తెలుగు మాట్లాడటానికి పండితులు, విద్యావంతులు కానక్కరలేదు.

ఇ) మనిషి దేనిని తనకు తానే నేర్చుకుంటాడు?
జవాబు:
మనిషి మాతృభాషను తనకు తానే నేర్చుకుంటాడు.

ఈ) భాష దేనిని దాటకూడదు?
జవాబు:
భాష సంస్కారపు పొలిమేరలు దాటకూడదు.

2. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

మన రాష్ట్రంలో ప్రవహించే నదులలో గోదావరి, కృష్ణ ముఖ్యమైనవి. కృష్ణానదీ తీరంలో శ్రీశైలం, విజయవాడ వంటి పుణ్యక్షేత్రాలు, నాగార్జునసాగర్, అమరావతి వంటి చారిత్రక ప్రదేశాలు ఉన్నాయి. గోదావరీ తీరంలో అనేక పుణ్యక్షేత్రాలు, రాజమండ్రి వంటి చారిత్రక ప్రదేశాలు ఉన్నాయి. తెలుగు రాష్ట్రాలలో గోదావరి 770 కిలోమీటర్లు, కృష్ణానది. 720 కిలోమీటర్లు ప్రవహిస్తాయి.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మన రాష్ట్రంలో ప్రవహించే ముఖ్యమైన నదులు ఏవి?
జవాబు:
మన రాష్ట్రంలో ప్రవహించే ముఖ్యమైన నదులు గోదావరి, కృష్ణ.

ఆ) కృష్ణానదీ తీరంలోని పుణ్యక్షేత్రాలు ఏవి?
జవాబు:
కృష్ణానదీ తీరంలో శ్రీశైలం, విజయవాడ వంటి పుణ్యక్షేత్రాలు ఉన్నాయి.

ఇ) గోదావరీ తీరంలో ఏ చారిత్రక ప్రదేశం ఉంది?
జవాబు:
గోదావరి నదీ తీరంలో రాజమండ్రి అనే చారిత్రక ప్రదేశం ఉంది.

ఈ) తెలుగు రాష్ట్రాలలో గోదావరి, కృష్ణ ఎంతదూరం ప్రవహిస్తాయి?
జవాబు:
తెలుగు రాష్ట్రాలలో గోదావరి 770 కిలోమీటర్లు, కృష్ణ 720 కిలోమీటర్లు ప్రవహిస్తాయి.

3. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

చిన్నారుల ఆకలి మంటలూ, రైతుల ఆకలి చావులతో ఒకప్పుడు వణికిపోయిన నేల ఇప్పుడు పంట పొలాలతో సుభిక్షంగా వర్ధిల్లుతోంది. రోజుకి ఒక్కసారైనా నాలుగువేళ్ళూ నోట్లోకి వెళ్తే చాలనుకున్న కుటుంబాలు, ఇప్పుడు నాలుగు రాష్ట్రాలకు తమ ఉత్పత్తులను ఎగుమతి చేస్తున్నాయి. త్రాగడానికి గుక్కెడు నీళ్ళు లేక అల్లాడిన 51 గ్రామాలు ఆ రాష్ట్రానికి నీటి సంరక్షణ పాఠాలు చెబుతున్నాయి. ఈ విషయాలన్నీ ఈ ఏడాది పద్మశ్రీ అందుకున్న సైమన్ ఒరేన్ అనే శ్రామికుడి కష్టానికి దక్కిన ఫలితమే.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఇపుడు పంటపొలాలతో సుభిక్షంగా ఉన్న నేల ఒకప్పుడు ఎలా ఉండేది?
జవాబు:
చిన్నారుల ఆకలి మంటలతో, రైతుల ఆకలి చావులతో వణికిపోయేది

ఆ) రోజుకి నాలుగు మెతుకులు నోట్లోకి వెళ్తే చాలనుకున్న కుటుంబాలు ఇప్పుడు ఏం చేస్తున్నాయి?
జవాబు:
తమ ఉత్పత్తులను నాలుగు రాష్ట్రాలకు ఎగుమతి చేస్తున్నాయి.

ఇ) త్రాగడానికి నీళ్ళు లేక అల్లాడిన 51 గ్రామాలు ఇప్పుడు ఏం చేస్తున్నాయి?
జవాబు:
ఆ రాష్ట్రానికి నీటి సంరక్షణ పాఠాలు చెబుతున్నాయి.

ఈ) ఈ విజయాలన్నిటికి ఎవరు కారణం?
జవాబు:
ఈ విషయాలన్నింటికి కారణం ఈ ఏడాది పద్మశ్రీ అందుకున్న సైమన్ ఒరేన్ అనే శ్రామికుడు.

4. కింది ప్రకటన చూడండి. ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) వస్త్ర దుకాణం పేరేమిటి?
జవాబు:
వస్త్ర దుకాణం పేరు శ్రీరస్తు.

ఆ) శ్రీరస్తు దేనికి ప్రత్యేకం?
జవాబు:
పెళ్లిబట్టలకు ప్రత్యేకం.

ఇ) శ్రీరస్తు ఎక్కడ ఉంది?
జవాబు:
శ్రీరస్తు రాజమండ్రిలో ఉంది.

ఈ) పై ప్రకటన ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
పై ప్రకటనను ఎవరు విడుదల చేశారు?

5. కింది పేరా చదవండి. ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

వాగ్రూప భాష అంటే మాట్లాడే భాష. మాట్లాడే భాష వలన చాలా ప్రయోజనాలున్నాయి. అసలు భాష యొక్క మొదటి ప్రయోజనం మాట్లాడడమే. దీని వలన మన భావాలు వ్యక్తపరచవచ్చు. ఇతరుల’ భావాలను గ్రహించవచ్చు. మన మాటలలో లోకోక్తులు, జాతీయాలు, సామెతలు, చేర్చినందు వలన గౌరవం పెరుగుతుంది. హాస్యం, చమత్కారం చేరిస్తే ఎదుటివారిని వశం చేసుకోవచ్చును. ”నోరు మంచిదైతే ఊరు. మంచిదౌతుంది’ అన్నట్లు చక్కని భాషనుపయోగించి మాట్లాడితే దేనినైనా సాధించవచ్చు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) వాగ్రూప భాష అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
వాగ్రూప భాష అంటే మాట్లాడే భాష,

ఆ) మన మాటలకు దేని వలన గౌరవం పెరుగుతుంది?
జవాబు:
మన మాటలలో లోకోక్తులు, జాతీయాలు, సామెతలు చేర్చడం వలన గౌరవం పెరుగుతుంది.

ఇ) మాట్లాడే భాష వలన ప్రయోజనమేమి?
జవాబు:
భాష వలన మన భావాలు వ్యక్తపరచవచ్చు. ఇతరుల భావాలను గ్రహించవచ్చు.

ఈ) పై పేరాలో ఉన్న సామెతను గుర్తించండి.
జవాబు:
పై పేరాలో ఉన్న సామెత “నోరు మంచిదైతే ఊరు మంచి దౌతుంది”.

6. కింది పేరా చదవండి. ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

లేఖ రాయడానికి కొన్ని నియమాలు పాటించాలి. కుడిచేతి వైపు కాగితం పైన ఊరి పేరు రాయాలి. పక్కన కామా పెట్టాలి. దాని కింద తేదీ వేయాలి. పక్కన చుక్క పెట్టాలి. దానికింద వరుసలో ఎడమవైపున కాగితం మొదట సంబోధన రాయాలి. పెద్దవారికి పూజ్యులని, చిన్నవారికి, మిత్రులకు ప్రియమైన అని రాయాలి. ప్రక్కన వారితో వరుస (అన్న, అక్క, రాణి ….. మొ||వి) రాయాలి.

విషయం రాయాలి. కింద ఎడమవైపు ‘ఇట్లు’ రాసి, బంధుత్వం రాసి, సంతకం చేయాలి. ఎవరికి రాస్తున్నామో వారి చిరునామా ఎడమవైపు రాయాలి.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఇట్లు, అని రాసిన తర్వాత ఏం రాయాలి?
జవాబు:
ఇట్లు, అని రాసిన తర్వాత బంధుత్వం రాయాలి.

ఆ) పూజ్యులు అని ఎవరికి రాయాలి?
జవాబు:
పెద్దవారికి పూజ్యులు అని రాయాలి.

ఇ) చిరునామా ఎక్కడ రాయాలి?
జవాబు:
లేఖ చివర ఎడమవైపున చిరునామా రాయాలి.

ఈ) పై పేరా ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న రాయండి.
జవాబు:
పై పేరాలో దేని గురించి చెప్పారు?

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

ప్రశ్న 1.
రచయిత దేనిని భరించలేకపోయాడు? ఎందుకు?
జవాబు:
రచయిత ఒక ఆదివారం ఉదయం తన అత్తవారింటికి బళ్ళారి వెళ్ళాడు. అక్కడ తన భార్య సీత చెల్లెళ్ళు, వాళ్ళ భర్తలు, పిల్లలు, సీత తమ్ముళ్ళు, వాళ్ళ భార్యలు, పిల్లలు ఉన్నారు. ఇల్లంతా సందడిగా ఉంది. కానీ అక్కడున్న పిల్లల్లో రచయితకు ఒక కొత్త వాతావరణం కనిపించింది. వాళ్ళు చిన్నాయన, పిన్ని, మామ, అత్త అని ఎవరినీ పిలవటం లేదు. ఆంటీ, అంకుల్ అని పిలుస్తున్నారు. వాళ్లు తన మరదళ్ళ పిల్లలు. రచయితకు ఆ పిలుపులు రుచించలేదు. వాళ్ళలా పిలవడాన్ని భరించలేకపోయాడు.

ప్రశ్న 2.
రచయితకు ఆయన భార్య ఎందుకు వార్నింగ్ ఇచ్చింది?
జవాబు:
రచయిత తన మరదళ్ళ పిల్లలు ఆంటీ, అంకుల్ అని పిలవటాన్ని భరించలేకపోయాడు. చక్కగా తెలుగులో వరసలు పెట్టి పిలిస్తే బాగుంటుందనుకున్నాడు. అదే విషయాన్ని ఒక రోజు సాయంత్రం వరండాలో కూర్చుని కాఫీలు తాగుతున్న సమయంలో తన మరదళ్ళకు చెప్పాడు. వాళ్ళు మొహాలు మాడ్చుకున్నారు. అనంతపురం వచ్చాక రచయిత భార్య సీత తన చెల్లెళ్ళు బాధపడిన విషయాన్ని రచయితకు చెప్పింది. రచయితతో మాట్లాడాలంటేనే ‘ తన చెల్లెళ్ళు భయపడుతున్నారని చెప్పింది. ఇంకెప్పుడూ వాళ్ళనేమీ అనవద్దని వార్నింగ్ ఇచ్చింది.

ప్రశ్న 3.
సత్యం కుటుంబం గురించి వ్రాయండి.
జవాబు:
సత్యానికి ఇద్దరు మగపిల్లలు, భార్య. సత్యం అనర్గళంగా ఇంగ్లీష్ మాట్లాడతాడు. అతని భార్యది బెంగుళూరు. ఆమె ఇంగ్లీష్ దొరసానుల పెంపకంలో పెరిగింది. ఇంగ్లీష్ భాషను నేర్చుకుంది…ఆమె మలయాళ స్త్రీ. కానీ ఆ ఇంట్లో ఆయన పిల్లలు చక్కటి తెలుగులో వరసలు పెట్టి పిలుస్తూ మాట్లాడతారు. సత్యం, ఆయన భార్య ఒక స్వచ్ఛంద సంస్థ నడుపుతున్నారు. వాళ్ళిద్దరూ కూడా తెలుగులోనే మాట్లాడతారు.

ప్రశ్న 4.
మమకారం పాఠం ఎవరు రచించారు? ఆయన గురించి వ్రాయండి.
జవాబు:
మమకారం పాఠాన్ని చిలుకూరి దేవపుత్రగారు రచించారు. ఆయన రచించిన ‘ఆరు గ్లాసులు’ అనే కథా సంపుటిలోని కథ ఇది. ఆయన అనంతపురం జిల్లా కాల్వపల్లెలో 24-04-1952న జన్మించారు. ఆయన 18-10-2016 వరకూ జీవించారు. ఆయన రచించిన పంచమం నవలకు ఆటా (అమెరికా తెలుగు అసోసియేషన్) వారి బహుమతి లభించింది. ఆయన పొట్టి శ్రీరాములు తెలుగు విశ్వవిద్యాలయంవారి ధర్మనిధి పురస్కారం, చా.సో. స్ఫూర్తి సాహితీ సత్కారం, గుర్రం జాషువా పురస్కారం అందుకున్నారు. ఆయన ఏకాకి నౌక చప్పుడు, చివరి మనుషులు, బందీ మొదలైన కథాసంపుటాలు, రెండు నవలలు రచించారు.

ప్రశ్న 5.
కింది కవితను పొడిగించండి.
మా తల్లి తెలుగుతల్లి
అనురాగాల కల్పవల్లి ……….
జవాబు:
మా తల్లి తెలుగు తల్లి
అనురాగాల కల్పవల్లి
పాడిపంటలతో విలసిల్లి
సిరిసంపదలతో భాసిల్లి
అయ్యింది భరతమాతకు పెద్ద చెల్లి

ప్రశ్న 6.
తెలుగుతల్లి ఏకపాత్రాభినయం రాయండి.
జవాబు:

తెలుగుతల్లి

పిల్లలూ ! నేనర్రా తెలుగు తల్లిని. అంటే మీరు మాట్లాడే తెలుగుభాషను. ఎందుకర్రా ! ఈ మధ్య అమ్మా నాన్నలను మమ్మీ డాడీ అంటున్నారు. చక్కగా అమ్మా నాన్న అంటే ఎంత ముద్దుగా ఉంటుంది. ఆంటీ, అంకుల్ కూడా బాగోవు. చక్కగా మామయ్యా”అత్తా, పిన్నీ-బాబాయి అని పిలపండి. ఆంగ్లం నేర్చుకోండి. వద్దనడంలేదు. అమ్మ లాంటి తెలుగుభాషను మరిచిపోకండి. మీ తెలుగు ఉపాధ్యాయులు చూడండి. తెలుగును ఎంత చక్కగా మాట్లాడతారో ! మీరు కూడా అలా స్పష్టంగా మాట్లాడడం నేర్చుకోండి. మీ తాతగారిని అడగండి. ఎన్నో కథలు చెబుతారు. పద్యాలు చెబుతారు. మీ మామ్మగారు చక్కటి పాటలు పాడతారు. నేర్పుతారు. నేర్చుకోండి. ఈసారి మంచికథ చెబుతానేం, మళ్ళీ కలుద్దాం.

III. భాషాంశాలు

1. పర్యాయపదాలు :

సీత = జానకి, మైథిలి
చెల్లెలు = సహోదరి, సోదరి
తమ్ముడు = సోదరుడు, సహోదరుడు
ఏడుపు = రోదన, ఆక్రందనము
అమ్మ = తల్లి, జనని
మిత్రుడు = స్నేహితుడు, చెలికాడు
బట్టలు = వస్త్రాలు, ఉడుపులు
పల్లె = జనపదం, గ్రామం
మొగం = ముఖం, వదనం
మమకారం = ప్రేమ, అనురాగం
ఆదివారం = భానువారం, రవివారం
భర్త = పెనిమిటి, మగడు
భార్య = పత్ని, సతి
స్వర్గం = నాకము, దివి
నాన్న = తండ్రి, పిత
కొడుకు = సుతుడు, తనయుడు
ఆశ్చర్యం = వింత, విస్మయం
సమాధానం = జవాబు, ఉత్తరం
కరము = చెయ్యి, హస్తము
నీరు = జలం, ఉదకం

2. వ్యతిరేకపదాలు:

ఎండ వాన
సరసం × విరసం
చిన్న × పెద్ద
అవసరం × అనవసరం
ప్రత్యక్షం × పరోక్షం
ముందుకు × వెనుకకు
రాజు × బంటు
వెనుక × ముందు
దగ్గర × దూరం
పిల్లలు × పెద్దలు
స్వర్గం × నరకం
అర్థం × అనర్థం
ఆచారం × అనాచారం
రమ్మనడం × పొమ్మనడం
కాదు × ఔను
లోపల × బైట
శబ్దం × నిశ్శబ్దం

3. ప్రకృతి – వికృతులు:

భాష – బాస
సంతోషం – సంతసం
ఆశ్చర్యం – అచ్చెరువు
శబ్దం – సద్దు
విధము – వితము
ప్రశ్న – పన్నము
ప్రజ – పజ

4. సంధులు:

సెలవులకు + అని = సెలవులకని – (ఉత్వ సంధి)
పిల్లలు + ఇద్దరు = పిల్లలిద్దరు – (ఉత్వ సంధి)
సెలవులు + అన్న = సెలవులన్న – (ఉత్వ సంధి)
తమ్ముళ్లు + ఇద్దరూ = తమ్ముళ్లరూ – (ఉత్వ సంధి)
అర్థము + అయింది = అర్థమయింది – (ఉత్వ సంధి)
లేవు + అని = లేవని – (ఉత్వ సంధి)
అవసరము + ఐతే = అవసరమైతే – (ఉత్వ సంధి)
రమ్ము + అన్నాడు = రమ్మన్నాడు – (ఉత్వ సంధి)
వివరము + అడిగాను = వివరమడిగాను – (ఉత్వ సంధి)
కలుస్తాను + అని = కలుస్తానని – (ఉత్వ సంధి)
చిన్నవాడు + అయి = చిన్నవాడయి – (ఉత్వ సంధి)
ఎవరు + అనుకుంటున్నాడో = ఎవరనుకుంటున్నాడో – (ఉత్వ సంధి)
నువ్వు + అనుకొంటున్న = నువ్వనుకొంటున్న – (ఉత్వ సంధి)
మామవు + అని = మామవని – (ఉత్వ సంధి)
మేము + ఇద్దరం = మేమిద్దరం – (ఉత్వ సంధి)
రకరకాలు + అయిన = రకరకాలయిన – (ఉత్వ సంధి)
సమాధానము + ఇస్తూ = సమాధానమిస్తూ – (ఉత్వ సంధి)
ముద్దు + ఆడాను = ముద్దాడాను – (ఉత్వ సంధి)
మరి + ఒక = మరొక – (ఇత్వ సంధి)
అది + ఏమిటి + ఆ = అదేమిటా – (ఇత్వ సంధి)
మమ్మల్ని + అందర్నీ = మమ్మల్నందర్నీ – (ఇత్వ సంధి)
మాట్లాడాలి + అంటే = మాట్లాడాలంటే – (ఇత్వ సంధి)
సంతోషాన్ని + ఇస్తుంది = సంతోషాన్నిస్తుంది – (ఇత్వ సంధి)
ఇస్తుంది + అని =ఇస్తుందని – (ఇత్వ సంధి)
చూడాలి + అన్న = చూడాలన్న – (ఇత్వ సంధి)
పూర్తి + అవదు = పూర్తవదు – (ఇత్వ సంధి)
చేయాలి + అంటే = చేయాలంటే – (ఇత్వ సంధి)
ఏమి + అనకు = ఏమనకు – (ఇత్వ సంధి)
ఎక్కడ + అయితే = ఎక్కడయితే – (అత్వ సంధి)
అక్కడ + ఉన్న = అక్కడున్న – (అత్వ సంధి)
చిన్న + ఆయన = చిన్నాయన – (అత్వ సంధి)
ఎట్లాగ + అంటే = ఎట్లాగంటే – (అత్వ సంధి)
పిలిచిన + అపుడు = పిలిచినపుడు – (అత్వ సంధి)
ఉన్న + అట్లు = ఉన్నట్లు – (అత్వ సంధి)
ఎక్కడ + ఉంటుంది = ఎక్కడుంటుంది – (అత్వ సంధి)
ఇంక + ఎప్పుడూ = ఇంకెప్పుడూ – (అత్వ సంధి)
వాత + ఆవరణం = వాతావరణం – (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)
ఆప్యాయత + అనురాగాలు = ఆప్యాయతానురాగాలు – (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)
నిశ్చిత + అభిప్రాయం = నిశ్చితాభిప్రాయం – (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)

5. సమాసాలు

సమాస పదం	విగ్రహవాక్యం	సమాస నామం
వదినా మరదళ్లు	వదినయును, మరదలును	ద్వంద్వ సమాసం
ఆప్యాయతానురాగాలు	ఆప్యాయతయును, అనురాగమును	ద్వంద్వ సమాసం
బావామరుదులు	బావయును, మరిదియును	ద్వంద్వ సమాసం
అమ్మానాన్నలు	అమ్మయును, నాన్నయును	ద్వంద్వ సమాసం

6. కింద గీత గీసిన పదాలకు అర్థాలను రాయండి. వాటితో సొంతవాక్యాలు రాయండి.

1. కొంతమంది అనర్గళంగా మాట్లాడతారు.
జవాబు:
అనర్గళంగా = ధారాళంగా
తెలుగులో ధారాళంగా మాట్లాడడం నేర్చుకోవాలి.

2. తల్లి ప్రేమకు తుల్యం ఏదీకాదు.
జవాబు:
తుల్యం = సమానం
అమ్మానాన్నలు దేవతలతో సమానం.

3. అహింసకు ప్రతీకగా భారత్ నిలిచింది.
జవాబు:
ప్రతీక = గుర్తు
వాడు మంచితనానికి గుర్తు అనేలా జీవించాలి.

7. కింది ప్రకృతి – వికృతులను జతపరచండి.

1. భాష	అ) అచ్చెరువు
2. ఆశ్చర్యం	ఆ) పండుగ
3. పర్వము	ఇ) బాస

జవాబు:

1. భాష	ఇ) బాస
2. ఆశ్చర్యం	అ) అచ్చెరువు
3. పర్వము	ఆ) పండుగ

8. కింది వ్యతిరేక పదాలను జతపరచండి.

1. శబ్దం	అ) ఔను
2. కాదు	ఆ) నిశ్శబ్దం
3. సరసం	ఇ) విరసం

జవాబు:

1. శబ్దం	ఆ) నిశ్శబ్దం
2. కాదు	అ) ఔను
3. సరసం	ఇ) విరసం

9. కింది సంక్లిష్ట వాక్యాలను సామాన్య వాక్యాలుగా మార్చి రాయండి.

1. ఆమె పాట పాడుతూ నడుస్తోంది.
జవాబు:
ఆమె పాట పాడుతోంది. ఆమె నడుస్తోంది.

2. వర్షం వచ్చి బట్టలు తడిపింది.
జవాబు:
వర్షం వచ్చింది. వర్షం బట్టలు తడిపింది.

3. బస్సు వచ్చి దుమ్ము లేపింది.
జవాబు:
బస్సు వచ్చింది. బస్సు దుమ్ము లేపింది.

కింద గీత గీసిన వానికి సరైన జవాబులను గుర్తించి, బ్రాకెట్లలో రాయండి.

1. తల్లి ప్రేమకు ఏదీ తుల్యం కాదు. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) సమాసం
ఆ) పోలిక
ఇ) పోటీ
జవాబు:
అ) సమాసం

2. కొందరికి తొందరగా డబ్బు సంపాదించాలనే ఉబలాటం ఎక్కువ. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) దురాశ
ఆ) ప్రయత్నం
ఇ) ఆత్రుత
జవాబు:
ఇ) ఆత్రుత

3. మునుపు అందరూ స్నేహంగా ఉండేవారు. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) మొన్న
ఆ) పూర్వం
ఇ) భవిష్యత్తు
జవాబు:
ఆ) పూర్వం

4. సీత మహా పతివ్రత. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి).
అ) జానకి, మైథిలి
ఆ) జనని, తల్లి
ఇ) అమ్మ, మాత
జవాబు:
అ) జానకి, మైథిలి

5. రాముని భార్య సీతమ్మ. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) సఖి, చెలికత్తె
ఆ) పత్ని, సతి
ఇ) ప్రాణం, అశువు
జవాబు:
ఆ) పత్ని, సతి

6. నాన్న చెప్పినట్లు వినాలి. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) అమ్మ, నాన్న
ఆ) జనకుడు, జన్యుడు
ఇ) తండ్రి, పిత
జవాబు:
అ) అమ్మ, నాన్న

7. అర్థం లేకుండా మాట్లాడకు. (వ్యతిరేకపదం గుర్తించండి)
అ) అనర్థం
ఆ) భావం
ఇ) శబ్దం
జవాబు:
అ) అనర్థం

8. ఆచారం విడువకు. (వ్యతిరేకపదం గుర్తించండి)
అ) దురాచారం
ఆ) సదాచారం
ఇ) అనాచారం
జవాబు:
ఇ) అనాచారం

9. దేవుడు ప్రత్యక్షం అయ్యాడు. (వ్యతిరేకపదం గుర్తించండి)
అ) అధ్యక్షుడు
ఆ) పరోక్షం
ఇ) నిరీక్షణ
జవాబు:
ఆ) పరోక్షం

10. ప్రశ్న వేయడమే కష్టం. (వికృతిని గుర్తించండి)
అ) పన్నము
ఆ) పరిప్రశ్న
ఇ) సరిప్రశ్న
జవాబు:
అ) పన్నము

11. శబ్దం చేయవద్దు. (వికృతిని గుర్తించండి)
అ) శబదం
ఆ) శపథం
ఇ) సద్దు
జవాబు:
ఇ) సద్దు

12. ఏ విధముగా చూసినా యుద్ధం మంచిదికాదు. (వికృతిని గుర్తించండి)
అ) విధానం
ఆ) వితము
ఇ) పద్ధతి
జవాబు:
ఆ) వితము

13. సెలవులకని మా ఊరు వెళ్లాను. ‘(సంధి పేరు గుర్తించండి)
అ) ఉత్వ సంధి
ఆ) ఇత్వ సంధి
ఇ) అత్వ సంధి
జవాబు:
అ) ఉత్వ సంధి

14. లేవని అనకూడదు. (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) లేవు + అని
ఆ) లేవ + అని
ఇ) లేవ + ని
జవాబు:
అ) లేవు + అని

15. మామవు + అని (సంధి కలిసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) మామవేన
ఆ) మామవుని
ఇ) మామవని
జవాబు:
ఇ) మామవని

16. మమ్మల్నందర్నీ రమ్మన్నారు. (సంధి పేరు గుర్తించండి)
అ) ఉత్వ సంధి
ఆ) ఇత్వ సంధి
ఇ) అత్వ సంధి
జవాబు:
ఆ) ఇత్వ సంధి

17. అమ్మను చూడాలన్న కోరిక ఎక్కువైంది. (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) చూడాలి + అన్న
ఆ) చూడాల + అన్న
ఇ) చూడా + లన్న
జవాబు:
అ) చూడాలి + అన్న

18. పూర్తి + అవదు – (సంధి కలిపిన రూపం గుర్తించండి)
అ) పూర్తవదు
ఆ) పూర్తిగా అవదు
ఇ) పూర్తవదు
జవాబు:
ఇ) పూర్తవదు

19. పిలిచినపుడు రావాలి. (సంధి పేరు గుర్తించండి)
అ) అత్వ సంధి
ఆ) ఇత్వ సంధి
ఇ) ఉత్వ సంధి
జవాబు:
అ) అత్వ సంధి

20. ఉన్నది ఉన్నట్లు చెప్పాలి. (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) ఉన్న + ఇట్లు
ఆ) ఉన్న + అట్లు
ఇ) ఉన్న + ఎట్లు
జవాబు:
ఆ) ఉన్న + అట్లు

21. ఎక్కడ + ఉంటుంది (సంధి కలిపిన రూపం గుర్తించండి)
అ) ఎక్కడో ఉంటుంది
ఆ) ఎక్కడ ఉంటుంది
ఇ) ఎక్కడుంటుంది
జవాబు:
ఇ) ఎక్కడుంటుంది

22. అక్కడయున్నది ఇలా తేవాలి. (సంధి పేరు గుర్తించండి)
అ) అత్వ సంధి
ఆ) యడాగమం
ఇ) ఇత్వ సంధి
జవాబు:
ఆ) యడాగమం

23. మా + ఊరు – (యడాగమ రూపం గుర్తించండి)
అ) మాయూరు
ఆ) మాఊరు
ఇ) మావూరు
జవాబు:
అ) మాయూరు

24. ఏమి యున్నది (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) ఏమి + ఉన్నది
ఆ) ఏమి + యున్నది
ఇ) ఏమియు + న్నది
జవాబు:
అ) ఏమి + ఉన్నది

25. ఆప్యాయతానురాగాలు కలిగి జీవించాలి. (సమాసం పేరు గుర్తించండి)
అ) ద్విగువు
ఆ) ద్వంద్వ
ఇ) బహుజొహి
జవాబు:
ఆ) ద్వంద్వ

26. అమ్మానాన్నలు నన్ను మెచ్చుకున్నారు. (విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి)
అ) అమ్మతో నాన్న
ఆ) అమ్మ యొక్క నాన్న
ఇ) అమ్మయును, నాన్నయును
జవాబు:
ఇ) అమ్మయును, నాన్నయును

27. బావయును మరిదియును (సమాస పదం గుర్తించండి)
అ) బావమరిది
ఆ) బావామరుదులు
ఇ) బావ, మరదలు
జవాబు:
ఆ) బావామరుదులు

28. పాఠం చదివి మాట్లాడండి. ( ఏరకమైన వాక్యం)
అ) సంక్లిష్టం
ఆ) సంయుక్తం
ఇ) చేదర్థకం
జవాబు:
అ) సంక్లిష్టం

29. మా ఊరు వెళ్లాను. కూరలు తెచ్చాను. (ఈ రెండు కలిపితే ఏర్పడేది)
అ) మా ఊరు వెడుతూ కూరలు తెచ్చాను
ఆ) మా ఊరు వెడితే కూరలు తెచ్చాను
ఇ) మా ఊరు వెళ్లి కూరలు తెచ్చాను
జవాబు:
ఇ) మా ఊరు వెళ్లి కూరలు తెచ్చాను

30. ఒక సమాపక క్రియ, ఒకటి లేక అంతకన్నా ఎక్కువ అసమాపక క్రియలతో వాక్యాలను కలిపితే ఏర్పడేది?
అ) సంయుక్త వాక్యం
ఆ) సంక్లిష్ట వాక్యం
ఇ) సామన్య వాక్యం
జవాబు:
ఆ) సంక్లిష్ట వాక్యం

చదవండి – ఆనందించండి
(“అమ్మ ఉత్తరం”)

(ఉద్యోగాల పేరుతో సుదూర తీరాలకు వలసపక్షుల్లా ఎగిరిపోతున్న కన్న కొడుకులకు…..)

కన్నా !
ఎన్నాళ్ళయిందిరా నిన్ను చూసి. తలుచుకుంటే ఇప్పటికీ కళ్ళకు కట్టినట్లుగా ఉంటావు. అయిదేళ్ళనాడు రమ కూతురి పెళ్ళికి వచ్చావు. అంతే మళ్ళీ యిక రానేలేదు. కానక కన్న సంతానంలా నిన్ను నలుగురమ్మాయిల మధ్య కనుపాపలాగా చూసుకొని పెంచుకున్నాను. నిన్ను యిల్లు దాటి వెళ్ళనివ్వలేదు. ఆ చదువుల సరస్వతి నిన్ను వెంటేసుకుని వెళ్ళింది. అంతా చదువుకొన్నవాళ్ళేగా ! నా కన్న చదువుకొనక పోతేనేం సంస్కారం వచ్చింది. చదవనూ రాయనూ నేర్చుకున్నాడు చాలు. వద్దు అన్నాను. వినలేదు. తరువాత ఉద్యోగ లక్ష్మి ఊళ్ళేలిస్తోంది. ఎక్కడున్నా నువ్వు నా కొడుకువే. నీ సారస్వత సంఘాలూ, నీ సాంఘిక సేవలూ అన్నీ పేపర్ల ద్వారా, కోడలి ఉత్తరాల ద్వారా తెలుస్తూనే ఉన్నాయి. కానీ ఏం లాభంరా తండ్రీ !

నీవూ నీ పిల్లలూ యింట్లో కాలికి చేతికి అడ్డంగా తిరుగుతూ ఉంటే కోడలి చేత్తో చేయించి పెడుతూ వుంటే సాగిపోయే జీవితం ఎలా వుంటుంది ? ఏమో ? అది నాకు ‘కల’ అయిపోయిందిరా బాబూ. ఇంత యింట్లో ఒంటరిగా బతుకుతున్నాను. నాకెంత కావాలి ? పిడికెడు ఉడకేసుకుంటే చాలు… వెళ్ళిపోతుంది కానీ, ఆసక్తి పోయింది. ఎలా తింటే కడుపు నిండదు ! అలాగే నడుస్తోంది.

జీవితంలో పొద్దువాటారిపోతోంది. ఇంకెన్నాళ్ళు అనిపిస్తోంది ! మీ నాన్నగారూ హఠాత్తుగా పోయారు. నీకు కడసారి చూపులు కూడా దక్కలేదు. అప్పుడాయన దగ్గర్లో నేనున్నాను. గొంతుకలో గరగర లాడుతున్నప్పుడు నేను ఇన్ని నీళ్ళు పోశాను. నా దిగులల్లా అలా నాకు జరిగితే ఈ గొంతులో ఇంత తులసి తీర్థం పోసేవాళ్ళు కూడా వుండరే అని. నలుగురు కూతుళ్ళు ఒక కొడుకు, పండ్రెడుగురు మనుమలు, మనవరాళ్ళు. వున్నా నా గొంతు తడిపేవాళ్ళు వుండరేమో అని దిగులుపడుతున్నాను.

నువ్వు నన్ను అక్కడికే రమ్మని అంటావు. నిజమే ! వచ్చేయొచ్చు. కానీ రాలేను. రాను ! ఈ యిల్లు, ఈ పొలాలు, ఈ గాలి, ఈ వాతావరణం వీటిని వదలి రాలేను. మీ నాన్నగారు ఇక్కడే పోయారు, నేను ఇక్కడే పిడికెడు బూడిదైపోవాలి. అదే నా ఆశ !

ఈ మట్టికీ, మనిషికీ ఉండే ఆత్మీయత అంతేనేమో ! ఎంత చదివినా, ఎంత సాధించినా, ఏం చేసినా ఆఖరికి మనిషి ఈ మట్టిలో కలసిపోవాలి. అలానే ఆ మట్టి తనను కన్నవూరి మట్టి కావాలని ఆరాటపడతాడు మనిషి. ఇది నా ఊరు… ఇది నా ఇల్లు…. ఇది నాది… ఈ మమతానుబంధాలు లేని రోజున మానవత్వమే నశిస్తుందేమో! అందుకే అనాదిగా ఈ మమకారాలు ఇలాగే నిలిచిపోయాయి. రాజులు పోయారు, రాజ్యాలు పోయాయి, మహా మహా నిర్మాణాలు మట్టిచాటుకు పోయాయి. కానీ మానవత మాసిపోలేదురా బాబు ! అందుకే ఈ ప్రపంచం ఇంకా సాగుతోంది !

నేను అంత దూరం రాలేను. ఈ ఊరు విడవలేను. ఈ ప్రాణం తట్టెడా ! పుట్టెడా ! ఎప్పుడో హరీ అంటుంది. నాకు తెలుసు. నాది ఎలాగు దిక్కులేని చావే అవుతుంది. ఎప్పుడయితే ఆయన పోయారో – అప్పుడే నేను . ఒంటరిదాననై పోయాను. కానీ పోయేలోగా నువ్వు ఇక్కడికి వచ్చి నాలుగురోజులు గడిపి పో. కన్న తల్లిగా నేను అంతకంటే ఇంకేమీ కోరను. కోడలిని పిల్లలని కూడా తీసుకురా ! ఇక ఉంటాను ఆశీస్సులతో ….

నీ తల్లి
కాంతమ్మ.

మాతా గురుతరా భూమేః (తల్లి భూమి కంటే గొప్పది)

These AP 6th Class Telugu Important Questions 6th Lesson సుభాషితాలు will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 6th Class Telugu 6th Lesson Important Questions and Answers సుభాషితాలు

6th Class Telugu 6th Lesson సుభాషితాలు Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

పరిచిత పద్యాలు

ఆ) కింది పద్యం చదవండి. అడిగిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. భూమి నాది యన్న భూమి ఫక్కున నవ్వు
దానహీను జూచి ధనము నవ్వు
కదన భీతు జూచి కాలుండు నవ్వును
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) భూమి నాది అంటే ఎవరు నవ్వుతారు?
జవాబు:
భూమి నాది అంటే భూమి నవ్వుతుంది.

ఆ) ధనం ఎవరిని చూచి నవ్వుతుంది?
జవాబు:
దానహీనుని చూచి ధనం నవ్వుతుంది.

ఇ) కాలుడు ఎవరిని చూచి నవ్వుతాడు?
జవాబు:
యుద్ధం అంటే భయపడేవాడిని చూచి కాలుడు నవ్వుతాడు.

ఈ) కాలుడు అంటే అర్థం తెలపండి.
జవాబు:
కాలుడు అంటే యముడు అని అర్థం.

2. మఱవ వలెఁ గీడు, నెన్నఁడు
మఱవంగా రాదు మేలు, మర్యాదలతో
దిరుగవలె సర్వ జనముల
దరి, బ్రేమ మెలంగవలయు ధరణి కుమారీ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మనం దేనిని మరచిపోవాలి?
జవాబు:
మనం ఇతరులు చేసిన కీడు మరచిపోవాలి.

ఆ) మనం దేనిని మరచిపోకూడదు?
జవాబు:
మనం ఇతరులు చేసిన మేలును మరచిపోకూడదు.

ఇ) సర్వజనులతో ఎలా మెలగాలి?
జవాబు:
సర్వజనులతో మర్యాదతో, ప్రేమతో మెలగాలి.

ఈ) ధరణి అంటే అర్థం ఏమిటి?
జవాబు:
ధరణి అంటే భూమి అని అర్థం.

3. నోఁచిన తల్లిదండ్రికిఁ దనూభవుఁడొక్కడే చాలు మేటి చే
చాఁచనివాడు వేడొకఁడు చాఁచిన లేదనకిచ్చువాఁడు నో
రాంచి నిజంబకాని పలుకాడనివాఁడు రణంబులోన మేన్
దాఁచనివాడు భద్రగిరి దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ!
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మంచిపుత్రులు ఎంతమంది ఉండాలని కవి అన్నాడు?
జవాబు:
మంచివాడు ఒక్కడు చాలని కవి అన్నాడు.

ఆ) మంచివాడు ఇతరులు యాచిస్తే ఏమి చేయాలి?
జవాబు:
మంచివాడు ఇతరులు యాచిస్తే, దానం చేయాలి.

ఇ). మంచివాడు యుద్ధంలో ఏమి చేస్తాడు?
జవాబు:
మంచివాడు యుద్ధంలో నిలిచి పోరాడుతాడు.

ఈ) దాశరథీ శతకాన్ని ఎవరు రచించారు?
జవాబు:
దాశరథీ శతకాన్ని కంచర్ల గోపన్న రచించాడు.

