Mahesh

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 7th Lesson चारमीनार Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 7th Lesson चारमीनार

7th Class Hindi 7th Lesson चारमीनार Textbook Questions and Answers

सोचो-बोलो

प्रश्न-उत्तर

प्रश्न 1.
यहाँ कौन – कौन से चित्र हैं? (ఎక్కడ ఏమేమి చిత్రాలు ఉన్నాయి?)
उत्तर:
यहाँ विश्व विख्यात ताजमहल और चारमीनार के चित्र हैं।

प्रश्न 2.
यह सफ़ेद रंग में क्यों दिखाई देता है? (ఇది తెల్లని రంగులో ఎందుకు కనపడుతుంది?)
उत्तर:
क्योंकि यह संगमरमर से बना है।

प्रश्न 3.
इसकी सुंदरता के बारे में दो वाक्य बोलो। (దీని సౌందర్యము గురించి రెండు వాక్యములు చెప్పు.)
उत्तर:
1) ताजमहल :
यह ताजमहल बादशाह शाहजहाँ द्वारा बनाया गया इमारत है। ऐतिहासिक ख्याति प्राप्त यह यमुना नदी के किनारे पर है। यह सफेद संगमरमर का बनाया इमारत विश्व में अपनी सुंदरता का अत्युत्तम नमूना है।

2) चारमीनार :
यह ऐतिहासिक ख्याति प्राप्त इमारत है। मुहम्मद कुली कुतुबशाह ने इसका निर्माणि करवाया। गगनचुंबी इसकी मीनारें, सुंदर नक्काशी से अद्वितीय हैं। यह मानवता का सच्चा प्रतीक है।

Improve Your Learning

सुनो-बोलो

प्रश्न 1.
हैदराबाद को कुली कुतुबशाह के सपनों का नगर क्यों कहा जाता है? (హైదరాబాద్ కులీ కుతుబ్షా స్వప్ననగరము అని ఎందుకు పిలువబడుతున్నది?)
उत्तर:
मुहम्मद कुली कुतुबशाह ने हैदराबाद नगर की नींव डाली । अपने समय में उन्होंने इस नगर की बडी उन्नति की । उसने भागमती नामक एक हिन्दू स्त्री से शादी कर ली । उसीके नाम पर इस नगर को भाग्य नगर भी कहते हैं । कुली कुतुबशाह ने गोलकोंडा को अपनी राजधानी बना ली | अपने समय में चारमीनार और दारूशिफ़ा नामक इमारतों को बनवाया । अपने और अपनी प्रेयसी के सपनों को साकार करने उन्होंने इस नगर को बसाया । इसीलिए हैदराबाद को कुतुबशाह के सपनों का नगर कहते हैं ।

प्रश्न 2.
हैदराबाद के बारे में बताओ। (హైదరాబాద్ గురించి తెలుపుము.)
उत्तर:

1. तेलंगाणा की राजधानी हैदराबाद भारत का एक महानगर है ।
2. चार सौ वर्ष पूर्व मुहम्मद कुली कुतुबशाह ने इस नगर की नींव डाली । इसे भाग्य नगर भी कहते हैं।
3. कुतुबशाही वंश के शासकों ने गोलकोंडा को अपनी राजधानी बनायी । ।
4. ऐतिहासिक दृष्टि से गोलकोंडा का दुर्ग, कुतुबशाही समाधियाँ, चारमीनार आदि प्रमुख दर्शनीय स्थान हैं।

प्रश्न 3.
चारमीनार के बारे में तुम क्या जानते हो? (చార్మినార్ గురించి నీవు ఏమి ఎరుగుదువు?)
(या)
चारमीनार के बारे में आप क्या जानते हैं?
उत्तर:
मुहम्मद कुली कुतुबशाह ने चारमीनार इमारत को बनवाया था । यह चार सौ साल पहले बनायी गयी इमारत थी। इसके निर्माण में सुलतान कुली कुतुबशाह की सहृदयता और एकता की भावना दिखायी देती हैं । यह इमारत अपनी भव्यता के लिए विश्व प्रसिद्ध है । इसके चार मीनारें चार धर्मों के प्रतीक हैं । इसका यह अर्थ है कि धर्म कितने भी रहें मगर हम सब एक ही हैं | सचमुच इसका निर्माण एक आसाधारण प्रक्रिया है।

पढ़ो

अ) नीचे दी गयी पंक्तियाँ पढो । उनसे जुडी कविता की पंक्तियाँ सुनाओ। (క్రింద ఇవ్వబడిన పంక్తులు చదువు. వాటితో ముడిపడిన కవితా పంక్తులను వినిపించు.)

1. कुली कुतुबशाह ने चारमीनार का निर्माण करवाया । सबको मानवता का पाठ पढाया।
उत्तर:
जिसने चारमीनार बनवाया, मानवता का पाठ पढाया।

2. चारमीनार की मीनारें बहुत ऊँची हैं, इसकी दीवारें मिट्टी से बनी हैं और बहुत मज़बूत हैं।
उत्तर:
आसमान को छूती मीनारें, मिट्टी की मज़बूत दीवारें।

3. चारमीनार के निर्माण के चार सौ वर्ष हो चुके हैं, किंतु आज भी ऐसी सुंदर नक्काशी कहीं और नहीं मिलती।
उत्तर:
इसकी नक्काशी बेमिसाल, इसकी उम्र चार सौ साल।

लिखो

अ) चारमीनार के बारे में पाँच वाक्य लिखो। (చార్మినార్ గురించి ఐదు వాక్యాలు వ్రాయుము.)
(या)
चारमीनार के बारे में लिखिए।
उत्तर:
सुलतान मुहम्मद कुली कुतुबशाह ने हैदराबाद नागर की नींव डाली | कुली कुतुबशाह के मन में कला और कलाकारों के प्रति बडी श्रद्धा थी । इसी कारण से उन्होंने चारमीनार नामक एक इमारत को । बनवाया । यह हैदराबाद के पुराने शहर के बीच बनाया हुआ है । यह चारमीनार अपनी भव्यता के लिए विश्व भर में प्रसिद्ध है । इसके चार मीनारें है । वे बहुत ऊँची हैं | चारमीनार की नक्काशी अद्वितीय है। ऊपर जाकर देखने से सारे शहर का दृश्य बडा मनोहर लगता है।

आ) हमारे देश में हिन्दू, मुस्लिम, सिख, ईसाई मिलजुलकर रहते हैं । इनके प्रार्थना स्थल के बारे में एक – एक वाक्य लिखो। (మన దేశంలో హిందువులు, మహమ్మదీయులు, సిక్కులు, క్రైస్తవులు కలిసి మెలిసి నివసిస్తున్నారు. వీరి ప్రార్ధనా ప్రదేశాల గురించి ఒక్కొక్క వాక్యము వ్రాయుము.)
उत्तर:
भारत एक विशाल और जनतांत्रिक देश है । अनेकता में एकता का दर्शन भारत में ही होता है । यहाँ अनेक धर्म और जातियों के लोग रहते हैं । वे सभी मिलजुलकर रहते हैं । उनमें हिन्दू, मुस्लिम, सिख, ईसाई आदि हैं । इन सब धर्मों के अलग-अलग प्रार्थना स्थल हैं।
हिन्दू : हिन्दुओं का प्रार्थना स्थल मंदिर/देवालय है।
मुस्लिम : मुस्लमानों का प्रार्थना स्थल मसजिद है।
सिख : सिखों का प्रार्थना स्थल गुरुद्वार है।
ईसाई : ईसाइयों का प्रार्थना स्थल गिरिजाघर है।

इ) प्राचीन काल में राजाओं ने कई ऐतिहासिक इमारतों का निर्माण किया। कुछ इमारतों और राजाओं के नाम लिखो।
(ప్రాచీన కాలంలో రాజులు ఎన్నో చారిత్రాత్మక భవనములను నిర్మించిరి. కొన్ని భవనములు, రాజుల పేర్లు వ్రాయుము.)
उत्तर:
इमारत (భవనము) – राजा (రాజు)

उदाहरण (ఉదా) :
ताजमहल – शाहजहाँ
1) चारमीनार – कुली कुतुबशाह
2) लालकिला – शाहजहाँ
3) गोल्कोंडा किला – कुली कुतुबशाह
4) इबादत खाना – अकबर

शब्द भंडार

अ) निर्देश के अनुसार लिखो। (సూచన ప్రకారం వ్రాయుము.)