అపరిచిత పద్యా లు

1. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

గిరులందు మేరు వౌదువు
సురలందున నింద్రుఁ డౌదువు చుక్కలలోనన్
బరమాత్మ చంద్రుఁ డౌదువు
నరులందున నృపతి బౌదు నయమున కృష్ణా.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) గిరులలో శ్రీ కృష్ణుడే మౌతాడు?
జవాబు:
గిరులలో శ్రీకృష్ణుడు మేరువు.

ఆ) సురలలో ఇంద్రుడెవరు?
జవాబు:
సురలలో ఇంద్రుడు శ్రీకృష్ణుడు.

ఇ) చుక్కలలో చంద్రుడెవరు?
జవాబు:
శ్రీకృష్ణుడు చుక్కలలో చంద్రుడు.

ఈ) నరులలో రాజు ఎవరు?
జవాబు:
నరులలో రాజు శ్రీకృష్ణుడు.

2. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఉప్పు కప్పురంబు నొక్క పోలిక నుండుఁ
జూడఁ జూడ రుచుల జాడవేరు
పురుషులందుఁ బుణ్య పురుషులు వేరయా
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఉప్పు – కర్పూరం ఎలా ఉంటాయి?
జవాబు:
ఉప్పు – కర్పూరం పైకి చూడటానికి తెల్లగా ఒకే విధంగా ఉంటాయి.

ఆ) ఉప్పు – కర్పూరం రుచి ఎలా ఉంటాయి?
జవాబు:
ఉప్పు – కర్పూరం చప్పరించి చూస్తే రుచులు వేరుగా ఉంటాయి.

ఇ) మానవులు ఎలా ఉంటారు?
జవాబు:
మానవులందరూ ఒకేలా ఉంటారు.

ఈ) మానవులు ఎలాంటివారో ఎలా తెలుస్తుంది?
జవాబు:
మానవుల గుణాల్ని బట్టి మంచివారెవరో, చెడ్డవారెవరో తెలిసిపోతుంది.

3. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

తన కోపమే తన శత్రువు
తన శాంతమె తనకు రక్ష, దయ చుట్టంబౌఁ
తన సంతోషమె స్వర్గము
తన దుఃఖమె నరకమండ్రు, తథ్యము సుమతీ!
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మనకు శతృవు ఏమిటి?
జవాబు:
మన కోపమే మనకు శత్రువు.

ఆ) శాంతము ఎటువంటిది?
జవాబు:
శాంతము రక్షించేది.

ఇ) స్వర్గము ఎలా ఉంటుంది?
జవాబు:
సంతోషంగా ఉంటే స్వర్గంలా ఉంటుంది.

ఈ) దుఃఖం ఎటువంటిది?
జవాబు:
దుఃఖము నరకము వంటిది.

4. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

కంటికి తెప్ప విధంబున
బంటుగ దాయనుచు నన్నుఁ బాయక నెపుడున్
జంటను నీవుండుటచే
కంటకనుగు పాపములను గడిచితి కృష్ణా.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మనం ఎవరికి బంటులము?
జవాబు:
మనం కృష్ణునికి బంటులము.

ఆ) కృష్ణుడు మనల్ని ఎలా కాపాడుతాడు?
జవాబు:
కృష్ణుడు మనల్ని కంటి టెప్పలా కాపాడుతాడు.

ఇ) మనం ఎటువంటి పాపాలను దాటుతాం?
జవాబు:
మనం ముండ్ల వంటి పాపాలను దాటుతాం.

ఈ) మనకు ఎవరి అండ గొప్పది?
జవాబు:
మనకు శ్రీకృష్ణుని అండ గొప్పది.

5. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

చిత్తశుద్ధి గల్గి చేసిన పుణ్యంబు
కొంచమైన నదియుఁ గొదువగాదు
విత్తనంబు మట్టి వృక్షంబునకు నెంత
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) పుణ్యం ఎలా చేయాలి?
జవాబు:
చిత్తశుద్ధితో పుణ్యకార్యం చేయాలి.

ఆ) పుణ్యకార్యం ఎటువంటిది?
జవాబు:
పుణ్యకార్యం కొంచమైనా గొప్పదే.

ఇ) మజ్జి చెట్టు ఎటువంటిది?
జవాబు:
మట్టి చెట్టు చాలా పెద్దది.

ఈ) మజ్జి చెట్టు విత్తనం ఎంత ఉంటుంది?
జవాబు:
మట్టి చెట్టు విత్తనం చాలా చిన్నది.

6. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

కూరిమి గల దినములలో
నేరము లెన్న ఁడునుఁ గలుగ నేరవు మఱియా
కూరిమి విరసంబైనను
నేరములే తోచుచుండు నిక్కము సుమతీ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) స్నేహంగా ఉండే రోజులలో ఏం కనబడవు?
జవాబు:
స్నేహంగా ఉండే రోజులలో ఎప్పుడూ తప్పులు కనబడవు.

ఆ) విరోధంగా ఉన్నప్పుడు ఏమి కన్పిస్తాయి?
జవాబు:
స్నేహం విరోధంగా ఉన్నప్పుడు ఒప్పులన్నీ తప్పులుగా కన్పిస్తాయి.

ఇ) ఏది నిజము?
జవాబు:
స్నేహంగా ఉంటే తప్పు కూడా ఒప్పుగా కన్పిస్తుంది.

ఈ) పై పద్యము ఏ శతకములోనిది?
జవాబు:
పై పద్యము సుమతీ శతకములోనిది.

7. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

చెప్పకు చేసిన మేలు నొ
కప్పుడయినగాని దాని హర్షింపరుగా
గొప్పలు చెప్పిన నదియును
తప్పేయని చిత్తమందు తలపు కుమారీ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) ఏమి చెప్పకూడదు?
జవాబు:
చేసిన మేలును చెప్పకూడదు.

ఆ) గొప్పలు చెప్పడం మంచిదేనా?
జవాబు:
గొప్పలు చెప్పడం మంచిది కాదు.

ఇ) ఈ పద్యం ఎవరిని సంబోధిస్తూ చెప్పారు?
జవాబు:
కుమారిని సంబోధిస్తూ ఈ పద్యం చెప్పారు.

ఈ) పై పద్యానికి ఆధారంగా చేసుకొని ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
పై పద్యానికి తగిన శీర్షికను పెట్టండి.

8. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

నీళ్ళలోన మొసలి నిగడి యేనుగు బట్టు
బయట కుక్క చేత భంగపడును
స్థాన బలిమి కాని తన బలిమి కాదయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ !
ప్రశ్నలు:
అ) మొసలి ఎక్కడ ఉంటే బలంగా ఉంటుంది?
జవాబు:
మొసలి నీటిలో ఉంటే బలంగా ఉంటుంది.

ఆ) బయటకు వస్తే దానిని ఏవి బెదిరిస్తాయి?
జవాబు:
బయటకు వస్తే కుక్కలు కూడా బెదిరిస్తాయి.

ఇ) బలం దేనిని బట్టి పెరుగుతుంది?
జవాబు:
స్థానాన్ని బట్టి బలం పెరుగుతుంది.

ఈ) పై పద్యం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
పై పద్యంలో ఎన్ని జంతువులున్నాయి?

II. వ్యక్తికరణ – సృజనాత్మకత

ప్రశ్న 1.
“దీపమున్నప్పుడే ఇల్లు చక్కదిద్దుకోవాలి” అంటే మీకేమర్థమయ్యిందో వ్రాయండి.
జవాబు:
ఇల్లు సద్దుకునేటప్పుడు దీపం ఉండాలి. దీపం లేకపోతే ఇంట్లో వస్తువులేవీ కనబడవు. ఏ పనీ చేయలేము. అలాగే కాలం అవకాశం ఉన్నప్పుడే పనులను పూర్తి చేసుకోవాలి. కాలంకానీ, అవకాశం కానీ చేజారిపోతే మళ్ళీ తిరిగిరావు. అందుకే కాలం వృథా చేయకూడదు. ఏ పనిని ఎప్పుడు చేయాలో ఆ పనిని అప్పుడే పూర్తి చేయాలి. వాయిదా వేయడం మంచిది కాదు. అని మాకర్థమయ్యింది.

ప్రశ్న 2.
వేమన చెప్పిన సుభాషితాన్ని వివరించండి.
జవాబు:
వేమన చాలా సుభాషితాలను చక్కగా చెప్పాడు. చాలామంది భూముల కోసం గొడవలు పడతారు, కొట్టుకుంటారు. ప్రక్కవాళ్ళ భూములను ఆక్రమించుకొంటారు. కానీ ఈ భూమి శాశ్వతంగా ఎవరిదీ కాదు. అందుకే భూమి నాది అని ఎవరైనా అంటే భూదేవి నవ్వుతుంది. అలాగే ధనము కూడా శాశ్వతం కాదు. మనకున్నంతలో దానం చేయాలి. అలా దానం చేయని వారిని చూచి ధనం నవ్వుతుంది. జన్మించిన వారికి మరణం తప్పదు. కొందరు యుద్ధరంగంలో భయపడతారు. పారిపోతారు. అలాంటి వారిని చూచి యమధర్మరాజు నవ్వుతాడు. అందుకే భూమి కోసం గొడవపడటం, డబ్బును దానం చేయకుండా దాచుకోవడం, యుద్ధంలో భయపడటం అవివేకం.

ప్రశ్న 3.
చదువు యొక్క గొప్పతనాన్ని వివరించండి.
జవాబు:
అన్ని ధనములలోకి గొప్పది విద్యాధనం. ధనమును పరిపాలకులు పన్నుల రూపంలో దోచుకుంటారు. దొంగలెత్తుకుపోతారు. అన్నదమ్ములు పంచుకుంటారు. కానీ విద్యను ఎవరూ దోచుకోలేరు. ఏ దొంగలూ ఎత్తుకుపోలేరు. అన్నదమ్ములు పంచుకోలేరు. ప్రపంచాన్ని అభివృద్ధి చేసేది విద్య మాత్రమే. అందుకే విద్య యొక్క గొప్పతనాన్ని ఎవరూ కాదనలేరు.

ప్రశ్న 4.
మాటల యొక్క గొప్పతనాన్ని తెలియజేయండి.
జవాబు:
మంచి మాటలు మనకు గౌరవాన్ని పెంచుతాయి. స్నేహితులను పెంచుతాయి. ఏ పనినైనా సాధించటానికి ఉపయోగపడతాయి. అదే చెడ్డ మాటలయితే శత్రువులను పెంచుతాయి. అన్ని పనులను చెడగొడతాయి. శరీరంలో దిగిన బాణపు ముల్లునయినా ఉపాయంతో తీయవచ్చును. కానీ ఇతరుల మనసుకు బాధ కలిగేలా మాట్లాడిన మాటలను తీయలేము. ఆ బాధను పోగొట్టలేము. అందుకే మంచి మాటలను మాట్లాడాలి.

ప్రశ్న 5.
మనం ఎలా ప్రవర్తించాలి?
జవాబు:
అందరితోను మర్యాదగా ప్రవర్తించాలి. అందరిపట్ల ప్రేమ భావనతో ఉండాలి. ఇతరులెవరైనా మనకు అపకారం చేస్తే దానిని వెంటనే మరచిపోవాలి. ఇతరులెవరైనా మనకు మంచి చేస్తే మరచిపోకూడదు. జీవితాంతం గుర్తుపెట్టుకోవాలి.

ప్రశ్న 6.
శతక పద్యాలను చదవడం వలన ప్రయోజనాలను వివరిస్తూ మిత్రునకు లేఖ రాయండి.
జవాబు:

శ్రీకాకుళం, xxxxx. ప్రియమైన రంజను, నీ మిత్రుడు రంజిత్ వ్రాయు లేఖ. ఇక్కడ మేమంతా క్షేమం. అక్కడ మీరంతా క్షేమమని తలచెదను. మొన్న మాకు సుభాషితాలు పాఠం చెప్పారు. అన్నీ నీతి శతకాలలోని పద్యాలే, పద్యాలు చాలా బాగున్నాయి. సమయం గురించి, దానం గురించి, విద్య గురించి, కోపం, ఆవేశం గురించి ఇలా చాలా వాటి గురించి చెప్పారు. ఆ పద్య భావాలను ఆచరణలో పెడితే ఆదర్శవంతమైన సమాజం ఏర్పడుతుందని మా తెలుగు ఉపాధ్యాయులు చెప్పారు. నేను వేమన శతకం, తెలుగుబిడ్డ శతకం కొనుక్కొంటా. అన్ని పద్యాలు చదువుతాను. నువ్వు కూడా కొనుక్కో ఉంటాను. రిప్లై రాయి. ఇట్లు, నీ మిత్రుడు, ఎల్. రంజిత్ వ్రాలు. చిరునామా: వి. రంజన్, 7వ తరగతి, నిర్మలా హైస్కూలు, ఏలూరు, పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా.

ప్రశ్న 7.
నిన్ను నీవు శతక కవిగా ఊహించుకొని “శతక కవి’ ఏకపాత్రాభినయం రాయండి.
జవాబు:
శతక కవి

పిల్లలూ ! నేను శతక కవిని. చక్కటి శతకం వ్రాశాను. మీరంతా నా శతకపద్యాలు చదువుకోండి. వాటిలో చక్కటి నీతులున్నాయి. భక్తి కూడా ఉంది. మీరా పద్యాలు చదువుకొని, అర్థం చేసుకోండి. అర్థం కానివి మీ ఉపాధ్యాయుడిని అడగండి. నేను చెప్పినట్లుగా నడుచుకొంటే మీ జీవితం నందన వనంలా ఉంటుంది. జీవితంలో ఎదురయ్యే ఏ ఒడిదుడుకులకు భయపడక్కర్లేదు. జీవితం హాయిగా ఉంటుంది. మీరు చదువుకొన్న శతకపద్యాలు మీకు మార్గదర్శకాలు.

ఇంకొక శతకం రాస్తున్నాను. అది కూడా చదువుకొందురు గాని. మీ అందరికీ నా ఆశీస్సులు. చక్కగా చదువుకొని వృద్ధిలోకి రండి. సమాజానికి మంచి చేయండి. తల్లిదండ్రులను జాగ్రత్తగా చూసుకోండి. తల్లిదండ్రులు చెప్పినట్లు వినండి.

మళ్ళీ మాట్లాడుకొందాం. ఈ సారి మీ పాఠశాలకు వస్తా.

III. భాషాంశాలు

1. పర్యాయపదాలు:

సుభాషితము = మంచిమాట, మంచి పలుకు
దీపము = దివ్వె, తిర్లిక
తెలుగు = తెనుగు, ఆంధ్రము
భూమి = పుడమి, ధరణి
ధనము = డబ్బు, సంపద
కాలుడు = యముడు, సమవర్తి
దొంగ = తస్కరుడు, మ్రుచ్చు
విశ్వము = ప్రపంచము, జగము
తనువు = శరీరం, దేహం
మనము = మనసు, అంతరంగం
జనులు = ప్రజలు, జనములు
దోషము = తప్పు, దోసం
హితము = మేలు, మంచి
ప్రేమ = అనురాగం, ఆప్యాయత
వఱపు = వానలేమి, అనావృష్టి
పుస్తకము = పొత్తము, గ్రంథము
అంబుధి = సముద్రం, సాగరం
తల్లి = మాత, జనని
నిజం = సత్యం, యథార్థం
గిరి = పర్వతం, కొండ
కరుణ = కృప, దయ
కాలము = సమయము, ప్రొద్దు
ఇల్లు = గృహము, సదనము
బిడ్డ = శిశువు, బాలకుడు
నవ్వు = హాసము, దరహాసము
కదనము = యుద్ధము, రణము
దొర = ప్రభువు, ఏలిక
భ్రాతృజనము = సోదరులు, సహోదరులు
విద్య = చదువు, జ్ఞానము
అలుగు = బాణాగ్రం, ములికి
రోషము = కోపం, కినుక
దుఃఖము = బాధ, కష్టం
బుధులు పండితులు, విద్వాంసులు
కీడు = ఆపద, చెడు
సిరి = సంపద, లక్ష్మి
మేఘము = జలదము, అంబుదము
వర్షము = వాన, ఆసారము
భాస్కరుడు = సూర్యుడు, ఆదిత్యుడు
తనూభవుడు = కొడుకు, కుమారుడు
మేన్ = శరీరం, దేహం
దాశరథి = రాముడు, సీతాపతి

వ్యతిరేక పదాలు :

పోయి × వచ్చి
నవ్వు × ఏడ్పు
దొర × దొంగ
సుగుణం × దుర్గుణం
దోషము × నిర్దోషము
హితము × అహితము
కీడు × మేలు
ప్రేమ × ద్వేషం
సఫలము × నిష్ఫలము
పేద × ధనికుడు
ఉన్న × లేక
హీనుడు × అహీనుడు
విద్య × అవిద్య
బాల × వృద్ధ
దోషము × నిర్దోషము
దుఃఖము × సుఖము
మఱపు × జ్ఞప్తి
మర్యాద × అమర్యాద
కలవాడు × లేనివాడు
సత్ఫలము × దుష్ఫలము
నిజం × అబద్ధం

3. ప్రకృతి – వికృతి:

దీపము – దివ్వె
త్రిలింగము – తెలుగు
భూమి – బూమి
నవ్వు – నగవు
విద్య – విద్దె
రోషము – రోసము
దోషము – దోసము
దుఃఖము – దూకలి
హితవు – ఇతవు
మర్యా ద – మరియాద
ప్రేముడి – ప్రేమ
పుస్తకము – పొత్తము
హృదయము – ఎద
హంస – అంచ
శ్రీ – సిరి
ఫలము – పండు
మేఘము – మొగులు

4. సంధులు :

కాలము + ఊరక = కాలమూరక – ఉత్వ సంధి
దీపము + ఉన్న = దీపమున్న – ఉత్వ సంధి
దొంగలు + ఎత్తుక = దొంగలెత్తుక – ఉత్వ సంధి
అలుగులను + అనువున = అలుగులననువున – ఉత్వ సంధి
వచ్చును + అతి = వచ్చునతి – ఉత్వ సంధి
వినుము + ఎన్ని = వినుమెన్ని – ఉత్వ సంధి
కరమును + ఔ = కరమునౌ – ఉత్వ సంధి
కీడును + ఎన్నడు = కీడునెన్నడు – ఉత్వ సంధి
పూర్ణత్వము + అబ్బదు = పూర్ణత్వమబ్బదు – ఉత్వ సంధి
పారిశుధ్యము + ఒకటే = పారిశుధ్యమొకటే – ఉత్వ సంధి
మేలు + అది = మేలది – ఉత్వ సంధి
ఫలంబు + అగున్ = ఫలంబగున్ – ఉత్వ సంధి
మేఘుడు + ఒక = మేఘుడొక – ఉత్వ సంధి
భవుడు + ఒక్కడే = భవుడొక్కడే – ఉత్వ సంధి
లేదు + అనక = లేదనక – ఉత్వ సంధి
నోరు + ఆచి = నోరాచి – ఉత్వ సంధి
వానికి + ఎయ్యెడల = వానికెయ్యెడల – ఉత్వ సంధి
ఉన్న+ అపుడె = ఉన్నయపుడె – ఉత్వ సంధి
నాది + అన్న = నాదియన్న – యడాగమ సంధి
విరిగిన + అలుగుల = విరిగినయలుగుల – యడాగమ సంధి
ఎన్ని + ఉపాయములు = ఎన్నియుపాయములు – యడాగమ సంధి
వెడలునె + అధిపా = వెడలునెయధిపా – యడాగమ సంధి
విడిచిన + ఎడ = విడిచినయెడ – యడాగమ సంధి
కాక + అంబుధుల = కాకయంబుధుల – యడాగమ సంధి

5. కింది పదాల సంధులను విడదీసి, సంధి పేరు రాయండి.

పోయినట్టి = పోయిన + అట్టి – అత్వ సంధి
లేదనకిచ్చువాడు = లేదనక + ఇచ్చువాడు – అత్వ సంధి
విశ్వదాభిరామ = విశ్వద + అభిరామ – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
రోషావేశము = రోషము + ఆవేశము – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
కాళికాంబ = కాళిక + అంబ – సవర్ణదీర్ఘ సంధి

6. క్రింది సమాసపదాలకు విగ్రహవాక్యాలు రాసి, సమాసం పేరు రాయండి.

సమాస పదం	విగ్రహవాక్యం	సమాస నామం
మంచిచెడులు	మంచియును, చెడుయును	ద్వంద్వ సమాసం
అక్కా చెల్లెళ్లు	అక్కయును, చెల్లియును	ద్వంద్వ సమాసం
మాతాపితలు	మాతయును, పితయును	ద్వంద్వ సమాసం
బంధుమిత్రులు	బంధువులును, మిత్రులును	ద్వంద్వ సమాసం
భార్యాభర్తలు	భార్యయును, భర్తయును	ద్వంద్వ సమాసం

7. కింది వాక్యాలలో విభక్తి ప్రత్యయాలు గుర్తించి రాయండి.

1. గొప్పరాయందు తప్పులు వెతకకు.
జవాబు:
అందు – సప్తమీ విభక్తి

2. భగవంతుని గూర్చి తపస్సు చేశాడు.
జవాబు:
గూర్చి – ద్వితీయా విభక్తి

3. హనుమంతుని చేత లంక కాల్చబడెను.
జవాబు:
చేత – తృతీయా విభక్తి

8. కింద గీత గీసిన వానికి సరైన జవాబులను గుర్తించి బ్రాకెట్లలో రాయండి.

1. కాలుడు అంటే భయపడనివారుండరు. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) యముడు
ఆ) మగడు
ఇ) రౌడీ
జవాబు:
అ) యముడు

2. ఈ విశ్వం చాలా చిత్రమైనది. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) ఆకాశం
ఆ) ప్రకృతి
ఇ) ప్రపంచం
జవాబు:
ఇ) ప్రపంచం

3. అనవసరంగా రోషం ప్రదర్శించకూడదు. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) దోషం
ఆ) కోపం
ఇ) పరాక్రమం
జవాబు:
ఆ) కోపం

4. దీపము వెలిగిస్తే చీకటిపోతుంది. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) దివ్వె, తిర్లిక
ఆ) పొయ్యి, కాగడా
ఇ) సూర్యుడు, రవి
జవాబు:
అ) దివ్వె, తిర్లిక

5. అంబుధిలో కెరటాలెక్కువ. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) గోదావరి, కృష్ణ
ఆ) సముద్రం, సాగరం
ఇ) నది; నదము
జవాబు:
ఆ) సముద్రం, సాగరం

6. కదనము అనర్ధదాయకం. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) కత్తి, ఖడ్గం
ఆ) కథ, కత
ఇ) యుద్ధం, రణం
జవాబు:
ఇ) యుద్ధం, రణం

7. అందరితో ప్రేమగా ఉండాలి. (వ్యతిరేకపదం గుర్తించండి)
అ) ద్వేషం
ఆ) ఆప్యాయత
ఇ) అనురాగం
జవాబు:
అ) ద్వేషం

8. మంచి పనిచేస్తే సత్ఫలము వస్తుంది. (వ్యతిరేకపదం గుర్తించండి)
అ) నిష్ఫలము
ఆ) ఫలము
ఇ) దుష్ఫలము
జవాబు:
ఇ) దుష్ఫలము

9. దోషమును సవరించాలి. (వ్యతిరేకపదం గుర్తించండి)
అ) దోసము
ఆ) నిర్దోషము
ఇ) ప్రదోషము
జవాబు:
ఆ) నిర్దోషము

10. మన తెలుగు భాష తియ్యనిది. (ప్రకృతిని గుర్తించండి)
అ) తెనుగు
ఆ) ఆంధ్రము
ఇ) త్రిలింగము
జవాబు:
ఇ) త్రిలింగము

11. పుస్తకము చింపకూడదు. (వికృతిని గుర్తించండి)
అ) పొత్తము
ఆ) పుస్తె
ఇ) పుత్తము
జవాబు:
అ) పొత్తము

12. హంస పాలను త్రాగి, నీటిని విడుస్తుంది. (వికృతిని గుర్తించండి)
అ) హన్స
ఆ) అంచ
ఇ) హమ్స
జవాబు:
ఆ) అంచ

13. చదువును దొంగలెత్తుకుపోరు. (సంధి పేరు గుర్తించండి)
అ) అత్వ సంధి
ఆ) ఇత్వ సంధి
ఇ) ఉత్వ సంధి
జవాబు:
ఇ) ఉత్వ సంధి

14. మేలది (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) మేల + అది
ఆ) మేలు + అది
ఇ) మేలె + అది
జవాబు:
ఆ) మేలు + అది

15. భవుడొక్కడే శాశ్వతుడు. (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) భవుడు + ఒక్కడే
ఆ) భవుడు + వక్కడే
ఇ) భవుడు + వొక్కడే
జవాబు:
అ) భవుడు + ఒక్కడే

16. నాదియన్న భావం గొప్ప వారికుండదు. (సంధి పేరు గుర్తించండి)
అ) ఇత్వ సంధి
ఆ) అత్వ సం ధి
ఇ) యడాగమం
జవాబు:
ఇ) యడాగమం

17. విరిగిన + అలుగులు (యడాగమ రూపం గుర్తించండి)
అ) విరిగినలుగులు
ఆ) విరిగినయలుగులు
ఇ) విరిగెనలుగులు
జవాబు:
ఆ) విరిగినయలుగులు

18. ఉన్నయపుడె మంచి చేయాలి. (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) ఉన్న + అపుడె
ఆ) ఉన్న + యపుడె
ఇ) ఉన్నయ + అపుడె
జవాబు:
అ) ఉన్న + అపుడె

19. వానికేమి రోగం ? (సంధి పేరు గుర్తించండి)
అ) ఉత్వ సంధి
ఆ) అత్వ సంధి
ఇ) ఇత్వ సంధి
జవాబు:
ఇ) ఇత్వ సంధి

20. రామునికెవ్వరూ సాటిరారు. (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) రామునకు + ఎవ్వరూ
ఆ) రామునికి + ఎవ్వరూ
ఇ) రామునికె + వ్వరూ
జవాబు:
ఆ) రామునికి + ఎవ్వరూ

21. మఱి + ఏల (సంధి కలిసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) మఱేల
ఆ) మఱిఏల
ఇ) మఱీఏల
జవాబు:
అ) మఱేల

22. రామలక్ష్మణులు మహావీరులు. (సమాసం పేరు గుర్తించండి)
అ) ద్విగువు
ఆ) ద్వంద్వ
ఇ) బహుబ్లిహి
జవాబు:
ఆ) ద్వంద్వ

23. అన్నోదకాలు అందరికీ ఉండాలి. (విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి)
అ) అన్న యొక్క ఉదకము
ఆ) అన్న అనే ఉదకం
ఇ) అన్నమును, ఉదకమును
జవాబు:
ఇ) అన్నమును, ఉదకమును

24. పార్వతియును, పరమేశ్వరుడును – సమాసపదం గుర్తించండి.
అ) పార్వతీ పరమేశ్వరులు
ఆ) శివపార్వతులు
ఇ) శివకేశవులు
జవాబు:
అ) పార్వతీ పరమేశ్వరులు

25. కిందివానిలో ద్వంద్వ సమాసపదం గుర్తించండి.
అ) నాకలం
ఆ) ముక్కంటి
ఇ) హరిహరులు
జవాబు:
ఇ) హరిహరులు

26. కిందివానిలో క్రియాపదం గుర్తించండి.
అ) రాముడు
ఆ) చేశాడు
ఇ) యుద్ధం
జవాబు:
ఆ) చేశాడు

27. అతను పాట బాగా పాడాడు. (సర్వనామం గుర్తించండి)
అ) అతను
ఆ) పాట
ఇ) పాడాడు
జవాబు:
అ) అతను

28. నా యొక్క కలము గూర్చి వెళ్లాను. (షష్ఠీ విభక్తి ప్రత్యయం గుర్తించండి)
అ) యొక్క
ఆ) గూర్చి
ఇ) వెళ్లాను
జవాబు:
అ) యొక్క

29. కృష్ణుడు వెన్నను అతనికి ఇచ్చాడు. (ప్రథమా విభక్తి ప్రత్యయం గుర్తించండి)
అ) ను
ఆ) కి
ఇ) డు
జవాబు:
ఇ) డు

30. లింగ, విభక్తి, వచనములు లేనిది గుర్తించండి.
అ) విశేషణం
ఆ) అవ్యయం
ఇ) నామవాచకం
జవాబు:
ఆ) అవ్యయం

చదవండి – ఆనందించండి

టోపీల వ్యాపారి

ఒక ఊరిలో కాశీనాథుడు అనే ఒక టోపీలు అమ్మేవాడు ఉండేవాడు. అతడు చాలా నీతిమంతుడు. టోపీలను కొద్ది లాభానికే అమ్మేవాడు. అతడు దేశ విదేశాల నుండి తెప్పించిన రంగు రంగుల టోపీలను సరసమైన ధరలకే అమ్మడంతో జనం విరగబడి అతని దగ్గర టోపీలు కొనేవారు. అంగడిలో ఉన్నప్పుడు ఆ రోజు వ్యాపారంలో వచ్చిన డబ్బును అతడు ఓ టోపీలో దాచుకునేవాడు.

ఓ రోజు పూరి జగన్నాథుని రథ మసూత్సవం ఉండడంతో అతడు రథము లాగబడే వీథిలో ఒక చిన్న దుకాణం పెట్టు కున్నాడు. మొదటి రోజే చాలా టోపీలు అమ్మాడు. ఎప్పటిలాగే అతను డబ్బును ఒక టోపీలో దాచాడు. చీకటి పడ్డాక తన సంపాదన ఎంతో లెక్కపెడదామని, తన డబ్బు దాచుకునే టోపీ కొరకు వెతికాడు. టోపీ దొరకలేదు.

అతనికి గుండె ఆగినంత పనైంది. “అమ్మో ! నేను బాగా నష్టపోయానే. పొరపాటున డబ్బు దాచుకునే టోపీని అమ్మేసినట్టున్నాను” అని బాధతో కుమిలిపోతూ, రాత్రంతా నిదురపోలేదు.

మరునాడు ఉదయాన్నే తన దుకాణానికి వెళ్లి ‘ఎవరికైనా తన డబ్బు దాచిన టోపీ దొరికిందా’ అని అడుగసాగాడు.

“ఎవరికైనా నువ్వు డబ్బు దాచిన టోపీ దొరికితే నీకు ఇస్తారా ! నీ మూర్ఖత్వం కాకపోతే ఏంటి” అని జనం ఎగతాళిగా నవ్వారు.

కొంచెం సేపు అయ్యాక, ఒక ముసలాయన దిగులుగా కూర్చున్న కాశీనాథ్ దగ్గరకు వచ్చి “నాయనా! నువ్వు ఇచ్చిన టోపీ చాలా బరువుగా ఉంది. ఇది తీసుకొని నాకు తేలికగా ఉన్న టోపీని ఇవ్వు” అని అన్నాడు.

కాశీనాథుడు ఆ టోపీని తీసుకొని తేలికైన టోపీని ఇచ్చి ఆ ముసలాయనను పంపేశాడు. టోపీ : ఎందుకు బరువుగా ఉంది అని చూడగా, అతనికి అందులో దాచిన డబ్బు కనిపించింది.

‘హమ్మయ్యా !’ అని ఊపిరి పీల్చుకుంటూ, ‘నిజాయితీగా బతికే వారిని దేవుడు ఎప్పుడూ మోసం చేయడని రుజువైంది’ అని తన మనసులో అనుకున్నాడు కాశీనాథుడు.

These AP 6th Class Telugu Important Questions 5th Lesson మన మహనీయులు will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 6th Class Telugu 5th Lesson Important Questions and Answers మన మహనీయులు

6th Class Telugu 5th Lesson మన మహనీయులు Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

పరిచిత గద్యాలు

1. కింది పేరా చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

పొట్టి శ్రీరాములు పూర్వీకులు ఒకప్పటి నెల్లూరు జిల్లా కనిగిరి (ప్రస్తుతం ప్రకాశంజిల్లా) ప్రాంతీయులు. వ్యాపారరీత్యా మద్రాసు (చెన్నై) లో స్థిరపడ్డారు. శ్రీరాములుగారు గురవయ్య, మహాలక్ష్మమ్మ దంపతులకు మద్రాసులో 16. 3. 1901 న జన్మించారు. మద్రాసు, బొంబాయి నగరాలలో విద్యాభ్యాసం చేసారు. తన మేనమామ కుమార్తె సీతమ్మను వివాహం చేసుకొన్నారు. బొంబాయిలో అసిస్టెంటు ప్లంబర్ గా ఉద్యోగంలో చేరి అక్కడే నివాసం ఉన్నారు. విశ్రాంతివేళల్లో అక్కడ పనిచేస్తున్న కార్మికుల యోగక్షేమాలు విచారించేవారు. పేదవారి కష్టాల్లో పాలుపంచుకొనేవారు. ఇతరుల కోసం ఏదో ఒకటి చేయాలని తపించేవారు. గాంధీజీ బోధనలకు శ్రీరాములు ఆకర్షితుడయ్యారు. ఆ బోధనలే వీరిని భారత స్వాతంత్ర్యోద్యమం వైపు నడిపించాయి.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) పొట్టి శ్రీరాములు గారి పూర్వీకులు ఎక్కడ ఉండేవారు?
జవాబు:
పొట్టి శ్రీరాములుగారి పూర్వీకులు ఒకప్పటి నెల్లూరు జిల్లా (ప్రస్తుతం ప్రకాశం జిల్లా), కనిగిరి ప్రాంతంలో ఉండేవారు.

ఆ) శ్రీరాములు గారి తల్లిదండ్రులు ఎవరు?
జవాబు:
శ్రీరాములు గారి తల్లి మహాలక్ష్మమ్మ, తండ్రి గురవయ్య.

ఇ) శ్రీరాములు గారు ఎక్కడ, ఏ ఉద్యోగం చేశారు?
జవాబు:
శ్రీరాములు గారు బొంబాయిలో అసిస్టెంట్ ప్లంబర్ గా ఉద్యోగం చేశారు.

ఈ) శ్రీరాములు గారు స్వాతంత్ర్యోద్యమం వైపు ఎందుకు నడిచారు?
జవాబు:
గాంధీజీ బోధనలకు ఆకర్షితులై శ్రీరాములుగారు స్వాతంత్ర్యోద్యమం వైపు నడిచారు.

2. కింది పేరా చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1921వ సంవత్సరంలో విజయవాడలో జరిగిన అఖిల భారతీయ కాంగ్రెస్ సమావేశంలో గాంధీజీ పింగళి వెంకయ్యను జాతీయ పతాకం చిత్రించి ఇవ్వమని అడిగారు. మూడుగంటల వ్యవధిలో జెండాను రూపొందించి ఇచ్చారు. జెండాలో కాషాయం రంగు త్యాగానికి, దేశభక్తికి ప్రతీకగా, తెలుపురంగు శాంతికి, సత్యానికి చిహ్నంగా, ఆకుపచ్చ రంగు సమృద్ధికి, నమ్మకానికి గుర్తుగా వీరు త్రివర్ణ పతాకాన్ని రూపొందించారు. ఈ పతాకం మధ్యలో మొదట రాట్నం ఉండేది. తరువాత దాని స్థానంలో అశోక ధర్మచక్రం చేర్చారు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) 1921వ సంవత్సరం అఖిల భారతీయ కాంగ్రెస్ మహాసభలు ఎక్కడ జరిగాయి?
జవాబు:
1921లో అఖిల భారతీయ కాంగ్రెస్ మహాసభలు విజయవాడలో జరిగాయి.

ఆ) జాతీయ జెండాలో కాషాయం రంగు దేనికి గుర్తు?
జవాబు:
జాతీయ జెండాలో కాషాయం రంగు త్యాగానికి, దేశభక్తికి గుర్తు.

ఇ) జాతీయ జెండాలో తెలుపురంగు దేనికి గుర్తు?
జవాబు:
జాతీయ జెండాలో తెలుపు రంగు శాంతికి, సత్యానికి గుర్తు.

ఈ) పతాకం మధ్య రాట్నం స్థానంలో తరువాత దేనిని చేర్చారు?
జవాబు:
పతాకం మధ్య రాట్నం స్థానంలో తరువాత అశోక చక్రం చేర్చారు.

3. కింది పేరా చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

పైడిమర్రి వెంకట సుబ్బారావు నల్గొండ జిల్లాలో అన్నెపర్తి గ్రామంలో 1916 జూన్ 10వ తేదీన వెంకటరామయ్య, రాంబాయమ్మలకు జన్మించారు. బాల్యంలోనే తన తల్లి రామాయణ, మహాభారతాలు చెప్పేది. బాల్యంలోనే దేశభక్తి బీజాలు పడ్డాయి. 1962లో విశాఖపట్టణంలో ట్రెజరి అధికారిగా పనిచేశారు. పుస్తక సేకరణ, పఠనం, కవితా వ్యాసంగం, వేద అధ్యయనం చేసేవారు. ఆయన భూస్వామ్య పద్ధతిలోని వెట్టిచాకిరిని నిరసిస్తూ ఎన్నో కథలు రాశారు. దేవదత్తుడు, తులసీదాసు, త్యాగరాజు మొదలైన పద్య కావ్యాలు రాసారు. గృహస్థ జీవితం, స్త్రీ ధర్మము, తార, శ్రీమతి అనే నాటకాలు రాసారు. బాలరామాయణం, వెంకటేశ స్తుతులు మొదలైన రచనలు చేశారు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) వెంకట సుబ్బారావు ఎక్కడ జన్మించారు?
జవాబు:
వెంకట సుబ్బారావు నల్గొండ జిల్లా అన్నెపర్తి గ్రామంలో జన్మించారు.

ఆ) సుబ్బారావు గారి తల్లిదండ్రులు ఎవరు?
జవాబు:
సుబ్బారావు గారి తల్లి రాంబాయమ్మ, తండ్రి వెంకటరామయ్య.

ఇ) సుబ్బారావు గారు వ్రాసిన పద్య కావ్యాలు ఏవి?
జవాబు:
సుబ్బారావు గారు దేవదత్తుడు, తులసీదాసు, త్యాగరాజు మొదలైన పద్యకావ్యాలు రాశారు.

ఈ) సుబ్బారావు గారు రాసిన నాటకాలు ఏవి?
జవాబు:
సుబ్బారావు గారు గృహస్త జీవితం, స్త్రీ ధర్మం, తార, శ్రీమతి అనే నాటకాలు రాశారు.

4. కింది పేరా చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

సుందరాచారి చిత్తూరు జిల్లా, తిరుపతిలో 1914 ఆగష్టు 10న జన్మించారు. తిరుపతి దేవస్థానం పాఠశాలలో, మదనపల్లి బీసెంట్ థియోసాఫికల్ సొసైటీలో విద్యాభ్యాసం చేసారు. ఉపాధ్యాయునిగా, ఆంధ్రపత్రికకు సంపాదకుడిగా, పాఠశాలల పర్యవేక్షకునిగా పనిచేశారు. సుందర రామాయణం, సుందర భాగవతం, బలిదానం, అపవాదు, పేదకవి, నాస్వామి, నేటికవిత్వం, కావేటి నగరరాజ నీరాజనం, శ్రీనివాస శతకం, బుద్ధగీత వంటి ఎన్నో రచనలు చేసారు. సినిమా పాటలు రాసారు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) సుందరాచారి ఎప్పుడు, ఎక్కడ జన్మించారు?
జవాబు:
సుందరాచారి చిత్తూరు జిల్లా తిరుపతిలో 1914 ఆగష్టు 10వ తేదీన జన్మించారు.