1) एक नया शहर आबाद किया। (रेखांकित शब्द का विलोम लिखकर वाक्य फिर से लिखो।)
उत्तर:
एक पुराना शहर आबाद किया।

2) इसकी चार मीनारें हैं । (रेखांकित शब्द के स्थान पर ‘एक’ लिखकर वाक्य फिर से लिखो।)
उत्तर:
इसकी एक मीनार है।

3) आसमान को छूती मीनारें। (रेखांकित शब्द का पर्याय लिखकर वाक्य फिर से लिखो।)
उत्तर:
आकाश (अंबर, गगन) को छूती मीनारें।

भाषा की बात

अ. समझो और पढो । (అర్థం చేసుకో, చదువు.)

कहलाया (పిలువబడెను) – कहलवाता (పిలువబడుతూ)
बनवाता (నిర్మించెను) – बनवाया (నిర్మిస్తూ)
पढाया (బోధించెను) – पढाता (బోధిస్తూ)

सजनात्मक अभिव्यक्ति

चारमीनार का वर्णन करते हुए मित्र को पत्र लिखो | ( చార్మినార్ ను వర్ణిస్తూ మిత్రునికి ఉత్తరము వ్రాయుము.)
उत्तर:

शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)

आबाद = అభివృద్ధిపరచుట, to build up
कहलाना = పిలువబడుట, named
सपना = కల, dream
हर = ప్రతి ఒక్క every
डगर = దారి, మార్గము, way
छूना = తాకుట, to touch
मीनार = స్తంభము, pillar
मज़बूत = గట్టి, బలిష్టమైన, strong
मक्काशी = చెక్కడపు పని, carving
बेमिसाल = పోలిక లేని, unsimilar
उम्र = వయస్సు, age
बनवाना = తయారు చేయించుట, to cause to be made
मानवता = మానవత్వము, humanity
हिंदू = హిందూ , hindu
मुस्लिम = మహమ్మదీయ, muslim
सिख = సిక్కు a sikh
ईसाई = క్రైస్తవ, christian

चारमीनार తెలుగు సారాంశం

चारमीनार తెలుగు సారాంశం

ఒక నగరము అభివృద్ధిపరచబడినది,
హైదరాబాద్ అనబడింది.
కులీ కుతుబ్ షా స్వప్న నగరం,
ఇక్కడి ప్రతిదారి అందమైనది.
ఆకాశాన్ని అంటుతున్న స్తంభాలు,
బలిష్టమైన మట్టి గోడలు.
దీని నిర్మాణము అద్వితీయము,
దీని వయస్సు నాలుగు వందల సంవత్సరములు.
చార్మినార్ నిర్మించిన అతను,
మానవత్వపు పాఠము బోధించెను.
దీని స్తంభాలు నాలుగు సోదరా,
హిందూ, మహమ్మదీయ, సిక్కు, క్రైస్తవ.

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 6th Lesson छुट्टी पत्र Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 6th Lesson छुट्टी पत्र

7th Class Hindi 6th Lesson छुट्टी पत्र Textbook Questions and Answers

सोचो-बोलो

प्रश्न-उत्तर

प्रश्न 1.
चित्र में क्या – क्या दिखाई दे रहे हैं? (చిత్రంలో ఏమేమి కనపడుతూ ఉన్నది?)
उत्तर:
चित्र में बायीं ओर तीन चित्र हैं और दाहिनी ओर तीन चित्र हैं। बॉई ओर के चित्र में एक कबूतर एक चिट्ठी चोंच से पकडा हुआ है । दूसरे चित्र में कबूतर चिट्ठी लेकर उड रहा है। तीसरे चित्र में एक आदमी को कबूतर पत्र दे रहा है। चौथे चित्र में एक मोबाइल फ़ोन है। दाहिनी ओर के पहले चित्र में एक लड़का पत्र डाक पेटी में डाल रहा है। दूसरे में डाकिया पत्र लेकर साइकिल पर जा रहा है । तीसरे चित्र में डाकिया लडके को पत्र दे रहा है । चौथे चित्र में इ-मेइल संदेश है।

प्रश्न 2.
पत्र क्यों लिखा जाता है? (ఉత్తరము ఎందుకు వ్రాయబడుతుంది?)
उत्तर:
हमें अपने घरवालों अथवा किसी को कोई समाचार भेजना हो तो पत्र लिखकर डाक बाक्स में डाल देते हैं । इससे समाचार जल्दी पहुँच जाता है । इसीलिए समाचार पहुँचाने पत्र लिखा जाता है।

प्रश्न 3.
लडका चिट्ठी लेते हुए डाकिये से क्या बात कर रहा होगा? (బాలుడు ఉత్తరం తీసుకొంటూ తపాలా బంట్రోతుతో ఏమి మాట్లాడుతూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
लडका चिट्ठी लेते हुए डाकिये से कह रहा होगा कि धन्यवाद जी। यह तो मेरे दादाजी के यहाँ से आया है। इन छुट्टियों में मैं उनके यहाँ जाना चाहता हूँ। दादाजी ने जल्दी ही चिट्ठी लिख भेजी है। बड़ी खुशी हुयी।

Improve Your Learning

सुनो बोलो

प्रश्न 1.
मेधा अपनी दीदी की शादी में क्यों जाना चाहती है?(మేధా తన అక్క వివాహానికి ఎందుకు వెళ్ళకోరుచున్నది?)
(या)
मेधा हैदराबाद क्यों जाना चाहती है?
उत्तर:
मेधा की दीदी की शादी हैदराबाद में होनेवाली है। घरवाले सब शादी में जा रहे हैं, इसलिए मेधा भी दीदी की शादी में भाग लेने जाना चाहती है।

प्रश्न 2.
शादी में क्या – क्या कार्यक्रम होते हैं ? बताओ। (వివాహములో ఏమేమి కార్యక్రమాలు ఉంటాయి? తెలుపుము.)
उत्तर:
शादी एक महत्वपूर्ण प्रक्रिया है।

मुख्यतः
दो अजनबी व्यक्तियों को एक सूत्र में बाँधनेवाली वर पूजा विशेष प्रक्रिया है। इसमें अनेक कार्यक्रम होते हैं। उनमें समावर्तन गौरी पूजा, लाजहोम, कन्यावरण, पाणिग्रहण, सप्तपदि, कन्यादान, अग्नि परिचय, अरुंधती नक्षत्र दर्शन, नागवल्ली आदि मुख्य हैं।

पढ़ो

अ) निम्न वाक्यों को पढकर क्रम में लगाओ। (క్రింది వాక్యాములను చదివి వరుసలో అమర్చుము.)

1. धन्यवाद।
उत्तर:
4

2. मैं भी जाना चाहती हूँ।
उत्तर:
2

3. मेरी दीदी का विवाह हैदराबाद में होने वाला है।
उत्तर:
1

4. इस कारण मुझे दिनांक 14-08-2012 से 16-8-2012 तक तीन दिन की छुट्टी देने की कृपा करें।
उत्तर:
3

लिखो

अ. शब्दों को पत्र के आधार पर उचित स्थान पर लिखो। (పదాలను ఉత్తరము ఆధారంగా సరియైన చోట్ల వ్రాయుము.)