ఆ) సుందరాచారి ఎక్కడ చదువుకున్నారు?
జవాబు:
సుందరాచారి తిరుపతి దేవస్థానం పాఠశాలలో, మదనపల్లి బీసెంట్ థియోసాఫికల్ సొసైటీలోను చదువుకున్నారు.

ఇ) సుందరాచారి చేసిన ఉద్యోగాలేవి?
జవాబు:
సుందరాచారి ఉపాధ్యాయునిగా, ఆంధ్రపత్రికకు సంపాదకునిగా, పాఠశాలల పర్యవేక్షకునిగా ఉద్యోగాలు చేశారు.

ఈ) సుందరాచారి రచనలు నాల్గింటిని తెల్పండి.
జవాబు:
సుందరాచారి సుందర రామాయణం, సుందర భాగవతం, బలిదానం, అపవాదు మొదలైన రచనలు చేశారు.

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

ప్రశ్న 1.
పొట్టి శ్రీరాములుగారి గురించి వ్రాయండి.
జవాబు:
పొట్టి శ్రీరాములుగారి పూర్వీకులు ఒకప్పటి నెల్లూరు జిల్లా కనిగిరి (ప్రస్తుతం ప్రకాశం జిల్లా) ప్రాంతీయులు. వ్యాపార రీత్యా మద్రాసులో స్థిరపడ్డారు. శ్రీరాములుగారి తల్లిదండ్రులు మహాలక్ష్మమ్మ, గురవయ్య దంపతులు. ఆయన మద్రాసులో 16-03-1901న జన్మించారు. మద్రాసు, బొంబాయి నగరాలలో చదువుకొన్నారు. తన మేనమామ కుమార్తె సీతమ్మను వివాహం చేసుకున్నారు. బొంబాయిలో అసిస్టెంటు ప్లంబరుగా ఉద్యోగంలో చేరారు. అక్కడే నివాసం ఉన్నారు. ఇతరుల కోసం ఏదోఒకటి చేయాలని తపించేవారు.

ప్రశ్న 2.
పొట్టి శ్రీరాములుగారు ఉద్యోగం ఎందుకు వదిలేసారు? తరువాత ఏమి చేసారో వివరించండి.
జవాబు:
పొట్టి శ్రీరాములుగారు గాంధీజీ బోధనలకు ఆకర్షితులయ్యారు. ఆ బోధనలే ఆయనను భారత స్వాతంత్ర్యోద్యమం వైపు నడిపించాయి. ఆయన చేస్తున్న ఉద్యోగం వదిలి సబర్మతీ ఆశ్రమంలో చేరారు. సత్యాగ్రహంలో చేరారు. జైలుశిక్ష అనుభవించారు. ఉద్యమంలో భాగంగా ఖాదీ ప్రచారం, మద్యపాన నిషేధ ప్రచారం, నిమ్న జాతులకు దేవాలయ ప్రవేశం వంటి సాంఘిక సేవా కార్యక్రమాలలో పాల్గొన్నారు. ప్రత్యేక ఆంధ్రరాష్ట్రం కోసం 1911 నుండి ఎన్నో సభలూ, సమావేశాలూ, తీర్మానాలూ జరగడాన్ని గమనించారు. ఆంధ్రరాష్ట్రం కోసం ప్రాణత్యాగం చేయాలని నిర్ణయించుకున్నారు.

ప్రశ్న 3.
జాతీయ జెండా రూపశిల్పి పింగళి వెంకయ్య అని ఎలా చెప్పగలవు?
జవాబు:
1906లో కలకత్తాలో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ మహాసభలు జరిగాయి. అక్కడ బ్రిటిష్ జెండా ఎగురవేసారు. అది పింగళి వెంకయ్యగారికి నచ్చలేదు. 1921 లో విజయవాడలో అఖిల భారత కాంగ్రెస్ సమావేశంలో పింగళి వెంకయ్యను జాతీయ పతాకం చిత్రించి ఇవ్వమని మహాత్మాగాంధీ అడిగారు. మూడు గంటలలో జాతీయ జెండాను వెంకయ్యగారు రూపొందించారు. అదే మన త్రివర్ణ పతాకం. పతాకం మధ్యలో మొదట రాట్నం ఉండేది. తరువాత దాని స్థానంలో అశోకుని ధర్మచక్రం చేర్చారు. ఈ విధంగా మన జాతీయ జెండా రూపకర్త మన ఆంధ్రుడు కావడం మన అందరికీ గర్వకారణం.

ప్రశ్న 4.
జాతీయ ప్రతిజ్ఞను ఎవరు తయారు చేసారు? ఆయన గురించి వ్రాయండి.
జవాబు:
ప్రతీ పాఠశాలలోను భారతదేశము నా మాతృభూమి అనే ప్రతిజ్ఞ విద్యార్థులందరిచేత చెప్పిస్తారు. దీనిని పైడిమర్రి వెంకట సుబ్బారావుగారు రచించారు. 1962లో భారత్-చైనా యుద్ధం ముగిసిన తరువాత దీనిని రచించారు. 1965 జనవరి 26 నుంచి భారతదేశం అంతా అన్ని భాషల పాఠ్యపుస్తకాలలో ప్రతిజ్ఞను చేర్చారు. పైడిమర్రి వెంకట సుబ్బారావుగారు నల్గొండ జిల్లాలో అన్నెపర్తి గ్రామంలో 1916 జూన్ 10న జన్మించారు. రాంబాయమ్మ, వెంకటరామయ్యలు వీరి తల్లిదండ్రులు. 1962లో విశాఖ పట్టణంలో ట్రెజరీ అధికారిగా పనిచేసారు. అనేక పద్యకావ్యాలు, కథలు, నాటకాలు రచించారు.

ప్రశ్న 5.
శంకరంబాడి సుందరాచారిగారి గురించి వ్రాయండి.
జవాబు:
శంకరంబాడి సుందరాచారిగారు తిరుపతిలో జన్మించారు. 1914 ఆగష్టు 10న ఆయన జన్మించారు. తిరుపతి దేవస్థానం పాఠశాలలో మదనపల్లిలో విద్యాభ్యాసం చేసారు. ఉపాధ్యాయుడుగా పాఠశాలల పర్యవేక్షకునిగా పనిచేసారు. ఆంధ్రపత్రికకు సంపాదకుడిగా పనిచేసారు. సుందర రామాయణం, సుందర భాగవతం మొదలైనవి రచించారు. మా తెలుగు తల్లికి మల్లెపూదండ పాటను బెనారస్ విశ్వవిద్యాలయంలో తెలుగు విద్యార్థుల కోసం తొలిసారిగా పాడారు. ఆయన సినిమా పాటలు కూడా రచించారు.

These AP 6th Class Telugu Important Questions 4th Lesson సమయస్ఫూర్తి will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 6th Class Telugu 4th Lesson Important Questions and Answers సమయస్ఫూర్తి

6th Class Telugu 4th Lesson సమయస్ఫూర్తి Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

పరిచిత గద్యాలు

1. కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

పంచవటం (ఐదు చెట్ల సమూహం) అనే ప్రాంతంలోని ఒక మర్రిచెట్టు తొర్రలో “రోమశుడు” అనే పిల్లి నివసిస్తోంది. ఆ చెట్టు క్రింది కన్నంలో “పలితుడు” అనే ఎలుక కాపురముంటోంది. ఒకనాటి రాత్రి వేటగాడు అక్కడికి వచ్చి, ఆ చెట్టు చుట్టూ వల పన్నాడు.

అది తెలియని రోమశుడు తెల్లవారుతూనే మసక చీకటిలో ఆహారాన్వేషణకు బయలుదేరి ఆ వలలో చిక్కుకున్నాడు. ఇది చూసిన పలితుడు “ఆహా ! ఎంత అదృష్టము. నా శత్రువు వలలో చిక్కుకున్నాడు. ఈ నాటితో వాడి పీడ…” అనుకున్నాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మర్రిచెట్టు ఏ ప్రాంతంలో ఉంది?
జవాబు:
మర్రి చెట్టు పంచవటం అనే ప్రాంతంలో ఉంది.

ఆ) పిల్లి ఎక్కడ నివసిస్తోంది?
జవాబు:
పిల్లి మర్రి చెట్టు తొర్రలో నివసిస్తోంది.

ఇ) రాత్రి వేటగాడు వచ్చి ఏమి చేశాడు?
జవాబు:
రాత్రి వేటగాడు వచ్చి చెట్టు చుట్టూ వలపన్నాడు.

ఈ) రోమశుడు ఎలా వలలో చిక్కుకున్నాడు?
జవాబు:
రోమశుడు వల విషయం తెలియక తెల్లవారుతూనే మసక చీకటిలో ఆహారన్వేషణకు బయలుదేరి వలలో చిక్కుకున్నాడు.

2. కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఇదే సమయంలో “చంద్రకుడు” అనే గుడ్లగూబ హాయిగా విహరిస్తున్న ఎలుకను చూసి అక్కడకు వచ్చింది. చంద్రకుని చూసి పలితుని గుండె గుభేలుమంది. అయిపోయింది నాపని అనుకున్నాడు. ప్రాణభీతితో గిజగిజలాడాడు. “ఏం చెయ్యనురా దేవుడా” అంటూ చెప్పుకోలేని దీనస్థితిలో మనసులో ఏడుస్తున్నాడు. అందుకనే కాబోలు “ఒకరి కష్టాన్ని చూసి సంతోషించి చంకలు కొట్టుకోరాదన్నది” అని మనసులో బాధపడ్డాడు. ‘ఐనా బుద్ధిమంతులు ప్రమాదం ఎదురైనప్పుడు ధైర్యమొందుతారు కానీ అయ్యో నా ప్రాణం పోతుందని ఏడవరు’ అని ధైర్యం తెచ్చుకున్నాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఎవరిని చూచి ఎలుక భయపడింది?
జవాబు:
చంద్రకుని (గుడ్లగూబ) చూచి ఎలుక భయపడింది.

ఆ) పలితుడు ఎందుకు చంకలు కొట్టుకున్నాడు?
జవాబు:
తన శత్రువు పిల్లి వలలో చిక్కిందని చూచి పలితుడు చంకలు కొట్టుకున్నాడు.

ఇ) పలితుడు ఎందుకు గజగజలాడాడు?
జవాబు:
పలితుడు చంద్రకుని చూచి ప్రాణభయంతో గజగజలాడాడు.

ఈ) పలితుడు ఏమనుకొని ధైర్యం తెచ్చుకున్నాడు?
జవాబు:
‘బుద్ధిమంతులు ప్రమాదం ఎదురైనప్పుడు ధైర్యంగా ఉండాలి గాని ప్రాణం పోతుందని ఏడవరు’ అంటూ ధైర్యం తెచ్చుకున్నాడు.

3. కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

వారిద్దరూ అలా సఖ్యంగా మాట్లాడుకోవడం చూసిన చంద్రకుడు వారి మైత్రికి భయపడి, తన పథకం పారదని నిరాశతో తన దారిన తాను పోయాడు. వేటగాడు వలలో చిక్కుకున్న పిల్లి కోసం వేటకుక్కలతో వస్తున్నాడు. అది చూసిన రోమశుడు “మిత్రమా ! పలితుడా ! ఆ కిరాతుడు కాలయమునిలా వస్తున్నాడు. నన్ను తొందరగా రక్షించు” అన్నాడు. పలితుడు తెలివిగా వల కొరుకుతున్నట్లు నటిస్తూ, వేటగాడు దగ్గరికి వచ్చేసరికి పుటుక్కున వల కొరికి, రోమశుడు పోయే దారి చేసి తన కన్నంలోకి చటుక్కున పరుగెత్తాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) చంద్రకుడు ఎందుకు నిరాశపడ్డాడు?
జవాబు:
పిల్లి, ఎలుక స్నేహంగా మాట్లాడుకోవడం చూచి చంద్రకుడు వారి మైత్రికి భయపడ్డాడు. తన పథకం పారదని నిరాశపడ్డాడు.

ఆ) వేటగాడు ఎలా వచ్చాడు?
జవాబు:
వేటగాడు పిల్లికోసం వేటకుక్కలతో వచ్చాడు.

ఇ) కిరాతుని చూచి పిల్లి ఎలుకతో ఏమన్నది?
జవాబు:
కిరాతుని చూచి పిల్లి ఎలుకతో ‘కిరాతుడు కాల యముని వలె వస్తున్నాడు. నన్ను తొందరగా రక్షించు” అన్నది.

ఈ) ఎలుక వలను ఎప్పుడు కొరికింది?
జవాబు:
ఎలుక వేటగాడు దగ్గరకు వచ్చినప్పుడు వలను కొరికింది.

అపరిచిత గద్యాలు

1. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

మహిళలకు ఓటుహక్కు కల్పించిన మొదటిదేశం న్యూజిలాండ్ (1893). బ్రిటిష్ ఇండియాలో మహిళలు 1894 సాధారణ ఎన్నికల్లో మొదటిసారి ఓటు వేశారు. ఆ ఎన్నికల్లో కేవలం 14,505 మంది మహిళలు మాత్రమే ఓటేశారు. స్వతంత్ర భారతావనిలో 1951లో పురుషులతో సమానంగా మహిళలు ఓటుహక్కు వినియోగించుకున్నారు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మహిళలకు ఓటుహక్కు కల్పించిన మొదటి దేశమేది?
జవాబు:
మహిళలకు ఓటుహక్కు కల్పించిన మొదటిదేశం న్యూజిలాండ్ (1893).

ఆ) బ్రిటిష్ ఇండియాలో మహిళలు ఎప్పుడు ఓటు వేశారు?
జవాబు:
బ్రిటిష్ ఇండియాలో మహిళలు 1894 సాధారణ ఎన్నికల్లో మొదటిసారి ఓటు వేశారు.

ఇ) ఎంతమంది మహిళలు బ్రిటిష్ ఇండియాలో ఓటువేశారు?
జవాబు:
బ్రిటిష్ ఇండియాలో 14,505 మంది మహిళలు ఓటువేశారు.

ఈ) స్వతంత్ర భారతావనిలో మహిళలు ఓటుహక్కు ఎప్పుడు వినియోగించుకున్నారు?
జవాబు:
స్వతంత్ర భారతావనిలో 1951లో మహిళలు తమ ఓటు హక్కు వినియోగించుకొన్నారు.

2. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

కాశీ దగ్గర కురియారీ గ్రామపు స్త్రీలు తమ ఊరిని మద్యం, మాదకద్రవ్య రహితంగా మార్చాలని కంకణం కట్టుకున్నారు. ఆకుపచ్చరంగు చీరల్లో ఉండేవాళ్ళు. దీనికోసం ఇంటింటికీ తిరుగుతూ తాగుడూ, మాదక ద్రవ్యాల వల్ల వచ్చే నష్టాలను వివరిస్తున్నారు. తాగేవాళ్ళకు మద్యం మానమంటూ తమ బృందాల ద్వారా వినతి పత్రాలు అందిస్తున్నారు. ప్రతి ఇంటి మహిళనూ తమ ఉద్యమంలో భాగస్వామిగా చేస్తూ ఎవరినీ ఊళ్లో మద్యం సేవించేందుకు అనుమతించడం లేదు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) కురియారీ గ్రామపు స్త్రీలు ఎందుకు కంకణం కట్టుకున్నారు?
జవాబు:
తమ ఊరిని మద్యం, మాదక ద్రవ్య రహితంగా మార్చాలని కురియారీ గ్రామపు స్త్రీలు కంకణం కట్టుకున్నారు.

ఆ) ఎలా ప్రచారం చేస్తున్నారు?
జవాబు:
ఇంటింటికీ తిరుగుతూ తాగుడూ, మాదక ద్రవ్యాల వల్ల వచ్చే నష్టాలను వివరిస్తున్నారు.

ఇ) తమ బృందాల ద్వారా ఏమి ఇస్తున్నారు?
జవాబు:
త్రాగేవాళ్ళకు మద్యం మానమంటూ తమ బృందాల ద్వారా వినతిపత్రాలు ఇస్తున్నారు.

ఈ) కురియారీ గ్రామపు స్త్రీలు ఎవరికి అనుమతి ఈయట్లేదు?
జవాబు:
మద్యం త్రాగేందుకు ఎవరికీ అనుమతి ఈయట్లేదు.

3. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

భాషా శైలులు, పండుగలు జరుపుకోవడం, వస్త్రధారణ, ఆహారం, ఇళ్ళ నిర్మాణం, పంటలు, చదువు, గృహాలంకరణ, సాహిత్యం , కళలు, ఆటలు, సంగీతం మొదలైన అనేక అంశాలలో మనదేశంలో వైవిధ్యం కనిపిస్తుంటుంది. ప్రాంతాలను బట్టి, పట్టణ, గ్రామీణ, కొండ, సంస్కృతి, ఆచార వ్యవహారాలు భిన్న భిన్నంగా ఉంటాయి. ఉదాహరణకు గిరిజనుల్లో వైద్యానికి సంబంధించిన స్థానిక పరిజ్ఞానం అధికంగా ఉంటుంది. స్థానికంగా దొరికే ఔషధ మొక్కలతో వారు చేసుకొనే వైద్యం నిరపాయకరం. చౌక కూడా. ఇలాంటి భిన్న సాంప్రదాయాలను కాపాడుకోవాల్సిన బాధ్యత మన మీద ఉంది.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మనదేశంలో వేనిలో వైవిధ్యం కనిపిస్తుంది?
జవాబు:
భాషా శైలులు, పండుగలు, చదువు, సాహిత్యం , కళలు, మొదలైన అనేక అంశాలలో మనదేశంలో వైవిధ్యం కనిపిస్తుంది.

ఆ) ఏవి భిన్నంగా ఉంటాయి?
జవాబు:
ప్రాంతాలను బట్టి సంస్కృతి, ఆచార వ్యవహారాలు భిన్నంగా ఉంటాయి.

ఇ) గిరిజనులలో ఏ పరిజ్ఞానం అధికంగా ఉంటుంది?
జవాబు:
గిరిజనుల్లో వైద్యానికి సంబంధించిన స్థానిక పరిజ్ఞానం అధికంగా ఉంటుంది.

ఈ) మనం వేటిని కాపాడుకోవాలి?
జవాబు:
మనం భిన్న సాంప్రదాయాలను కాపాడుకోవాలి.

4. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

మదునయ్య చేపల వ్యాపారి. శ్రీశైలం రిజర్వాయరులో చేపలు పట్టి అమ్ముతాడు. పెద్ద పెద్ద వలలను నీటిలో వేసి చేపలను పడతాడు. ఇందుకోసం ఒరిస్సా రాష్ట్రం నుంచి శేఖరం అనే బాలుడి తల్లిదండ్రులతో మాట్లాడి డబ్బులిస్తానని అతనిని పనిలో చేర్చుకున్నాడు. – శేఖరం పగలూ, రాత్రి వలలను చూస్తూ ఉండేవాడు. ఇది తెలుసుకున్న అధికారులు మదునయ్యను శిక్షించి శేఖరాన్ని బళ్ళో చేర్పించి అతని తల్లిదండ్రులను మందలించారు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మదునయ్య ఎవరు?
జవాబు:
మదునయ్య చేపల వ్యాపారి.

ఆ) మదునయ్య ఏం చేసేవాడు?
జవాబు:
మదునయ్య పెద్ద పెద్ద వలలను నీటిలో వేసి చేపలు పట్టేవాడు.

ఇ) శేఖరను మదునయ్య ఏమి చేశాడు?
జవాబు:
శేఖర్ తల్లిదండ్రులకు డబ్బు ఆశ చూపి మదునయ్య పనిలో పెట్టుకున్నాడు.

ఈ) మదునయ్యను అధికారులు ఎందుకు శిక్షించారు?
జవాబు:
బాలల హక్కును ఉల్లంఘించినందుకు అధికారులు మదునయ్యను శిక్షించారు.

5. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
దేశానికి వెన్నెముక రైతు. ఒకప్పుడు వ్యవసాయం దాదాపు స్వయం ఆధారితంగా ఉండేది. ఇంట్లో ఉన్న గొడ్డు గోదా రైతుకు కావలసిన ఎరువును అందించేవి. సేంద్రియ ఎరువులతోనే పంటలు పండేవి. ఆహార ధాన్యాలు ఆరోగ్యాన్ని ఇచ్చేవిగా ఉండేవి. రసాయనిక ఎరువులు రాగానే పరిస్థితులు మారిపోయాయి. వాటిలోని విషపదార్థాలు ఆహారధాన్యాలు, ఆకుకూరలు మొదలైన వాటిలోకి ఇంకి మన ఆరోగ్యాన్ని దెబ్బతీస్తున్నాయి. జాతిని రోగగ్రస్త్రం చేస్తున్నాయి.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఎవరు దేశానికి వెన్నెముక?
జవాబు:
రైతు దేశానికి వెన్నెముక.

ఆ) పూర్వం వ్యవసాయానికి కావలసిన ఎరువు ఎలా లభించేది?
జవాబు:
ఇంట్లో ఉన్న గొడ్డు గోదా వ్యవసాయానికి కావలసిన సేంద్రియ ఎరువు అందించేవి.

ఇ) ఏ ఆహార ధాన్యాలు ఆరోగ్యాన్ని ఇచ్చేవి?
జవాబు:
సేంద్రియ ఎరువులతో పండిన ఆహారధాన్యాలు ఆరోగ్యాన్ని ఇచ్చేవి.

ఈ) జాతిని ఏవి రోగగ్రస్తం చేస్తున్నాయి?
జవాబు:
రసాయనిక ఎరువులతో పండిన పంటలు జాతిని రోగగ్రస్తం చేస్తున్నాయి.

2. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఆకాశవీధిలో కనిపించే జెండా మనదే, ఆ జెండా కోసం ఎంతోమంది స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు రక్తం చిందించారు. ప్రాణాలు అర్పించారు. క్రొత్త క్రొత్త ఆలోచనలతో మనదేశాన్ని అభివృద్ధి చేసుకోవాలి. మనదేశం | అభివృద్ధి చెందాలి. స్వాతంత్ర్య సమరయోధుల కష్టం వృథా కాకూడదు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) అది ఏ దేశపు జెండా?
జవాబు:
అది మన భారతదేశపు జెండా.

ఆ) ఆ జెండా కోసం ఎవరు ప్రాణాలర్పించారు?
జవాబు:
ఆ జెండా కోసం స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు ప్రాణాలు అర్పించారు.

ఇ) ఏది అభివృద్ధి చెందాలి?
జవాబు:
మనదేశం అభివృద్ధి చెందాలి.

ఈ) పై పేరా ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
మనదేశాన్ని ఎలా అభివృద్ధి చేయాలి?

7. కింది లేఖను చదవండి. ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

బొబ్బిలి, xxxxx. మేనేజర్, విజి.యస్. పబ్లిషర్స్, విజయవాడ – 9. అయ్యా , నాకు ఈ క్రింద తెలియజేసిన పుస్తకాలను పంపించవలసినదిగా కోరుచున్నాను. ధరను G.P. ద్వారా చెల్లించగలను. 6వ తరగతి క్వశ్చన్ బ్యాంక్స్ – 6 7వ తరగతి క్వశ్చన్ బ్యాంక్స్ – 12 8వ తరగతి క్వశ్చన్ బ్యాంక్స్ – 9 ఇట్లు తమ విధేయుడు, కె.వి. రామారావు, చిరునామా : మేనేజర్ వి.జి.యస్. పబ్లిషర్స్, తమ్మిన కృష్ణ వీథి, విజయవాడ.

ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) పై లేఖను ఎక్కడి నుండి రాశారు?
జవాబు:
పై లేఖను బొబ్బిలి నుండి రాశారు.

ఆ) వి.జి.యస్. పబ్లిషర్స్ వ్యాపారం ఏమిటి?
జవాబు:
వారిది పుస్తకాల వ్యాపారం.

ఇ) మొత్తం ఎన్ని పుస్తకాలు కావాలన్నారు?
జవాబు:
మొత్తం 27 పుస్తకాలు కావాలన్నారు.

ఈ) పై లేఖకు తగిన ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
పై లేఖను ఎక్కడికి రాశారు?

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

ప్రశ్న 1.
సమయస్ఫూర్తి కథలో ఎక్కువగా నష్టపోయింది ఎవరు? ఎందుకు?
జవాబు:
సమయస్ఫూర్తి కథలో ఎక్కువగా నష్టపోయినది వేటగాడు. ఎందుకంటే వేటగాడు జంతువుల కోసం వలపన్నాడు. పిల్లి వలలో పడింది. అంతలో ఎలుకకు గుడ్లగూబ వలన ప్రాణభయం కలిగింది. ఎలుక గుడ్లగూబ నుండి రక్షించుకొనేందుకు పిల్లితో స్నేహం చేసింది. వల కొరికి పిల్లిని రక్షిస్తానంది. అన్నమాట ప్రకారం ఎలుక వలను కొరికింది. పిల్లిని రక్షించింది. అన్ని జంతువులు బాగానే ఉన్నాయి. వేటగాడికి పిల్లి దొరకలేదు సరికదా ! వల కూడా నాశనమయ్యింది. అందుచేత వేటగాడు ఎక్కువగా నష్టపోయాడు.

ప్రశ్న 2.
వలలో చిక్కిన పిల్లిని చూసి ఎలుక ఎందుకు ఆనందించింది?
జవాబు:
పంచవటం ప్రాంతంలో మర్రిచెట్టు తొర్రలో పిల్లి నివసిస్తోంది. ఆ చెట్టు కిందే కన్నంలో ఎలుక నివసిస్తోంది. పిల్లిని చూస్తే ఎలుకకు భయము. కన్నంలోంచి బయటకు రావడానికి కూడా భయపడిపోయేది. పిల్లికి దొరికితే తన బ్రతుకు తెల్లారిపోతుంది. కానీ పిల్లిని ఎలుక ఏమి చేయలేదు. పిల్లి పీడ వదిలిపోవాలని కోరుకొనేది. అందుచేత పిల్లి వలలో పడగానే ఎలుక చాలా ఆనందించింది. ఇక తనకు పిల్లి బాధ ఉండదని స్వేచ్ఛగా తిరగవచ్చునని అనుకుంది.

ప్రశ్న 3.
శత్రువుతోనైనా స్నేహం చేసి ఆపదను అధిగమించినదెవరు? ఎలా?
జవాబు:
పంచవటంలో ఒక మర్రిచెట్టు తొర్రలో పిల్లి నివసించేది. ఆ చెట్టు క్రింద కన్నంలో ఎలుక నివసించేది. ఒకనాడు పిల్లి వలలో చిక్కింది. తన శత్రువు వలలో చిక్కినందుకు ఎలుక చాలా ఆనందించింది. ధైర్యంగా బయటకు వచ్చి తిరుగుతోంది. ప్రక్కనే మరొక శత్రువైన గుడ్లగూబను చూసింది. ఎలాగైనా తప్పించుకోవాలనుకుంది. గుడ్లగూబకు పిల్లి అంటే భయం. అందుచేత వెంటనే పిల్లి దగ్గరకు వెళ్ళింది. పిల్లితో స్నేహంగా మాట్లాడింది. పిల్లి గొంతు విన్న గుడ్లగూబ హడలిపోయింది. ప్రాణభయంతో పారిపోయింది. తను అన్నమాట ప్రకారం ఎలుక వలను కొరికి పిల్లిని రక్షించింది.

ప్రశ్న 4.
ఎలుక మాటలలోని తెలివితేటలను, సంస్కారాన్ని వివరించండి.
జవాబు:
ఎలుక పిల్లి వద్దకు వెళ్ళి మిత్రమా నమస్కారం అని సంభాషణ ప్రారంభించింది. శత్రువునైనా మిత్రమా అని సంభోదిస్తే అతని మనసులో ఉండే ద్వేషభావం కొంత పోతుంది. పెద్దలతో మాట్లాడేటప్పుడు నమస్కారం పెట్టడం సంస్కారం. అందుకే నమస్కారం పెడితే మనపట్ల ఇతరులకు ఆదరణ కలుగుతుంది. జాతి వైరమున్నా మనము శత్రుమిత్రులము అని పిల్లితో ఎలుక అన్నది. ఈ మాటలలో ఎలుక యొక్క నిజాయితీ అర్థమవుతోంది. మనం కూడా ఎవరితోనైనా మాట్లాడేటప్పుడు నిజాయితీగా మాట్లాడాలి. మనం శత్రువులం అనుకోకుండా పరస్పరం సహకరించుకొని ఈ ఆపద నుండి బయట పడదామని ఎలుక పిల్లితో అన్నది. తను ఆపదలో ఉన్నా ఎలుక ధైర్యాన్ని కోల్పోలేదు. బేలతనంతో మాట్లాడలేదు. మీ అవసరం నాకూ ఉంది. నా అవసరం మీకూ ఉంది అన్నట్లుగా ఇచ్చిపుచ్చుకునే ధోరణిలోనే మాట్లాడింది. దీనినిబట్టి ఎంత ఆపద ఎదురైనా ధైర్యాన్ని కోల్పోకూడదు. ఇతరులకు లోకువ కాకూడదు. ఇలాగే ఎలుక చాలా తెలివితో, సంస్కారంతో ఆదర్శవంతంగా మాట్లాడింది.

ప్రశ్న 5.
ఎలుకను పిల్లి బయటకు రమ్మన్నప్పుడు ఎలుక ఏమన్నది?
జవాబు:
పిల్లి స్వభావం ఎలుకకు తెలుసు. అవసరం కొద్దీ దానితో స్నేహం చేసినట్టు ఎలుక చెప్పింది. అప్పుడు ప్రాణభయం ఇద్దరికీ ఉంది. ఆ స్నేహం వల్ల ఇద్దరికీ ప్రాణాలు దక్కాయని చెప్పింది. కానీ నిరంతరం స్నేహం చేయటం కుదరదని చెప్పింది. ఎందుచేతనంటే. పిల్లికి, ఎలుకకూ జాతివైరం. ఎలుక కనిపిస్తే పిల్లి తినేస్తుంది. కనుక స్నేహం చేస్తే తనకు ప్రాణగండం తప్పదని ఎలుక ఖచ్చితంగా చెప్పింది, తప్పించుకొంది.

ప్రశ్న 6.
కందుకూరి వీరేశలింగం గారి గురించి మిత్రునకు లేఖ రాయండి.
జవాబు:

క్షేమం కడప, xxxxx. ప్రియమైన శివకు, నీ మిత్రుడు సృజిత్ వ్రాయు లేఖ ఇక్కడ మేమంతా క్షేమం, అక్కడ మీరంతా క్షేమమని తలచెదను. మాకు మొన్ననే సమయస్ఫూర్తి పాఠం చెప్పారు. ఆ పాఠం కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులుగారు రచించిన గ్రంథంలోనిది, పాఠం చాలా బాగుంది. కందుకూరి వారు 130 గ్రంథాలు రచించారు. ఆయన తొలి నవల, తొలి నాటకం, తొలి ప్రహసనం రచించారు. ఆయన సంస్కృతం నుండి, ఆంగ్లం నుండి కూడా కొన్ని గ్రంథాలు అనువదించారు. ఆయన మన తెలుగు వారు కావడం మన అదృష్టం అని చెప్పారు. ఆయన మీ రాజమండ్రిలోనే జన్మించారట. ఈ సారి రాజమండ్రి వచ్చినపుడు ఆయన నివసించిన చోటు చూద్దాం. నీకు వీలైతే ఆయన నివసించిన ప్రాంతం ఫోటో తీసి నా ‘వాట్సప్’కు పెట్టు ఉంటాను. ‘జవాబు వ్రాయి. ఇట్లు, నీ స్నేహితుడు, వంకా సృజిత్ వ్రాలు. చిరునామా : చింతా శివరామకృష్ణ, మున్సిపల్ హైస్కూల్, దానవాయిపేట, రాజమండ్రి, తూర్పు గోదావరి జిల్లా.

ప్రశ్న 7.
సమయస్ఫూర్తి కథలోని పిల్లి ఏక పాత్ర రాయండి. ప్రదర్శించండి.
జవాబు:
పిల్లి

మ్యావ్, మ్యావ్. ఇలా అంటే మీకర్థం కాదుగా, నేను పిల్లిని అదే రోమశుడను. నేను చాలా తెలివైన దానిననుకొంటాను. ఆ వేటగాడు పన్నిన వలలో పడ్డాను, కేవలం ముందుచూపు లేక ఆ వలలో చిక్కాను. నన్ను చూస్తే వణికిపోయే ఎలుక కూడా ఎంత ఫోజు కొట్టేసిందో ! నాతో దానికి స్నేహమంట. నేను దాన్ని రక్షించాలట. ఏం చెయ్యను ఖర్మ! వలలోంచి బైటపడాలంటే ఆ చిట్టెలుక చెప్పినట్టు వినాలి. అందుకే స్నేహం నటించాను. పుటుక్కున వల కొరికితే గుట్టుక్కున మింగేద్దామనుకొన్నాను. దీని తెలివి తగలెయ్య. సరిగ్గా వేటగాడు వచ్చేటపుడు కొరికింది. ప్రాణభయంతో. అప్పటికి పారిపోయాను. తర్వాత స్నేహం చేద్దామన్నా కన్నంలోంచి రాలేదు. కుదరదని చెప్పేసింది. ఏమాటకామాటే చెప్పుకోవాలి. అది కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులుగారి దగ్గర చదువుకొందేమో ! చాలా తెలివైంది. పిల్లలూ మీరు నాలాగ నటించకండి. ఎలుకలా తెలివిగా బతకండి. హాయిగా చదువుకోండి. తెలివి పెంచుకోండి. అదిగో మరో ఎలుక వస్తోంది. కడుపులో ఆకలి కరకరలాడుతోంది. ఇదెంత తెలివైందో చూస్తాను. –

III. భాషాంశాలు

పర్యాయపదాలు

వటము = మఱ్ఱిచెట్టు, బాహుపాదము
పిల్లి = బిడాలము, మార్జాలము
ఎలుక = మూషికము, ఖనకము
గుడ్లగూబ = ఉలూకము, గూబ
చెట్టు = వృక్షము, తరువు
వల = జాలకము, జాలము
కన్నం = రంధ్రం, కలుగు
చీకటి = తమస్సు, తమము
గుండె = హృదయము, ఎద
ప్రాణము = అసువులు, ఉసురు
కష్టము = ప్రమాదం, ఇబ్బంది
సంతోషం = ఆనందం, మోదము
ప్రమాదం = ఆపద, కష్టం
బ్రతుకు = జీవితం, మనుగడ
మిత్రుడు = స్నేహితుడు, సఖుడు
నమస్కారం = కైమోడ్పు, అంజలి
వైరము = విరోధం, శత్రుత్వం
శత్రువు = విరోధి, వైరి
స్నేహం = సఖ్యం , మైత్రి
సంవత్సరం = వర్షం, వత్సరం
అపకారం = కీడు, చేటు
చావు = మరణం, చనిపోవు
భయం = పిరికితనం, జంకు
మెచ్చుకొను = పొగడు, నుతించు
అజ్ఞానం = అవిద్య, తెలివి లేకపోవడం
సత్యం = నిజం, యథార్థం
తెలివి = విజ్ఞత, వివేకం

వ్యతిరేక పదాలు

వచ్చి × వెళ్లి
చీకటి × వెలుగు
అదృష్టం × దురదృష్టం
శత్రువు × మిత్రుడు
వచ్చింది × రాలేదు
ఏడుపు × నవ్వు
కష్టం × సుఖం
సంతోషం × విచారం
బాధ × ఆనందం
బుద్ధిమంతులు × బుద్ధిహీనులు
ధైర్యం × అధైర్యం
అపకారం × ఉపకారం
వైరం × స్నేహం
ప్రస్తుతం × అప్రస్తుతం
రక్షించు × శిక్షించు
భయం × నిర్భయం
భీతి × నిర్భీతి
చావు × పుట్టుక
ధర్మం × అధర్మం
చివరి × మొదటి
కృతజ్ఞత × కృతఘ్నత
అజ్ఞానం × జ్ఞానం
కాలం × అకాలం
స్వ × పర
కపటం × నిష్కపటం
బయటకు × లోపలకు
అవసరం × అనవసరం
మాయమవడం × ప్రత్యక్షమవడం
ఆశ × నిరాశ
సుఖం × దుఃఖం
అంతం × ఆరంభం
సత్యం × అసత్యం
ఆశ్రయం × నిరాశ్రయం

ప్రకృతి-వికృతులు

ప్రాంతము = పొంత
ఆహారము = ఓగిరము
సంతోషము = సంతసము
స్నేహము = నెయ్యము
ధర్మము = దమ్మము

1) కింద గీతగీసిన పదాల అర్ధాలు రాసి సొంత వాక్యాలు రాయండి.

1. అందరూ సంతోషంగా ఉండాలి.
జవాబు:
సంతోషం = ఆనందం
పనిచేయడంలోనే ఆనందం ఉంది.

2. ఎప్పుడూ సత్యం పలకాలి.
జవాబు:
సత్యం = నిజం
గాంధీగారు నిజం మాత్రమే పలికే వారు.

3. ఎవరినీ దేనికీ అర్థించి కాదనిపించుకోకూడదు.
జవాబు:
అర్థించి = అడిగి
అడిగిన వారికి లేదనకూడదు.

2) కింద గీతగీసిన పదాలకు పర్యాయపదాలు రాయండి.

1. పిల్లి సాధు జంతువు.
జవాబు:
పిల్లి = బిడాలము, మార్జాలము

2. మంచి మిత్రుడు వంద పుస్తకాలతో సమానం.
జవాబు:
మిత్రుడు = స్నేహితుడు, సఖుడు

3. భయం మనకు శత్రువు వంటిది.
జవాబు:
భయం = పిరికితనం, జంకు

3) కింది ఖాళీలను వ్యతిరేక పదాలతో పూరించండి.

1. చిన్నపిల్లల ఏడుపు చూస్తే నవ్వు వస్తుంది.
2. బుద్ధిమంతులు ఆపదలు ఎదుర్కొంటారు. బుద్ధిహీనులు భయపడతారు.
3. భయం పనికిరాదు. నిర్భయంగా జీవించు.

4) కింది ఖాళీలను పూరించండి.
1. ఉందామని = ………. + …………
జవాబు:
ఉందాము + అని

2. వారు + ……….. = వారిద్దరూ
జవాబు:
ఇద్దరూ

3. కాదు + అనలేను = …………..
జవాబు:
కాదనలేను.