उत्तर:

शब्द भंडार

अ) पढो, समझो और लिखो। (చదువు, అర్థం చేసుకో, వ్రాయు.)

आ) परिवार के सदस्यों के नामों से रिक्त स्थान भरो। (కుటుంబ సభ్యుల పేర్లతో ఖాళీలు నింపుము.)
जैसे : माता – पिता का नाम (తల్లి – తండ్రి ప్రేర్లు)

1) भाई – बहिन (మేనమామ – అత్త)
2) दादा – दादी (తాత – నాయనమ్మ)
3) नाना – नानी (తాత – అమ్మమ)
4) मामा – मामी (మేనమామ – అత్త)

इ) सही संख्याएँ रिक्त स्थान में लिखो । (క్రింది ఇవ్వబడిన సంఖ్యలను ఖాళీలను వ్రాయుము.)
(12, 60, 7, 24)
1) वर्ष में ……… महीने होते हैं।
उत्तर:
12

2) सप्ताह में ………… दिन होते हैं।
उत्तर:
7

3) दिन में ……….. घंटे होते हैं।
उत्तर:
24

4) एक घंटे में ………. मिनट होते हैं।
उत्तर:
60

सजनात्मक अभिव्यकि

यदि मेधा दीदी के विवाह की घटनाएँ डायरी में लिखती, तो क्या लिखती ? सोचकर लिखो। (మేధ అక్క వివాహపు ఘటనలు డైరీలో వ్రాస్తే, ఏం వ్రాస్తుంది? ఆలోచించి వ్రాయుము.)
उत्तर:
मेधा अपनी दीदी के विवाह की घटनाएँ डायरी में इस प्रकार लिखती है।

शादी या विवाह एक महत्वपूर्ण प्रक्रिया है। दो अजनबी व्यक्तियों को एक सूत्र में बाँधनेवाली वर पूजा – विशेष प्रक्रिया है। आज मेरी दीदी का विवाह अत्यंत वैभव से सांप्रदाय पद्धति के अनुरूप संपन्न हुआ।

विवाह के दौरान समावर्तन गौरी पूजा कार्यक्रम हुआ। लाजहोम श्रद्धा पूर्वक करने के बाद सब लोगों ने आशीर्वाद दिये। इसके बोदा कन्यावरण के अंतर्गत दीदी को विवाह के मंच पर लाया गया। निश्चित समय पर पाणिग्रहण, कन्यादान विवाह का कार्यक्रम धूम धाम से संपन्न हुए सप्तपदि कार्यक्रम के मुताबिक वधु -वर दोनों को होमकुंड की परिक्रमा करायी गयी। मांगल्यधारण से विवाह संपन्न हुआ। विवाह में आये सभी अतिथि, बुजुर्ग, मित्र, हितैषी लोगों ने आशीर्वचन देते अक्षत डाले। अरुंधती दर्शन करवाने के बाद नागवल्ली का कार्यक्रम भी संपन्न हुआ। विविध पकवान युक्त भोजन करके सब खुश हुए।

शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)

दिनांक = తారీఖు, date
प्रधानाध्यापक = ప్రధానోపాధ్యాయులు, head master
सरकारी = ప్రభుత్వ, governmental
उन्नत पाठशाला = హైస్కూలు, high school
महोदय = మహాశయా (అయ్యా), sir
दीदी = అక్క, elder sister
विवाह = వివాహము, marriage
सब = అందరు, all
चाहना = కోరుట, to wish
छुट्टी = సెలవు, leave
धन्यवाद = ధన్యవాదములు, thanks
आपका = తమరి యొక్క, yours
आज्ञाकारी = ఆజ్ఞను పాలించే, obedient
छात्रा = విద్యార్థిని , girl student

छुट्टी पत्र తెలుగు సారాంశం

छुट्टी पत्र తెలుగు సారాంశం

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 5th Lesson आसमान गिरा Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 5th Lesson आसमान गिरा

7th Class Hindi 5th Lesson आसमान गिरा Textbook Questions and Answers

सोचो-बोलो

प्रश्न-उत्तर

प्रश्न 1.
चित्र में क्या दिखाई दे रहा है? (చిత్రంలో ఏమి కనపడుతూ ఉన్నది?)
उत्तर:
चित्र में एक कुआँ, एक खरगोश और कुएँ में झाँककर देखनेवाला एक शेर, कुएँ के पानी में शेर की परछाई आदि दिखाई दे रहे हैं।

प्रश्न 2.
शेर कुएँ में देखकर क्या सोच रहा होगा? (సింహము బావిలో చూచి ఏమి ఆలోచిస్తూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
शेर कुएँ में देखकर सोच रहा होगा कि मेरे जैसा और एक शेर कुएँ के अंदर है।

प्रश्न 3.
खरगोश शेर से क्या कह रहा होगा? (కుందేలు, సింహంతో ఏమి అంటూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
खरगोश, शेर से कह रहा होगा – देखिए महाराज, कुएँ में रहा शेर अपने को राजा कहकर आपकी . निंदा कर रहा है।

Improve Your Learning

सुनो-बोलो

प्रश्न 1.
भागते समय खरगोश ने क्या कोचा होगा? (పారిపోతున్న సమయంలో కుందేలు ఏమి ఆలోచించి ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
भागते समय खरगोश ने सोचा होगा कि धम्म की आवाज़ हुई । इधर-उधर देखा तो कुछ दिखाई नहीं दिया । शायद आसमान गिर रहा है । मुझे, अपने आपको बचा लेना है।

प्रश्न 2.
अगर पुम लोमडी की जगह होते तो क्या करते? (నీవే గనుక నక్క స్థానంలో ఉంటే ఏం చేస్తావు?)
उत्तर:
अगर मैं लोमडी की जगह होता तो खरगोश की कही बात मानकर उसके पीछे नहीं दौडता । एक बार पीछे मुडकर देख लेता कि क्या हुआ है और तब सही निर्णय लेता ।

प्रश्न 3.
सब क्यों हँस पडे? (అందరు ఎందుకు నవ్వారు / అన్నీ ఎందుకు నవ్వాయి?)
उत्तर:
शेर की बातें सुनकर सब पेड के नीचे गये । सब ने वहाँ देखा कि एक बडा सा फल गिरा पडा हुआ था। तभी वैसा ही एक और फल गिरा । खरगोश चौंक पड़ा । सच्चाई सबको मालूम हुयी । इसलिए सब जानकर हँस पडे।

पढ़ो

अ) इन वाक्यों को पाठ के आधार पर क्रम (1……., 5) दो।

1) खरगोश डरकर भागने लगा । ( )
2) शेर ने पूछा, ‘किसने कहा, आसमान गिर रहा है? ( )
3) भागते – भागते खरगोश को एक लोमड़ी मिली। ( )
4) खरगोश वृक्ष के नीचे सो रहा था।
5) तभी वैसा ही एक और फल गिरा।
उत्तर:
4, 1, 3, 2, 5

आ) इस पाठ में ‘ ‘ चिह्नवाले वाक्यों पर ध्यान दो। (ఈ పాఠంలో ‘ ‘ గుర్తు గల వాక్యాలను గమనించండి.)
उत्तर:
विद्यार्थी कृत्य।

इ) 1. सभी जानवरों को भागने से किसने रोका?
उत्तर:
सभी जानवरों को भागने से शेर ने रोका।

2. खरगोश के पीछे कौन – कौन भाग रहे थे ? क्यों?
उत्तर:
खरगोश के पीछे लोमडी, भालू, और हाथी भाग रहे थे। क्योंकि खरगोश को लगा कि आसमान गिर रहा है।