5) కింది వానిలో నామవాచకాలు, అవ్యయాలు రాయండి.
సీత,
రాముడు అడవికి వెళ్లారు. అబ్బ ! అడవి ఎంత అందంగా ఉందో !, అక్కడ ఆహా ! సెలయేరు చూడు బాగుంది కదూ ! అన్నాడు రాముడు. సీత నవ్వింది.
జవాబు:
నామవాచకాలు : సీత, రాముడు, అడవి, సెలయేరు.
అవ్యయాలు : అబ్బ, ఆహా

6) కింది ప్రకృతి – వికృతులను జతపరచండి.

1. ప్రాంతం	అ) కస్తి
2. రాత్రి	ఆ) పొంత
3. కష్టము	ఇ) రాతిరి

జవాబు:

1. ప్రాంతం	ఆ) పొంత
2. రాత్రి	ఇ) రాతిరి
3. కష్టము	అ) కస్తి

7) ఈ క్రింది ప్రశ్నలకు సరైన జవాబులను బ్రాకెట్లలో గుర్తించండి.

1. వటవృక్షం కింద చల్లగా ఉంటుంది. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) రావిచెట్టు
ఆ) వేపచెట్టు
ఇ) మట్టిచెట్టు
జవాబు:
ఇ) మట్టిచెట్టు

2. శత్రువును కూడా బాధపెట్టకూడదు. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) విరోధి
ఆ) కోపం గలవాడు
ఇ) అప్పు ఇచ్చినవాడు
జవాబు:
అ) విరోధి

3. గుడ్లగూబను చూసి ఎలుక గుండె గుభేలుమంది. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) మెదడు
ఆ) హృదయం
ఇ) మనసు
జవాబు:
ఆ) హృదయం

4. సదాలోచనతో జీవించాలి. (అర్థం గుర్తించండి).
అ) మంచి ఆలోచన
ఆ) ఆలోచన
ఇ) తలంపు
జవాబు:
అ) మంచి ఆలోచన

5. ఎప్పుడూ సంతోషంగా ఉండాలి. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) హుషారు
ఆ) ఉత్సాహం
ఇ) ఆనందం
జవాబు:
ఇ) ఆనందం

6. దేనికీ నిరాశ పనికిరాదు. (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) దురాశ
అ) పేరాశ
ఇ) ఆశ
జవాబు:
ఇ) ఆశ

7. అవినీతిని అంతం చేయాలి. (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) ఆరంభం
ఆ) ముగింపు
ఇ) చివర
జవాబు:
అ) ఆరంభం

8. కొందరు అవసరం ఉండే పొగడుతారు. (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) పని
ఆ) అనవసరం
ఇ) నిరాశ
జవాబు:
ఆ) అనవసరం

9. దేనికీ ఎప్పుడూ భయం పనికిరాదు. (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) పిరికితనం
ఆ) వెరపు
ఇ) నిర్భయం
జవాబు:
ఇ) నిర్భయం

10. చీకటిని చూసి భయపడకు. (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) వెలుగు
ఆ) తమము
ఇ) అంధకారము
జవాబు:
అ) వెలుగు

11. గుడ్లగూబ భయపడింది. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) గూబ, దివాంధము
ఆ) పక్షి, పులుగు
ఇ) కళ్లు, కనుగ్రుడ్లు
జవాబు:
అ) గూబ, దివాంధము

12. ఎప్పుడూ పిల్లి అంటే ఎలుకకు భయమే. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) మూషకం, మూషికం
ఆ) బిడాలము, మార్జాలము
ఇ) జంతువు, మృగం
జవాబు:
ఆ) బిడాలము, మార్జాలము

13. ఆపదలో మిత్రుడు సాయం చేస్తాడు. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) వైరి, విరోధి
ఆ) చెలికాడు, సూర్యుడు
ఇ) చెలికాడు, సఖుడు
జవాబు:
ఇ) చెలికాడు, సఖుడు

14. శత్రువుకు కూడా కీడు చేయకూడదు. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) ఖైది, కారాగారవాసి
ఆ) విరోధి, వైరి
ఇ) దొంగ, తస్కరుడు
జవాబు:
ఆ) విరోధి, వైరి

15. మంచివారితో స్నేహం చేయాలి. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) చెలిమి, మైత్రి
ఆ) స్నేహితుడు, మిత్రుడు
ఇ) కాలక్షేపం, కబుర్లు
జవాబు:
అ) చెలిమి, మైత్రి

16. పండితులకు ఏ ప్రాంతంలోనైనా గౌరవం దక్కుతుంది. (వికృతి గుర్తించండి)
అ) పాత
ఆ) ప్రదేశం
ఇ) పొంత
జవాబు:
ఇ) పొంత

17. పనిచేసి ఆహారం సంపాదించుకోవాలి. (వికృతి గుర్తించండి)
అ) ఓగిరం
ఆ) అన్నం
ఇ) భోజనం
జవాబు:
అ) ఓగిరం

18. మంచి నెయ్యము విడువకూడదు. (ప్రకృతి గుర్తించండి)
అ) నెయ్యి
ఆ) స్నేహము
ఇ) ఆహారం
జవాబు:
ఆ) స్నేహము

19. కస్తికి భయపడితే బతకలేం. (ప్రకృతి గుర్తించండి)
అ) కత్తి
ఆ) బాధ
ఇ) కష్టము
జవాబు:
ఇ) కష్టము

20. బుద్ధిలేని వారితో జాగ్రత్తగా ఉండాలి. (వికృతి గుర్తించండి)
అ) బుద్ధి
ఆ) బుర్ర
ఇ) ఆలోచన
జవాబు:
అ) బుద్ధి

21. ప్రమాదం ఎదురైనప్పుడు తెలివిగా తప్పుకోవాలి. (సంధి పేరు గుర్తించండి)
అ) ఇత్వ సంధి
ఆ) ఉత్వ సంధి
ఇ) వృద్ధి సంధి
జవాబు:
ఆ) ఉత్వ సంధి

22. వైరమున్నా మరచిపోవాలి. (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) వైరము + ఉన్నా
ఆ) వైరం + ఉన్నా
ఇ) వైరమూ + ఉన్నా
జవాబు:
అ) వైరము + ఉన్నా

23. వాడు తహతహలాడుతూ వచ్చాడు. (సంధి విడదీసి రూపం గుర్తించండి)
అ) తహతహలు + ఆడుతూ
ఆ) తహతహల + ఆడుతూ
ఇ) తహతహలా + ఆడుతూ
జవాబు:
అ) తహతహలు + ఆడుతూ

24. ‘ఉందాము + అని (సంధి కలిపిన రూపం గుర్తించండి)
అ) ఉందామాని
ఆ) ఉందాముని
ఇ) ఉందామని
జవాబు:
ఇ) ఉందామని

25. వచ్చాను + అనుకో – (సంధి కలిపిన రూపం గుర్తించండి)
అ) వచ్చాననుకో
ఆ) వచ్చాననకో
ఇ) వచ్చానుఅనుకో
జవాబు:
అ) వచ్చాననుకో

26. గాలిని బయటకు ఊదుతూ పలికే అక్షరాల పేరు గుర్తించండి.
అ) అంతస్థాలు
ఆ) మూర్ధన్యాలు
ఇ) ఊష్మాలు
జవాబు:
ఇ) ఊష్మాలు

27. పరుష, సరళాలు కాక మిగిలిన హల్లులనేమంటారు?
అ) స్పర్శాలు
ఆ) స్థిరాలు అంత
ఇ) అంతస్థాలు
జవాబు:
ఆ) స్థిరాలు అంత

28. కిందివానిలో మూర్ధన్యాలు గుర్తించండి.
అ) ట,ఠ,డ,ఢ,ణ
ఆ) చ,ఛ,జ,ఝ,ఞ
ఇ) త,థ,ద,ధ,న
జవాబు:
అ) ట,ఠ,డ,ఢ,ణ

29. కిందివానిలో కంఠాష్యాలు గుర్తించండి.
అ) ఎ,ఏ, ఐ
ఆ) ఒ,ఓ, ఔ
ఇ) ఋ,బ
జవాబు:
ఆ) ఒ,ఓ, ఔ

30. కిందివానిలో దంతో ష్ట్యం గుర్తించండి.
అ) వ
ఆ) బ
ఇ) శ
జవాబు:
అ) వ

చదవండి – ఆనందించండి
స్ఫూర్తి

చాలా కాలం క్రితం మగధను విక్రమ సేనుడు అనే రాజు పరిపాలించేవాడు. ఎంతో ధైర్య సాహసాలు కల విక్రమసేనుడు తన ప్రజలను కన్నబిడ్డల్లా చూసుకునేవాడు. ఆయన రాజ్యంలో ధర్మం నాలుగు పాదాల మీద నడవడమే కాకుండా రాజ్యంలో కన్నుల పండువుగా సంపద తులతూగుతూ ఉండేది.

మగధ ఐశ్వర్యం చూసి ఓర్వలేని పొరుగు దేశం రాజు పెద్ద సైన్యాన్ని వెంటబెట్టుకుని మగధపై దాడి చేసాడు. విక్రమ సేనుడి వద్ద ఎక్కువ మంది సైనికులు లేరు. యుద్ధంలో పరాజయం పొందిన విక్రమ సేనుడు ప్రాణాలు రక్షించుకునేందుకు అడవిలోకి పారిపోయి ఒక కొండగుహలో దాక్కున్నాడు.

ఒంటరితనం, పరాజయం , బాధ, అలసట… అన్నీ ఒక్కసారిగా విక్రమసేనుణ్ణి ఆవరించాయి.

“నా కన్న బిడ్డల్లాంటి ప్రజల్ని, రాజ్యాన్ని కోల్పోయిన నేను ఇక బ్రతకటం అనవసరం. నిస్సహాయుడిగా ఎంత కాలమిలా దాక్కోవాలి ?” అని ఆలోచించిన విక్రమసేనుడు చావే శరణ్యమని అనుకున్నాడు. ప్రాణాలు ఎలా తీసుకోవాలా అని ఆలోచిస్తున్న సమయంలో అతనికి ఒక దృశ్యం కంటపడింది.

ఒక చిన్న సాలీడు గుహ పైభాగంలో గూడు అల్లుకోవడానికి ప్రయత్నం చేస్తోంది. సాలీడు పైకి పాకే కొద్ది దాని నుండి వచ్చే దారం తెగి అది క్రిందికి జారిపోతూ ఉంది. అయినా సాలీడు తన ప్రయత్నాన్ని కొనసాగిస్తూనే ఉంది. ఎన్నోమార్లు ప్రయత్నించగా చివరికి సాలీడు విజయవంతంగా పైకి ఎగబాకి గూడును అల్లటం పూర్తి చేయగలిగింది.

అది చూసిన విక్రమసేనుడిలో ఒక కొత్త ఆలోచన కలిగింది. ‘ఒక చిన్న సాలీడు అపజయాన్ని అంగీకరింపక మళ్ళీ మళ్ళీ ప్రయత్నించి అనుకున్న పని సాధించగలిగింది. నేను మాత్రం ఎందుకు ప్రయత్నించకూడదు? నేను మనిషిని. అవయవాలతో పాటు భగవంతుడు ఆలోచించడానికి, ఎత్తుకు పై ఎత్తు వేయడానికి అదనంగా మెదడును కూడా ఇచ్చాడు. వైఫల్యం వస్తూ గెలవడానికి ఒక నిచ్చెనను మోసుకు వస్తుంది. ఇలా ఆలోచించిన విక్రమసేనుడిలో నిరాశా, నిస్పృహలు పటాపంచలై పోయాయి. కొత్త స్ఫూర్తి కొండంత బలాన్ని చేకూర్చింది.

విక్రమసేనుడు ఆ అడవి నుండి బయటపడి, చెల్లాచెదురైన తన సైన్యాన్ని సమీకరించుకున్నాడు. అనేక పర్యాయాలు విడవకుండా శత్రువుపై దాడి చేసి చివరకు తన రాజ్యాన్ని పొందాడు.

These AP 6th Class Telugu Important Questions 3rd Lesson మాకొద్దీ తెల్ల దొరతనము will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 6th Class Telugu 3rd Lesson Important Questions and Answers మాకొద్దీ తెల్ల దొరతనము

6th Class Telugu 3rd Lesson మాకొద్దీ తెల్ల దొరతనము Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

పరిచిత పద్యా లు

పరిచిత పద్యాలు కింది గేయ భాగాలను చదివి, ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. పన్నెండు దేశాలు పండుచున్నాగాని
పట్టెడన్నమె లోపమండీ
ఉప్పు ముట్టుకుంటే దోషమండీ
నోట మట్టిగొట్టి పోతాడండీ
అయ్యో ! కుక్కలతో పోరాడి కూడూ తినమంటాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఎన్ని దేశాల్లో పంటలు పండుచున్నాయి?
జవాబు:
పన్నెండు దేశాల్లో పంటలు పండుచున్నాయి.

ఆ) దేనిని ముట్టుకుంటే తప్పు అనేవారు?
జవాబు:
ఉప్పును ముట్టుకుంటే తప్పు అనేవారు.

ఇ) ఎవరితో పోరాడి కూడు తినమన్నారు?
జవాబు:
కుక్కలతో పోరాడి కూడు తినమన్నారు.

ఈ) పట్టెడన్నం ఎవరికి లోపమని కవి చెప్పాడు.?
జవాబు:
పట్టెడన్నం భారతీయులకు లోపమని కవి చెప్పాడు.

2. ధనము కోసము వాడు దారి చేసికోని
కల్లు సారాయమ్ముతాడు
మాదు మూటాముల్లెలు దోచినాడు
ఆలి మెళ్లో పుస్తెలు తెంచుతాడు
మాదు కళ్లల్లో డుమ్మేసి కాటికి దరిచేసాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) కల్లు, సారాయి దేని కోసం అమ్మారు?
జవాబు:
ధనం కోసం కల్లు,సారాయి అమ్మారు.

ఆ) భార్యల మెడల్లో ఏముంటాయి?
జవాబు:
భార్యల మెడల్లో పుస్తెలు ఉంటాయి.

ఇ) కళ్లల్లో ఏమి వేశాడు?
జవాబు:
కళ్లల్లో దుమ్ము. వేశాడు.

ఈ) ఈ గేయం ఏ పాఠంలోనిది?
జవాబు:
ఈ గేయం ‘మాకొద్దీ తెల్ల దొరతనము’ అనే పాఠం లోనిది.

3. గాంధీ టోపీ పెట్టి పాఠశాలకు బోవ
రావద్దు రావద్దంటాడు
రాట్నం బడిలో పెట్టవద్దంటాడు.
టోపి తీసి వీపులు బాదుతాడు.
అయ్యో ! రాజద్రోహమంత రాట్నంలో ఉన్నదంట
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) గాంధీ టోపీతో ఎక్కడికి వెళ్ళకూడదు?
జవాబు:
గాంధీ టోపీతో పాఠశాలకు వెళ్ళకూడదు.

ఆ) బడిలో ఏమి పెట్టవద్దని అన్నాడు?
జవాబు:
బడిలో రాట్నం పెట్టవద్దని అన్నాడు.

ఇ) రాట్నంలో ఏమున్నదని అన్నాడు?
జవాబు:
రాట్నంలో రాజద్రోహం ఉన్నదని అన్నాడు.

ఈ) ఈ గేయాన్ని ఎవరు రచించారు?
జవాబు:
ఈ గేయాన్ని గరిమెళ్ల సత్యనారాయణ రచించారు.

అపరిచిత పద్యా లు

1. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

గంగి గోవు పాలు గరిటెడైనను జాలు
కడివెడైన నేమి ఖరము పాలు
భక్తి గల్గు కూడు పట్టెడైనను జాలు
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఏ పాలు గరిటెడున్నా మంచివే?
జవాబు:
గంగిగోవు పాలు గరిటెడైనా మంచివే.

ఆ) కడవతో ఇచ్చినా ఏ పాలు మంచివి కావు?
జవాబు:
గాడిదపాలు కడవతో ఇచ్చినా మంచివికావు.

ఇ) ఎటువంటి అన్నం ఒక ముద్దయినా సరిపోతుంది?
జవాబు:
ప్రేమతో పెట్టిన అన్నం ఒక ముద్దయినా సరిపోతుంది.

ఈ) దేనివల్ల మేలు కలగదు?
జవాబు:
తిట్టిపోస్తూ ఎంత ఆహారము పెట్టినా మేలు కలగదు.

2. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

చెప్పినం చెప్పక యుండినం
దప్పక సేయంగ వలయుఁ దనపనులెల్లన్
మెప్పొదవఁ గానులేదా
ముప్పొదవును గాదె యెందు ముద్దు కుమారీ!
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) సుకుమారి పనులు ఎలా చేయవలెను?
జవాబు:
సుకుమారి చేయవలసిన పనులను చెప్పినను, చెప్పకపోయిననూ పరిశుభ్రముగా చేయవలెను.

ఆ) ఎవరు మెచ్చుకొనేలా పనిచేయాలి?
జవాబు:
జనులు మెచ్చుకొనేలా పరిశుభ్రముగా పనిచేయాలి.

ఇ) ఎప్పుడు నష్టము వాటిల్లును?
జవాబు:
చేయవలసిన పనులు వేళకు చేయకపోతే నష్టము వాటిల్లుసు.

ఈ) పై పద్యము ఏ శతకములోనిది?
జవాబు:
పై పద్యము కుమారీ శతకములోనిది.

3. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

వినదగు నెవ్వరు చెప్పిన
వినినంతనె వేగపడక వివరింపఁదగున్
గని కల్ల నిజము దెలిసిన
మనుజుఁడెపో నీతిపరుఁడు మహిలో సుమతీ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) ఎవరు చెప్పినా ఏమి చేయవలెను?
జవాబు:
ఎవరు చెప్పిననూ వినవలెను.

ఆ) చెప్పినది వినగానే ఏమి చేయవలెను?
జవాబు:
చెప్పినది వినగానే నిజమో అబద్ధమో తెలుసుకోవాలి.

ఇ) .ఏది న్యాయము?
జవాబు:
వినినది నిజమో, అబద్దమో వివరించి తెలిసికొనుటే న్యాయము

ఈ) పై పద్యము ఏ శతకములోనిది?
జవాబు:
పై పద్యము సుమతీ శతకములోనిది.

4. ఈ కింది పద్యం చదవండి. ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఆత్మశుద్ధి లేని ఆచారమది యేల ?
భాండ శుద్ధిలేని పాకమేల ?
చిత్తశుద్ధి లేని శివపూజ లేలరా ?
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఆచారానికి ఏది కావాలి?
జవాబు:
ఆచారానికి ఆత్మశుద్ధి కావాలి.

ఆ) వంటకు ఏది శుద్ధిగా ఉండాలి?
జవాబు:
వంటకు భాండ శుద్ధి ఉండాలి.

ఇ) శివపూజ ఎలా చేయాలి?
జవాబు:
శివపూజను చిత్తశుద్ధితో చేయాలి.

ఈ) పై పద్యానికి సరిపోయే ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
పై పద్యంలో దేని గురించి చెప్పారు?

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

ప్రశ్న 1.
మాకొద్దీ తెల్ల దొరతనమని కవిగారు ఎందుకన్నారు?
జవాబు:
ఆ రోజులలో భారతదేశాన్ని ఆంగ్లేయులు పరిపాలించేవారు. ఆంగ్లేయుల పాలనలో భారతీయులకు సుఖశాంతులు ఉండేవి కావు. ఏదో ఒక వంకతో భారతీయులను చంపేవారు, అవమానించేవారు, భారతదేశపు సంపదను దోచుకొనేవారు. ప్రతి వస్తువు పైనా పన్నును వేసేవారు. భారతీయులను మత్తుపదార్థాలకు బానిసలను చేసేవారు. ఆ రోజులలో భారతీయులకు కనీసం తినడానికి తిండి కూడా ఉండేది కాదు, స్వేచ్ఛ ఉండేది కాదు. అందుకే ‘ కవిగారు మాకొద్దీ తెల్ల దొరతనమనే గేయం రచించారు. ఎలుగెత్తి పాడారు, పాడించారు.

ప్రశ్న 2.
గాంధీ టోపీ, రాట్నములను బడులలో ఎందుకు అనుమతించలేదు?
జవాబు:
ఆనాటి స్వాతంత్ర్యోద్యమానికి మహాత్మాగాంధీ నాయకత్వం వహించారు. ఆయన మాటంటే దేశ ప్రజలందరికీ చాలా గౌరవం. అదే విధంగా గాంధీ టోపీ స్వాతంత్ర్యానికి గుర్తు. గాంధీ టోపీ ధరించారంటే వారు బ్రిటిష్ పాలనకు వ్యతిరేకమని, స్వాతంత్ర్యోద్యమానికి అనుకూలమని సంకేతం. అందుకే ఆ రోజులలో భారతీయులందరూ గాంధీ టోఫీ ధరించేవారు. గాంధీ టోపీ పెట్టుకుని ప్రభుత్వ వ్యతిరేక ఉద్యమాలలో పాల్గొనేవారు. ప్రభుత్వ పాఠశాలలో విద్యార్థులు, ఉపాధ్యాయులు ప్రభుత్వం యొక్క అదుపాజ్ఞలలోనే ఉండాలని ఆంగ్లేయుల ఆలోచన. రాట్నం కూడా స్వాతంత్ర్యోద్యమ నాయకుల చేతిలో ఉండేది. ఇది స్వదేశీ ఉద్యమానికి సంకేతం. అందుకే బడిలో రాట్నాన్ని అనుమతించలేదు. అలాగే గాంధీ టోపీని కూడా ప్రభుత్వ పాఠశాలలో అనుమతించలేదు.

ప్రశ్న 3.
భారతీయులను ఆంగ్లేయులు ఏ పాట పాడవద్దన్నారు? ఎందుకు?
జవాబు:
బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం బెంగాల్ ను రెండుగా విభజించింది. ఇది మన జాతీయ నాయకులకు అంగీకారం కాలేదు. వందేమాతరం ఉద్యమం బయలుదేరింది. భారతదేశంలోని పల్లెపల్లెకు అది విస్తరించింది. ప్రతీ పాఠశాలలోను వందేమాతరం పాడేవారు. అది పాడితే ఆంగ్ల ప్రభుత్వం వారికి వ్యతిరేకంగా చర్యలు తీసుకునేది. ఎక్కడ సమావేశం జరిగినా మొదట వందేమాతరం పాడేవారు. అది ఆంగ్ల ప్రభుత్వానికి కర్ణకఠోరంగా ఉండేది. సభలూ, సమావేశాలు జరపవద్దని పోలీస్ చట్టం సెక్షన్ 144ను విధించారు. ఆ చట్ట ప్రకారం ఎక్కడ నలుగురు మనుషులు గుమిగూడినా పోలీసులు లాఠీఛార్జి చేసేవారు. భరతమాత యొక్క ఔన్నత్యాన్ని, భారతదేశపు గొప్పతనాన్ని వందేమాతరం పాట తెలియజేస్తుంది. దీనిని బంకించంద్ర ఛటర్జీగారు రచించారు. ఈ వందేమాతర గీతం భారత జాతిని ఒకతాటిపై నడిపించింది.

ప్రశ్న 4.
ప్రభుత్వం కల్లు, సారాయి అమ్మడం వలన భారతీయులు నష్టపోతున్నారని కవిగారు ఎందుకు అన్నారు?
జవాబు:
కల్లు, సారా మొదలైనవి మత్తుపదార్థాలు. వీటివలన మానవులలో ఆలోచనా శక్తి నశిస్తుంది. వాటిని తాగితే విచక్షణా జ్ఞానం కోల్పోతారు. ఏది మంచో, ఏది చెడో తెలియదు. వాటికి బానిసలైపోతారు. సంపాదించిన డబ్బంతా కల్లు, సారాయిలకే ఖర్చయిపోతుంది. ఆ డబ్బంతా అప్పట్లో ఆంగ్ల ప్రభుత్వానికి చేరిపోయేది. తరతరాలుగా వస్తున్న ఆస్తులను, నగలను, నగదునూ కూడా ఖర్చు పెట్టేసేవారు. చివరికి పెళ్ళాం మెడలో మంగళసూత్రాలు కూడా ఎత్తుకుపోయి తాగేసే నీచస్థితికి దిగజారిపోయేవారు. చివరకు రోగాలపాలై బలహీనులై మరణించేవారు. ఆంగ్ల ప్రభుత్వానికి అదే కావాలి. ప్రజలు తెలివిగా ఉంటే ఆంగ్ల ప్రభుత్వం ఆటలు సాగవని వారికి తెలుసు. ఆరోగ్యంగా ఉంటే చక్కగా ఆలోచించి సమైక్యంగా ఆంగ్ల ప్రభుత్వాన్ని ఎదిరిస్తారు. అది ఆంగ్లేయులు తట్టుకోలేరు. రోగాలపాలైతే ఈ సమస్యలేవీ ఉండవు అని ఆంగ్లేయుల ఆలోచన. అందువల్ల ప్రభుత్వం సారాయి, కల్లును అమ్మడాన్ని నిషేధించాలని మన జాతీయ నాయకులు, కవిగారి వంటి మేధావులు ఉద్యమాలను నడిపారు. ప్రజలను చైతన్యపరచారు.

ప్రశ్న 5.
‘ఉప్పు ముట్టుకుంటే దోషమండీ’ అని కవిగారు ఎందుకు అన్నారు?
జవాబు:
భారతీయులను ఆంగ్ల ప్రభుత్వం చాలా రకాలుగా బాధలు పెట్టింది. భారతీయులను ఎలాగైనా పేదలుగా చేయాలని అనేక పథకాలు ఆలోచించింది. ప్రతి వస్తువు పైనా పన్నులు విధించింది. ఎంత పంట పండినా ఆ సంపదంతా పన్నుల రూపంలో దోచుకునేది. పేదవాడు గంజిలో వేసుకునే ఉప్పుపైనా కూడా పన్ను విధించింది. పన్ను కట్టకుండా ఉప్పు ముట్టుకుంటే పోలీసులు కొట్టేవారు. ప్రకృతిసిద్ధంగా సముద్రపు నీటితో తయారు చేసుకునే ఉప్పుపై పన్నెందుకు కట్టాలని జాతీయ నాయకులు ప్రశ్నించారు. గాంధీగారి నాయకత్వంలో దేశ ప్రజలంతా ఉప్పు సత్యాగ్రహం చేశారు. సమ్మెలు చేశారు. సభలూ, సమావేశాలు పెట్టి ఆంగ్ల పరిపాలకుల దుర్మార్గాలను ఎండగట్టారు. ఎంతోమంది జాతీయ నాయకులు, సామాన్య ప్రజలు లాఠీ దెబ్బలు తిన్నారు. జైళ్ళకు వెళ్లారు. అనుకున్నది సాధించారు. ఉప్పుపైన పన్ను రద్దు చేయించారు.

ప్రశ్న 6.
ఆంగ్లేయుల పరిపాలనా కాలం తెలిసిన వృద్ధుడు మీ గ్రామంలో ఉన్నాడు. ఆయనతో నీవు సంభాషణ చేసినట్లుగా ఊహించి ఆ సంభాషణ రాయండి.
జవాబు:
రంజిత్ : తాతగారూ ! బాగున్నారా !
తాత : (నవ్వుతూ) బాగానే ఉన్నాను. ఏంటీ ? ఏమైనా కథ కావాలా ?
రంజిత్ : ఔను. మీ చిన్ననాటి కథ చెప్పండి.
తాత : నా చిన్నప్పటి కథంటే?
రంజిత్ : అదే మీ చిన్నతనంలో ఆంగ్లేయులు పరిపాలించేవారు కదా !
తాత : ఔను.
రంజిత్ : మీ బడిలో ఎలా ఉండేది?
తాత : మా బడిలో మాట్లాడితే కొట్టేసేవారు. అందరినీ బడులలోకి రానిచ్చేవారు కాదు. అప్పట్లో గాంధీగారి గురించి మాట్లాడినా కొట్టేసేవారు.
రంజిత్ : మరి గ్రామంలో ఎలా ఉండేది?
తాత : మా నాన్నగారు, తాతగారు, అమ్మమ్మ, నానమ్మ అందరూ స్వాతంత్ర్య సమర యోధులే. ఎప్పుడూ సమావేశాలు, ఊరేగింపులే.
రంజిత్ : మరి పోలీసులేమీ చేసేవారు కాదా?
తాత : (నవ్వుతూ) వాళ్ళు బైట ఉన్నది తక్కువ. జైలులో ఉన్నది ఎక్కువ కాలం. ఔనూ. ఈ రోజు బడి లేదా?
రంజిత్ : ఉంది. వెళ్ళిపోతున్నా, సాయంత్రం చాలా చెప్పాలి మరి.
తాత : ఒకరోజేమిట్రా వారంపాటు చెబుతా.
రంజిత్ : ఓ.కే. బై. తాతగారూ !

ప్రశ్న 7.
మాకొద్దీ తెల్లదొరతనం గేయం నుండి నీవు నేర్చుకొన్న వాటి గురించి మీ అన్నయ్యకు లేఖ రాయండి.
జవాబు:

నెల్లూరు, xxxxx. ప్రియమైన అన్నయ్యకు, మీ తమ్ముడు కిరణ్ నమస్కరించి వ్రాయునది ఇక్కడ మేమంతా క్షేమం. అక్కడ మీరంతా క్షేమంగా ఉన్నట్లు తలచెదను. మొన్న మా స్కూల్లో ‘మాకొద్దీ తెల్లదొరతనం’ గేయం చెప్పారు. దానిని గరిమెళ్ళ సత్యనారాయణగారు రచించారు. గేయం చాలా బాగుంది. ఆ రోజులలో భారతీయులు చాలా బాధలు పడ్డారట. తినడానికి తిండి కూడా ఉండేది కాదట. ఉప్పుపైన కూడా పన్ను వేశారు. ఆంగ్లేయులు చాలా దారుణంగా పరిపాలించారట. పాఠశాలకు గాంధీటోపీతో వస్తే చావబాదేవారుట. రాట్నం తెస్తే దేశద్రోహమట, సమావేశాలు జరపకూడదట, మనం రోజూ పాడుకొనే వందేమాతరం పాడకూడదట. భారతదేశంపై చాలా దాడులు చేశారట. చాలా సంపద దోచుకొన్నారట. అవన్నీ వింటుంటే నాకు చాలా బాధ కలిగింది. అన్నయ్యా ! ఆ రోజులలో వాళ్ళు అన్ని బాధలు పడ్డారు కనుక . ఈ రోజు మనం సుఖంగా ఉన్నామని మా మాష్టారు చెప్పారు. నువ్వు కూడా చదువు. ఈసారి నీకు అది పాడి వినిపిస్తా. ఇట్లు, నీ తమ్ముడు, కె. కిరణ్ వ్రాలు. చిరునామా : కె. మనోహర్, 6వ తరగతి – బి, నెం – 16, జిల్లా పరిషత్ ఉన్నత పాఠశాల, ఇంద్రపాలెం, కాకినాడ, తూర్పు గోదావరి జిల్లా.

III. భాషాంశాలు

పర్యాయపదాలు

దొర = అధిపతి, రాజు
అన్నము = ఆహారము, కూడు
ఉప్పు = లవణము, క్షారము
దుమ్ము = పరాగము, ధూళి
నోరు = వక్రము, వాయి
పోరాటము = యుద్ధము, రణము
ప్రాణము = జీవము, ఉసురు
దోషము = తప్పు, అపచారము
కళ్లు = నేత్రాలు, నయనాలు
బడి = పాఠశాల, విద్యాలయం
చేటు = కీడు, ఆపద

వ్యతిరేక పదాలు

వద్దు × కావాలి
పోతాడు × వస్తాడు
పెట్టి × తీసి
దాటి × దాటక
వెళ్లవద్దు × రావద్దు
పైన × క్రింద
దోషము × నిర్దోషము
అమ్మడం × కొనడం
ఉన్నది × లేదు
వెళ్లి × వచ్చి
చెడు × మంచి
వినడు × వింటాడు

1. కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదాలకు అర్థాలు రాయండి. వాటితో సొంతవాక్యాలు రాయండి.

1. కష్టాలు పొంచి చూస్తున్నాయి.
జవాబు:
పొంచి = దాగి
కష్టాలు వెనుక సుఖాలు దాగి ఉంటాయి.

2. భారతీయులు ప్రాణాల కంటె మానాలుకు విలువ ఇస్తారు.
జవాబు:
మానాలు = గౌరవాలు
కష్టపడి చదివితే గౌరవాలు పెరుగుతాయి.

3. దోషము చేయని వారుండరు.
జవాబు:
దోషము = తప్పు
తప్పులు రాస్తే మార్కులు తగ్గుతాయి.

4. శ్రీరాముని ఆలి పేరు సీతాదేవి.
జవాబు:
ఆలి = భార్య
భార్య భర్త కలిసి ఇంటిని నడపాలి.

5. సుంత కూడా జాలి లేనివారు కఠినాత్ములు.
జవాబు:
సుంత = కొద్దిగా
కొద్దిగా నైనా ఇతరులకు సహాయపడాలి.

2. కింది వానిలో పర్యాయపదాలు గుర్తించి రాయండి.

1. ఎవరి ప్రాణం వారికి తీపి. యమధర్మరాజు ఉసురు తీస్తాడు.
జవాబు:
ప్రాణం, ఉసురు.

2. కూడు లేకపోతే బ్రతకలేం. అందుకే అన్నం వృథా చేయకూడదు.
జవాబు:
కూడు, అన్నం

3. ధనము సంపాదించాలి కానీ డబ్బు కోసం తప్పులు చేయకూడదు.
జవాబు:
ధనము, డబ్బు.

3. కింది వానిలో వ్యతిరేకార్థక పదాలు గుర్తించి క్రమంలో రాయండి.

1. అమ్మడం, పెట్టి, వెళ్లాలి, తీసి, రావాలి, కొనడం.
జవాబు:
అమ్మడం × కొనడం
పెట్టి × తీసి
వెళ్లాలి × రావాలి

1. కింది వానిలో అనునాసికాలు గుర్తించండి. రాయండి.
గణగణమని గంట మోగింది.
జవాబు:
ణ, న, మ

2. కింది వానిలో మూర్ధన్యాలను గుర్తించండి. రాయండి.
మఠము వేసి ఋషి వటవృక్షము కింద కూర్చున్నాడట.
జవాబు:
ఠ, ఋ, షి, ట, డ – మూర్ధన్యాలు

3. కింది వానిలో ఓష్యాలు గుర్తించండి. రాయండి.
ఉన్న ఊరు పట్టుకొని ఫలితం బడయువాడు భంగ పడడని మన పెద్దలన్నారు.
జవాబు:
ఉ, ఊ, ప, ఫ, బ, భ, మ – ఓష్యాలు

4. ఈ క్రింది ప్రశ్నలకు సరైన జవాబులను బ్రాకెట్లలో గుర్తించండి.

1. కిందివానిలో ‘చ’ వర్ణాక్షరమేది?
అ) క
ఆ) ఝ
ఇ) ఈ
జవాబు:
ఆ) ఝ

2. కిందివానిలో ‘ప’ వర్గాక్షరమేది?
అ) ల
ఆ) య
ఇ) భ
జవాబు:
ఇ) భ

3. కిందివానిలో పరుష్కారమేది?
అ) ప
ఆ) ఖ
ఇ) డ
జవాబు:
అ) ప

4. నాన్న మామ్మను మామ్మన్నాను. (దీనిలో ఉన్నవి?)
అ) సరళాలు
ఆ) పరుషాలు
ఇ) అనునాసికాక్షరాలు
జవాబు:
ఇ) అనునాసికాక్షరాలు

5. డబడబా వాగవద్దు – (దీనిలో లేని అక్షరాలు?)
అ) సరళాలు
ఆ) అంతస్థాలు
ఇ) పరుషాలు
జవాబు:
ఇ) పరుషాలు

6. సరళ పాట పాడింది. (దీనిలో లేని అక్షరాలేవి?)
అ) అనునాసికాలు
ఆ) పరుషాలు
ఇ) సరళాలు
జవాబు:
అ) అనునాసికాలు

7. కఠినంగా మాట్లాడకు — (దీనిలో వర్గయుక్కేది?)
అ) క
ఆ) ఠి
ఇ) మా
జవాబు:
ఆ) ఠి

8. పొలాలన్నీ హలాల దున్నాలి. (దీనిలోని ఊష్మాక్షరం?)
అ) పొ
ఆ) లా
ఇ) హ
జవాబు:
ఇ) హ

9. వనజ జడ బాగుంది – (దీనిలో అక్షరాలన్ని ఏమిటి?)
అ) స్పర్శాలు
ఆ) పరుషాలు
ఇ) సరళాలు
జవాబు:
అ) స్పర్శాలు

10. కంఠం నుండి పుట్టే అక్షరాలనేమంటారు?
అ) మూర్ధన్యాలు
ఆ) కంఠ్యాలు
ఇ) దంత్యాలు
జవాబు:
ఆ) కంఠ్యాలు

11. త,ధ,ధ,న – వీటి వర్ణోత్పత్తి స్థానం గుర్తించండి.
అ) త వర్గం
ఆ) తాలవ్యాలు
ఇ) దంత్యాలు
జవాబు:
ఇ) దంత్యాలు

12. ప,ఫ,బ,భ,మ – వీటి వర్ణోత్పత్తి స్థానం గుర్తించండి.
అ) ఓష్యాలు
ఆ) ప వర్గాక్షరాలు
ఇ) తొలవ్యాలు
జవాబు:
అ) ఓష్యాలు

13. ఎ, ఏ, ఐ – వీటి వర్ణోత్పత్తి స్థానాలు గుర్తించండి.
అ) కంఠోష్యాలు
ఆ) కంఠతాలవ్యాలు
ఇ) దంతోష్యాలు
జవాబు:
ఆ) కంఠతాలవ్యాలు

14. ముక్కు సాయంతో పలికే అక్షరాలనేమంటారు?
అ) అనునాసికాలు
ఆ) కంఠ్యాలు
ఇ) తాలవ్యాలు
జవాబు:
అ) అనునాసికాలు

15. ఓష్యాలు వేటి సాయంతో పలుకుతాము?
అ) కంఠం
ఆ) దౌడలు
ఇ) పెదవులు
జవాబు:
ఇ) పెదవులు

16. దోషము లేనివారు లేరు – (అర్థం గుర్తించండి)
అ) ఆస్తి
ఆ) తప్పు
ఇ) పౌరుషం
జవాబు:
ఆ) తప్పు

17. అందరి సమ్మతము కలదే ప్రజాస్వామ్యం – (అర్థం గుర్తించండి)
అ) అంగీకారం
ఆ) పదవులు
ఇ) ఆలోచనలు
జవాబు:

18. వంట జిహ్వకు రుచిగా ఉండాలి. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) అందరూ
ఆ) నాలుక
ఇ) భర్త
జవాబు:
ఆ) నాలుక

19. రావణుడు మట్టిగొట్టుకు పోయేడు. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) ఎత్తుకుపోయేడు
ఆ) యుద్ధం చేశాడు
ఇ) నాశనమైపోయేడు
జవాబు:
ఇ) నాశనమైపోయేడు

20. పోరాటం మంచిదికాదు. (అర్ధం గుర్తించండి)
అ) యుద్ధం
ఆ) స్నేహం
ఇ) విరోధం – మనం
జవాబు:
అ) యుద్ధం

21. ప్రాణం పోయినా కొందరు తప్పుచేయరు. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) జీవితం, బతుకు
ఆ) జీవం, ఉసురు
ఇ) పరువు, కీర్తి
జవాబు:
ఆ) జీవం, ఉసురు

22. ప్రతిరోజూ పాఠశాలకు వెళ్లాలి. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) బడి, విద్యాలయం
ఆ) బడి, గుడి
ఇ) చదువు, విద్య
జవాబు:
అ) బడి, విద్యాలయం

23. పెళ్ళిలో సందడి ఎక్కువ. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) వేడుక, జాతర
ఆ) ఉత్సవం, పండుగ
ఇ) వివాహం, పరిణయం
జవాబు:
ఇ) వివాహం, పరిణయం

24. జిహ్వకో రుచి, పుర్రెకో బుద్ధి. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) నాలుక, రసన
ఆ) ముఖము, నాలుక
ఇ) భర్త, పతి
జవాబు:
అ) నాలుక, రసన

25. అమ్మ ప్రేమకు సాటిలేదు. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) అత్త, తల్లి
ఆ) జనని, తల్లి
ఇ) పినతల్లి, మాత
జవాబు:
ఆ) జనని, తల్లి

26. తెల్ల దొరతనము వద్దు. (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) దొంగ
ఆ) రాజు తన
ఇ) తెల్లవాడు
జవాబు:
అ) దొంగ

27. సారా అమ్మడం తప్పు (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) బేరం
ఆ) ఇవ్వడం
ఇ) కొనడం
జవాబు:
ఇ) కొనడం

28. మన మనసులోంచి చెడును తీసివేయాలి’ (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) వేసి
ఆ) పోయక
ఇ) రాసి
జవాబు:
అ) వేసి

29. కొందరు మనముందు పొగుడుతారు. (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) పైన
ఆ) కింద
ఇ) వెనుక
జవాబు:
ఇ) వెనుక

30. తప్పు చేయడం మానవ సహజం. (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) ఒప్పు
ఆ) శుద్ధతప్పు
ఇ) దోషం
జవాబు:
అ) ఒప్పు

చదవండి – ఆనందించండి

సమయపాలన – జీవనవిద్య

సమావేశానికి గాంధీగారంతటి వ్యక్తి నిరాడంబరంగా, సరైన సమయానికి సైకిల్ మీద రావడం చూసిన అందరూ ఆశ్చర్యపోయారు. ఆయన ఒక్కక్షణం కూడా ఆలస్యం కాకుండా సభాస్థలికి చేరుకున్నారు. గాంధీజీ విలువల్ని పాటించే వ్యక్తి. ప్రాణం పోయినా సమయపాలనను విడిచిపెట్టేవారు కాదు. ఏ పనైనా అది ఏ సమయానికి జరగాలో ఆ సమయానికి ఆరు నూరైనా, నూరు ఆరైనా జరిపేవారు. ఆఖరుకి జైలులో ఉన్న సమయంలో కూడా కచ్చితమైన సమయపాలన చేసేవారు గాంధీజీ.