3. “धम्म” यह आवाज़ किसकी थी?
उत्तर:
“धम्म” यह आवाज़ एक फल की थी।

लिखो

अ). खरगोश के पीछे भागनेवाले जानवरों का भागना कहाँ तक सही है? अपने विचार लिखिए। (కుందేలు వెనుక పరుగెత్తెడి జంతువుల పరుగెత్తడం ఎంత వరకు సరియైనది? మీ భావాలు రాయండి.)
उत्तर:
खरगोश पेड के नीचे सो रहा था। अचानक उसे धम्म की आवाज सुनाई दी । इधर – उधर देखा तो उसे कुछ नहीं दिखाई दिया। उसने सोचा कि आसमान गिर रहा है। अपनी जान बचा लेने खरगोश भागने लगा। रास्ते में एक लोमडी, एक भालू, एक हाथी, आदि उसे मिले। पूछने पर खरगोश ने बताया कि आसमान गिर रहा है। भागो। खरगोश की असंबद्ध बातों से डर के मारे सब जानवर बिना सोचे उसके पीछ भागने लगे। यह तो सही नहीं हैं। किसी भी जानवर ने नहीं सोचा कि सच क्या है? ऐसा करना मूर्खता है। मेरे ख्याल में यह एक अवैधानिक काम है। इसे किसी भी हालत में सही नहीं मानता हूँ।

शब्द भंडार

अ) तालिका में नीचे गिरने पर आवाज़ आनेवाली और आवाज़ नहीं आनेवाली चीज़ों के उदाहरण लिखो। (పట్టిక నుండి క్రింద పడినపుడు శబ్దము వచ్చెడి, శబ్దము రాని వస్తువుల ఉదాహరణలు వ్రాయుము.)

आ) नीचे दी गयी वर्ग – पहेली से जानवरों के नाम चुनकर लिखो | – (క్రింద ఇవ్వబడిన గళ్ళ చిక్కు సమస్యలో నుండి జంతువుల పేర్లు ఏరి వ్రాయుము.)

उदाः
1) खरगोश
2) हाथी
3) चीता
4) भालू
5) गधा
6) शेर
7) हिरण

भाषा की बात

पाठ में खरगोश, लोमड़ी, भालू, हाथी, शेर आदि जानवरों के नाम आये हैं। ऐसे नामवाले शब्द जो किसी व्यक्ति, वस्तु, स्थान आदि के बारे में बतलाते हैं, उन्हें संज्ञा कहते हैं।
(పాఠంలో కుందేలు, నక్క ఎలుగుబంటి, ఏనుగు, సింహము మొదలగు జంతువుల పేర్లు వచ్చాయి. అటువంటి పేర్లు గల శబ్దములు, ఏదేని వ్యక్తి, వస్తువు, ప్రదేశము మొదలగు వాని గురించి తెలియచెబుతాయో వాటిని సంజ్ఞ (నామవాచకములు) అంటారు.)

नीचे कुछ उदाहरण दिये गये हैं। उन्हें ध्यान से देखो । (క్రింద కొన్ని ఉదాహరణలు ఇవ్వబడినవి. వాటిని శ్రద్ధగా చూడండి. )

1) रमेश कलम से लिखता है। (रमेश, कलम)
2) लड़के मैदान में खेलते हैं। (लड़के, मैदान)
3) सुनीता पढाई में आगे है। (सुनीता, पढ़ाई)
4) ग्वाला दूध लाता है। (ग्वाला, दूध)
5) पाठशाला में सभा चल रही है । (पाठशाला, सभा)

सृजनात्मक अभिव्यवि

शेर और खरगोश की कोई कहानी अपने वाक्यों में लिखो । (సింహము, కుందేలు గురించిన ఏదేని కథను మీ వాక్యాల్లో వ్రాయుము.)
उत्तर:
एक जंगल में एक शेर रहता था । हर दिन वह अपनी भूख मिटाने तीन-चार जानवरों को मारकर खाया करता था । इससे जंगल के सब जानवरों ने मिलकर एक निर्णय ले लिया कि शेर से बात करके हर दिन एक जानवर को उसे खाने भेज दिया जाए । यह प्रस्ताव शेर को सही लगा और उसने इसे मान भी लिया । उन जानवरों में एक खरगोश भी था । वह बडा चतुर था । एक दिन उसकी बारी आयी । खरगोश ने अपने को बचाना चाहा । उसे एक उपाय सूझा । उसी के अनुसार वह देर करके शेर के यहाँ गया, शेर तो बहुत क्रोध से देरी का कारण पूछ बैठा । खरगोश ने अपने उपाय के अनुसार कहा कि रास्ते में मुझे और एक शेर मिला है । उस, से बचकर आने में मुझे देरी हुयी । दूसरे शेर का नाम सुनते ही शेर का गुस्सा बहुत बढ़ गया । उसने तुरंत दूसरे शेर को देखना चाहा । उसने खरगोश से कहा कि मुझे वह शेर दिखा दो । इस पर खरगोश शेर को साथ लेकर एक कुएँ के पास पहुँचा । शेर से कहा कि दूसरा शेर कुएँ में है । शेर ने कुएँ में देखा तो कुएँ के पानी में अपनी ही छाया दिखाई पड़ी। मूर्ख शेर उसे ही दूसरा शेर समझकर उसे मारने के लिए पानी में कूद पडा और मर गया । चतुर खरगोश खुशी से जंगल में चला गया ।

शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)

खरगोश = కుందేలు, rabbit
के नीचे = క్రింద, under / down
अचानक = ఒక్కసారిగా, అకస్మాత్తుగా, suddenly
जोर की आवाज़ = బిగ్గరగా శబ్దము, loud sound
गिरा = క్రింద పడింది, fall down
भागना = పారిపోవుట, to run away
लोमडी = నక్క, fox
ज़रा = దయచేసి, కొంచెము, please, little
आगे = ముందు, a head
भालू = ఎలుగుబంటి, bear
ठहरो = నిలువుము, stop
के साथ = తో, తోపాటు, with
हाथी = ఏనుగు, elephant
की पीछे = వెనుక, behind after
दहाडना = గర్జించుట, to roar
चुप रहना = మౌనముగా ఉండుట, silent
चौंक उठना = ఆశ్చర్యపోవుట, to be whishpered
हँसना = నవ్వుట, to laugh

आसमान गिरा తెలుగు సారాంశం

आसमान गिरा తెలుగు సారాంశం

ఒక కుందేలు ఉండెను. అది చెట్టు క్రింద నిద్రిస్తూ ఉండెను. ఢాం అని ఒక్కసారిగా పెద్దగా శబ్దమయినది. కుందేలు లేచి అరే ఏమిటి పడింది ? అని అన్నది. కుందేలు అటు, ఇటు చూచెను. దానికి ఏమీ కనపడలేదు. ఆకాశం పడిపోతున్నట్లుగా దానికి అనిపించెను. కుందేలు భయపడి పారిపోసాగెను.

పరుగెత్తుతూ ఉండగా దానికి ఒక నక్క కనిపించెను. కుందేలు సోదరా ! ఎక్కడికి పోతూ ఉన్నావు, కాస్త విను అని అనెను.

కుందేలు పరుగెత్తుతూ ఆకాశం పడిపోతుంది. పారిపో. త్వరగా పారిపో అని అనెను.

నక్క కూడా పరుగెత్తసాగెను. ముందుకు పోయిన తరువాత వారికి ఒక ఎలుగుబంటి కలిసెను. ఎలుగుబంటి ఆగండాగండి, ఎక్కడికి పారిపోవుచున్నారు ? అని అనెను.కుందేలు, నక్క – పారిపో, నీవు కూడా పారిపో ఆకాశం పడిపోతున్నది అని అనెను. ఎలుగుబంటి కూడా వారితో పారిపోసాగెను. కుందేలు, నక్క, ఎలుగుబంటి పారిపోతూ ఒక ఏనుగుకు దగ్గరగా వెళ్ళసాగెను. అరే అందరు ఎందుకు పారిపోతూ ఉన్నారు? ఆగండి విషయమేమిటో చెప్పండి అని ఏనుగు అనెను.

ఆకాశం పడిపోతూ ఉన్నది, నీవు కూడా పారిపో అని ఎలుగుబంటి పలికెను. ఏనుగు కూడా పారిపోసాగెను. ముందుగా కుందేలు, దాని వెనుక నక్క, దాని వెనుక ఎలుగుబంటి, అన్నింటి వెనుక ఏనుగు అందరూ పారిపోతూ ఉండిరి.

వారు పారిపోతూ ఉండగా వారిని ఒక సింహము కలిసింది. మీరందరూ ఎందుకు పారిపోతూ ఉన్నారు ? అని అడిగెను. ఆకాశం పడిపోతూ ఉంది. నీవు కూడా పరుగెత్తు అని ఏనుగు అనెను.

సింహము గర్జించి ఆకాశం పడిపోతూ ఉందా ? ఎక్కడ పడిపోతూ ఉంది ? ఆగు అని అనెను. ఇది విని అన్ని జంతువులు ఆగిపోయినవి.

ఆకాశం పడిపోతూ ఉన్నదని ఎవరు అన్నారు ? అని సింహం ప్రశ్నించెను.
ఎలుగుబంటి చెప్పింది అని ఏనుగు అన్నది.
నాతో నక్క చెప్పింది అని ఎలుగుబంటి అన్నది.
నాతో కుందేలు చెప్పింది. అందరికంటే ముందు ఇదే నాకు చెప్పింది అని నక్క అనెను.

కుందేలు ఏమీ మాట్లాడక మౌనముగా ఉండిపోయెను. కుందేలా ! ఆకాశం ఎక్కడ పడిపోతున్నది అని సింహము అనెను. నేనైతే చెట్టుక్రింద నిద్రిస్తూ ఉన్నాను. అక్కడే ఢామ్మని ఆకాశం పడిపోయింది అని … కుందేలు చెప్పెను. పద, వెళ్ళి చూద్దాం అని సింహము అనెను.

అవి అన్నియు ఆ చెట్టు క్రిందకి వెళ్ళాయి. అన్నియు చెట్టు క్రిందకు చూశాయి. అక్కడ ఒక పెద్ద పండు క్రిందపడి ఉండెను. అప్పుడే అటువంటిదే ఇంకొక పండు ఢామ్మని క్రింద పడెను. కుందేలు ఉలిక్కిపడెను.

ఓహెూ ఇదే నీ ఆకాశమా !! అయితే ఆకాశము మరల పడిపోయింది పారిపో అని సింహము అనెను. అన్ని జంతువులు నవ్వసాగెను.

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 4th Lesson हिंदी दिवस Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 4th Lesson अपना प्यारा भारत देश

7th Class Hindi 4th Lesson अपना प्यारा भारत देश Textbook Questions and Answers

सोचो-बोलो

प्रश्न-उत्तर

प्रश्न 1.
चित्र में क्या दिखाई दे रहा है? (చిత్రంలో ఏమి కనపడుతూ ఉన్నది??)
उत्तर:
चित्र में तिरंगा झंडा हाथ में लिये भारत माता और छोटे-छोटे झंडे हाथों में लिए नारे लगाते बालक बालिकाएँ, नारे लगाना दिखाई दे रहा है।

प्रश्न 2.
सब बच्चे कौनसे नारे लगा रहे होंगे? (పిల్లలు అందరూ ఎటువంటి నినాదాలు చేస్తూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
सब बच्चे खुशी से भारत माता की जय, एक आत्मा हो भारतवासी, आज़ादी सदा सलामत रहे, सारे जहाँ से अच्छा हिंदोस्ताँ हमारा जैसे नारे लगा रहे होंगे।

प्रश्न 3.
नारे लगाते बच्चों के मन में कौनसे भाव होंगे? (నినాదాలు చేస్తున్న పిల్లల మనస్సులో ఏ భావాలు ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
नारे लगाते बच्चों के मन में आज़ादी की खुशी, समानता, सहृदयता, स्वच्छता, प्यार की भावना, देश भक्ति, उल्लासमय उत्साह आदि भाव होंगे।

Improve Your Learning

सुनो-बोलो

प्रश्न 1.
भारत देश तुम्हें क्यों प्यारा है? (భారతదేశము నీకు ఎందుకు ప్రియమైనది?)
(या)
भारत देश हमे प्यारा लगता है। क्यों? अपने विचार व्यक्त कीजिए।
उत्तर:
मेरा जन्म सौभाग्य से इस पवित्र भारत देश में हुआ है । मैं यहाँ बिना किसी तकलीफ़ के सुख से जीवन बिता सकता हूँ । यहाँ सब प्रकार के खाद्यान्न मिलते हैं । पवित्र नदियों का जल मिलता है । जीवन बिताने के अनेक सुविधाएँ मिलती हैं । ख़ासकर भाईचारे की भावना है । अपने जन्म को सार्थक बनाने और धर्म मार्ग में चलने के संदेश इस देश की मिट्टी से मिलते हैं । इसलिए भारत देश मुझे बहुत प्यारा लगता है।

प्रश्न 2.
कविता में भारत को “धरती का स्वर्ग” क्यों कहा गया है? (కవితలో భారత్ ‘భూలోక స్వర్గము’ అని ఎందుకు చెప్పబడింది?)
(या)
भारत देश धरती का स्वर्ग क्यों माना जाता है?
उत्तर:
पवित्र इस भारत देश की मिट्टी बहुत उपजाऊ है। यहाँ हमारे लिए आवश्यक सब प्रकार की फसलें पैदा होती हैं। पवित्र नदियाँ बहती हैं । देश में अनेक ऊँचे पर्वत हैं | ख़ासकर हिमालय पर्वत । इनसे देश की रक्षा होती है । इस देश की मिट्टी का हर कण हमें बहुत पवित्र है । जग में ऐसी सुख – सुविधाएँ मिलनेवाला देश सिर्फ हमारा भारत ही है । इसलिए धरती का स्वर्ग है भारत, यह सच है।

पढ़ो

अ) कविता पढो और निम्नलिखित भाव किन पंक्तियों में आये हैं, उन पंक्तियों को लिखो। (కవిత చదువుము, క్రింద వ్రాసిన భావములు ఏ పంక్తులలో వచ్చాయో ఆ పంక్తులను వ్రాయుము.)
– हमारा भारत देश पवित्र है, क्योंकि इसके कण – कण में संदेश है।
उत्तर:
इसके कण – कण में संदेश,
ऐसा पावन है यह देश।

– संसार भर में भारत सबसे न्यारा देश है।
उत्तर:
जग में सब से न्यारा देश, अपना प्यारा भारत देश।

आ) कविता में पहले क्या आया है? उसे क्रम 1, 2, 3, 4 दो ।

लिखो

अ) नीचे दिये गये प्रश्नों के उत्तर लिखो | (క్రింది ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు వ్రాయుము.)