దక్షిణాఫ్రికాలో ఉన్నప్పుడు, ప్రతిరోజూ ఉదయం పళ్ళు తోముకునే సమయాన్ని వృథా చేయకుండా ఉండేందుకు, అంతకు ముందురోజే కొన్ని భగవద్గీత శ్లోకాలను కాగితం మీద రాసి గోడ మీద అతికించుకుని, పళ్ళు తోముకునే సమయంలో వాటిని బట్టీపట్టేవారు. ఆ విధంగా భగవద్గీతలోని చాలా అధ్యాయాలను గాంధీగారు కంఠస్థం చేశారు. అంత చక్కగా సమయాన్ని వినియోగించుకునేవారు గాంధీజీ.

విలువైన గడియారం ధరించి సమయపాలన చేయకపోవడం కంటే, సమయపాలన కోసం గడియారాన్ని మరిచిపోయినా ఫరవాలేదు కదా ! అదే మనమైతే నిజంగా సమయం ఉన్నా లేదని చెప్పి, టీవీ చూస్తూనో, కబుర్లు చెబుతూనో కాలక్షేపం చేసి ఎంతో సమయాన్ని పాడుచేస్తూ వుంటాం. కానీ చేయాల్సిన పనిని మాత్రం సమయానికి పూర్తి చేయక, తర్వాత జరిగిన నష్టానికి మనమే బాధపడుతూ ఉంటాం.

అందుకే అందరూ బాల్యం నుండే సమయపాలన అలవాటు చేసుకోవాలి. ఎటువంటి పరిస్థితులలోనైనా సమయాన్ని తప్పకుండా, జాగ్రత్తగా ప్రణాళికాయుతంగా సద్వినియోగం చేసుకోవాలి.

మరి అందరం అదే బాటలో పయనిద్దామా !

These AP 6th Class Telugu Important Questions 2nd Lesson తృప్తి will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 6th Class Telugu 2nd Lesson Important Questions and Answers తృప్తి

6th Class Telugu 2nd Lesson తృప్తి Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

పరిచిత గద్యాలు

1. కింది పరిచిత గద్యభాగాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఒకసారి వనసంతర్పణ పెట్టుకున్నారు. జనం అంతా మామిడి తోపులో చేరారు. చాపలు పరచి పిచ్చాపాటి మాట్లాడుకునేవారు కొందరు. గాడిపొయ్యి తవ్వించాడో లేదో బావగాడు జనం మధ్యకు పరుగెత్తుకొచ్చాడు. “అందరూ వినండరా” అని పెద్దగా గావుకేక పెట్టి మాటలు మానిపించాడు. “వంటకాలు ఇలా తయారు చేయిస్తున్నాను” అంటూ లిస్టు చదివాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) జనం మామిడి తోటలో ఎందుకు చేరారు?
జవాబు:
జనం వనసంతర్పణ కోసం మామిడి తోటలో చేరారు.

ఆ) జనం ఎక్కడ కూర్చున్నారు?
జవాబు:
జనం చాపల మీద కూర్చున్నారు.

ఇ) గావుకేక పెట్టింది ఎవరు?
జవాబు:
పూర్ణయ్య గావుకేక పెట్టాడు.

ఈ) పూర్ణయ్య దేని గురించి లిస్టు తయారుచేశాడు?
జవాబు:
పూర్ణయ్య వనసంతర్పణలో చేసే వంటకాల గురించి లిస్టు తయారుచేశాడు.

2. కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

నిగనిగలాడే వాక్కాయల బుట్టతో, లేత చుక్కకూర మోపుతో వచ్చి అందర్నీ పలకరించాడు. “వాక్కాయ దివ్యమైన పులుపు చూడండి” అని తలా ఓ కాయ పంచాడు. “చుక్కకూర కందిపప్పుతో కంటే పెసరపప్పుతో మహా చక్కగా మేళవిస్తుంది” అని అందరికీ మళ్ళీ జ్ఞాపకం చేశాడు. మళ్లీ జనం అంతా వంట కబుర్లలో పడేవారు. బావగాడు ఇలా ప్రదర్శనలిస్తుంటే ఆకలి రెపరెప పెరుగుతోంది.

ఇక అక్కడ గాడిపొయ్యి దగ్గర వంటవాళ్ళని పరుగులు తీయిస్తున్నాడు. పాయసంలో ఎత్తుకు ఎత్తు జీడిపప్పు వెయ్యమని పురమాయిస్తున్నాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) పూర్ణయ్య బుట్టలో ఏమి తెచ్చాడు?
జవాబు:
పూర్ణయ్య బుట్టలో వాక్కాయలు తెచ్చాడు.

ఆ) వాక్కాయ ఏ రుచితో ఉంటుంది?
జవాబు:
వాక్కాయ పులుపు రుచితో ఉంటుంది.

ఇ) చుక్కకూర ఏ పప్పుతో చక్కగా మేళవిస్తుంది?
జవాబు:
చుక్కకూర పెసరపప్పుతో చక్కగా మేళవిస్తుంది.

ఈ) పాయసంలో ఏమి వేయమని పూర్ణయ్య పురమాయిస్తున్నాడు?
జవాబు:
పాయసంలో ఎత్తుకు ఎత్తు జీడిపప్పు వెయ్యమని పూర్ణయ్య పురమాయిస్తున్నాడు.

3. కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

“అప్పుడే మంచినీళ్ళు తాగెయ్యకు. మీగడ పెరుగుంది…” ఇలా ఎగసన తోస్తుంటే ఎవరాగగలరు? జనం కలబడి భోంచేశారు. జన్మలో ఇంత దివ్యమైన వంట ఎరగమన్నారు. విస్తళ్ళ ముందునుంచి పైకి లేవడమే కష్టమైంది. అందరికీ తాంబూలాలు ఇచ్చిన తరువాత వంటవాళ్ళని కూర్చోబెట్టాడు బావగాడు. “కష్టపడి వండారు తినకపోతే ఎలా?” అని కొసరి కొసరి వడ్డించాడు. వాళ్ళ భోజనాలు కూడా అయిన తరువాత అందరికంటే ఆఖరున గాడిపొయ్యి పక్కన ఓ చిన్న ఆకు వేసుకుని తను కూర్చున్నాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) “మీగడ పెరుగుంది’ – అని ఎవరు చెప్పారు?
జవాబు:
మీగడ పెరుగుంది అని పూర్ణయ్య చెప్పాడు.

ఆ) విస్తళ్ళ ముందు నుంచి పైకి లేవడం ఎందుకు కష్టమైంది?
జవాబు:
‘వంటలు రుచిగా ఉండడం, ఎక్కువగా ఆహారం తినడం చేత విస్తళ్ళ ముందునుండి పైకి లేవడం కష్టమైంది.

ఇ) అందరికీ తాంబూలాలు ఇచ్చిన తరువాత భోజనానికి ఎవరు కూర్చున్నారు?
జవాబు:
అందరికీ తాంబూలాలు ఇచ్చిన తరువాత వంటవాళ్ళు భోజనానికి కూర్చున్నారు.

ఈ) అందరి కంటే చివరన భోజనానికి కూర్చున్నదెవరు?
జవాబు:
అందరికంటె చివరన పూర్ణయ్య భోజనానికి కూర్చున్నాడు.

అపరిచిత గద్యాలు

1. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఆరోగ్య పరిరక్షణకు మహిళలు ప్రత్యేక శ్రద్ధ తీసుకోవాలి. 35 ఏళ్ళు దాటాక మరింత జాగ్రత్తగా ఉండాలి. కుటుంబానికి ఆయువు పట్టు మహిళలే. మహిళ ఆరోగ్యంగా ఉంటేనే ఆ కుటుంబం ఆరోగ్యంగా ఉంటుంది. ఆసుపత్రికి వెళ్ళి పరీక్షలు చేయించుకోవాలి. దానివలన రుగ్మతలను ముందుగానే తెలుసుకోవచ్చును. వ్యాధులు ముదిరిన తర్వాత తెలుసుకొంటే వైద్యం కష్టమవుతుంది.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఏ వయసు మహిళలు ఆరోగ్యం గురించి చాలా జాగ్రత్తగా ఉండాలి?
జవాబు:
35 సం||లు దాటినవారు ఆరోగ్యం గురించి చాలా జాగ్రత్తగా ఉండాలి.

ఆ) కుటుంబానికి ఆయువు పట్టు ఎవరు?
జవాబు:
మహిళ కుటుంబానికి ఆయువు పట్టు.

ఇ) “రుగ్మత” అంటే అర్థం ఏమిటి?
జవాబు:
రుగ్మత అంటే రోగం అని అర్థం.

ఈ) వ్యాధులు ముదిరితే ఏమవుతుంది?
జవాబు:
వ్యాధులు ముదిరితే వైద్యం దొరకడం కష్టమవుతుంది.

2. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

మానవాళికి ప్రాణాధారమైన నీటిని కాపాడుకోవాలి. ప్రతి ఒక్కరూ బాధ్యతగా నీటిని కాపాడుకోవాలి. దీని గురించి అందరికీ అవగాహన ఏర్పడాలి.

దీనికి మంచి మార్గం భూగర్భజలాలను పెంపొందించుకోవాలి. ఇంకుడు గుంటలు ఎక్కువగా ఏర్పరచుకొంటే భూగర్భజలాలు అడుగంటిపోవు. వర్షపునీరు, వాడిన నీరు ఇంకుడు గుంటలోకి ఇంకేలా చేయాలి. ఇంకుడు గుంటలో ఇసుక, కంకర వేయాలి.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మానవులకు ప్రాణాధారమేది?
జవాబు:
మానవులకు నీరు ప్రాణాధారం.

ఆ) నీటిని కాపాడడం ఎవరి బాధ్యత?
జవాబు:
నీటిని కాపాడడం అందరి బాధ్యత.

ఇ) ఇంకుడు గుంటలెందుకు నిర్మించాలి?
జవాబు:
భూగర్భజలాల రక్షణ కోసం ఇంకుడు గుంటలు నిర్మించాలి.

ఈ) పై పేరాకు తగిన శీర్షికను పెట్టండి.
జవాబు:
జలరక్షణ

3. క్రింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఆంధ్రులకు ప్రీతిపాత్రుడైన కాటన్ ఆంధ్రుడు కాడు. కనీసం భారతదేశంలోనైనా జన్మించలేదు. ‘హెన్రీ’, ‘కాల్వెలీ కాటన్’ అనే ఆంగ్ల దంపతులకు పదవ కుమారుడు ఆర్థర్ థామస్ కాటన్, క్రీ.శ. 1803వ సంవత్సరం మే 15న ‘కాంబర్ మిర్ అబీ’ అనే గ్రామంలో జన్మించాడు. ఆయన ధవళేశ్వరం బ్యారేజీని నిర్మించారు. దానివలన పంటలకు నీరందుతోంది. నేల సస్యశ్యామలమైంది.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) కాటన్ తల్లిదండ్రులెవరు?
జవాబు:
కాటన్ తల్లి హెన్రీ, తండ్రి కాల్వెలీ కాటన్.

ఆ) కాటన్ సోదరులెంతమంది?
జవాబు:
కాటన్ కు తొమ్మిదిమంది సోదరులు.

ఇ) కాటన్ అంటే ఆంధ్రులకెందుకిష్టం?
జవాబు:
కాటన్ ధవళేశ్వరం వద్ద ఆనకట్ట కట్టి, చేలకు నీరందించాడు.

ఈ) పై పేరాకు తగిన శీర్షికను పెట్టండి.
జవాబు:
కాటన్.

4. కింది అపరిచిత గద్యం చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

భోజరాజు తఱచుగా రాత్రివేళల్లో మాటువేషం వేసుకొని తిరుగుతూ నగర ప్రజల పరిస్థితిని గమనిస్తూండేవాడు. ఒకనాటి అర్ధరాత్రి ఇలాగే తిరుగుతున్న వేళలో ఒక ఇంటిలో దొంగతనం జరుగుతున్నట్టు ఆయనకు అనిపించింది. ఆ యింటిలోని వారెవ్వరూ కొన్ని రోజులుగా ఊళ్ళో లేనట్టుంది. ఆ కారణంగా ఈ దొంగలకి ఈ ఇల్లు మణింత అనుకూల మన్పించిందని భోజరాజుకి తోచింది. ఇంట్లో ఎవరూ లేని కారణంగా వాళ్ళు చేయవలసిన దొంగతనాన్ని చాలా శ్రద్ధగా చేసి ఆ దొంగసొత్తుని ఊరి వెలుపల ఉన్న మామిడి తోపులోకి పట్టుకుపోయి పంచుకోవాలని నిశ్చయించుకుని బయటికి రాబోయే సరికి నగరంలో గస్తీ తిరుగుతున్న రక్షక భటుల నగారాధ్వనులు వినిపించాయి.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఎవరు మాఱువేషంలో ఎప్పుడు నగర ప్రజల పరిస్థితిని గమనించేవారు?
జవాబు:
భోజరాజు మాఱువేషంలో రాత్రివేళ నగర ప్రజల పరిస్థితిని గమనించేవాడు.

ఆ) ఒకనాటి అర్ధరాత్రి భోజరాజుకి ఏమనిపించింది?
జవాబు:
ఒకనాటి అర్ధరాత్రి భోజరాజుకు ఒక ఇంటిలో దొంగతనం జరుగుతున్నట్టు అనిపించింది.

ఇ) ఏ కారణంగా దొంగలకు ఇల్లు అనుకూలమన్పించింది?
జవాబు:
ఇంటిలోని వారు ఎవ్వరూ లేని కారణంగా ఇల్లు దొంగలకు అనుకూలమన్పించింది.

ఈ) దొంగలు సొత్తుని ఎక్కడ పంచుకోవాలనుకున్నారు?
జవాబు:
దొంగలు సొత్తుని ఊరి వెలుపల ఉన్న మామిడి తోపులోకి పట్టుకుపోయి పంచుకోవాలని నిశ్చయించుకున్నారు.

5. కింది అపరిచిత గద్యం చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

మరాలుడనే దొంగ తను దొంగతనం చేయడానికి కారణం ఏమని చెప్పాడంటే “నా తల్లిదండ్రులు బాగా వృద్ధులు. నేను వారిని కాశీకి తీసుకుపోగలిగినంత సంపన్నతతో లేను. మా కెటిగిన ఒక కుటుంబం కాశీకి పోతోందని తెలిసింది. మా తల్లిదండ్రులనీ ఆ కుటుంబాన్నీ కాశీకి ఈ మొత్తం ద్రవ్యంతో పంపించాలనేది నా తలంపు. ఆ వెళ్ళే కుటుంబం కూడా కాశీ వెళ్ళగలిగినంత స్తోమత కలిగింది కాదు. అందుకని ఈ విధమైన ఏర్పాటు చేయదలిచాను” అని చెప్పాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఎవరు దొంగతనం చేసారు?
జవాబు:
మరాలుడు అనేవాడు దొంగతనం చేసాడు.

ఆ) ఎవరు వృద్ధులు?
జవాబు:
మరాలుని తల్లిదండ్రులు వృద్ధులు.

ఇ) ఎవరు కాశీకి వెళుతున్నారు?
జవాబు:
మరాలునికి తెలిసిన కుటుంబం కాశీకి వెళుతున్నారు.

ఈ) మరాలుని తలంపు ఏమిటి?
జవాబు:
దొంగిలించిన ద్రవ్యంతో తల్లిదండ్రుల్ని కాశీకి పంపాలని తలంపు కలిగింది.

6. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఒకప్పుడు ‘అన్నంభట్టు’ అనే పేరున్న ఒక విద్యార్థి ఉండేవాడు. అతనికి పెద్దగా చదువు ఒంట బట్టేది కాదు. ఏదో ఎలాగో వేదవిద్య పూర్తయిందనిపించాడు. వివాహానికి తగిన వయసు రాగా, తల్లిదండ్రులు మంచి శుద్ధ శ్రోత్రియుని కూతురూ సంస్కృతంలో కవిత్వం కూడా చెప్పగల పిల్లతో అతనికి పెళ్ళి జరిపించారు. ఆమె తల్లిదండ్రులూ ఆమె కూడా వీలయినంత ఎక్కువగా సంస్కృతంలోనే మాట్లాడుకుంటూ ఉండడం, కనీసం పెళ్ళిపీటల మీద కూడా సంస్కృతాన్ని విడవకపోవడం కారణంగానూ, ఆ భాష తనకంతగా రాని కారణంగానూ కొంత అర్థమయ్యి, కొంత కాకా అన్నంభట్టుకి పెద్ద తలనొప్పిగా అన్పించింది వారి ధోరణి. అయినా ఏం చేస్తాం? అనుకున్నాడు అన్నంభట్టు అప్పటికి.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) అన్నంభట్టు ఎవరు?
జవాబు:
అన్నంభట్టు ఒక విద్యార్థి.

ఆ) అన్నంభట్టు వివాహం ఎవరితో జరిగింది?
జవాబు:
శుద్ధ శ్రోత్రియుని కుతురూ, సంస్కృతంలో కవిత్వం చెప్పగల అమ్మాయితో అన్నంభట్టు వివాహం జరిగింది.

ఇ) పెళ్ళికూతురూ, తల్లిదండ్రులూ ఎలా మాట్లాడుకున్నారు?
జవాబు:
పెళ్ళికూతురూ, ఆమె తల్లిదండ్రులు కూడా వీలయినంత ఎక్కువగా సంస్కృతంలో మాట్లాడుకునేవారు.

ఈ) పై గద్యాన్ని చదివి ఏవేని రెండు ప్రశ్నలు తయారుచేయండి.
జవాబు:

1. ఎవరికీ చదువు ఒంటబట్టేదికాదు?
2. అన్నంభట్టుకి తలనొప్పిగా ఎందుకు అన్పించింది?

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

ప్రశ్న 1.
వనసంతర్పణకు వచ్చినవారు పూర్ణయ్య గురించి ఏమనుకొన్నారు?
జవాబు:
వనసంతర్పణలో అన్ని ఏర్పాట్లు చేసినవాడు పూర్ణయ్యే. అతనిని అందరూ ప్రేమగా ‘బావా’ అని పిలుస్తారు. అతను లేకపోతే వారెవరికీ సరదా లేదు. వారికెవరికీ సంబరంగా ఉండదు. ఎవరింట్లో పెళ్లినా, పేరంటమైనా హడావుడి అంతా పూర్ణయ్యదే. అతను లేకపోతే ఆ కార్యక్రమం అందంగా ఉండదు. వనసంతర్పణలో వంట ఏర్పాట్లు అన్నీ పూర్ణయ్యే చూశాడు. పూర్ణయ్య లేకపోతే వంట ఏర్పాట్లు, గాడిపొయ్యి తవ్వించడం ఎవరివల్లా కాదని వారి అభిప్రాయం. తినేవాళ్ళని ఉత్సాహపరుస్తున్న పూర్ణయ్య అంటే అందరికీ అభిమానమే. వనసంతర్పణకు వచ్చిన వారందరూ పూర్ణయ్యను మెచ్చుకొన్నారు, అనుసరించారు. తృప్తిగా తిన్నారు, ఉత్సాహంగా ఉన్నారు.

ప్రశ్న 2.
వంట విషయంలో పూర్ణయ్య అందరినీ ఎలా ఉత్సాహపరిచాడు?
జవాబు:
వంకాయ మెంతికారం పెట్టిన కూర వండిస్తున్నానని పూర్ణయ్య వారందరికీ చెప్పాడు. అంతటితో ఆగలేదు, మరో అరగంటలో వంకాయలు కడిగించి, బుట్టలో వేయించి, అందరి దగ్గరకూ తెచ్చి, చూపించాడు. అవి లేత వంకాయలు, నవనవలాడుతున్నాయి. అవి అప్పుడే తోటలో కోయించుకొని వచ్చినట్లు చెప్పి అందరినీ ఉత్సాహపరిచాడు.

మరో అరగంటకు వాక్కాయల బుట్టతో వచ్చాడు. వాక్కాయలు నిగనిగలాడుతున్నాయి. అందరికీ తలొక వాక్కాయ రుచి చూపించాడు. పుల్లగా ఉన్నాయి. తర్వాత లేత చుక్కకూర తెచ్చి చూపించాడు. చుక్కకూర కందిపప్పుతో కంటే పెసరపప్పుతోనే బాగుంటుందని వారందరికీ చెప్పి ఉత్సాహపరిచాడు.

పులిహోర తిరగమోత వెయ్యగానే రయ్యిన జనం దగ్గరకు పరిగెత్తుకొని వచ్చాడు. ఆ వాసన చూశారా ! సన్నబియ్యంతో చేయిస్తున్నట్లు చెప్పాడు. అని చెప్పి అందరి దృష్టినీ భోజనాల వైపు పూర్తిగా మలిచాడు. నిమ్మకాయ పిండిన అరటికూర రుచిని చెప్పి, అందరినీ ఉత్సాహపరిచాడు.

ప్రశ్న 3.
పూర్ణయ్య వడ్డనలోని ప్రత్యేకతను వివరించండి.
జవాబు:
పూర్ణయ్య నేతి జారీ తీసుకొన్నాడు. అందరినీ పేరు పేరునా అడిగి నెయ్యి వడ్డించాడు. వంకాయకూర, అరటికాయ కూరల రుచిని వర్ణిస్తూ వడ్డింపచేశాడు. చుక్కకూర పప్పులో ఊరమిరపకాయలు కొరుక్కుతింటే బాగుంటుందని ఊరించాడు. పప్పుచారులో గుమ్మడి వడియాలు కలుపుకొని తినమని ఉత్సాహపరిచాడు. వాక్కాయ పచ్చడిలో పెరుగు పచ్చడి నంజుకొంటే ఉండే మజాను వర్ణించాడు. పాయసానికి ఖాళీ ఉంచుకోమని ఆదేశించాడు. మంచినీళ్లెక్కువగా త్రాగవద్దన్నాడు. పెరుగన్నం తినడానికి ఖాళీ ఉంచుకోమన్నాడు. ఈ విధంగా అందరినీ ఉత్సాహపరిచాడు.

ప్రశ్న 4.
వనసంతర్పణలో ఆకలి పెరగడానికి కారణాలేమిటి?
జవాబు:
వనసంతర్పణలో అందరికీ ఆకలి పెరగడానికి కారణం పూర్ణయ్యే. వండిస్తున్న కూరల గురించీ, పిండి వంటల గురించీ, పచ్చళ్ల గురించీ, పులుసుల గురించీ అందరికీ పూర్ణయ్య చెప్పాడు. వాటి రుచులను ఊహించుకోవడంతో అందరికీ ఆకలి మొదలైంది. వంకాయలు, వాక్కాయలు, చుక్కకూరలను అందరికీ చూపించడంతో వంటల గురించి చర్చ జరిగింది. దానితో ఆకలి ఇంకా పెరిగింది. పులిహోర ఘుమఘుమలు తగిలేటప్పటికి అందరికీ ఆకలి ఇంకా పెరిగిపోయింది. పూర్ణయ్య దగ్గరుండి వడ్డన చేయించిన తీరుకు అందరూ మితిమీరి భోజనాలు చేశారు. మాటలలో ఆదరణ, ఆప్యాయతలుండాలి. వడ్డనలో కొసరి కొసరి వడ్డించే గుణం ఉండాలి. అప్పుడు అతిథులకు ఉత్సాహం, ఆకలి పెరుగుతాయి. మొహమాటం లేకుండా తృప్తిగా తింటారు.

ప్రశ్న 5.
ఈ పాఠంలో ఎవరెవరు ఎందుకు తృప్తి చెందారు?
జవాబు:
వనసంతర్పణకు వచ్చిన వారందరూ పూర్ణయ్య ఆదరణతో తృప్తి చెందారు. అతను చేసిన హడావుడి కబుర్లు, ప్రదర్శనలూ వారందరినీ ఉత్తేజపరిచాయి. వంటకాల ఘుమఘుమలతో తృప్తి చెందారు. అతని వడ్డన తీరుకు అందరూ తృప్తిగా భోజనాలు చేశారు. వనసంతర్పణకు వచ్చిన వారందరినీ పూర్ణయ్య తన కలుపుగోలుతనంతో సంతృప్తి పరిచాడు. వారంతా ఆనందించారు. అందరూ తృప్తిగా కడుపునిండా భోజనాలు చేశారు. కనుకనే పూర్ణయ్యకు ఆహార పదార్థాలు మిగలలేదు. ఆ మిగలకపోవడమే పూర్ణయ్యకు తృప్తి నిచ్చింది. ఇంత చక్కటి పాఠం చదవడం మాకూ తృప్తిగానే ఉంది.

ప్రశ్న 6.
మీ గ్రామం / పట్టణంలో జరిగే వనభోజనాలను వర్ణించండి.
జవాబు:
మా కాలనీలో ఉన్నవారందరం కార్తీకమాసంలో ఉసిరిచెట్టు కింద భోజనాలు పెట్టుకొంటాం. అప్పుడు మా కాలనీలో ఉన్న వాళ్లందరం రాజుగారి తోటలోని ఉసిరిచెట్టు కిందికి ఉదయమే వెళ్లిపోతాం. పిల్లలందరం కోతి కొమ్మచ్చి, కబడి, బాలాట మొదలైనవి ఆడుకొంటాం. బోలెడంత అల్లరి చేసేస్తాం. మగవాళ్లలో పెద్దవాళ్లంతా పేకాట, క్యారమ్స్, చెస్ మొదలైనవి ఆడుకొంటారు. ఆడవాళ్లంతా వంట వండుతూనే అంత్యాక్షరి, పాటల పోటీలు, అష్టాచమ్మా మొదలైనవి ఆడుకొంటారు. పిల్లలందరం కరివేపాకు తుంపుతాం. మిరపకాయలు ముచికలు తీస్తాం. మగవాళ్లు కూరలు తరుగుతారు. నీళ్లు తెస్తారు. వడ్డన మాత్రం పిల్లలదే, భోజనాలయ్యాక ఆటల పోటీలు, బహుమతులు ఉంటాయి. ఆ రోజు మాత్రం మాకందరికీ పండుగే.

ప్రశ్న 7.
మీరు వెళ్లిన విహారయాత్ర గురించి వ్రాయండి.
జవాబు:
ఒకసారి మా పాఠశాల విద్యార్థులందరం రెండు బస్సులలో ‘అరకు’ విహారయాత్రకు వెళ్లాం. అక్కడ వాతావరణం చాలా బాగుంది. బొర్రా గుహలు చూశాం. చాలా బాగున్నాయి. ప్యాసెంజర్లో ఆ గుహలలోంచి వేడుతుంటే భలే సరదాగా ఉంది.

ఇది సముద్ర మట్టానికి 900 మీటర్లు ఎత్తున ఉందని మా మాష్టారు చెప్పారు. ఇక్కడ జలపాతాలు చాలా బాగున్నాయి. ఆ జలపాతాలు కనుల పండువగా ఉన్నాయి. మ్యూజియం కూడా చాలా బాగుంది. మేం వెళ్లినప్పుడు సినిమా షూటింగ్ జరుగుతోంది. సినిమా యాక్టర్లతో ఫోటోలు తీయించుకొన్నాం. మేమందరం ఈ విహారయాత్రలో చాలా ఆనందించాం.

III. భాషాంశాలు:

1. కింది పదాలను ఒత్తులతో సరిచేసి రాయండి.

1. అమ నాన నను తీసికెళారు
జవాబు:
అమ్మ నాన్న నన్ను తీసికెళ్ళారు.

2. అన చెటు ఎకి ఒక కాయ కోశాడు.
జవాబు:
అన్న చెట్టు ఎక్కి ఒక్క కాయ కోశాడు.

3. కొత. బటలు కొనుకొనాను.
జవాబు:
కొత్త బట్టలు కొనుక్కొన్నాను.

4. ఆకులు కట కటి తెమనారు.
జవాబు:
ఆకులు కట్ట కట్టి తెమ్మన్నారు.

5. చినాన నను రావదనాడు.
జవాబు:
చిన్నాన్న నన్ను రావద్దన్నాడు.

6. కపల పెళ్లికి వెళి వచాము .
జవాబు:
కప్పల పెళ్ళికి వెళ్ళి వచ్చాము.

7. తిక తికగా మాటాడవదనారు
జవాబు:
తిక్కతిక్కగా మాట్లాడవద్దన్నారు.

8. నతినతిగా అనానని నవారు.
జవాబు:
నత్తినత్తిగా అన్నానని నవ్వారు.

9. చకని చుక మా అక అకడ ఉంది.
జవాబు:
చక్కని చుక్క మా అక్క అక్కడ ఉంది.

10. కవం పటిన అవను చూసి నవవదు.
జవాబు:
కవ్వం పట్టిన అవ్వను చూసి నవ్వవద్దు.

2. కింది పదాలను సంయుక్తాక్షరాల వత్తులతో సరిచేసి రాయండి.
1. లక్ + ష్ + మ్ + ఇ = లక్ష్మి
2. పక్ + ష్ + య్ + అ + ము = పక్ష్య ము
3. స్వాతంత్ + ర్ + య్ + అ + ము = స్వాతంత్ర్యము
4. లక్ + ష్ + య్ + అ + ము = లక్ష్యము
5. హర్ + మ్ + య్ + అ + ము = హర్మ్యము
6. దార్ + డ్ + య్ + అ + ము = దార్యా ము

3. ఈ క్రింది ప్రశ్నలకు సరైన జవాబులను బ్రాకెట్లలో గుర్తించండి.

1. కిందివానిలో సంయుకాక్షరం గుర్తించండి.
అ) క
ఆ) క్క
ఇ) క్ష్మి
జవాబు:
ఇ) క్ష్మి

2. పెద్దవారికి, స్త్రీలకు గౌరవం ఇవ్వాలి. (సంయుక్తాక్షరం గుర్తించండి)
అ) ద్ద
ఆ) స్త్రీ
ఇ) వ్వా
జవాబు:
ఆ) స్త్రీ

3. స్వాతంత్ర్యం మన జన్మహక్కు. (గీతగీసిన దానిలోని అక్షరాలు) ( ఆ )
అ) త్ + అ + రే + య్
ఆ) త్ + ర్ + య్ + అ
ఇ) త + ర + య
జవాబు:
ఆ) త్ + ర్ + య్ + అ

4. కురుక్షేత్రం ధర్మక్షేత్రం – (దీనిలో సంయుక్తాక్షరాలెన్ని ఉన్నాయి)
అ) 3
ఆ) 2
ఇ) 4
జవాబు:
అ) 3

5. న్యాయం కావాలి. గీత గీసిన దానిలోని అక్షరాలు గుర్తించండి)
అ) న + య
ఆ) న్ + య్ + అ
ఇ) న్ + య్ + ఆ
జవాబు:
ఇ) న్ + య్ + ఆ

6. మూర్బత్వం పనికిరాదు. (గీత గీసిన దానిలోని అక్షరాలను గుర్తించండి)
అ) ర + ఖ్
ఆ) ర్ + ఖ్ + అ
ఇ) ర్ + అ + ?
జవాబు:
ఆ) ర్ + ఖ్ + అ

7. జ్యోత్స్న అందంగా ఉంటుంది. (గీత గీసిన దానిలోని అక్షరాలు గుర్తించండి)
అ) త్ + స్ + న్ + అ
ఆ) త + స్ + న్
ఇ) త్ + అ + స్ + న్
జవాబు:
అ) త్ + స్ + న్ + అ

8. అన్నమును వృధా చేయకు. (గీత గీసిన దానిలోని అక్షరాలు గుర్తించండి)
అ) న + న
ఆ) న్ + అ + న్ + అ
ఇ) న్ + న్ + అ
జవాబు:
ఇ) న్ + న్ + అ

9. కత్తితో జాగ్రత్తగా ఉండాలి. (గీత గీసిన దానిలోని అక్షరాలు గుర్తించండి)
అ) త్ + త్ + అ
ఆ) త్ + త్ + ఇ
ఇ) తి + తి
జవాబు:
ఆ) త్ + త్ + ఇ

10. ఎక్కడైనా నిజాయితీగానే ఉండాలి. (గీత గీసిన దానిలోని అక్షరాలు గుర్తించండి)
అ) క్ + క
ఆ) క్ + క్ + అ
ఇ) క + క
జవాబు:
ఆ) క్ + క్ + అ

11. అమ్మేది అని బాలుడడిగాడు. (గీత గీసిన దానిలోని అక్షరాలు గుర్తించండి)
అ) మ్ + య్ + ఏ
ఆ) మ + మే
ఇ) మ్ + మ్ + అ + ఏ
జవాబు:
అ) మ్ + య్ + ఏ

12. కుయ్యేరులో బడి ఉంది. (గీత గీసిన దానిలోని అక్షరాలు గుర్తించండి)
అ) యే + యే
ఆ) య్ + య్ + అ + ఏ
ఇ) య్ + య్ + ఏ
జవాబు:
ఇ) య్ + య్ + ఏ

13. వేరు వేరు హల్లుల కలయికతో ఏర్పడేది?
అ) ద్విత్వం
ఆ) సంయుక్తం
ఇ) చేదర్థకం
జవాబు:
ఆ) సంయుక్తం

14. ఒకే హల్లు రెండుసార్లు వస్తే ఏర్పడేది?
అ) ద్విత్వం
ఆ) సంయుక్తం
ఇ) హల్లు
జవాబు:
అ) ద్విత్వం

15. ఒక సంయుక్తాక్షరంలోని అచ్చుల సంఖ్య
అ) రెండు
ఆ) ఒకటి
ఇ) ఎన్నెనా ఉంటాయి
జవాబు:
ఆ) ఒకటి

చదవండి – ఆనందించండి

కుచేలోపాఖ్యానం

కుచేలుడు అనే పేరు విన్నారా మీరెప్పుడైనా ? – విన్నాం గురువుగారూ! శ్రీకృష్ణుడి స్నేహితుడు కదా! అంటూ పిల్లలంతా ఉత్సాహంగా అన్నారు.

అందరికీ బాగా తెలిసిందే అంటూ కథ ప్రారంభించారు గురువుగారు. కుచేలుడు చాలా పేదవాడు. చినిగిపోయిన వస్త్రాలు కట్టుకొని తిరిగేవాడు. కుటుంబం గడవటం కష్టంగా ఉండేది. ఒకనాడు కుచేలుడితో ఆయన భార్య “నాథా ! ఇన్ని కష్టాలు పడుతున్నాం కదా ! చిన్ననాటి మీ స్నేహితుడు శ్రీకృష్ణుడున్నాడు గదా ! ఆయనను సహాయం అడగండి” అని చెప్పింది.

సరే! అన్నాడు కుచేలుడు. కుచేలుడు చిన్ననాటి స్నేహితుడికి ఏదైనా తీసుకొని వెళ్లాలని అనుకొన్నాడు. తీసుకొనిపోవడానికి ఇంట్లో ఏమీ లేవు. భార్య తన పంచెకొంగున కట్టిన పిడికెడు అటుకులు తీసుకొని శ్రీకృష్ణుడి వద్దకు బయలుదేరాడు కుచేలుడు.

కుచేలుణ్ణి చూచి శ్రీకృష్ణుడు ఎంతో ఆనందపడ్డాడు, అక్కున చేర్చుకున్నాడు, సకలోపచారాలూ చేశాడు. కుచేలుడు తెచ్చిన అటుకులు ఎంతో మక్కువతో ఆరగించాడు. రుక్మిణీ కృష్ణులు కుచేలునికి పరిచర్యలు చేశారు. కుచేలుడు శ్రీకృష్ణుడిని ఏమీ అడగలేదు. కుచేలుడు ఇంటికి తిరిగి వచ్చేసరికి అతని పాత కుటీరం స్థానంలో మహాభవనం వెలిసింది. కుచేలుడు ఏమీ అడగకపోయినా శ్రీకృష్ణుడు అతన్ని ఐశ్వర్యవంతుడిని చేశాడు. ఈ సన్నివేశం మిత్ర ప్రేమకు దృష్టాంతం.