1. हमारा देश किन – किन कारणों से सुंदर लगता है? (మన దేశము ఏ ఏ కారణముల వలన అందమైనదని అనిపిస్తుంది?)
(या)
भारत सबसे न्यारा देश है। इस विषय के बारे में अपने विचार व्यक्त कीजिए।
(या)
भारत को सुंदर देश कहते हैं? क्यों?
उत्तर:
भारत पवित्र और विशाल देश है । हमें हमेशा हर प्रकार का वातावरण मिलता है । सब प्रकार की फसलें यहाँ पैदा होती हैं । यहाँ न मिलनेवाला कोई फल नहीं है । भारत के तीनों ओर सागर हैं । उत्तर में हिमालय पहाड हैं । ये भारत के लिए मुकुट जैसे हैं । भारत देश सदा हरा-भरा रहता है । हरियाली सदा बनी रहती है । यहाँ पहाड की तराइयाँ भी हैं । अनेक प्रकार के पेड़ – पौधों से भरे जंगल हैं । ख़ासकर सब धर्मों के लोगों के बीच एकता की भावना बनी रहती है । लोग सुख-शांति से जीवन बिताते हैं । इन सभी कारणों से भारत हमें बहुत सुंदर लगता है।

2. हमारे देश को धरती का स्वर्ग बनानेवाली बातें कौनसी हैं? (మన భారత భూభాగాన్ని స్వర్గతుల్యం చేసే విషయములు ఏమి?)
उत्तर:
हमारे पवित्र भारत देश में पवित्र जीव नदियाँ बहती हैं । मिट्टी सारवान है । सब प्रकार की फसलें यहीं पैदा होती हैं | सुन्दर पर्वत हैं । पर्वतों की तराइयों में पेड-पौधों की हरियाली बनी रहती है । अनेक पवित्र और सुन्दर प्रदेश हैं । यहाँ हर प्रकार का मौसम पा सकते हैं । हिमालय पर्वतों में अनेक पुण्य क्षेत्र हैं। ख़ासकर भाईचारे की भावना यहाँ बनी हुयी है । साथ ही सब भारतीय श्रम करके जीवन बिताने वाले हैं । हर हालत को वे अपने लिए सुखी बना लेते हैं । अहिंसावादी हैं | स्वेच्छा पूर्वक जीवन बिताते हैं। धर्मावलंबी हैं । भारत में मिलनेवाली एकता की भावना संसार में और कहीं नहीं मिल सकता है । भारत का कण-कण संदेश देनेवाला है । इन सभी कारणों से भारत को धरती का स्वर्ग बताया गया है।

शब्द भंडार

अ) डिब्बे में से एक जैसे अर्थवाले शब्दों की तालिका बनाओ। (పెట్టెలో నుండి ఒకే రకమైన అర్థము కలిగిన శబ్దముల పట్టిక ఏర్పరుచుము.)

भाषा की बात

अ) रेखांकित शब्द पढो – समझो | (గీత గీయబడిన శబ్దములు చదువు తెలుసుకో.)

भारत एक विशाल देश है । इसकी संस्कृति बहुत प्राचीन है । इसकी गरिमा महान है । यह विश्व का सुंदर देश है | यहाँ अनेक भाषाएँ बोली जाती हैं ।

जो शब्द संज्ञा, सर्वनाम की विशेषता बताते हैं, उन्हें विशेषण कहते हैं। जैसे – मोटा, चतुर, गरीब, खट्टा, आधा, पूरा, एक, दस, दूसरा, थोडा, बहुत आदि।

1) विशाल = విశాలమైన
2) प्राचीन = పురాతన
3) महान = గొప్ప
4) सुंदर = అందమైన
5) अनेक = చాలా (ఇవి అన్నియు విశేషణ శబ్దములు. )

सृजनात्मक अभिव्यक्ति

अ) देश भक्ति से संबंधित दो नारे बनाकर लिखो। (దేశభక్తికి సంబంధించిన రెండు నినాదాలు తయారుచేసి వ్రాయుము.)
1……………………………..
2…………………………….
उत्तर:
1. धरती का प्यारा – प्यारा है,
2. चाहें जान चले जाए, खुशियों का भारत हमारा है।।
भारत पर आँच न आए।

शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)

जग = ప్రపంచము, world
न्यारा = గొప్ప దైన, unique, greatest
प्यारा = ప్రియమైన, dearest
तारा = నక్షత్రము, star
आँखों का तारा = కనుపాప, కంటిపాప, the pupillar of the eye
शिखर = శిఖరము, peak
चंचल = అస్థిరమైన, trembling
सोना = బంగారము, నిద్రించుట, gold, to sleep
चाँदी = 3o&, silver
हीरे = వజ్రములు, diamonds
फसल = పంట, crop
कण = అణువు, a particle
पावन = పవిత్రమైన, holy
धरती = భూమి, the earth
स्वर्ग = స్వర్గము, heaven
अपना = మన, ours

अपना प्यारा भारत देश తెలుగు సారాంశం

अपना प्यारा भारत देश తెలుగు సారాంశం

ప్రపంచంలో అన్నిటికన్నా గొప్ప దేశము,
మన ప్రియమైన భారతదేశము.
హిందు, మహమ్మదీయ, సిక్కు, క్రైస్తవుల
కంటిపాప ఈ దేశము.

ఎత్తైన పర్వత శిఖరము గల దేశము,
చంచలమైన నదులు గల దేశము.
బంగారము, వెండి, వజ్రముల వంటి
పంటలు ఉన్న ప్రియమైన దేశము.

దీని అణువణువునా సందేశము,
అటువంటి పవిత్రమైనది ఈ దేశము.
భూలోక స్వర్గము ఇదే,
మన ప్రియ భారతదేశము.

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 3rd Lesson हिंदी दिवस Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 3rd Lesson हिंदी दिवस

7th Class Hindi 3rd Lesson हिंदी दिवस Textbook Questions and Answers

सोचो-बोलो

प्रश्न-उत्तर

प्रश्न 1.
चित्र में क्या – क्या दिखाई दे रहे हैं? (చిత్రంలో ఏమేమి కనపడుతూ ఉన్నవి?)
उत्तर:
चित्र में एक मंच पर एक आदमी खडा कोई भाषण दे रहा है | मंच पर की कुर्सियों में दो आदमी बैठे भाषण सुन रहे हैं । मंच के सामने भी लोग बैठे भाषण सुन रहे हैं ।

प्रश्न 2.
बाजू देख रहा लडका किसके बारे में क्या पूछ रहा होगा? (ప్రక్కకు చూస్తున్న బాలుడు దేని గురించి ఏమి అడుగుతూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
बाजू देख रहा लडका मंच पर आसीन व्यक्तियों के बारे में, पूछ रहा होगा कि हिन्दी प्रचार में उनका क्या योगदान है?

प्रश्न 3.
मंच पर खडा आदमी क्या बोल रहा होगा? (వేదిక మీద నిలబడ్డ వ్యక్తి ఏమి మాట్లాడుతూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
मंच पर खडा हुआ आदमी हिन्दी भाषा का महत्व बोल रहा होगा । साथ ही हिन्दी दिवस मनाने की ज़रूरत भी स्पष्ट कर रहा होगा।

Improve Your Learning

सुनो बोलो

प्रश्न 1.
विद्यालय में हिन्दी दिवस के कार्यक्रम में क्या – क्या हुआ होगा? (విద్యాలయంలో హిందీ దినోత్సవ కార్యక్రమంలో ఏమేమి జరిగి ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
विद्यालय में हिन्दी दिवस के कार्यक्रम के अंतर्गत (संदर्भ) एक सभा का आयोजन हुआ होगा | उसमें प्रधानाध्यापक अध्यक्ष रहे होंगे | मान्य अतिथि गण और छात्र – छात्राएँ भाग लिये होंगे । प्रार्थना गीत के साथ सभा आरंभ हुयी होगी । प्रधानाध्यापक और अन्य लोगों ने हिन्दी के महत्व पर भाषण दिये होंगे। इस संदर्भ में प्रतियोगिताओं में भाग लिये हुए छात्रों को पुरस्कार भी दिये गये होंगे | सब लोगों ने राष्ट्र भाषा और राजभाषा हिन्दी का महत्व जान लिया होगा | हिन्दी ज़रूर सीखने का प्रण किया होगा।

प्रश्न 2.
हिन्दी सीखने से क्या – क्या लाभ हैं? (హిందీ నేర్చుకోవటం వలన ఏమేమి లాభాలు ఉన్నాయి?)
उत्तर:
संपूर्ण राष्ट्र की मान्यता प्राप्त करनेवाली भाषा राष्ट्रभाषा कहलाती है । भारत की राष्ट्रभाषा हिन्दी है। हिन्दी हमारे देश की भाषा है । हिन्दी सीखना और पढना बहुत आसान है | सारे भारत में आसानी से घूम सकते हैं । इस भाषा का साहित्य बहुत पुराना और विशिष्ट है । हिन्दी भाषा के माध्यम से हमारे देश की संस्कृति और सभ्यता का ज्ञान हमें मिलता है । भाईचारे की भावना बढ़ सकती है । देश की एकता और अखंडता बनी रहती है । इसकी लिपि देवनागरी है । इसकी विशेषता है कि जो लिखा जाता है वही पढा जाता है।

प्रश्न 3.
तुम अपने विद्यालय में हिन्दी दिवस कैसे मनाओगे? (నీవు మీ విద్యాలయంలో హిందీ దినోత్సవము ఎలా జరుపుకుంటావు?)
उत्तर:
मैं हिन्दी भाषा का महत्व जानता हूँ | इसलिए सितंबर 14 को हिन्दी दिवस मनाने का एक योजना की तैयारी करूँगा । इस संदर्भ में अध्यापकों की राय लेकर हिन्दी संबंधी कुछ प्रतियोगिताओं का आयोजन करूँगा । सितंबर 14 को हिन्दी दिवस मनाने का आयोजन करूँगा | प्रार्थना गीत के साथ सभा का आरंभ करूँगा । देश भक्ति संबंधी गीतों का गायन होगा । छात्रों से हिन्दी सीखने का प्रण कराऊँगा। प्रतियोगिताओं में भाग लिये हुए छात्रों को पुरस्कार दिलाऊँगा । अंत में राष्ट्र गान के साथ सभा का समापन करूँगा । प्रधानाध्यापक और अन्य हिन्दी अध्यापक हिन्दी सीखने की ज़रूरत पर भाषण देंगे |

पढ़ो

अ. किसने क्या कहा? लिखो। (ఎవరు ఏమి అన్నారు? వ్రాయుము.)

1. मैं तुम्हें सुनाती हूँ।
उत्तर:
सरिता 14 सितंबर के दिन हिन्दी गीत गाना चाहती है । इसलिए रोज़ी से कहने पर रोज़ी सरिता से कहती है – मैं तुम्हें सुनाती हूँ । ध्यान से सुनो और सीख लो ।

2. लेकिन तुम भी तो बताओ, तुम भाषण में क्या कहोगी?
उत्तर:
सरिता हिन्दी दिवस की सभा में बोलना चाहती है । इसलिए रोज़ी, सरिता से पूछती है – तुम भी तो बताओ तुम भाषण में क्या कहोगी?

3. कल एक विशेष कार्यक्रम है।
उत्तर:
रोज़ी सरिता से पूछती है कि क्या बात है सरिता? तुम आज बड़ी खुश हो । कहाँ से आ रही हो? सरिता कहती है – अपने विद्यालय में कल एक विशेष कार्यक्रम है।

4. हिन्दी सीखो, हिन्दी बोलो, हिन्दी को अपनाओ।
उत्तर:
रोज़ी से सरिता हिन्दी दिवस के कार्यक्रम में गीत गाना चाहती है। तब रोज़ी गीत सिखाती कहती है हिन्दी सीखो, हिन्दी बोलो, हिन्दी को अपनाओ।

5. क्या बात है सरिता?
उत्तर:
सरिता और रोज़ी दोनों सहेलियाँ हैं | रास्ते में मिलती हैं । बातचीत करते चलती हैं | सरिता बडी खुश नज़र आती है । इसलिए रोज़ी सरिता से पूछती है – क्या बात है सरिता? तुम आज बडी खुश हो।

6. उसी की तैयारी चल रही है।
उत्तर:
रोज़ी सरिता को खुश नज़र आते देखकर पूछती है कि क्या बात है सरिता ? इस.पर सरिता कहती है – अपने विद्यालय में कल एक विशेष कार्यक्रम है । उसी की तैयारी चल रही है।

7. कहाँ से आ रही हो?
उत्तर:
सरिता अपने विद्यालय से आ रही है । रास्ते में रोज़ी मिलती है। दोनों बातचीत करते चलती हैं । तब रोज़ी सरिता से पूछती है – क्या बात है सरिता? तुम आज बडी खुश हो । कहाँ से आ रही हो?

आ) रोज़ी ने सरिता को हिंदी के बारे में क्या-क्या बताया? (రోజీ, సరితకి హిందీ గురించి ఏమేమి చెప్పింది?)
उत्तर:
सरिता ने रोज़ी को बताया कि कल हमारे विद्यालय में हिन्दी दिवस मनाया जा रहा है। कल 14 सितंबर है। उसी दिन हमारे भारत की संविधान ने हिन्दी को राजभाषा के रूप में घोषित किया। क्योंकि भारत देश में हिन्दी बोलनेवालों की संख्या अधिक है। हिन्दी भारत की राष्ट्रभाषा और राजभाषा है। इसे सीखना बहुत ज़रूरी है। इसलिए हिन्दी सीखो, हिन्दी बोलो और हिन्दी को अपनाओ।

लिखो

अ) नीचे दिये प्रश्नों के उत्तर लिखो।

1. हिन्दी सीखने के लिए तुम क्या – क्या करोगे? (హిందీ నేర్చుకోవటానికి నీవు ఏమేమి చేస్తావు?)
(या)
हिन्दी सीखने के लिए क्या करना चाहिए?
उत्तर:
मैं एक विद्यार्थी हूँ | मुझे मालूम है कि हिन्दी हमारी राष्ट्रभाषा है और राजभाषा भी । इसलिए मैं हिन्दी सीखना ज़रूरी समझता हूँ। इसे सीखने मैं रोज़ नियमपूर्वक विद्यालय जाऊँगा। हिन्दी अध्यापक के बताये विषयों को मन लगाकर सुनूँगा और पढूँगा | मित्रों से सहपाठियों से हिन्दी में बोलने की कोशिश करूँगा। हिन्दी के बारे में और भी जानकारी पाने हिन्दी संबंधी परीक्षाएँ लिखने की तैयारी करूँगा। इसके लिए हिन्दी सीलूँगा, बोलूँगा और हिन्दी को अपनाऊँगा।

2. हिन्दी कार्यक्रम किन – किन चैनलों पर देख सकते हैं? (హిందీ కార్యక్రమాలు ఏయే ప్రసార మాధ్యమాల ద్వారా చూడగలుగుతాము?)
उत्तर:
आजकल हिन्दी का प्रचार व प्रसार बहुत बढ़ गया है । अख़बार, पत्रिका, विज्ञापन, किताब आदि अनेक रूपों में हिन्दी का प्रचार बढ़ रहा है । इनके साथ दूरदर्शन में भी अनेक चैनलों द्वारा हिन्दी कार्यक्रम प्रसारित हो रहे हैं | उनमें ज़ी न्यूस, जी.टि.वी., स्टार प्लस, सोनी माक्स, एन.डी.टि.वि, आज तक, नेशनल, मेट्रो आदि चैनलों पर हम कार्यक्रम देख सकते हैं ।

शब्द भंडार

अ) वर्गपहेली में कुछ भाषाओं के नाम दिये गये हैं । चुनकर लिखो।

जैसे : तेलुगु हिन्दी मलयालम सिंधी उर्दू गुजराती पंजाबी कन्नड

भाषा की बात

रेखांकित शब्द पढ़ो और समझो । (గీత గీసిన శబ్దములు చదువు అర్థం చేసుకో.)