These AP 6th Class Telugu Important Questions 1st Lesson అమ్మ ఒడి will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 6th Class Telugu 1st Lesson Important Questions and Answers అమ్మ ఒడి

6th Class Telugu 1st Lesson అమ్మ ఒడి Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

పరిచిత పద్యాలు

కింది గేయాల్ని చదివి, ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. అమ్మ ఒడి చదువుల బడి మా
యమ్మ ఒడి నా కొక గుడి
అమ్మ చూపును ఒరవడి, దై
వమ్ము కంటెను త్వరపడి
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) ఒరవడి అంటే అర్థం ఏమిటి?
జవాబు:
విద్యార్థులకు అక్షరాలను కుదురుగా నేర్పడానికి గురువులు ముందుగా రాసే మేలు బంతి.

ఆ) బడి, గుడి అయినది ఏది?
జవాబు:
అమ్మ ఒడి.

ఇ) దేని కన్న ముందు అమ్మ ఒరవడి చూపుతుంది?
జవాబు:
దైవం కన్నా ముందు అమ్మ ఒరవడి చూపుతుంది.

ఈ) చదువు నేర్పే చోటును ఏమంటారు?
జవాబు:
చదువు నేర్పే చోటును బడి అంటారు.

2. అమ్మ చెప్పిన సుద్దులు, అని
శమ్ము ఒప్పిన బుద్ధులు
అమ్మ పెదవుల హాసము, ని
త్యమ్ము మాకు వికాసము.
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) సుద్దులు ఎవరు చెపుతారు?
జవాబు:
అమ్మ సుద్దులు చెపుతుంది.

ఆ) అనిశమ్ము అంటే అర్థం ఏమిటి?
జవాబు:
అనిశమ్ము అంటే ఎల్లప్పుడు అని అర్థం.

ఇ) అమ్మ పెదవులపై ఏమి ఉంటుంది?
జవాబు:
అమ్మ పెదవులపై హాసము ఉంటుంది.

ఈ) అమ్మ హాసము వలన ఏమి కలుగుతుంది?
జవాబు:
అమ్మ హాసము వల్ల వికాసం కలుగుతుంది.

3. అమ్మ మంజుల భాషణం, శ్రా
వ్యమ్ము వీనుల భూషణం
అమ్మ హృది అనురాగము, ది
వ్యమ్ము భవ్యము యోగము !
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) అమ్మ భాషణం ఎలా ఉంటుంది?
జవాబు:
అమ్మ భాషణం మంజులంగా ఉంటుంది.

ఆ) భూషణం అంటే అర్థం తెలపండి.
జవాబు:
భూషణం అంటే అలంకారం అని అర్థం.

ఇ) అనురాగంతో నిండి ఉండేది ఏది?
జవాబు:
అమ్మ హృదయం అనురాగంతో నిండి ఉంటుంది.

ఈ) ఈ భాగంలో యోగమైనది ఏది?
జవాబు:
ఈ భాగంలో యోగమైనది అమ్మ అనురాగము.

4. అమ్మ చల్లని కరములు, దా
నమ్మునకు ఆకరములు
అమ్మ చరణ తలమ్ములు, క్షే
మమ్ము పండు పొలమ్ములు
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) ఈ గేయం భాగం ఏ పాఠంలోనిది?
జవాబు:
ఈ గేయభాగం ‘అమ్మ ఒడి’ అనే పాఠంలోనిది.

ఆ) దానానికి నిలయమైనవి ఏవి?
జవాబు:
అమ్మ చేతులు దానానికి నిలయమైనవి.

ఇ) అమ్మ చరణాలు తాకిన నేలపై ఏమి పండుతుంది?
జవాబు:
అమ్మ చరణాలు తాకిన నేలపై క్షేమం పండుతుంది.

ఈ) ఆకరములు అంటే అర్థం ఏమిటి?
జవాబు:
ఆకరములు అంటే నిలయమైనవి అని అర్థం.

5. అమ్మ కన్నుల కాంతులు, లో
కమ్మునకు సుఖశాంతులు
అమ్మయే నా సర్వము,
ర్యమ్ము బలమూ గర్వము
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) అమ్మ కన్నుల్లో ఏమి కనిపిస్తాయి?
జవాబు:
అమ్మ కన్నుల్లో కాంతులు కనిపిస్తాయి.

ఆ) లోకానికి సుఖశాంతులు ఇచ్చేవి ఏవి?
జవాబు:
లోకానికి అమ్మ కన్నుల కాంతులు సుఖశాంతులు ఇస్తాయి.

ఇ) ‘సుఖ శాంతులు’ అనునది ఏ సమాసము?
జవాబు:
‘సుఖ శాంతులు’ అనునది ద్వంద్వ సమాసము.

ఈ) మనిషికి సర్వస్వమైనది ఏది?
జవాబు:
మనిషికి సర్వస్వమైనది అమ్మ.

అపరిచిత పద్యా లు

1. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, దాని కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. కోతి ంబట్టి తెచ్చి కొత్త పుట్టము గట్టి
కొండముచ్చు లెల్ల ంగొలిచి నట్టు
నీతిహీనును నొద్ద నిర్భాగ్యులుందురు
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) కోతికి ఏమి కట్టారు?
జవాబు:
కోతికి పట్టుచీర కట్టారు.

ఆ) ఎవరు కోతికి పట్టుచీర కట్టారు?
జవాబు:
కొండముచ్చులు కోతికి పట్టుచీర కట్టారు.

ఇ) కోతికి పట్టుచీర కట్టి కొండముచ్చులు ఏమి చేసాయి?
జవాబు:
కోతికి పట్టుచీర కట్టి కొండముచ్చులు సేవించాయి.

ఈ) నిర్భాగ్యులు ఎవరిని సేవిస్తూ ఉంటారు?
జవాబు:
నిర్భాగ్యులు నీతిహీనుణ్ణి సేవిస్తూ ఉంటారు.

2. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, దాని కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

కోపమునను ఘనత కొంచమై పోవును
కోపమునను గుణము కొరత వడును
కోపమునను బ్రతుకు కొంచమై పోవును
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ!
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) దేనివలన గొప్పదనము తగ్గిపోతుంది?
జవాబు:
కోపము వలన గొప్పదనము తగ్గుతుంది.

ఆ) గుణము ఏలా కొరతపడుతుంది?
జవాబు:
కోపము వలన గుణము కొరతపడుతుంది.

ఇ) కోపము వలన బ్రతుకు ఏమౌతుంది?
జవాబు:
కోపము వలన బ్రతుకు కొంచమై పోతుంది.

ఈ) పై పద్యానికి సరైన శీర్షిక పెట్టండి.
జవాబు:
కోపము

3. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, దాని కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

బలవంతుడు ! నా కేమని
పలువురితో నిగ్రహించి పలుకుట మేలా !
బలవంతమైన సర్పము
చలిచీమల చేత చిక్కి చావదె సుమతీ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) ఏమని అనుకోకూడదు?
జవాబు:
నేను బలవంతుడను, నాకేమిటి అనుకోకూడదు.

ఆ) ఎవరితో అనరాదు?
జవాబు:
చాలామందితో నేను బలమైన వాడను అని అనకూడదు.

ఇ) సర్పము ఎలాంటిది?
జవాబు:
సర్పము చాలా బలమైనది.

ఈ) సర్పము ఎవరి వలన చనిపోయింది?
జవాబు:
సర్పము చలిచీమల వలన చనిపోయింది.

4. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, దాని కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

అనువుకాని చోట నధికుల మనరాదు
కొంచముండుటెల్ల గొదువ గాదు
కొండ యద్దమందు గొంచమై యుండదా
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ!
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) ఎక్కడ అధికుల మనకూడదు?
జవాబు:
అనువుగాని చోట అధికుల మనరాదు.

ఆ) అనువుగాని చోట ఎలా ఉండాలి?
జవాబు:
అనువుగాని చోట తగ్గి ఉండాలి.

ఇ) కొండ ఎక్కడ నుండి చిన్నదిగా కన్పిస్తుంది?
జవాబు:
కొండ అద్దంలోంచి చిన్నదిగా కన్పిస్తుంది.

ఈ) ఈ పద్యం ఎవరు రచించారు?
జవాబు:
ఈ పద్యం వేమన రచించాడు.

5. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, దాని కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

అక్కరకు రాని చుట్టము
మ్రొక్కిన వరమీని వేల్పు మోహరమున దా
నెక్కిన బారని గుఱ్ఱము
గ్రక్కున విడువంగ వలయు గదరా సుమతీ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) చుట్టము ఎప్పుడు రావాలి?
జవాబు:
చుట్టము అవసరమైనపుడు రావాలి.

ఆ) మ్రొక్కితే ఎవరు వరాలిస్తారు?
జవాబు:
మ్రొక్కితే దేవతలు వరాలిస్తారు.

ఇ) గుఱ్ఱము ఎప్పుడు పరుగుపెట్టాలి?
జవాబు:
రౌతు ఎక్కినపుడు గుఱ్ఱం పరుగు పెట్టాలి.

ఈ) ఈ పద్యం ఏ శతకం లోనిది?
జవాబు:
ఈ పద్యం సుమతీ శతకం లోనిది.

6. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, దాని కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఆత్మశుద్ధి లేని ఆచార మది యేల
భాండ శుద్ధి లేని పాకమేల ?
చిత్తశుద్ధి లేని శివపూజ లేలరా
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) ఆచారానికి ఏది అవసరం?
జవాబు:
ఆచారానికి ఆత్మశుద్ధి అవసరం.

ఆ) వంటకు ఏది అవసరం?
జవాబు:
గిన్నెలు శుభ్రంగా ఉండాలి.

ఇ) చిత్తశుద్ధితో ఏమి చేయాలి?
జవాబు:
చిత్తశుద్ధితో శివపూజ చేయాలి.

ఈ) పై పద్యానికి తగిన శీర్షికను నిర్ణయించండి.
జవాబు:
శుద్ధి

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత :

ప్రశ్న 1.
బి.వి. నరసింహారావు గురించి రాయండి.
(లేదా)
“అమ్మ ఒడి’ గేయ రచయితను గురించి రాయండి.
జవాబు:
‘అమ్మ ఒడి’ గేయ రచయిత ‘బాడిగ వెంకట నరసింహారావు. ఆయన కృష్ణాజిల్లాలోని కౌతారంలో జన్మించారు. ఆయన బిరుదు ‘బాలబంధు’. ఆయన బాలరసాలు, పాలబడి పాటలు, ఆవు-హరిశ్చంద్ర, బాలతనం, చిన్నారిలోకం, పూలబాలలు, ఋతువాణి మొదలైనవి 17 పుస్తకాలు రచించారు. బాలసాహిత్యాన్ని వ్యాప్తి చేయడమే ధ్యేయంగా జీవించారు. ఆయన ‘అనార్కలి’ నాటకంలో అనార్కలి పాత్రను ధరించడం చేత ఆయన ఆ రోజులలో ‘అనార్కలి నరసింహారావు’ అని పేరు పొందారు.

ప్రశ్న 2.
అమ్మ ప్రేమ ఎటువంటిది?
జవాబు:
అమ్మ ప్రేమ హృదయమంతా నిండి ఉంటుంది. ఆ ప్రేమ చాలా ఉత్తమమైనది. శుభాలను కలిగిస్తుంది. అది – అన్నింటిని సమకూర్చి పెడుతుంది. ఏ లోటు రాకుండా చేస్తుంది.

ప్రశ్న 3.
అమ్మ కాళ్ళు, చేతులు ఎటువంటివి?
జవాబు:
అమ్మ చేతులు చల్లగా ఉంటాయి. అవి దానధర్మాలు చేస్తూ ఉంటాయి. అమ్మ పాదాలు తగిలిన నేలలు శుభాలు అనే పంటలు పండించే పొలాల వంటివి.

ప్రశ్న 4.
మా అమ్మ ఒడి నాకొక గుడి అని కవి ఎందుకన్నారో వివరించండి.
జవాబు:
పిల్లలు అమ్మ ఒడిలోనే ఆట పాటలతో అన్నీ నేర్చుకొంటారు. దేవాలయాలు మన సంస్కృతికి, కళలకు, సంప్రదాయాలకు నిలయాలు. సమాజానికి శుచిశుభ్రతలను దేవాలయాలు నేర్పుతాయి. భక్తి గూడా నేర్పుతాయి.

అలాగే అమ్మ ఒడిలో పిల్లలు జేజే పెట్టడం (నమస్కరించడం) నేర్చుకొంటారు. రెండు చేతులూ పైకెత్తి ‘గోవిందా’ అనడం కూడా తల్లి నేర్పుతుంది. . ఎవరినీ నిందించకూడదనీ, పెద్దలకు నమస్కరించాలని, ఎవరైనా వస్తుంటే రమ్మని పిలవాలనీ, తల్లి తన ఒడిలోనే పిల్లలకు నేర్పుతుంది. అభినయం కూడా నేర్పుతుంది. ఉదాహరణకు: నీ కోపం చూపించమని, నువ్వెలా నవ్వుతావు అంటూ రకరకాల అభినయాలు నేర్పుతుంది. అందుచేతనే అమ్మ ఒడి నాకొక గుడి అని రచయిత అన్నాడు: సంస్కారానికి పునాది అమ్మ ఒడిలోనే నేర్చుకుంటాం. అందుకే అమ్మ ఒడి మనకొక గుడి అని చెప్పవచ్చు.

ప్రశ్న 5.
“అమ్మ పెదవుల హాసము నిత్యమ్ము మాకు వికాసము” – వివరించండి.
జవాబు:
అమ్మ పెదవుల హాసము అంటే అమ్మ చిరునవ్వు. అమ్మ చిరునవ్వులో అనేక భావాలు ఉంటాయి. అమ్మ చిరునవ్వును పిల్లలు గమనిస్తుంటారు. అమ్మ చిరునవ్వే పిల్లలకు ప్రోత్సాహం, అమ్మ చిరునవ్వే పిల్లలకు ధైర్యాన్నిస్తుంది.. అమ్మ చిరునవ్వే పిల్లలకు భరోసానిస్తుంది. అమ్మ చిరునవ్వే పిల్లలకు హుషారునిస్తుంది. పిల్లల అభివృద్ధిని అమ్మ చిరునవ్వుతో గమనిస్తూ ప్రోత్సహిస్తుంది. అమ్మ చిరునవ్వుతో ప్రోత్సహిస్తే పిల్లలు ఎంత ఉన్నత స్థితికైనా చేరతారు. దేనినైనా సాధిస్తారు. ఎంత తెలివిగానైనా ప్రవర్తిస్తారు. ఎంత కష్టమైన దానినైనా అలవోకగా సాధిస్తారు. అందుకే తల్లి చిరునవ్వులే పిల్లలకు అభివృద్ధికి సోపానాలని చెప్పవచ్చు.

ప్రశ్న 6.
“అమ్మ చల్లని కరములు – దానమ్మునకు ఆకరములు” – అని ఎట్లు చెప్పగలవు?
జవాబు:
అమ్మ తన చేతులతో అన్నీ అమర్చి పెడుతుంది. పిల్లలను అభివృద్ధి చెందమని ఆశీర్వదిస్తుంది. తనకంటే తన పిల్లలు ఉన్నతంగా ఉండాలని కోరుకొంటుంది. దీవిస్తుంది. అందుచేతనే అమ్మవి చల్లని కరములు అన్నారు.

అమ్మ చేతులకు పెట్టడమే తెలుసు. తను ఎంత కష్టాన్నైనా భరించి పిల్లలకు సౌఖ్యాలనందిస్తుంది. తను ఆకలితో అలమటిస్తున్నా పిల్లల కడుపు నింపుతుంది. తను ఎంత దరిద్రాన్నైనా అనుభవిస్తూ పిల్లలకు సకల సౌభాగ్యాలూ అందిస్తుంది. అందుకే అమ్మ కరములు దానమ్మునకు ఆకరములు తన పిల్లలుగానే భావించడం అమ్మతనంలోని గొప్పతనం. తన పిల్లలనే కాదు, అందరినీ ఎంత పెద్దవారినైనా, ఎంత గొప్పవారినైనా తన బిడ్డలుగానే భావించి కొసరి కొసరి వడ్డిస్తుంది, కడుపు నింపుతుంది. ఆకలిగా ఉన్న వారెవరైనా అమ్మకు పసిపిల్లలే, ఆమె దృష్టిలో వారంతా తన సంతానమే.

ప్రశ్న 7.
అమ్మ చేసే సంభాషణల గురించి వివరించండి.
జవాబు:
అమ్మ ఎవరితో సంభాషించినా.తన పిల్లల గురించీ, కుటుంబం గురించే ఎక్కువ శాతం మాట్లాడుతుంది. అమ్మ సంభాషణలలో తన పిల్లల అల్లరి, చదువులు, ఆకలి మొదలైనవే ఎక్కువగా ఉంటాయి. పిల్లలు ఎంత పెద్దవారైనా ఆమె దృష్టిలో పసిపిల్లలే, అమ్మ ఎక్కువగా పిల్లలతో మాట్లాడడానికే ప్రాధాన్యం ఇస్తుంది. వారి చిన్ననాటి ముచ్చట్లను చెబుతూ సంతోషిస్తుంది. ఎంత మందిలో ఉన్నా, ఎంత మందితో మాట్లాడినా తన పిల్లల గురించే మాట్లాడుతుంది. తన పిల్లలు తప్ప అమ్మకు వేరే ప్రపంచం ఉండదు. అమ్మ సంభాషణలలో ఆప్యాయత ఉంటుంది. అమ్మ మాటలు అమృతం కంటే తియ్యగా ఉంటాయి.

ప్రశ్న 8.
మీ అమ్మ గురించి వ్రాయండి.
జవాబు:
మా అమ్మకు నేనంటే చాలా యిష్టం. ఎంత అల్లరి చేసినా ఏమీ అనదు. ఎన్నో మంచి మాటలు చెబుతుంది. ఎప్పుడైనా నా అల్లరి భరించలేక తిట్టినా, కొట్టినా చాలా బాధపడుతుంది. ‘అంత అల్లరి చేయకూడదమ్మా ! చదువుకోవాలమ్మా !’ అని వెంటనే లాలిస్తుంది. నన్నెవరైనా ఏమైనా అంటే అస్సలు భరించలేదు. ఎప్పుడూ మా గురించే ఆలోచిస్తుంది. తెల్లటి బట్టలే కట్టుకోమంటుంది. ఆటలలో పడి బట్టలెంతగా మాపుకొన్నా ఏమీ అనదు. అప్పుడప్పుడు విసుక్కొంటుంది. మా అమ్మ వంట చాలా రుచిగా వండుతుంది. ఇప్పటికీ నాకూ, మా తమ్ముడికీ, అక్కకీ అన్నం కలిపి తినిపిస్తుంది. అమ్మ కథలు, కబుర్లు చెబుతూ తినిపిస్తుంటే ఎంతైనా తినేస్తాం. మా అమ్మ దేవత. నేను పెద్దయ్యాక మా అమ్మనీ, నాన్ననీ చాలా జాగ్రత్తగా చూసుకుంటాను.

ప్రశ్న 9.
అమ్మ గొప్పతనాన్ని కవి ‘అమ్మ ఒడి’ గేయంలో ఎలా వర్ణించారు.
జవాబు:
అమ్మ ఒడి చదువుల బడి, దేవుని గుడి. అమ్మే దేవుని కంటే ముందు భవిష్యత్తుకు ఒరవడి చూపిస్తుంది. అమ్మ చెప్పే మాటలు తెలివితేటలు పెంచుతాయి. అమ్మ పెదవుల మీది చిరునవ్వు వికాసం కలిగిస్తుంది. అమ్మ అందమైన మాటలు చెవులకు ఇంపుగా ఉండి, అలంకారాలవుతాయి. అమ్మ ప్రేమ ఉత్తమమైనది, శుభకరమైనది, అన్నింటిని సమకూర్చేదిగా ఉంటుంది. అమ్మ చేతులు దానధర్మాలు చేస్తాయి. అమ్మ పాదాలు తాకిన నేల శుభాలు కలిగిస్తుంది. అమ్మ కళ్ళలోని కాంతులు లోకానికి సుఖాన్ని, శాంతిని కలిగిస్తాయి. అమ్మ అందరికీ ధైర్యం, బలం, గర్వం, సర్వస్వం అని చెప్పుకోవచ్చు.

ఈ విధంగా ‘బాలబంధు’ బి.వి. నరసింహారావుగారు అమ్మ గొప్పతనాన్ని తన గేయంలో వర్ణించారు.

ప్రశ్న 10.
మీ అమ్మకు నీవు ఏయే పనుల్లో సహాయం చేస్తావో మీ స్నేహితురాలికి ఉత్తరం రాయండి.
జవాబు:

గుంటూరు, xxxxx. ప్రియమైన స్నేహితురాలు వాణికి, నీ స్నేహితురాలు జానకి వ్రాయునది. నీవు మీ అమ్మను గురించి వ్రాసిన ఉత్తరం చేరింది. నేనీ ఉత్తరంలో మా అమ్మకు నేను ఎలా సహాయం చేస్తానో తెలియజేస్తాను. మా అమ్మకు నేనంటే ఎంత ఇష్టమో, నాకు మా అమ్మ అంటే అంత ఇష్టం. అందుకే అమ్మ పనులు చేసుకుంటూ ఉంటే నేను అమ్మకు సహాయం చేస్తుంటాను. అమ్మ వంట చేసేటప్పుడు ఏదైనా వస్తువు అవసరమయితే తెచ్చి ఇస్తాను. ఏవైనా సరుకులు కావలసివస్తే పొరుగునే ఉన్న దుకాణానికి వెళ్ళి తెచ్చి పెడతాను. అమ్మ బట్టలు ఉతికేటప్పుడు నేను ఇంట్లో ఉంటే, నేను ఆరవేస్తాను. తాతయ్యకు కాఫీ ఇచ్చిరమ్మంటే ఇచ్చివస్తాను. సాయంకాలం హోంవర్కు అయిన తరువాత తోటపనిలో అమ్మకు పాదులకు నీళ్ళు పోయడంలోను, కాయగూరలు కోయడం లోను సాయం చేస్తాను. మా ఇంటికి అమ్మ స్నేహితులు వస్తే వాళ్ళకు మంచినీళ్ళు తెచ్చి ఇస్తాను. నన్ను మా అమ్మతో పాటు అందరూ మంచి అమ్మాయి అని మెచ్చుకుంటారు సుమా ! మీ అమ్మకు, నాన్నకు నమస్కారాలు. మళ్ళీ ఉత్తరం వ్రాయి. ఇట్లు, మీ స్నేహితురాలు, బి. జానకి చిరునామా : సి. వాణి, నెంబరు – 19, 6వ తరగతి, జిల్లా పరిషత్ ఉన్నత పాఠశాల, రావినూతల, ప్రకాశం జిల్లా.

ప్రశ్న 11.
మీ నాన్నగారి గొప్పతనం తెలిసేలా కింది కవితను పొడిగించండి.
మా హీరో మా నాన్న –
నాతో ఆడతాడు మా నాన్న …………
జవాబు:
తప్పు చేస్తే కొడతాడు నాన్న.
డబ్బులు ఇస్తాడు అడిగితే నాన్న.
అందుకే నాకిష్టం మా నాన్న.

ప్రశ్న 12.
అమ్మ ఏకపాత్రను రాయండి.
జవాబు:
అమ్మ

నేనర్రా మీ అమ్మని. “ఔనులెండి. మీకాకలి వేస్తే నేను గుర్తొస్తాను. కడుపునిండితే ఆటలు గుర్తొస్తాయి. ఒరేయ్. అల్లరి చేయకు, ఆ కబుర్లు మాని అన్నం తినరా ! అన్నం తింటే ఎంచక్కా మీ నాన్నలా బలంగా తయారౌతావు. నీకిష్టమని బంగాళాదుంపలు వేయించాను. ఇంకొంచెం తిను. అలా మట్టిలో దేకకు, ఆ బట్టలు చూడు ! ఎలా మాసిపోతున్నాయి ? ఉతికేటప్పటికి రెక్కలు నొప్పెడుతున్నాయి. అసలూ బట్టల్ని కాదురా! నిన్ను ఉతకాలి. అప్పుడు జాగ్రత్తగా ఉంటావు. ఆగరా ! ఆగు… పారిపోయేవా ! పిల్లలు బడికెళ్లి పోయారు. ఇంక కబుర్లు చాలమ్మా ! నాకవతల గంపెడు పని ఉంది.

III. భాషాంశాలు:

1. సరైన అక్షరాలతో కింది ఖాళీలను పూరించండి.

1. కడప
2. పక పక
3. నటన
4. మరక
5. బరబర
6. మర
7. శనగ
8. టపటప
9. గరగ
10. పనస

2. కింది పదాలలో దాగిన కొత్త పదాలను రాయండి.
అ) పలకల జత
జవాబు:

1. పలక
2. కలప
3. కల
4. జత
5. తల
6. కలత
7. కత
8. లత

ఆ) కడవ నడత
జవాబు:

1. కడ
2. కడవ
3. వడ
4. తడక
5. నడక
6. కత
7. నడవ
8. నడత
9. నవ
10. తన

3. కింది వానిలో సరైన చోట ‘o’ (సున్నాలు) ఉంచి అర్థవంతమైన పదాలు తయారు చేయండి.

1. నద – నంద, నదం
2. కళక – కళంకం
   3. కల – కలం
3. రగ – రంగ
4. మద – మంద, మదం, మందం

4. కింది పట్టికలలో పదాలను చదవండి. రెండేసి పదాలను కలిపి అర్ధవంతమైన వాక్యంగా రాయండి.

1. ఆట సరదా
2. నడక పయనం
3. లత తల
4. నటన ఏల?
5. కంచం మంచం
6. లంచం దగ
7. పలకల జత
8. మడత మంచం
9. మంచం తలగడ
10. నగరం కథ

5. ఈ క్రింది ప్రశ్నలకు సరైన జవాబులను బ్రాకెట్లలో గుర్తించండి.

1. …………….. వచం (ఖాళీలోని అక్షరం గుర్తించండి)
అ) ర
ఆ) మ
ఇ) క
జవాబు:
ఇ) క

2. అ …………. ను (ఖాళీలోని అక్షరం గుర్తించండి)
అ) ద
ఆ) ర
ఇ) య
జవాబు:
అ) ద

3. ఔ ……….. (ఖాళీలోని అక్షరం గుర్తించండి)
అ) య
ఆ) ర
ఇ) డ
జవాబు:
ఆ) ర

4. జ …………… గ (ఖాళీలోని అక్షరం గుర్తించండి)
అ) య
ఆ) ట
ఇ) ల
జవాబు:

5. ……….. శ (ఖాళీలోని అక్షరం గుర్తించండి)
అ) ఆ
ఆ) ఎ
ఇ) బ
జవాబు:
అ) ఆ

6. మద (సున్నాలుపయోగిస్తే ఎన్ని పదాలౌతుంది)
అ) 2
ఆ) 3
ఇ) 4
జవాబు:
ఆ) 3

7. పట ……….. (సున్నాలుపయోగించి ఎన్ని పదాలు రాయగలం?)
అ) 2
ఆ) 1
ఇ) 3
జవాబు:
అ) 2

8. మత ……… (సున్నాలుపయోగించి ఎన్ని పదాలు రాయగలం)
అ) 3
ఆ) 2
ఇ) 1
జవాబు:
ఇ) 1

9. పలకల జత ……… (దీనిలోని పదాల సంఖ్య గుర్తించండి.)
అ) 4
ఆ) 3
ఇ) 2
జవాబు:
అ) 4

10. జలజ జ ……….. (ఖాళీలోని అక్షరం గుర్తించండి)
అ) క
ఆ) ప
ఇ) డ
జవాబు:
ఇ) డ

11. ట, ఠ, డ, ఢ, ణ, త, థ, ద, ధ, న (వీటిలోని పదం గుర్తించండి)
అ) పడవ
ఆ) దడ
ఇ) నదము
జవాబు:
ఆ) దడ

12. ప,ఫ,బ,భ,మ,య,ర,ల,వ (వీటిలోని పదం గుర్తించండి)
అ) బరమ
ఆ) భారతం
ఇ) వార
జవాబు:
అ) బరమ

13. జ, ఝ, ఇ, ట, ఠ, డ, ఢ ………. (వీటిలోని పదం గుర్తించండి)
అ) ఝషం
ఆ) జఠరం
ఇ) జడ
జవాబు:
ఇ) జడ

14. శ, ష, స, హ, త, న,ం (వీటిలో పదం గుర్తించండి)
అ) సహనం
ఆ) సహజం
ఇ) ఝషం
జవాబు:
అ) సహనం

15. ప, య, ర, ల, ఒ, క – (వీటిలోని పదం గుర్తించండి.)
అ) కమల
ఆ) కత
ఇ) కరప
జవాబు:
ఇ) కరప

చదవండి – ఆనందించండి

మాతృదేవోభవ, పితృదేవో భవ

పిల్లలూ ! ‘మాతృదేవో భవ’, ‘పితృదేవో భవ’ అంటారు- పెద్దలు. అంటే మొట్టమొదట పూజించదగిన వాళ్లు తల్లిదండ్రులు. ఇందుకు సంబంధించిన చిన్నచిన్న కథలు పురాణాల్లో ఉన్నాయి. తల్లిదండ్రుల్ని పూజించడం ఎంత ముఖ్యమో, దాని ద్వారా ఎంతటి ఫలితం కలుగుతుందో వివరిస్తాను – శ్రద్ధగా వినండి.

మనం ప్రతి సంవత్సరం వినాయకచవితి ? పూజ చేసుకుంటాం. ఆ సందర్భంగా – వినాయకవ్రత కథను వింటూ ఉంటాం. భూమండలాన్ని ముందుగా చుట్టివచ్చిన వాళ్ళకు గణాధిపత్యం ఇస్తానని పరమశివుడు ప్రకటిస్తాడు. వెంటనే కుమారస్వామి నెమలివాహనంపై భూమండల ప్రదక్షిణానికి బయలుదేరతాడు. వినాయకుడు పెద్ద బొజ్జ గలవాడు కనుక అంత వేగంగా కదలలేడు. ఈ పరీక్షలో ఎలా నెగ్గాలా ? అని ఆలోచిస్తూ కూర్చొని ఉన్నాడు. అంతలో అక్కడికి నారదుడు వచ్చి తల్లిదండ్రులకు ప్రదక్షిణం చేస్తే భూమండల యాత్ర చేసినట్లేనని చెపుతాడు. ఈ విషయం గ్రహించి, వినాయకుడు తల్లిదండ్రులైన పార్వతీపరమేశ్వరులకు ప్రదక్షిణాలు చేసి, నమస్కరించాడు. మాతాపితరులకు ప్రదక్షిణలు చేయడం అంటే భూమండలాన్ని చుట్టిరావడమే. తన కంటే వినాయకుడే ముందు భూప్రదక్షిణ పూర్తిచేసినట్లు గుర్తించి కుమారస్వామి తన ఓటమిని అంగీకరిస్తాడు. వినాయకుడికి గణాధిపత్యం దక్కుతుంది.

చూశారా పిల్లలూ ! వినాయకుడి కథవల్ల మీరు తెలుసుకోవల్సిందేమిటంటే – తల్లిదండ్రుల్ని మించిన దైవం లేదు. ఈ కథను వినాయకచవితి పండుగ సందర్భంగా మనం ప్రతి సంవత్సరం చెప్పుకొంటున్నామంటే తల్లిదండ్రుల్ని సేవించడం వల్ల కలిగే పుణ్యాన్ని స్మరించుకొంటున్నామని గ్రహించాలి. అంతేగాక సోదరుల మధ్య కూడా ఎలాంటి విరోధభావాలు ఉండకూడదు. – అనే విషయము, వినాయక కుమారస్వాముల సోదరత్వం ద్వారా గ్రహించాలి.

These AP 7th Class Telugu Important Questions 5th Lesson తెలుగు వెలుగు will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 7th Class Telugu 5th Lesson Important Questions and Answers తెలుగు వెలుగు

7th Class Telugu 5th Lesson తెలుగు వెలుగు Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

1. కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. దీనికి నాలుగు ప్రశ్నలు తయారుచేయండి.

ఎవరి మాతృభాష వారికి కన్నతల్లి లాంటిది. మన తెలుగుభాష మనకు అమృతం కదూ ! మనం తెలుగులోనే ఆలోచిస్తాం. తెలుగులోనే మాట్లాడతాం. తెలుగులోనే జీవిస్తాం! మా స్నేహితులను ఇలానే ప్రోత్సహిస్తాం. మీ స్నేహితులనే కాదు. అందరినీ, అన్ని అవసరాలకూ తెలుగుభాషనే వాడమని ప్రోత్సహించాలి. తెలుగు గొప్పదనాన్ని పద్యాల్లో గేయాల్లో, పాటల్లోనూ నలుదిక్కులా పాడి వినిపించాలి. తెలుగుభాష ఆరాధ్యభాష అయ్యేలా చూడాలి.
జవాబు:
అ) ఏది ఎవరికి కన్నతల్లి లాంటిది?
ఆ) మనం ఏమిచేస్తాం?
ఇ) స్నేహితులనూ, ఇతరులనూ ఏమని ప్రోత్సహించాలి?
ఈ) నలుదిక్కులా ఏమి పాడి వినిపించాలి?

2. కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. దీనిపై నాలుగు ప్రశ్నలు రాయండి.

“కప్పను గని ఫణివరుండు గడగడ వణికెన్”

అనే పంక్తితో మా పుస్తకంలో ఒక గమ్మత్తు పద్యం ఉంది. వాటిని సమస్యాపూరణలు అంటారు. ఇవి సాధారణంగా అవధాన ప్రక్రియల్లో ఉంటాయి. అష్టావధానం అంటే అదేనా ? ఔను అష్టావధానంలో సమస్యాపూరణం అనేది, ఒక విషయం, శతావధానం, సహస్రావధానం అనేవి కూడా ఉన్నాయి. ఇది కూడా తెలుగులో ఒక అద్భుత
విధానం:
కవి ఏకాగ్రతనూ, ధారణనూ, ప్రతిభనూ తెలుసుకోదగిన ప్రక్రియ ఇది.
జవాబు:
అ) పుస్తకంలోని గమ్మత్తు పద్యంలోని పంక్తి ఏది?
ఆ) సమస్యా పూరణలు ఏ ప్రక్రియల్లో ఉంటాయి?
ఇ) అవధానాలలో రకాలను పేర్కొనండి.
ఈ) అవధానాలు ఎటువంటి ప్రక్రియలు?

3. కింది వాక్యాలు ఏ రకమైన వాక్యాలో పేర్లు రాయండి.

1. ఎవరా పైడి బొమ్మ?
జవాబు:
ప్రశ్నార్థక వాక్యం

2. నువ్వు నోరు మూస్తావా? ముయ్యవా?
జవాబు:
సందేహార్థక వాక్యం

3. సీత బడికెళ్ళిందా? లేదా?
జవాబు:
సందేహార్థక వాక్యం

4. శ్రీ మహాలక్ష్మీ ! కరుణ జూపవమ్మా !
జవాబు:
ప్రార్థనార్థక వాక్యం

5. ఆకాశవాణిలో విషయం ప్రకటించండి.
జవాబు:
ప్రార్థనార్థక వాక్యం

6. నీవు గుడికి వెళ్ళవచ్చు.
జవాబు:
అనుమత్యర్థక వాక్యం

7. నేను బడికి వెళ్ళగలను.
జవాబు:
సామర్థ్యార్థక వాక్యం

8. కేబుల్ గ్రామ్ పంపించు.
జవాబు:
విధ్యర్థక వాక్యం

9. నీవు బడికి రావద్దు.
జవాబు:
నిషేధార్థక వాక్యం

ఈ క్రింది అపరిచిత గద్యాలను చదివి ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. గాంధీజీ తన ప్రసంగాలలో సత్యం, అహింస అనే రెండు తరచుగా ఉపయోగించేవారు. అయితే ఈ రెంటిలో మొదటిదానికే ప్రాధాన్యమిచ్చారు. అతడు సత్యాన్వేషకుడే కాదు. సత్యాన్ని ఆరాధించిన భక్తుడు. తన జీవితాన్ని “సత్యమార్గంతో పరిశోధనలు”గా అభివర్ణించారు. ప్రారంభంలో భగవంతుడే సత్యమని ప్రకటించారు. కానీ, చివరకు “సత్యమే భగవంతుడు” అని ప్రకటించే స్థితికి వచ్చారు. “ఎందుకంటే భగవంతుని ఉనికిని నిరాకరించవచ్చు. కానీ, సత్యమును కాదనడం కష్టం”
ప్రశ్నలు:
అ) గాంధీ తన ప్రసంగాలలో తరచుగా ఉపయోగించేవి ఏవి?
జవాబు:
సత్యం, అహింస.

ఆ) ఆయన తన జీవితాన్ని ఏమని అభివర్ణించారు?
జవాబు:
సత్యమార్గంతో పరిశోధనలు.

ఇ) ప్రారంభంలో ఆయన దేనిని సత్యమని ప్రకటించారు?
జవాబు:
భగవంతుడే సత్యం.

ఈ) చివరకు ఆయన దేనిని భగవంతునిగా ప్రకటించే స్థితికి వచ్చారు?
జవాబు:
సత్యమే భగవంతుడు.

2. భాష నేర్చుకోవడం రెండు రకాలు. భాష కోసం భాష. విషయం కోసం భాష, భాషా స్వరూప స్వభావాలను సమగ్రంగా అధ్యయనం చేయడం మొదటి రకంలోనిది. శాస్త్ర సాంకేతిక విషయాలను, సాహిత్య సాంస్కృతిక విషయాల వంటి వాటిని అధ్యయనం చెయ్యడం రెండవ రకంలోనిది. అలాగే భాష కూడా రెండు రకాలుగా తయారయింది. ప్రాచీన కావ్య) భాష, ఆధునిక (ప్రామాణిక) భాష, సాహిత్యంలో తరతరాల వారసత్వాన్ని అవగాహన చేసుకొని ఆనందించడానికి ప్రాచీన భాష ఉపయోగిస్తుంది. కాని, దాన్ని గురించి చెప్పడానికీ, రాయడానికి ఆధునిక భాషే కావాలి. ఎందువల్లనంటే ఏ కాలంలో జీవించేవాడి ఆలోచన, అలవాట్లూ ఆ కాలం నాటి భాషలోనే సాగుతుంటాయి. కనుక ప్రాచీన భాష ప్రయోజనం పరిమితం. ఆధునిక భాష ప్రయోజనం అపరిమితం. వివిధ శాస్త్ర విషయాలను వివరించడానికే కాదు, పూర్వ భాషా సాహిత్యాలను వివరించడానికి కూడా ఆధునిక భాషే కావాలి.
ప్రశ్నలు:
అ) భాషను ఏ యే రకాలుగా నేర్చుకొంటాము?
జవాబు:
భాషను భాష కోసం, విషయం కోసం నేర్చుకుంటాము.

ఆ) భాష ఎన్ని రకాలుగా తయారయింది?
జవాబు:
భాషలో ప్రాచీన భాష (కావ్య), ఆధునిక భాష (ప్రామాణిక) అని రెండు రకాలు.

ఇ) ప్రాచీన భాష ఎందుకు ఉపయోగపడుతుంది?
జవాబు:
ప్రాచీన భాష సాహిత్యంలోని తరతరాల వారసత్వాన్ని అవగాహన చేసుకోవడానికి ఉపయోగపడుతుంది.

ఈ) ఆధునిక భాష ఉపయోగం ఏమిటి?
జవాబు:
ఆధునిక భాష సాహిత్యంలో తరతరాల గురించి చెప్పడానికి, రాయడానికి ఉపయోగపడుతుంది.

3. పరభాషల ద్వారా కాక మాతృభాష ద్వారా విద్యాబోధన చేయుటయే సహజమైన పద్ధతి అని వాదించి వంగభాషలో బాలురకు ఉపయుక్తములగు వాచకములను, శాస్త్ర గ్రంథములను రచించిన విద్యావేత్త ఈశ్వరచంద్రుడు.

అతనివలే ఒకవైపు సంఘ సంస్కరణ చేయుచు, మరొకవైపు భాషా సేవ చేసిన మహనీయుడు మన వీరేశలింగం పంతులు గారు. పంతులుగారికి దక్షిణదేశ విద్యాసాగరుడను బిరుదు కలదు. విద్యాసాగరుడు పంతులుగారు పరస్పరం ఉత్తరములు రాసుకొనేవారు. ఈశ్వరచంద్రుని వలన వంగదేశము, పంతులుగారి వలన తెలుగుదేశము వాసిగాంచినవి.
ప్రశ్నలు:
అ) విద్యాబోధన చేయుటకు సహజమైన పద్ధతి ఏది?
జవాబు:
మాతృభాష ద్వారా విద్యాబోధన చేయుట సహజమైన పద్ధతి.

ఆ) ఈశ్వరచంద్రుడు ఏ భాషలో వాచకములను రాసెను?
జవాబు:
ఈశ్వరచంద్రుడు వంగభాషలో వాచకములను రాసెను.

ఇ) పంతులుగారి బిరుదు ఏమిటి?
జవాబు:
‘దక్షిణ దేశ విద్యాసాగరుడు’ అనేది పంతులుగారికి గల బిరుదు.

ఈ) ఈశ్వరచంద్రుని వలన ఏ దేశము వాసిగాంచెను?
జవాబు:
ఈశ్వరచంద్రుని వలన వంగదేశము వాసి గాంచెను.

4. మేధా సంపత్తి విషయంలో స్త్రీలకు, పురుషులకు భేదం లేదన్నది వైజ్ఞానిక వాస్తవం. స్త్రీ విద్యావంతురాలైతే కుటుంబం అంతా విద్యావంతమవుతుంది అనేది ఎంతయినా యథార్థం. ఒక దేశం యొక్క సంస్కృతి, వికాసం, ప్రగతి ఆ దేశంలోని స్త్రీలందరూ విద్యావంతులా, కాదా అనే దాని మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. ఆధునిక యుగంలో విద్య మానవునికి ఒక ముఖ్యమైన జీవితావసరంగా కూడా మారింది. నిరక్షరాస్యతా నిర్మూలన, పేదరికం తొలగింపు ఒక ప్రాథమిక అవసరంగా భావించి వాటిని రాజ్యాంగంలో పొందుపరచడమైనది.
ప్రశ్నలు:
అ) యథార్థమైనది ఏది?
జవాబు:
స్త్రీ విద్యావంతురాలైతే కుటుంబమంతా విద్యావంతమవుతుంది.

ఆ) ఒక దేశ సంస్కృతి, ప్రగతి దేనిమీద ఆధారపడి ఉంటుంది?
జవాబు:
ఒక దేశ సంస్కృతి, ప్రగతి ఆ దేశంలోని స్త్రీలందరూ విద్యావంతులా. కాదా అనే దాని మీద ఆధారపడి ఉంటుంది.

ఇ) రాజ్యాంగంలో పొందుపరచిన ప్రాథమిక అవసరాలేవి?
జవాబు:
నిరక్షరాస్యతా నిర్మూలన, పేదరికం తొలగింపు అనే ప్రాథమిక అవసరాలు రాజ్యాంగంలో పొందుపరచబడ్డాయి.

ఈ) వైజ్ఞానిక వాస్తవం ఏమిటి?
జవాబు:
మేధాసంపత్తి విషయంలో స్త్రీలకు, పురుషులకు భేదం లేదన్నది వైజ్ఞానిక వాస్తవం.

5. ఈ కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

జంధ్యాల గారు అన్నట్లుగా హాస్యం అనేది చక్కని వంటకంలో ఉప్పులాంటిది. ఉప్పులేని కూర ఎంత చప్పగా ఉంటుందో సున్నిత హాస్యం లేని ప్రసంగం కూడా అలాగే ఉంటుంది. అంటే జోక్ చెప్తున్నట్లుగా చెప్పకూడదు. అది ప్రసంగంలో భాగమైపోవాలి. మాట్లాడే మాటలు ప్రాంతాన్ని బట్టి అర్థం మారిపోతుంది. ఒక పెద్దాయన వచ్చి ‘ఈ వాల్ పోస్టర్లు అంటించండి !’ ఆ పెద్దాయన సహాయకులు వెంటనే రంగంలోకి దూకి తగులబెట్టారు. అంటించండి అంటే అతికించండి అని ఆయన ఉద్దేశ్యం.
ప్రశ్నలు:
1. హాస్యం ఎలాంటిది?
జవాబు:
చక్కని వంటకంలో ఉప్పులాంటిది

2. ఉప్పులేని కూర ఎలా వుంటుంది?
జవాబు:
చప్పగా ఉంటుంది.

3. పై పేరాలో హాస్యం గురించి మాట్లాడినది ఎవరు?
జవాబు:
జంధ్యాలగారు

4. పై పేరా ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
ప్రసంగంలో ఏది ఉండాలి?

6. ఈ కింది అపరిచిత గేయాన్ని చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

గోరంత దీపమ్ము కొండంత వెలుగు
మా యింటి పాపాయి మా కంటి వెలుగు
వెచ్చని సూరీడు పగలంత వెలుగు
చల్లని చంద్రుడు రాత్రంత వెలుగు
ముత్యమంత పసుపు ముఖమంత వెలుగు
మంచి చదువులతో మన భవిష్యత్తు వెలుగు.
ప్రశ్నలు:
1. కొండంత వెలుగును ఇచ్చేది ఏది?
జవాబు:
గోరంతదీపం

2. రాత్రి వెలుగు ఇచ్చేది ఎవరు?
జవాబు:
చంద్రుడు

3. మన భవిష్యత్తు వెలుగుకు ఏం కావాలి?
జవాబు:
మంచి చదువు

4. పై గేయం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
పై గేయంలో ఉన్న అలంకారం ఏది?

II. వ్యక్తీకరణ-సృజనాత్మకత

1 భాష వల్ల కలిగే ప్రయోజనాలను వివరించండి.
జవాబు:
భాషాప్రయోజనాలు :
మనలోని భావాన్ని, ఇతరులకు తెలపడానికి మానవులు రూపొందించుకున్న ప్రధాన సాధనం “భాష”. భాష లేకపోతే, మనిషికీ, పశువుకు తేడా ఉండదు. జంతువులు తమ అభిప్రాయాన్ని ఇతరులకు చెప్పలేవు. మనిషికి భాష ఉంది కాబట్టి తన అభిప్రాయాన్ని ఇతరులకు అర్థం అయ్యేలా చెపుతున్నాడు. ప్రపంచంలో భాషలేని మనుషులు లేరు.

భావాలను వ్యక్తీకరించే సంకేతాల వ్యవస్థ భాష. సమస్త కళలు, సకల శాస్త్రాలు భాష లేకపోతే నిర్జీవాలే. భాష మన మనోభావాలను వెలువరించగలదు. దాచగలదు. వక్రీకరించగలదు. మానవుడు మానవుడనిపించుకొన్నది. భాషను ఉపయోగించడం తెలిసినప్పటి నుండి మాత్రమే. భాష యోచనకు ఉపయోగపడే వాహనమే కాదు, అదొక గొప్ప శక్తివంతమైన ఆలోచనల సాధనం. భాష సంస్కృతికి పునాది. అది లేనిదే ఏ విద్యను నేర్వడం, నేర్పడం కుదరదు.

ఇలా ఎన్నో ప్రయోజనాలు భాష వల్ల మనకు కలుగుతాయి.

2. తెలుగు భాషా గొప్పతనం గురించి, దానిని కాపాడడాన్ని గురించి మిత్రునికి లేఖ రాయండి.
జవాబు:

మిత్రునికి లేఖ బాపట్ల, xxxxx. ప్రియమైన మిత్రుడు కార్తీక్ కు, నీ స్నేహితుడు జస్వంత్ సమీర్ వ్రాసే లేఖ – ఇక్కడంతా క్షేమం. అక్కడ మీరంతా క్షేమమని తలుస్తాను. ఇటీవల మా క్లాసులో ‘తెలుగుభాషా గొప్పదనం’ అనే అంశం మీద చర్చావేదిక పెట్టారు. అందరం పాల్గొన్నాం. తెలుగుభాష చాలా అందమైనదని, అన్ని భావాలను తెలిపే సామర్థ్యం కలదని, తెలుగుభాషలో ఉన్న గొప్పదనం, దానిలోని సామెతలు, శబ్ద పల్లవాలు, జాతీయాలు మొదలైనవి, హరికథలు, సంకీర్తనలు మొదలైన ప్రక్రియలు, తెలుగు భాష అందచందాలను గూర్చి అందరం మాట్లాడాము. ఈ కార్యక్రమం ద్వారా మాలో నూతన ఉత్సాహం పెంపొందింది. మీ క్లాసులో జరిగిన సంగతులు తెలుపుతూ ఉత్తరం రాయి. మీ అమ్మానాన్నలకు నా నమస్కారములు. ఇట్లు నీ మిత్రుడు, కె. జస్వంత్ సమీర్ చిరునామా : ఎస్. కార్తీక్, 7వ తరగతి, xxxxx xxxxx.

7th Class Telugu 5th Lesson తెలుగు వెలుగు 1 Mark Bits

1. శ్రీనిధి చూడచక్కని బంగారు బొమ్మ. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
ఎ) పసుపు – కుంకుమ
బి) అన్నము – సున్నము
సి) గాలి – పవనము
డి) పసిడి – కనకం
జవాబు:
డి) పసిడి – కనకం

2. భరత్ పాఠము చదివెను. (ఇది ఏ కాలము గుర్తించండి)
ఎ) వర్తమానకాలం
బి) భూతకాలం
సి) భవిష్యత్ కాలం
డి) తద్దర్మకాలం
జవాబు:
బి) భూతకాలం

3. పుస్తకాలు చదవడం వల్ల, విజ్ఞానం వస్తుంది. (వ్యతిరేకపదం గుర్తించండి)
ఎ) వివేకం
బి) అజ్ఞానం
సి) సంతోషం
డి) వినయం
జవాబు:
బి) అజ్ఞానం

4. కోకిల పాట పాడింది. (ఏ క్రియో గుర్తించండి)
ఎ) అసమాపక
బి) సమాపక
సి) ఉభయమాపక
డి) సమ అసమాపక
జవాబు:
బి) సమాపక

5. కిందివానిలో జంట పదాలను గుర్తించండి.
ఎ) అన్నం – నీరు
బి) ఆడుట – తినుట
సి) ధర్మం – మోక్షము
డి) కలిమి – లేమి
జవాబు:
డి) కలిమి – లేమి

6. రవి తన తల్లి కోసం కళ్ళు కాయలు కాచేలా ఎదురుచూశాడు. ( జాతీయాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) రవి తల్లి
బి) కళ్ళు కాయలు కాచేలా
సి) తల్లికోసం
డి) ఎదురు చూశాడు.
జవాబు:
బి) కళ్ళు కాయలు కాచేలా

7. తెలుగు భాష మధురమైనది. (వికృతిని గుర్తించండి)
ఎ) బాస
బి) భావం
సి) తెనుగు
డి) తీపి
జవాబు:
ఎ) బాస

8. “దేశము నందలి భాషలు” (సమాసమును గుర్తించండి)
ఎ) సప్తమీ తత్పురుష
బి) ద్విగు సమాసం
సి) ద్వంద్వ సమాసం
డి) బహుబ్లి హి సమాసం
జవాబు:
ఎ) సప్తమీ తత్పురుష

9. శకుంతలకు లెక్కలు చేయుట కొట్టిన పిండి. దానికై సాధన చేసింది. జాతీయాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) లెక్కలు చేయుట
బి) కొట్టిన పిండి
సి) శకుంతల
డి) సాధనచేయుట
జవాబు:
బి) కొట్టిన పిండి

10. రామయ్య వ్యవసాయం చేయడంలో తలపండినవాడు. కాబట్టి ప్రతి ఏటా మంచి పంట పండిస్తున్నాడు. (జాతీయాన్ని గుర్తించండి.)
ఎ) వ్యవసాయం చేయడం
బి) తలపండినవాడు
సి) ప్రతి ఏటా
డి) పంట పండించుట
జవాబు:
బి) తలపండినవాడు

11. ‘ఆహాహా ! అమరావతి ఎంత అందంగా ఉంది. (సంధి నామం గుర్తించండి)
ఎ) ఇత్వసంధి
బి) ఉత్వసంధి
సి) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
డి) ఆమ్రేడిత సంధి
జవాబు:
డి) ఆమ్రేడిత సంధి

12. తెలుగు అనే పేరుగల భాష మధురంగా ఉంటుంది.(సమాస పదం గుర్తించండి.)
ఎ) తెలుగు భాష
బి) తెలుగు అనేది భాష
సి) తెలుగు పేరు భాష
డి) భాష తెలుగు
జవాబు:
ఎ) తెలుగు భాష

III. భాషాంశాలు

పదాలు – అర్థాలు:
సూచన : ఈ కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన ‘పదాల అర్థం గుర్తించండి.

13. మీ తాతయ్య ఎన్నో పద్యాలు నెమరువేస్తుంటారు.
ఎ) నమిలి మ్రింగడం
బి) జ్ఞప్తికి తెచ్చుకోవటం
సి) నోట్లోకి తెచ్చుకోవటం
డి) జీర్ణం చేసుకోవడం
జవాబు:
బి) జ్ఞప్తికి తెచ్చుకోవటం

14. నా మిత్రుడు ఆశువుగా పద్యాలు చెపుతాడు.
ఎ) అప్పటికప్పుడు ఊహించుకొని చెప్పడం
బి) నెమ్మదిగా చెప్పడం
సి) వేగముగా చెప్పడం
డి) అర్థంలేనివి చెప్పడం
జవాబు:
సి) వేగముగా చెప్పడం

15. సినిమా పాటలు ఆబాలగోపాలాన్నీ అలరిస్తాయి.
ఎ) పిల్లలు పెద్దలు
బి) పిల్లల నుండి పెద్దలను
సి) పిల్లల నుండి ఆవుల వరకు
డి) గోవుల నుండి
జవాబు:
బి) పిల్లల నుండి పెద్దలను

16. విద్యార్థులకు సామర్ధ్యం ఉండాలి.
ఎ) విన్యాసం
బి) సమర్థత
సి) వినోదం
డి) వివేకం
జవాబు:
బి) సమర్థత

17. మనుషుల తీరు మారాలి.
ఎ) విరామం
బి) తరము
సి) విధము
డి) తమర
జవాబు:
సి) విధము

18. గ్రామంలో వేడుక జరిగింది
ఎ) వారము
బి) పనస
సి) వరిము
డి) పండుగ
జవాబు:
డి) పండుగ

19. వివేకానందుడు యువతను జాగృతం చేశాడు
ఎ) జాతర
బి) మేలుకొల్పడం
సి) జేగండ
డి) నిద్రపుచ్చడం
జవాబు:
బి) మేలుకొల్పడం

20. ప్రజలు పంక్తిలో వేచియున్నారు
ఎ) పనస
బి) విరుద్ధం
సి) నిలబడి
డి) వరుస
జవాబు:
డి) వరుస

పర్యాయపదాలు:
సూచన : ఈ క్రింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదాలకి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.

21. శ్రీని న్యాయ మార్గంలో సాధించాలి.
ఎ) సంపద, విత్తం
బి) గిరి, వరి
సి) సిరి, సరి
డి) సరి, చరణం
జవాబు:
ఎ) సంపద, విత్తం

22. స్త్రీని గౌరవించాలి.
ఎ) సంపది, ఉవిద
బి) సంపద, కరం
సి) చామాత, సంపద
డి) మహిళ, వనిత
జవాబు:
డి) మహిళ, వనిత

23. మాత పూజ్యురాలు
ఎ) జామాత, జనని
బి) జగతి, జాగృతి
సి) జనని, అమ్మ
డి) జగతి, జనత
జవాబు:
సి) జనని, అమ్మ

24. ఆర్జన సంపాదించాలి.
ఎ) సంపద, ధనము
బి) ఆజ్ఞ, ఆన
సి) గని, గిరి
డి) సరి, వారి
జవాబు:
ఎ) సంపద, ధనము

25. స్నేహితుడు హితం కోరాడు.
ఎ) వైరి, విరోధి
బి) విరోధి, మిత్రుడు
సి) నెయ్యం, కయ్యం
డి) మిత్రుడు, సఖుడు
జవాబు:
డి) మిత్రుడు, సఖుడు

26. బంగారంతో నగలు చేస్తారు.
ఎ) భృంగారం, లోహం
బి) హేమం, సువర్ణం
సి) రజితం, రంజితం
డి) రజతం, సువర్ణం
జవాబు:
బి) హేమం, సువర్ణం

27. విద్యార్థులకు చదువుపై ఆకాంక్ష ఉందాలి.
ఎ) చామరం, కరం
బి) కరం, కరి
సి) కోరిక, ఇచ్ఛ
డి) చరణం, పాదం
జవాబు:
సి) కోరిక, ఇచ్ఛ

28. అయోధ్యకు రాజు దశరథుడు.
ఎ) సామి, భూమి
బి) పతి, చంద్రుడు
సి) ఇంద్రుడు, చంద్రుడు
డి) నృపుడు, భూపాలుడు
జవాబు:
డి) నృపుడు, భూపాలుడు

ప్రకృతి – వికృతులు :

29. నాన్న ప్రయాణం చేశాడు – దీనికి వికృతిపదం గుర్తించండి.
ఎ) పెయనం
బి) పయనం
సి) సయనం
డి) పాయసం
జవాబు:
బి) పయనం

30. తల్లి సంతసం పొందింది – ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ)సంగతం
బి) సంతోషం
సి) వందనం
డి) సంబరం
జవాబు:
బి) సంతోషం

31. పెద్దలపట్ల గారవం చూపాలి – వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) గరవం
బి) గౌరవం
సి) గౌరవం
డి) గారెవం
జవాబు:
బి) గౌరవం

32. రాత్రి నిద్రపోయాడు – దీనికి వికృతిపదం గుర్తించండి.
ఎ) రాతరి
బి) రేయి
సి) రతరి
డి) రాగ్రి
జవాబు:
బి) రేయి

33. ఒజ్జను గౌరవించాలి – ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) అరాచికం
బి) ఉపాధ్యాయుడు
సి) గురువు
డి) ఆచార్యుడు
జవాబు:
బి) ఉపాధ్యాయుడు

34. అందరు పద్యం చదవాలి – వికృతిపదం గుర్తించండి.
ఎ) పదియం
బి) పరెము
సి) పద్దెము
డి) పబ్లేము
జవాబు:
సి) పద్దెము

35. స్త్రీని గౌరవించాలి – వికృతిపదం గుర్తించండి.
ఎ) సిరి
బి) ఈదు
సి) సరి
డి) ఇంతి
జవాబు:
డి) ఇంతి

36. మీ అమ్మ ఎక్కడ ఉంది? – గీతగీసిన పదం ప్రకృతిని గుర్తించండి.
ఎ) ఆర్య
బి) అంబ
సి) అం
డి) మాత
జవాబు:
బి) అంబ

37. ఈ పుస్తకము ఎక్కడ కొన్నావు? – గీతగీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) పుస్తకం
బి) గ్రంథము
సి) కావ్యము
డి) పొత్తము
జవాబు:
డి) పొత్తము

38. ‘తెలుగు భాష మధురమైనది’ – గీతగీసిన పదం వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) భాష్
బి) భాష
సి) బాస
డి) మాట
జవాబు:
సి) బాస

వ్యతిరేక పదాలు :

39. నా తమ్ముడు నిగర్విగా పేరుపొందాడు.
ఎ) సగర్వి
బి) అగర్వి
సి) గర్వి
డి) గర్విష్టి
జవాబు:
సి) గర్వి

40. తెలుగు అచ్చులతో అంతమయ్యే భాష
ఎ) అంత్యము
బి) చివర
సి) ముగింపు
డి) ఆరంభము
జవాబు:
డి) ఆరంభము

41. కవి మేలుకొనియున్నాడు
ఎ) కూర్చొను
బి) ఆనందించు
సి) నిద్రపోవు
డి) ఆరాధించు
జవాబు:
సి) నిద్రపోవు

42. తూర్పున సూర్యుడు ఉదయించాడు.
ఎ) ఈశాన్యం
బి) దక్షిణం
సి) పడమర
డి) ఉత్తరం
జవాబు:
సి) పడమర

43. నరుడు జీవించాడు.
ఎ) రక్షించు
బి) మరణించు
సి) భక్షించు
డి) త్యాగించు
జవాబు:
బి) మరణించు

44. కృతజ్ఞత చూపాలి.
ఎ) కృప
బి) మణ్యద
సి) కృతఘ్నత
డి) సంతసం
జవాబు:
సి) కృతఘ్నత

45. మొదటపని జరగాలి.
ఎ) మధ్య ము
బి) ఆది
సి) చివర
డి) రసాయణ
జవాబు:
సి) చివర

46. ప్రాచీన కాలంలో సంస్కృతి ఉంది.
ఎ) ప్రతిచీనం
బి) సనాతన
సి) అనుచీనం
డి) నవీనం
జవాబు:
డి) నవీనం

సంధులు:

47. ఇత్వసంధికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) పరోపకరము
బి) పచ్చిదొకటి
సి) ముందడుగు
డి) అచ్చుతానంద
జవాబు:
బి) పచ్చిదొకటి

48. సహస్రావధానం – ఇది ఏ సంధి?
ఎ) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
బి) గుణసంధి
సి) త్రికసంధి
డి) యణాదేశసంధి
జవాబు:
ఎ) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

49. ఏ, ఓ, అర్ లను ఏమంటారు?
ఎ) పరుషాలు
బి) యణ్ణులు
సి) త్రికాలు
డి) గుణాలు
జవాబు:
డి) గుణాలు

50. యణాదేశ సంధికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) ప్రత్యేకం
బి) గణేశుడు
సి) పరోపకారం
డి) పరాపకారం
జవాబు:
ఎ) ప్రత్యేకం

51. అయ్యయ్యో ఎక్కడకు వెళ్ళావు? – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీసి చూపండి.
ఎ) ఆ + అయ్యో
బి) అయ్య + యో
సి) అయ్యో + అయ్యో
డి) అయ్య + అయ్యో
జవాబు:
సి) అయ్యో + అయ్యో

52. పట్టపగలు దొంగతనం జరిగింది – గీత గీసిన పదం ఏ సంధియో గుర్తించండి?
ఎ) అత్వ సంధి
బి) ద్విరుక్తటకార సంధి
సి) టుగాగమ సంధి
డి) ఆమ్రేడిత సంధి
జవాబు:
డి) ఆమ్రేడిత సంధి

53. అష్టావదానం నిన్న జరిగింది – గీత గీసిన పదం విడదీయండి.
ఎ) అష్టా + వధానం
బి) అష్టావ + ధానం
సి) అష్ఠ + అవధానం
డి) అష్ట + వధానం
జవాబు:
సి) అష్ఠ + అవధానం

54. ‘ఓరోరి‘ ఎక్కడ నుండి వచ్చావు? – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి?
ఎ) ఆమ్రేడిత సంధి
బి) అత్వసంధి
సి) ఇత్వసంధి
డి) రుగాగమసంధి
జవాబు:
ఎ) ఆమ్రేడిత సంధి

55. పని విషయంలో ఏకాగ్రత్త అవసరం – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి
ఎ) ఏకే + అగ్రత
బి) ఏక + అగ్రత
సి) ఏవ + అగ్రత
డి) ఐక + అగ్రత
జవాబు:
బి) ఏక + అగ్రత

56. క్రింది వానిలో బహుళ సంధిని గుర్తించండి.
ఎ) ఉత్వసంధి
బి) త్రికసంధి
సి) అత్వసంధి
డి) ఇత్వసంధి
జవాబు:
సి) అత్వసంధి

సమాసాలు :

57. సంఖ్యా శబ్దం పూర్వంగా కలిగిన సమాసం గుర్తించండి
ఎ) అవ్యయీభావం
బి) బహువ్రీహి
సి) ద్వంద్వము
డి) ద్విగు
జవాబు:
డి) ద్విగు

58. శాస్త్రజ్ఞుడు – ఇది ఏ సమాసం?
ఎ) చతుర్థి తత్పురుష
బి) సప్తమీ తత్పురుష
సి) ద్వితీయా తత్పురుష
డి) బహువ్రీహి
జవాబు:
సి) ద్వితీయా తత్పురుష

59. నల్లకాకి – దీనికి విగ్రహ వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) నల్లదైన కాకి
బి) నల్లయందు కాకి
సి) నల్లతో కాకి
డి) నల్లను కాకి
జవాబు:
ఎ) నల్లదైన కాకి

60. సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయ సమాసమునకు ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) తెలుగుభాష
బి) నలుమూలలు
సి) కొత్తపదం
డి) చతుర్ముఖుడు
జవాబు:
ఎ) తెలుగుభాష

61. బతుకమ్మ పాటలు – దీనికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) బతుకమ్మ యందు పాటలు
బి) బతుకమ్మ కొరకు పాటలు
సి) బతుకమ్మ యొక్క పాటలు
డి) బతుకమ్మతో పాటలు
జవాబు:
సి) బతుకమ్మ యొక్క పాటలు

62. ద్వంద్వ సమాసమునకు ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) మంచిపనులు
బి) నలుమూలలు
సి) గందరగోళము
డి) అందచందాలు
జవాబు:
డి) అందచందాలు

63. దేశము నందలి భాషలు మధురం – గీత గీసిన వాక్యానికి సమాసపదం గుర్తించండి.
ఎ) దేశభాషలు
బి) భాషాదేశాలు
సి) భాషదేశాలు
డి) ప్రతి భాషదేశము
జవాబు:
ఎ) దేశభాషలు

64. పదసంపదను సాధించాలి – విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) పదాలయందు సంపద
బి) పదముల యొక్క సంపద
సి) పదాలచేత సంపద
డి) పదాల కొరకు సంపద
జవాబు:
బి) పదముల యొక్క సంపద

వాక్యప్రయోగాలు :

65. ఒక గొప్ప ధ్వని పుట్టింది – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) ఒక గొప్ప ధ్వని పుట్టాలి
బి) ఒక గొప్ప తక్కువగా పుట్టాలి
సి) ఒక గొప్ప ధ్వని పుట్టలేదు
డి) ఒక గొప్ప ధ్వని పుట్టలేకపోవచ్చు
జవాబు:
సి) ఒక గొప్ప ధ్వని పుట్టలేదు

66. పద్యం రాగంతో పాడాలి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది.?
ఎ) పద్యం రాగంతో పాడకపోవచ్చు
బి) పద్యం రాగంతో పాడితీరాలి
సి) పద్యం రాగంతో పాడకూడదు
డి) పద్యం రాగంతో చదివి తీరాలి
జవాబు:
సి) పద్యం రాగంతో పాడకూడదు

67. ‘సకాలంలో పని చేయాలి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) సకాలంలో పనిచేయకూడదు
బి) సకాలంలో పనిచేసి తీరాలి
సి) సకాలంలో పని చేయకపోవచ్చు
డి) సకాలంలో పని తక్కువ చేయాలి
జవాబు:
ఎ) సకాలంలో పనిచేయకూడదు

68. వర్షాలు పడినాయి. బావుల్లో నీరు లేదు – దీనికి సంయుక్త వాక్యం ఏది?
ఎ) బావుల్లో నీరు లేకపోవడానికి వర్షాలే కారణం
బి) వర్షాలు కురవడం వల్ల బావుల్లో నీరులేదు
సి) వర్షాలు కురవడం వల్ల బావుల్లో నీరు అందలేదు
డి) వర్షాలు పడినాయి గాని బావుల్లో నీరు లేదు
జవాబు:
డి) వర్షాలు పడినాయి గాని బావుల్లో నీరు లేదు

69. బస్సు వచ్చింది. ప్రయాణికులు దిగలేదు – దీనికి సంయుక్త వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) బస్సు దిగాలి ప్రయాణీకులందరు
బి) బస్సు వచ్చిందేగాని ప్రయాణీకులు దిగలేరు
సి) బస్సు వచ్చింది గాని ప్రయాణీకులు దిగలేదు
డి) బస్సు వచ్చినందు వల్ల ప్రయాణికులు దిగలేరు
జవాబు:
సి) బస్సు వచ్చింది గాని ప్రయాణీకులు దిగలేదు

70. హనుమంతుడు సముద్రం దాటగలడు – ఇది ఏరకమైన వాక్యం?
ఎ) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
బి) అభ్యర్థక వాక్యం
సి) హేతుర్థక వాక్యం
డి) ధాత్వర్థక వాక్యం,
జవాబు:
బి) అభ్యర్థక వాక్యం

71. హనుమంతు తప్పక వస్తాడు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
బి) నిశ్చయార్థక వాక్యం
సి) ప్రార్ధనార్థక వాక్యం
డి) హేత్వర్థక వాక్యం
జవాబు:
బి) నిశ్చయార్థక వాక్యం

72. బాగా చదవడం వల్ల మార్కులు వచ్చాయి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) తుమున్నర్థక వాక్యం
బి) ఆశ్చర్యార్థక వాక్యం
సి) హేత్వర్థక వాక్యం
డి) అప్యర్థక వాక్యం
జవాబు:
సి) హేత్వర్థక వాక్యం

73. మీరు దొంగతనం చేయవద్దు – ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) అభ్యర్థక వాక్యం
బి) కర్తరి వాక్యం
సి) కర్మణి వాక్యం
డి) నిషేథాథక వాక్యం
జవాబు:
డి) నిషేథాథక వాక్యం

74. దేవా ! నన్ను దీవించు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) తుమున్నర్థక వాక్యం
బి) ప్రార్థనార్థక వాక్యం
సి) అప్యర్థక వాక్యం
డి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
జవాబు:
బి) ప్రార్థనార్థక వాక్యం

75. నీరు పల్లంగా ప్రవహించును – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) అప్యర్థక వాక్యం
బి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
సి) హేత్వర్థక వాక్యం
డి) గుణ్మాతక వాక్యం
జవాబు:
బి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం

76. మానవుడు కళలు నేర్చి కీర్తి పొందాలి – గీత గీసిన పదం ఏ క్రియా పదం?
ఎ) క్త్వార్థకం
బి) తద్ధర్మార్థకం
సి) అప్యర్థతకం
డి) చేదర్థకం
జవాబు:
ఎ) క్త్వార్థకం

77. అల్లరి చేస్తే దెబ్బలు తప్పవు – గీత గీసిన పదం ఏ క్రియా పదం?
ఎ) భావార్థకం
బి) తద్ధర్మార్థకం
సి) చేదర్థకం
డి) అభ్యర్థకం
జవాబు:
సి) చేదర్థకం

78. లత పని చేస్తూ వెళ్తుంది – గీత గీసిన పదం ఏ క్రియా పదం?
ఎ) శత్రర్థకం
బి) భావార్థకం
సి) హేత్వర్తకం
డి) క్వార్థకం
జవాబు:
ఎ) శత్రర్థకం

79. నీవు ఇంటి వెళ్ళవచ్చు. ఇది ఏ అర్థక వాక్యం?
ఎ) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
బి) ప్రార్థనార్థక వాక్యం
సి) విధ్యర్థకం
డి) అనుమత్యర్థక వాక్యం
జవాబు:
డి) అనుమత్యర్థక వాక్యం

80. ‘ఎవరా పైడిబొమ్మ’ – ఇది ఏ అర్థక వాక్యం?
ఎ) ప్రశ్నార్థక వాక్యం
బి) అనుమత్యక వాక్యం
సి) సందేహార్థక వాక్యం
డి) విధ్యర్థక వాక్యం
జవాబు:
ఎ) ప్రశ్నార్థక వాక్యం

విభక్తి ప్రత్యయాలు – భాషాభాగాలు – పురుషలు :

81. ‘ఆమె పాట పాడింది’ – గీత గీసిన పదం ఏ భాషాభాగం?
ఎ) నామవాచకం
బి) విశేషణం
సి) అవ్యయము
డి) సర్వనామము
జవాబు:
డి) సర్వనామము

82. వాక్యాలు తీసుకొని ఆడుకోండి – గీత గీసిన పదం ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) ద్వితీయా
బి) ప్రథమా
సి) తృతీయా
డి) షష్టీ
జవాబు:
బి) ప్రథమా

83. వసతి కొరకు ప్రయత్నించాను – ఇది ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) షష్టీ
బి) తృతీయా
సి) పంచమీ
డి) చతుర్డీ
జవాబు:
డి) చతుర్డీ

84. పాసం వలన భయం పొందారు – ఇది ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) షష్ఠీవిభక్తి
బి) చతుర్థి విభక్తి
సి) తృతీయావిభక్తి
డి) పంచమీవిభక్తి
జవాబు:
డి) పంచమీవిభక్తి

85. ఆమె అడవికి వెళ్ళింది – ఇది ఏ భాషాభాగం?
ఎ) నామవాచకం
బి) సర్వనామం
సి) క్రియ
డి) అవ్యయం
జవాబు:
బి) సర్వనామం

86. సైనికులు యుద్ధం చేశారు – గీత గీసిన పదం ఏ భాషాభాగం?
ఎ) అవ్యయం
బి) నామవాచకం
సి) సర్వనామం
డి) క్రియ
జవాబు:
బి) నామవాచకం

87. ఎదుటివానికి తెలియజేయు – ఏ పురుష?
ఎ) ప్రథమపురుష
బి) మధ్యమపురుష
సి) అధమపురుష
డి) ఉత్తమపురుష
జవాబు:
బి) మధ్యమపురుష

88. నీవు అక్కడ ఉన్నావు – ఇది ఏ పురుషను చెందినది?
ఎ) క్త్వార్ధపురుష
బి) మధ్యమపురుష
సి) ఉత్తమపురుష
డి) ప్రథమపురుష
జవాబు:
బి) మధ్యమపురుష

సొంతవాక్యాలు :

89. భగీరథ ప్రయత్నం : మా ఊరికి కుళాయిలు పెట్టించాలని, భగీరథ ప్రయత్నం చేశాను.
90. తలలో నాలుక : నా మిత్రుడు గురువులందరికీ తలలో నాలుకలా ఉంటాడు.
91. కళ్ళు కాయలు కాయటం : మా అమ్మను చూడాలని కళ్ళు కాయలు కాసేలా ఎదురు చూశాను.
92. వీనులవిందు : నా స్నేహితురాలు శైలజ, వీనుల విందుగా పాడుతుంది.
93. గుండె కరిగింది : అన్నార్తులను చూడగానే థెరిస్సాకు గుండె కరిగింది.
94. తలపండిన : నరేంద్రమోదీ దేశంలో తలపండిన నాయకుడు.
95. కంటికి కాపలా : సైనికుల కంటికి కాపలా కాసినట్లు సరిహద్దులు రక్షిస్తున్నారు.
96. కాలికి బుద్ది చెప్పు : పోలీసులను చూడగానే దొంగ కాలికి బుద్ధి చెప్పడం చూశాను.
97. బయటపడు : రైలు ప్రమాదం నుండి రాము సురక్షితంగా బయటపడ్డాడు.
98. ఏరుకోను : రైతు బజారులో కూరలను ఏరుకొనడం చేయరు.

These AP 7th Class Telugu Important Questions 4th Lesson మేలిమి ముత్యాలు will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 7th Class Telugu 4th Lesson Important Questions and Answers మేలిమి ముత్యాలు

7th Class Telugu 4th Lesson మేలిమి ముత్యాలు Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

ఈ కింది పరిచిత పద్యాలను చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. కలిమిగల లోభికన్నను
విలసితముగ బేద మేలు వితరణి యైనన్
చలిచెలమ మేలు కాదా
కులనిధి యంభోధికన్న గువ్వలచెన్నా !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఎవరి కన్న పేద మేలు ?
జవాబు:
సంపదకల లోభి కన్న పేద మేలు.

ఆ) లోభికన్న పేద ఎప్పుడు మేలు?
జవాబు:
పేద వితరణి (దాత) అయితే, లోభివాని కన్న మేలు.

ఇ) చలిచెలమ దేనికన్న మేలు?
జవాబు:
చలిచెలమ అంభోధి (సముద్రము) కన్న మేలు.

ఈ) చలిచెలమ అంభోధి కన్న ఎందుకు మేలని చెప్పగలవు.
జవాబు:
చలిచెలమలో నీళ్ళు కొంచెమే ఉన్నా అవి త్రాగడానికి పనికి వస్తాయి. సముద్రంలో నీళ్ళు ఎక్కువగా ఉన్నా ఉప్పుగా ఉండి అవి త్రాగడానికి పనికిరావు. అందువల్ల చలిచెలమ, అంభోధికన్న మేలు.

2. పుస్తకముల నీవు పూవువలెను జూడు
చింపఁబోకు మురికి చేయఁబోకు
పరుల పుస్తకముల నెరవు తెచ్చితి వేని
తిరిగి యిమ్ము వేగ, తెలుఁగు బిడ్డ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) పుస్తకములను ఎలా చూడాలి?
జవాబు:
పుస్తకములను పువ్వుల్లా చూడాలి.

ఆ) పుస్తకాల విషయంలో ఎలాంటి శ్రద్ధ తీసుకోవాలి?
జవాబు:
పుస్తకాలను చింపరాదు. మురికి చేయరాదు.

ఇ) ఇతరుల పుస్తకముల విషయంలో ఎలా ఉండాలి?
జవాబు:
ఇతరుల పుస్తకాలు ఎరవు తెస్తే వేగంగా వారికి తిరిగి ఇయ్యాలి.

ఈ) ఎరవు తేవడం అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
అవసరం కోస ఇతరులను అడిగి తెచ్చుకోవడం.

3. పుత్తడిగలవాని పుండుబాడైనను
వసుధలోన చాల వారకెక్కు
పేదవాని యింట పెండైన యెరుగరు
విశ్వదాభిరామ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ‘ధనవంతుడు చిన్న కురుపుతో బాధపడితే’ అనే అర్థం వచ్చే పంక్తి ఏది?
జవాబు:
‘పుత్తడి గలవాని పుండు బాధైనను’ అనే పంక్తి పై భావాన్ని ఇస్తుంది.

ఆ) ఏ విషయం పెద్దగా ప్రచారమవుతుంది?
జవాబు:
పుత్తడిగల వాని పుండు బాధ పెడితే, ఆ వార్త బాగా ప్రచారము అవుతుంది.

ఇ) ‘వార్తకెక్కు’ అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
వార్తలలోకి వస్తుంది. అంటే అంతా ఆ విషయం గూర్చి చెప్పుకుంటారు.

ఈ) ఏ విషయాన్ని జనం పట్టించుకోరు?
జవాబు:
బీదవాడి ఇంట్లో పెళ్ళి జరిగినా ఎవరికీ తెలియదు.

4. పత్రికొకటియున్న పదివేల సైన్యము
పత్రికొక్కటున్న మిత్రకోటి
ప్రజకు రక్షలేదు పత్రికలేకున్న
వాస్తవమ్ము నార్లవారి మాట
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఏది పదివేల సైన్యంతో సమానము?
జవాబు:
పత్రిక ఒక్కటి ఉంటే అది పదివేల సైన్యం వంటిది.

ఆ) ‘పత్రిక కోటి స్నేహితులతో సమం’ అనే భావం వచ్చే పంక్తి ఏది?
జవాబు:
పత్రికొక్కటున్న మిత్రకోటి” – అనే పంక్తి పై భావాన్ని ఇస్తుంది.

ఇ) ఏమి లేకపోతే ప్రజలకు రక్షణ లేదు?
జవాబు:
పత్రిక లేకపోతే ప్రజలకు రక్షణ లేదు.

ఈ) ‘నార్లవారి మాట’ శతక రచయిత ఎవరు?
జవాబు:
నార్లవారి మాట శతక రచయిత, “శ్రీ నార్ల వెంకటేశ్వరరావుగారు.”

5. “సత్యసూక్తి ఘటించు ధీజడిమ మాన్చు
గౌరవమొసంగు. జనులకు గలుషమడంచు
గీర్తిఁ బ్రకటించు చిత్తవిస్ఫూర్తిఁ జేయు
సాధుసంగంబు సకలార్థ సాధకంబు.
ప్రశ్నలు – జవాబుల
అ) సకలార్థ సాధకము ఏది?
జవాబు:
సాధుసంగము (సజ్జన సహవాసులు) సకలార్థ సాధకము.

ఆ) సాధుసంగము దేనిని ఘటిస్తుంది?
జవాబు:
సాధుసంగము సత్యసూక్తిని ఘటిస్తుంది.

ఇ) సాధుసంగము దేనిని పోగొడుతుంది?
జవాబు:
సాధుసంగము ధీజడిమను అనగా బుద్ధిమాంద్యాన్ని పోగొడుతుంది.

ఈ) ‘కీర్తిని వ్యాపింపజేస్తుంది. మనస్సును బాగుచేస్తుంది’ అనే అర్థం వచ్చే పంక్తి ఏది?
జవాబు:
కీర్తి ప్రకటించు చిత్త విస్ఫూర్తి ‘జేయు’ అనే పద్య పంక్తి పై భావాన్ని ఇస్తుంది.

ఈ క్రింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. అక్షరంబు వలయు కుక్షి జీవనులకు
నక్షరంబు జిహ్వ కిక్షు రసము
అక్షరంబు తన్ను రక్షించు గావున
నక్షరంబు లోక రక్షితంబు
ప్రశ్నలు
అ) మానవులకు ఏం కావాలి?
జవాబు:
మానవులకు అక్షరం (విద్య) కావాలి.

ఆ) అక్షరం జిహ్వకు ఎటువంటిది?
జవాబు:
అక్షరం జిహ్వకు చెరకురసం వంటిది.

ఇ) అక్షరము దేనిని రక్షిస్తుంది?
జవాబు:
అక్షరము తనను (చదువుకున్నవానిని) రక్షిస్తుంది.

ఈ) ఈ పద్యానికి శీర్షికను సూచించండి.
జవాబు:
ఈ పద్యానికి శీర్షిక ‘అక్షర మహిమ.

2. పరగ రాతి గుండు పగులఁ గొట్టఁగవచ్చు
కొండలన్ని పిండి కొట్టవచ్చు
కఠినచిత్తు మనసు కరిగింపఁగా రాదు
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ!
ప్రశ్నలు :
అ) వేటిని పగుల గొట్టవచ్చును?
జవాబు:
రాతి గుండులను పగుల గొట్టవచ్చును.

ఆ) వేటిని పిండి కొట్టవచ్చును?
జవాబు:
కొండలను పిండి కొట్టవచ్చును.

ఇ) ఎవరి మనస్సుని కరిగించలేము?
జవాబు:
కఠిన చిత్తుని మనస్సుని కరిగించటము కష్టము.

ఈ) పై పద్యము ఏ శతకములోనిది?
జవాబు:
పై పద్యము వేమన శతకము లోనిది.

3. ఇద్దఱు గూడుక యొక చో
నొద్దిక మాటాడుచుండ నొదిగి యొదిగి యా
యొద్దకు జనగూడదు తన
పెద్దతనం బెల్ల సణఁగ బెట్టు గుమారీ !
ప్రశ్నలు :
అ) ఇద్దరు మాట్లాడుకొనునప్పుడు ఏం చేయరాదు?
జవాబు:
వారి మధ్యకు వెళ్ళి మాట్లాడకూడదు.

ఆ) ఎటువంటి స్థలమునకు వెళ్ళకూడదు?
జవాబు:
ఇద్దరు మాట్లాడుకొను స్థలమునకు వెళ్ళకూడదు.

ఇ) అటువంటి చోటికి వెడితే ఏం జరుగుతుంది?
జవాబు:
తన గొప్పతనం, పెద్దతనం పోతుంది.

ఈ) పై పద్యంలోని నీతి ఏమిటి?
జవాబు:
రహస్యాలు వినకూడదు.

4. అక్కరకు రాని చుట్టము
మ్రొక్కిన వరమీని వేల్పు, మోహరమునఁ దా
నెక్కిన బాఱని గుఱ్ఱము
గ్రక్కున విడువంగ వలయుఁ గదరా సుమతీ!
ప్రశ్నలు:
అ) ఎటువంటి చుట్టమును విడిచిపెట్టాలి?
జవాబు:
సమయమునకు సహాయము చేయని చుట్టమును విడిచిపెట్టేయాలి.

ఆ) ఎటువంటి దైవమును విడిచిపెట్టాలి?
జవాబు:
నమస్కరించిననూ వరమీయని దేవుణ్ణి విడిచి పెట్టవలెను.

ఇ) యుద్ధములో ఎవరిని విడిచిపెట్టాలి?
జవాబు:
యుద్ధములో తానెక్కగా పరిగెత్తని గుఱ్ఱమును వెంటనే విడిచిపెట్టాలి.

ఈ) పై పద్యములోని నీతి ఏమిటి?
జవాబు:
అవసరానికి ఉపయోగపడని వాటిని వెంటనే విడిచి పెట్టాలి.

5. ఈ కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
మేడిపండు చూడ మేలిమై యుండును
పొట్టవిప్పి చూడ పురుగులుండు
పిటికి వాని మదిని బింకమీలాగురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ !
ప్రశ్నలు :
1. మేడి పండు పైకి ఎలా ఉంటుంది?
జవాబు:
మేలిమిగా.

2. పైకి ధైర్యంగా లోపల భయంగా ఉండడాన్ని సూచించే పద్యపాదం ఏది?
జవాబు:
పిటికి వాని మదిని బింకమీలాగురా.

3. మేడి పండును ఎవరితో పోల్చారు?
జవాబు:
పిటికివానితో

4. ఈ పద్యానికి మకుటం ఏది?
జవాబు:
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

6. ఈ కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
సిరి తా వచ్చిన వచ్చును
సలలితముగ నారికేళ సలిలము భంగిన్
సిరితా పోయిన పోవును
కరిమ్రింగిన వెలగపండు కరణిని సుమతీ !
ప్రశ్నలు :
1. ‘సిరి’ ఎట్లా వస్తుంది?
జవాబు:
టెంకాయలోనికి నీరెలా తెలియకుండా చేరుతుందో అలాగే సంపద ‘తెలియకుండానే వస్తుంది.

2. ‘సిరి’ ఎలా పోతుంది?
జవాబు:
ఏనుగు తిన్న వెలగపండు గుజ్జువలె సంపద పోతుంది.

3. ఈ పద్యాన్ని చదివి నీవు ఏమి గ్రహించావు?
జవాబు:
సంపదలు నిత్యములు కావు.

4. ఈ పద్యము ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
సుమతీ శతక కర్త ఎవరు?

7. క్రింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు – జవాబులు రాయండి.
పూజకన్న నెంచ బుద్ది నిదానంబు
మాటకన్న నెంచ మనసు దృఢము
కులము కన్న నెంచ గుణము ప్రధానంబు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ !
ప్రశ్నలు:
1. పూజకంటే ఏది ముఖ్యం?
జవాబు:
బుద్ధి

2. మాటకంటే ఏది దృఢంగా ఉండాలి?
జవాబు:
మనసు

3. పై పద్యం ఏ శతకంలోనిది?
జవాబు:
వేమన

4. పై పద్యం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
కులం కన్నా ఏది ప్రధానం?

8. ఈ క్రింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
కన్నతల్లి దండ్రి కలహించి విడిపోవ
ప్రేమ లేక పెరుగు పిల్లలిపుడు
నేరగాండ్రలోన జేరు చుండిరి సుమా !
పగ, మనస్సులో న రగులు చుండ.
ప్రశ్నలు:
1. తల్లిదండ్రుల ప్రేమ దూరమైన పిల్లలు ఎలా – మారుతున్నారు?
జవాబు:
నేరచరితులుగా

2. ఎవరు కలహించి విడిపోతున్నారు?
జవాబు:
తల్లి,తండ్రి

3. నేరగాళ్ళగా మారిన పిల్లల మనసులో ఏమి రగులు తుంటుంది?
జవాబు:
పగ

4. తల్లిదండ్రులు ఎలా ఉంటే మీకిష్టం?
జవాబు:
ప్రేమతో

9. ఈ క్రింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, ఇవ్వబడిన ఆ ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
కష్టపెట్టబోకు కన్న తల్లి మనసు
నష్టపెట్టబోకు నాన్న పనులు.
తల్లిదండ్రులన్న దైవ సన్నిభులురా
లలితసుగుణజాల తెలుగుబాల.
ప్రశ్నలు:
1. ఎవరి మనసు కష్టపెట్టరాదు?
జవాబు:
కన్నతల్లి మనసు

2. దైవ సన్నిభులు ఎవరు?
జవాబు:
తల్లిదండ్రులు

3. ఎవరి పనులు నష్టపెట్టరాదు?
జవాబు:
నాన్న పనులు

4. పై పద్యం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారుచేయండి.
జవాబు:
ఈ పద్యములో గల మకుటం ఏది?

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

అ) క్రింది ప్రశ్నలకు ఐదేసి వాక్యాలలో సమాధానాలు రాయండి.

అ). ధనవంతులు, పేదవారి ఇళ్లలో ఏమి జరిగినా ఎవరిని గురించి తొందరగా బయటవాళ్లకు తెలుస్తుంది?
జవాబు:
ధనవంతుడు చిన్న కురుపుతో బాధపడినా కూడా పెద్దగా ప్రచారమవుతుంది.. పేదవాడి ఇంట్లో పెళ్ళి జరిగినా కూడా ఎవరికీ తెలియదు. కావున ధనవంతుడి ఇంట్లో విషయమే తొందరగా బయటవాళ్లకు తెలుస్తుంది.

ఆ) బుద్ధిమంతుడు ఏమి తెలుసుకొని వ్యవహరించాలి?
జవాబు:
చెడ్డవారితో స్నేహం ఉదయంపూట నీడలాగ మొదట ఎక్కువగా ఉండి క్రమక్రమంగా తగ్గిపోతుంది. మంచివారితో స్నేహం మిట్టమధ్యాహ్నపు నీడలాగా మొదట చిన్నదిగా ఉండి క్రమక్రమంగా పెరుగుతూ వస్తుంది. బుద్ధిమంతుడు ఈ రెండింటిలో ఏది మంచిదో తెలుసుకొని వ్యవహరించాలి.

ఇ) మంచితనానికి ఉండే గొప్పతనం ఏమిటి?
జవాబు:
మంచివాళ్లతో సహవాసం మందకొడితనాన్ని పోగొడుతుంది. సత్యాన్ని మాట్లాడేలా చేస్తుంది. మంచి గౌరవాన్ని ఇస్తుంది. , పాపాలను పోగొడుతుంది. మనస్సును శుభ్రపరుస్తుంది. కీర్తిని వ్యాపింపచేస్తుంది. లోకంలో మంచితనం చేయలేని మంచి పని అంటూ ఏదీలేదు.

ఈ) ఇతరుల పుస్తకాలను అడిగి తెచ్చుకుంటే వెంటనే తిరిగి ఇవ్వాలని తెలుసుకున్నారు కదా ! ఇలా ఎందుకు చెయ్యాలి?
జవాబు:
పుస్తకములు ఇతరులకు ఇస్తే అవి తిరిగి రావనీ, వచ్చినా అవి చిరిగిపోయాక మాత్రమే వస్తాయని లోకంలో ఒక మాట ఉంది. అది మంచిది కాదు. పుస్తకాలను అన్నిటినీ మనము కొనలేము. అవసరమైనపుడు ప్రక్కవారిని అడిగి తెచ్చుకొని, దాన్ని త్వరగా ఉపయోగించుకొని తిరిగి ఇచ్చివేయాలి. అప్పుడు అవి మరి కొందరికి ఉపయోగిస్తాయి. తప్పక తిరిగి ఇచ్చివేస్తాడనే నమ్మకం కలిగిస్తే, ఎవరైనా అతడికి పుస్తకాలు ఎరవు ఇస్తారు.

ఉ) మంచి వాళ్లతో స్నేహం చేయడానికి మీరు ఏమి చేస్తారు?
జవాబు:
మంచివారితో ముందు మంచి మాటల ద్వారా పరిచయం పెంచుకుంటాను. మంచివారికి కావలసిన వస్తువులను అందిచ్చి, వారితో స్నేహం పెంచుకుంటాను. మంచివారు మాట్లాడిన మాటలకు అనుగుణంగా మాట్లాడుతాను. మంచివారికి అవసరమైతే ధనం సాయం చేస్తాను. నా పుస్తకాలు, నోట్సు, గైడులు మంచి వారికి కావలసివస్తే ఇస్తాను. ఈ విధంగా మంచివారితో స్నేహాన్ని పెంచుకుంటాను.

7th Class Telugu 4th Lesson మేలిమి ముత్యాలు 1 Mark Bits

1. రైతులు రేయింబగళ్ళు కష్టపడతారు. (విగ్రహవాక్యాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) రేయీ, పగలు
బి) పగలు, రాత్రి
సి) రాత్రి, పగలు
డి) రేయి మొత్తం
జవాబు:
ఎ) రేయీ, పగలు

2. రవి పాఠశాలకు వెళ్ళుతున్నాడు. (ఏ భాషాభాగమో గుర్తించండి)
ఎ) నామవాచకం
బి) సర్వనామం
సి) క్రియ
డి) విశేషణం
జవాబు:
సి) క్రియ

3. సూర్యచంద్రులు తమ కర్తవ్యాన్ని చక్కగా నిర్వహిస్తారు. (సమాసమును గుర్తించండి)
ఎ) ద్విగుసమాసం
బి) ద్వంద్వసమాసం
సి) షష్టీతత్పురుషసమాసం
డి) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయసమాసం
జవాబు:
బి) ద్వంద్వసమాసం

4. విష్ణువు “దశావతారములు ఎత్తెను.” – గీత గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) పది సంఖ్య గల అవతారాలు
బి) నూరు సంఖ్య గల
సి) వేయి సంఖ్య గల అవతారాలుఅవతారాలు
డి) పద్దెనిమిది సంఖ్య గల పర్వములు
జవాబు:
ఎ) పది సంఖ్య గల అవతారాలు

5. కలిమి గల లోభి కన్నను విలసినతముగఁ బేదమేలు. (అర్థాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) పిసినారి
బి) ధనవంతుడు
సి) మూర్ఖుడు
డి) హీనుడు
జవాబు:
సి) మూర్ఖుడు

6. “ద్వంద్వ సమాసము”నకు చెందిన పదమును గుర్తించండి.
ఎ) రెండు, జంటలు
బి) దేశభాషలు
సి) సూర్యచంద్రులు
డి) భరతమాత
జవాబు:
సి) సూర్యచంద్రులు

7. చెడ్డవాళ్ళతో స్నేహం చేయరాదు – విభక్తిని గుర్తించండి.
ఎ) తృతీయా
బి) సప్తమీ
సి) ద్వితీయా
డి) చతుర్డీ
జవాబు:
ఎ) తృతీయా

8. భూమి మీద ఎవరూ శాశ్వతంగా ఉండరు. (సమానార్థక పదాలను గుర్తించండి)
ఎ) సంద్రం, అవని
బి) ధరణి, ధరిత్రి
సి) అవని, సముద్రం
డి) పుడమి, పయోధి
జవాబు:
బి) ధరణి, ధరిత్రి

9. నవరసాలు (సమాస నామాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) ద్వంద్వ సమాసం
బి) బహు బ్రీహి సమాసం
సి) అవ్యయీభావ సమాసం
డి) ద్విగు సమాసం
జవాబు:
డి) ద్విగు సమాసం

10. “సీతయును, రాముడును”, ఈ పదాలను సమాన పదంగా కూర్చండి.
ఎ) సీతారాములు
బి) సీతారాముడు
సి) రామసీత
డి) సీతరామ
జవాబు:
బి) సీతారాముడు

11. భూమి మీద ఎవరూ శాశ్వతంగా ఉండరు. (సమానారక పదాలను గుర్తించండి)
ఎ) ధరణి, పుడమి
బి) నింగి, గగనం
సి) కడలి, సాగరం
డి) సంపద, కలిమి
జవాబు:
ఎ) ధరణి, పుడమి

12. వారానికి ఏడు రోజులు. (సమాసనామాన్ని గుర్తించండి.)
ఎ) ద్వంద్వం
బి) సప్తమీ తత్పురుష
సి) ద్విగు
డి) బహుపద ద్వంద్వం
జవాబు:
సి) ద్విగు

13. “అన్నదమ్ములు కలసి మెలసి జీవిస్తున్నారు.” – గీత గీసిన పదం సమాసం పేరు గుర్తించండి.
ఎ) ద్విగు సమాసం
బి) ద్వంద్వ సమాసం
సి) బహుప్రీహి సమాసం
డి) అవ్యయీభావ సమాసం
జవాబు:
బి) ద్వంద్వ సమాసం

14. అసత్యం అనర్థాలకు దారి తీస్తుంది. (వ్యతిరేక పదాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) అబద్దం
బి) సత్యం
సి) న్యాయం
డి) దయ
జవాబు:
బి) సత్యం

15. దుర్జనులకు దూరంగా ఉండాలి. (వ్యతిరేక పదాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) సజ్జనులు
బి) దురంతులు
సి) బలవంతులు
డి) బలహీనులు
జవాబు:
ఎ) సజ్జనులు

16. “సంపదతో గర్వపడకూడదు. కలిమి గర్వాన్ని పెంచుతుంది”.
పై వాక్యాలలో సమానార్థక పదాలను గుర్తించండి.
ఎ) సంపద, కలిమి
బి) సంపద, గర్వం
సి) కలిమి, గర్వం
డి) పడకూడదు, పెంచుతుంది
జవాబు:
ఎ) సంపద, కలిమి

III. భాషాంశాలు

పదాలు – అర్థాలు :
సూచన : ఈ కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదాలకు అర్థం గుర్తించండి.

17. ‘విలసితముగ పేదమేలు వితరణి యైనన్’
ఎ) దానశీలి
బి) దానము
సి) ధర్మము
డి) లోభి
జవాబు:
ఎ) దానశీలి

18. ‘పుత్తడి గలవాని పుండు బాధైనను’
ఎ) ఇత్తడి
బి) వెండి
సి) బంగారము
డి) ధనము
జవాబు:
సి) బంగారము

19. ‘ఆజి బాహాపటు శక్తి’
ఎ) విద్య
బి) యుద్ధము
సి) పరిశ్రమ
డి) సముద్రం
జవాబు:
బి) యుద్ధము

20. ‘వాస్తవమ్ము నార్లవారి మాట’
ఎ) అబద్ధము
బి) ధర్మము
సి) నిజము
డి) అధర్మము
జవాబు:
సి) నిజము

21. ‘తేనె జుంటీగ లియ్యవా తెరువరులకు‘
ఎ) ధర్మపరులు
బి) బాటసారులు
సి) దొంగలు
డి) తేనెటీగలు
జవాబు:
బి) బాటసారులు

22. కలిమితో గర్వం పొందరాదు.
ఎ) గర్వం
బి) సంపద
సి) వినయం
డి) వినోదం
జవాబు:
బి) సంపద

23. స్మృతులు మనకు ఆదర్శాలు
ఎ) కథలు
బి) కావ్యాలు
సి) ధర్మశాస్త్రాలు
డి) ప్రబంధాలు
జవాబు:
సి) ధర్మశాస్త్రాలు

24. లవణం కూరల్లో వాడుతారు.
ఎ) కారం
బి) పులుపు
సి) ఉప్పు
డి) పసుపు
జవాబు:
సి) ఉప్పు

పర్యాయపదాలు :

25. బంగారం ఉన్నవాడు గొప్పవాడు కాడు – పుత్తడి కలవాడికి దొంగ భయం ఎక్కువ.
పై వాక్యాలలో సమానార్థక పదాలను గుర్తించండి.
ఎ) ఉన్నవాడు, గొప్పవాడు
బి) బంగారం, పుత్తడి
సి) కలవాడు, ఉన్నవాడు
డి) గొప్పవాడు, కలవాడు
జవాబు:
బి) బంగారం, పుత్తడి

26. కలిమికి వితరణ, సంపదలందు తాల్మి శోభిస్తుంది. పై వాక్యంలో సమానార్ధక పదాలు గుర్తించండి.
ఎ) వితరణ, సంపద
బి) తాల్మి; కలిమి
సి) కలిమి, సంపద
డి) సంపద, శోభిస్తుంది
జవాబు:
సి) కలిమి, సంపద

27. యశము నందనురక్తి ఉంటే కీర్తి తప్పక వస్తుంది – పై వాక్యంలోని పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.
ఎ) యశము, కీర్తి
బి) అనురక్తి, కీర్తి
సి) కీర్తి, రక్తి
డి) యశము, రక్తి
జవాబు:
ఎ) యశము, కీర్తి

28. ‘ధన మూలమ్ ఇదం జగత్’ – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.
ఎ) డబ్బు, కలిమి
బి) సంపద, ఐశ్వర్యం
సి) విత్తము, సొమ్ము
డి) ధనము, బంగారము
జవాబు:
సి) విత్తము, సొమ్ము

29. సముద్రం మీద ఓడలు ప్రయాణిస్తాయి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) అంభోధి, సాగరం
బి) సాగరం, నది
సి) ఏఱు, వాగు
డి) జలధి, వారధి
జవాబు:
ఎ) అంభోధి, సాగరం

30. భూమి మీద ఎవ్వరూ శాశ్వతం కాదు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) ఆకాశం , నేల
బి) ధరణి, వారధి
సి) ధరిత్రి, పృథివి
డి) ‘క్షోణి, పాణి
జవాబు:
సి) ధరిత్రి, పృథివి

31. ఆపదను పొందకూడదు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) ఆపద, సంపద
బి) దమనం, అదనం
సి) కష్టము, విపత్తు
డి) వెలుగు, అవని
జవాబు:
సి) కష్టము, విపత్తు

32. విత్తం సంపాదించాలి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) విగతం, విరించి
బి) విత్తం, వైనం
సి) కష్టము, ధనం
డి) ధనం, సంపద
జవాబు:
డి) ధనం, సంపద

33. అందరు తాల్మిని పొందాలి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) సహనం, శాంతి
బి) తామర, తపన
సి) సంబరం, సదలం
డి) ఓర్పు, సహనం
జవాబు:
డి) ఓర్పు, సహనం

34. పుత్తడి చాలా విలువైనది – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.
ఎ) హేమం, కాంత
బి) బంగారం, హేమం
సి) రజతం, సువర్ణం
డి) కాంస్యం, హేమం
జవాబు:
బి) బంగారం, హేమం

ప్రకృతి – వికృతులు :
సూచన : క్రింద గీత గీసిన పదాలకు ప్రకృతి, వికృతులను గుర్తించండి.

35. భృంగారం, తులం 35 వేలు ధర పలుకుతోంది.
ఎ) పసిడి
బి) బంగారం
సి) స్వర్ణము
డి) పుత్తడి
జవాబు:
బి) బంగారం

36. కేవలం పుస్తకము జ్ఞానం లోకజ్ఞానం కంటే తక్కువ
ఎ) పొస్తకం
బి) గ్రంథం
సి) పొత్తము
డి) పత్రిక
జవాబు:
సి) పొత్తము

37. విద్య గలవాడే, మనిషి
ఎ) విద్దె
బి) విద్య
సి) విత్తు
డి) అవిద్య
జవాబు:
ఎ) విద్దె

38. సిరి గలవాడే శ్రీమంతుడు
ఎ) శ్రీ
బి) రీ
సి) శ్రీ
డి) సిరీ
జవాబు:
సి) శ్రీ

39. సంపద వృద్ధి పొందాలి
ఎ) వృధ
బి) వడ్డి
సి) వొద్ది
డి) వైద్ది
జవాబు:
బి) వడ్డి

40. కీర్తి పొందాలి
ఎ) కీరితి
బి) కితారి
సి) కితరి
డి) నైతిరి
జవాబు:
ఎ) కీరితి

41. దమ్మం ఆశ్రయించాలి
ఎ) ధర్మం
బి) ధోమ్మం
సి) ధరమం
డి) దామ్మం
జవాబు:
ఎ) ధర్మం

42. పెద్దలపట్ల గారవం ప్రదర్శించాలి.
ఎ) గార్ధవం
బి) గైరవం
సి) గౌరవం
డి) గారెవం
జవాబు:
సి) గౌరవం

43. విద్యార్థులు సుఖం వదలాలి
ఎ) సుకం
బి) సైకం
సి) సొకం
డి) సౌకం
జవాబు:
ఎ) సుకం

వ్యతిరేక పదాలు :
సూచన : ఈ కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదానికి వ్యతిరేకపదాన్ని గుర్తించండి.

44. ‘కలిమి గల లోభి కన్నా పేద మేలు’
ఎ) కల్మి
బి) లేమి
సి) బీద
డి) ధనికుడు
జవాబు:
బి) లేమి

45. సజ్జనులతో స్నేహం చేయాలి.
ఎ) స్వజనులు
బి) దుర్జనులు
సి) పరిజనులు
డి) పరజనులు.
జవాబు:
బి) దుర్జనులు

46. ‘వాస్తవమ్ము నార్లవారి మాట’
ఎ) సత్యం
బి) నిజము
సి) అబద్ధము
డి) అవాస్తవమ్ము
జవాబు:
డి) అవాస్తవమ్ము

47. కీర్తి ప్రకటించు. చిత్త విస్ఫూర్తి చేయు.
ఎ) అకీర్తి
బి) చెడ్డకీర్తి
సి) అపకీర్తి
డి) నిష్మీర్తి
జవాబు:
సి) అపకీర్తి

48. పండితులు గౌరవింపబడతారు.
ఎ) దైత్యులు
బి) సురలు
సి) పామరులు
డి) సుజనులు
జవాబు:
సి) పామరులు

49. నీరు కలుషితం కావాలి. (బి)
ఎ) అనుకలుషితం
బి) నిర్మలం
సి) వ్యత్యయం
డి) ప్రత్యయం
జవాబు:
బి) నిర్మలం

50. నీరు అధికంగా ఉంది.
ఎ) అల్పం
బి) అనల్పం
సి) అనుధికం
డి) ప్రత్యధికం
జవాబు:
ఎ) అల్పం

51. తాడు చాలా కుఱచగా ఉంది.
ఎ) కంటి
బి) పొడుగు
సి) కణిత
డి) పత్రిక
జవాబు:
బి) పొడుగు

52. అందరికి మేలు కలగాలి.
ఎ) మంచి
బి) మమత
సి) కీడు
డి) సమత
జవాబు:
సి) కీడు

53. సత్యం పలకాలి.
ఎ) అసత్యం
బి) కుసత్యం
సి) సుసత్యం
డి) విసత్యం
జవాబు:
ఎ) అసత్యం

సంధులు:

54. భూప సభాంతరాళములో పుష్కల వాక్చతురత ఉండాలి – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) సభ + అంతరాళము
బి) సభా + అంతరాళము
సి) సభాంత + రాళము
డి) స + భాంతరాళము
జవాబు:
బి) సభా + అంతరాళము

55. జుంటీగలు తేనెను సేకరిస్తాయి. – గీత గల పదం ఏ సంధి?
ఎ) ద్విగు సమాసం
బి) బహుజొహి
సి) ద్వంద్వ సమాసం
డి) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
జవాబు:
సి) ద్వంద్వ సమాసం

56. విత మార్లన చేసి విఱ్ఱవీగుట మంచిది కాదు – గీత గీసిన పదం ఏ సంది?
ఎ) ఆమ్రేడిత సంధి
బి) అత్వసంధి
సి) రుగాగమ సంధి
డి) ద్విరుక్తటకారదేశ సంధి
జవాబు:
ఎ) ఆమ్రేడిత సంధి

57. ‘సజ్జనాళికి ప్రకృతి సిద్ధ గుణములు’ – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) సజ్జ + నాళి
బి) సత్ + జనాళి
సి) సజ్జన + ఆళి
డి) స + జనాళి
జవాబు:
సి) సజ్జన + ఆళి

58. నేర్చిన యేని – ఇది ఏ సంధి పదం?
ఎ) అత్వసంధి
బి) యడాగమ సంధి
సి) ఉత్వసంధి
డి) త్రికసంధి
జవాబు:
బి) యడాగమ సంధి

59. విద్యయందు నేర్పు కావాలి – దీనిని విడదీయండి.
ఎ) విద్య + అందు
బి) విద్యా + యందు
సి) విద్యే + యందు
డి) విది + అందు
జవాబు:
ఎ) విద్య + అందు

60. సవర్ణదీర్ఘసంధికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) నభైంతకం
బి) సభాంతరము
సి) నభైంతరం
డి) నభోంతరం
జవాబు:
బి) సభాంతరము

61. పుత్తడి గలవాడు – ఇది ఏ సంధి పదము?
ఎ) ఉత్వసంధి
బి) త్రికసంధి
సి) అత్వసంధి
డి) గసడదవాదేశసంధి
జవాబు:
డి) గసడదవాదేశసంధి

62. ఉత్వసంధికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) మీరెన్ని
బి) ఏమంటివి
సి) మరిన్ని
డి) ఒకటితున్న
జవాబు:
ఎ) మీరెన్ని

63. సకలార్థ సాధకులు – దీనిని విడదీయండి.
ఎ) సకలా + అర్థ సాధకులు
బి) సకల + యార్ధి సాధకులు
సి) సకలో + సాధకులు
డి) సకల + అర్థ సాధకులు
జవాబు:
డి) సకల + అర్థ సాధకులు

సమాసాలు:

64. విష్ణువు దశావతారములు ఎత్తాడు – గీత గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) పది అవతారాలు
బి) దశ (10) సంఖ్యగల అవతారాలు
సి) పది అవతారాలు కలది
డి) దశ, అవతారాలు
జవాబు:
బి) దశ (10) సంఖ్యగల అవతారాలు

65. సూర్యచంద్రులు ఆకాశంలో కనిపిస్తారు – గీత గీసిన పదం సమాసం పేరు
ఎ) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
బి) అత్వసంధి
సి) ఇత్వసంధి
డి) ఉత్వసంధి
జవాబు:
సి) ఇత్వసంధి

66. నవగ్రహాలు శాంతిని ఇస్తాయి – గీత గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) ఎనిమిది సంఖ్యగల గ్రహాలు
బి) నవ 9 సంఖ్యగల గ్రహాలు
సి) తొమ్మిది గ్రహముల రాశి
డి) తొమ్మిది గ్రహములు కలది
జవాబు:
బి) నవ 9 సంఖ్యగల గ్రహాలు

67. అజ్ఞానికి ఏమీ తెలియదు – గీత గీసిన పదం ఏ సమాసమో గుర్తించండి.
ఎ) నఞ్ తత్పురుష
బి) బహుజొహీ
సి) ద్విగు
డి) ద్వంద్వము
జవాబు:
ఎ) నఞ్ తత్పురుష

68. సీతారాముల వివాహం జరిగింది – గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం?
ఎ) ద్విగువు
బి) బహుజొహి సమాసం
సి) ద్వంద్వ సమాసం
డి) షష్ఠీ తత్పురుష
జవాబు:
సి) ద్వంద్వ సమాసం

69. క్రికెటర్ వంద పరుగులు చేశాడు – దీనికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) వంద సంఖ్య గల పరుగులు
బి) వంద వలన పరుగులు
సి) వంద కొరకు పరుగులు
డి) వంద చేత పరుగులు
జవాబు:
ఎ) వంద సంఖ్య గల పరుగులు

70. ఉభయ పదార్ధ ప్రధానమైన సమాసం ఏది?
ఎ) బహుహ్రీహి సమాసం
బి) ద్విగు సమాసం
సి) అవ్యయీభావం
డి) ద్వంద్వ సమాసం
జవాబు:
డి) ద్వంద్వ సమాసం

71. సంఖ్యా శబ్దం పూర్వం – ఏ సమాసమో గుర్తించండి.
ఎ) బహుజొహి
బి) అవ్యయీభావం
సి) ద్విగు సమాసం
డి) షష్ఠీ తత్పురుష
జవాబు:
సి) ద్విగు సమాసం

72. సాధు సంగంబు శ్రేయోదాయకం – విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) సాధువు వలన సంగం
బి) సాధువును సంగం
సి) సాధువు కొఱకు సంగం
డి) సాధువులతో సంగం
జవాబు:
డి) సాధువులతో సంగం

వాక్య ప్రయోగాలు :

73. రామలక్ష్మణులు అన్నదమ్ములు – ఇది ‘ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) హేత్వర్థక వాక్యం
బి) సంక్లిష్ట వాక్యం
సి) సంయుక్త వాక్యం
డి) అప్యర్థక వాక్యం
జవాబు:
సి) సంయుక్త వాక్యం

74. అన్నం తిని బడికి వెళ్ళాడు – గీత గీసిన పదం ఏ క్రియకు చెందినది?
ఎ) శత్రర్థకం
బి) అభ్యర్థకం
సి) చేదర్థకం
డి) క్వార్ధకం
జవాబు:
డి) క్వార్ధకం

75. క్రింది వానిలో వర్తమాన అసమాపక క్రియను గుర్తించండి.
ఎ) నడిస్తే
బి) నడిచి
సి) నడిచినా
డి) నడుస్తూ
జవాబు:
డి) నడుస్తూ

76. రవి పాట పాడాడు – గీత గీసిన పదం ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) నిషేధార్థక వాక్యం
బి) విధ్యర్థక వాక్యం
సి) అప్యర్థక వాక్యం
డి) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
జవాబు:
డి) సామర్థ్యార్థక వాక్యం

77. వానలు కురిస్తే పంటలు పండుతాయి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) తుమున్నర్థకం
బి) అభ్యర్థకం
సి) చేదర్థకం
డి) ధాత్వర్థకం
జవాబు:
సి) చేదర్థకం

78. మీరు ఇళ్ళకు వెళ్ళవచ్చు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) ధాత్వర్థకం
బి) ప్రార్థనార్థకం
సి) అనుమత్యర్థకం
డి) నిషేధార్థకం
జవాబు:
సి) అనుమత్యర్థకం

79. అందరు అన్నం తినండి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) కర్తరి వాక్యం
బి) ధాతవర్ధక వాక్యం
సి) విధ్యర్థక వాక్యం
డి) నిషేధార్థక వాక్యం
జవాబు:
సి) విధ్యర్థక వాక్యం

విభక్తి ప్రత్యయాలు – భాషాభాగాలు – పురుషలు

80. మంచి వారితో స్నేహం చేయాలి – గీత గీసిన పదం ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) తృతీయ
బి) సప్తమీ
సి) షష్ఠీ
డి) చతుర్డీ
జవాబు:
ఎ) తృతీయ

81. కొఱకున్, కై – ఇవి ఏ విభక్తి ప్రత్యయాలు?
ఎ) తృతీయా విభక్తి
బి) పంచమీ విభక్తి
సి) ప్రథమా విభక్తి
డి) చతుర్జీ విభక్తి
జవాబు:
డి) చతుర్జీ విభక్తి

82. చెట్టు నుండి కింద పడినాడు – ఇది ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) షష్ఠీ
బి) సప్తమీ
సి) పంచమీ
డి) చతుర్డీ
జవాబు:
సి) పంచమీ

83. నల్లనయిన మనోహరంగా ఉంది – ఇది ఏ భాషాభాగం?
ఎ) నామవాచకం
బి) అవ్యయం
సి) విశేషణం
డి) క్రియ
జవాబు:
సి) విశేషణం

84. “నీవు – మీరు” – ఇవి ఏ పురుషకు చెందినవి?
ఎ) ఉత్తమ పురుష
బి) ప్రథమ పురుష
సి) మధ్యమ పురుష
డి) అధమ పురుష
జవాబు:
సి) మధ్యమ పురుష

85. లింగ, వచన, విభక్తులు లేని భాషా పదం
ఎ) నామవాచకం
బి) అవ్యయం
సి) సర్వనామం
డి) క్రియ
జవాబు:
బి) అవ్యయం

86. వారు బడికి వెళ్ళారు – గీత గీసిన పదం ఏ పురుషకు చెందినవి?
ఎ) సర్వనామం
బి) నామవాచకం
సి) క్రియ
డి) అవ్యయం
జవాబు:
ఎ) సర్వనామం

సొంత వాక్యాలు :
సూచన : క్రింది పదాలను ఉపయోగించి సొంత వాక్యాలు రాయండి.

87. విఱ్ఱవీగు : నా మిత్రుడు ధనమదంతో విఱ్ఱవీగు తున్నాడు.
88. దానధర్మములు : దానధర్మములు చేయకుండా కూడబెట్టిన సొమ్ము దొంగలపాలు అవుతుంది.
89. విలసిల్లు : అమరావతి రాష్ట్ర రాజధానిగా విలసిల్లు తున్నది.
90. లవణం : లవణంలేని కూర రుచిగా ఉండదు.
91. దురితం : మంచిపనులతో దురితం తొలగిపోయింది.
92. అనురక్తి : విద్యార్థులకు చదువుపట్ల అనురక్తి ఉండాలి.
93. ఆర్జించు : ధర్మ మార్గంలో సంపదను ఆర్జించుట శ్రేయస్కరం.
94. బుధులు : బుధులు అంతట గౌరవింపబడతారు.
95. వసుధ : వసుధపై శాంతి నెలకొనాలి.
96. పుష్కలం : కృష్ణానదిలో నీరు పుష్కలంగా ఉంది.