इसी प्रकार के तीन – तीन वाक्य लिखो | ( ఇదే విధమైన మూడు – మూడు వాక్యాలు వ్రాయుము.)
उत्तर:

सृजनात्मक अभिव्यक्ति । “तेलुगु भाषा दिवस” के लिए एक छोटा सा भाषण लेख लिखिए। (“తెలుగు భాషా దినోత్సవం” కోసం ఒక చిన్న ఉపన్యాస వ్యాసము వ్రాయండి.)
उत्तर:
आन्ध्र प्रांत की मातृभाषा तेलुगु है। आन्ध्र प्रांतवालों का इतिहास 2500 वर्षों का प्राचीन और महोन्नत है। आज 15 करोड लोगों की मातृभाषा तेलुगु है। हमारे पवित्र भारत देश में इसका स्थान दूसरा है। सरकारी भाषाओं में तो इसका स्थान पंद्रहवाँ है।

तेलुगु भाषा मधुर, सुस्वर और प्रभावशाली है। ऐसी महोन्नत भाषा की उन्नति व प्रचार में अनेक महान व्यक्तियों का योगदान प्रशंसनीय रहा। प्रचलित सार्थक बात है कि तेलुगुवाले का जन्म लेना, तेलुगु भाषा बोलना, महान तपस्या करने से ही मिलनेवाला फल है। काकतीय प्रतापी राजा श्रीकृष्णदेवराय ने ही गौरवान्वित किया कि ‘देश भाषालंदु तेलुगु लेस्सा’। यह प्रभावशाली वाक्य से ही तेलुगु भाषा संस्कृति की महोन्नती एकदम याद में आकर मन प्रफुल्ल हो जाता है।

ऐसी तेलुगु भाषा दिवस 29 अगस्त के दिन मनाया जाता है। यह दिवस व्यावहारिक भाषोद्यम पितामह गिडुगु राममूर्ति जी की जयंति के सिलसिले में मनाया जाता है। राममूर्ति जी का सहयोग तेलुगु भाषा की उन्नति में प्रशंसनीय रहा है। सारे आंध्रप्रदेश में यह दिवस बडे वैभव से अनेक प्रधान आशयों को साकार करके महान लक्ष्य सिद्धि प्राप्त के लिए मनाया जाता है। यह तो मुनासिब ही है।

परियोजना कार्य

हिन्दी सीखने हेतु कुछ नारे कागज़ पर लिखो । कक्षा में चिपकाओ। ‘(హిందీ నేర్చుకోవడానికిగాను కొన్ని నినాదాలు కాగితంపై రాయి. తరగతి గదిలో అతికించు.)
जैसे : हिन्दी में बोलिए । देश को जोडिए | (హిందీలో మాట్లాడండి, దేశాన్ని ఒకటి చేయండి.)
(या)
हिंदी दिवस पर बच्चे नारे लगाते हैं। हिंदी भाषा संबंधी नारे लिखिए।
उत्तर:

1. हिन्दी से मन जोडो | दिल से भेदभाव भगाओ।
2. हिन्दी को अपनाओ | दिल में एकता बढाओ।

शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)

दिवस = దినము / రోజు, particular day
सहेलियाँ = స్నేహితురాళ్ళు, female friends
बातचीत = సంభాషణ, conversation
अपना = తన / తమ, one’s own
कल = నిన్న / రేపు, yesterday / tomorrow
विशेष = ప్రత్యేక, special
मनाया जाना = జరుపుకొనబడును, to celebrate
बुलाना = పిలుచుట, to call
सिखाना = నేర్పించుట, make to learn
ठीक = సరే, true / correct
ध्यान से = శ్రద్ధగా, attentively
अपनाना = స్వీకరించుట, to adopt
संविधान = రాజ్యాంగము, constitution
राजभाषा = రాజభాష, state/administrative language
इसलिए = ఎందువలన, therefore
हर साल = ప్రతి సంవత్సరము, every year
चुनना = ఎన్నుకొనుట, to elect
क्योंकि = ఎందుకంటే, because
सबसे = అందరితో, with all
भाषण = ఉపన్యాసము, speech
अभिनय करना = నటించుట, to act
एवं = మరియు, thus/so
हार्दिक = హృదయపూర్వక, heartful
बधाई = congratulations
बहुत = చాలా, many
ज़रूरी = అవసరము, necessary

हिंदी दिवस తెలుగు సారాంశం

हिंदी दिवस తెలుగు సారాంశం

(సరిత, రోజీ ఇరువురు స్నేహితురాళ్ళు. దారిలో కలిసి మాట్లాడుకుంటూ నడుస్తున్నారు.)

రోజీ : ఏంటి సంగతి సరిత? నీవు ఈ రోజు చాలా సంతోషంగా ఉన్నావు? ఎక్కడనుంచి వస్తూ

సరిత : మా విద్యాలయం నుండి. రేపు ఒక ప్రత్యేకమైన కార్యక్రమము ఉన్నది. దాని ఏర్పాటు జరుగుతూ ఉన్నది.

రోజ : అలాగా, అయితే మీ విద్యాలయంలో కూడ హిందీ దినోత్సవము జరుపబడుతూ ఉన్నదా?

సరిత : అవును. రేపు సెప్టెంబరు 14 కదా, అందువలననే నేను నిన్ను పిలుస్తూ ఉన్నాను. నాకు కూడ పాట నేర్పించవా………………

రోజ : అలాగే, నేను నీకు వినిపిస్తాను. శ్రద్ధగా విను, నేర్చుకో. హిందీ నేర్చుకో, హిందీ మాట్లాడు, హిందీని నీదిగా చేసుకో. రండి, అందరు కలిసి పాడండి, హిందీ దినోత్సవం జరుపుకోండి.

సరిత : హిందీ దినోత్సవాన్ని సెప్టెంబరు 14 ననే ఎందుకు జరుపుకుంటారు?

రోజీ : సెప్టెంబరు 14, 1949 న రాజ్యాంగములో హిందీ రాజభాషగా స్వీకరించబడినదని మా ఉపాధ్యాయులు చెప్పియున్నారు.

సరిత : అర్థమయింది. ఇందువల్లనే ప్రతి సంవత్సరము ఈ రోజున హిందీ దినోత్సవము జరుపబడుతుంది. కాని హిందీయే దేశపు రాజభాషగా ఎందుకు ఎన్నుకొనబడినది?

రోజ : ఎందుకంటే హిందీ మాట్లాడేవారు మనదేశంలో చాలా ఎక్కువమంది ఉన్నారు. కాని నీవు కూడా చెప్పు, నీవు ఉపన్యాసములో ఏం చెబుతావు?

సరిత : అయితే విను (అభినయిస్తూ చెపుతుంది) ప్రధానోపాధ్యాయులు మరియు గురుజనులు, సోదర ……….. సోదరీమణులారా మీకందరికీ హిందీ దినోత్సవ హృదయపూర్వక అభినందనలు. హిందీ మన దేశపు రాజభాష. దీనిని నేర్చుకోవడం మనందరికి చాలా అవసరం. (సరిత ఉపన్యాసములో ఇంకా ఏమేమి చెప్పి ఉండవచ్చు?)

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 2nd Lesson सच्चा दोस्त Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 2nd Lesson सच्चा दोस्त

7th Class Hindi 2nd Lesson सच्चा दोस्त Textbook Questions and Answers

सोचो-बोलो

प्रश्न-उत्तर

प्रश्न 1.
चित्र में क्या – क्या दिखाई दे रहे हैं ? (చిత్రంలో ఏమేమి కనపడుతూ ఉన్నవి?)
उत्तर:
चित्र में एक बड़ा पेड, एक झूला, कुछ लताएँ, फल-फूल, पक्षी, उसके – बच्चे, गाय, खरगोश और लडकी – लडके दिखाई दे रहे हैं।

प्रश्न 2.
पेड के बारे में कुछ वाक्य बोलो | (చెట్టు గురించి కొన్ని వాక్యాలు చెప్పు.)
उत्तर:

1. पेड का एक तना होता है।
2. पेड की अनेक शाखाएँ होती हैं।
3. पेड के अनेक पत्ते होते हैं।
4. पेड की शाखाओं में फूल होते हैं।
5. पेड की शाखाओं में फल होते हैं।
6. पेड छाया देता है।

प्रश्न 3.
वे आपस में क्या बातें कर रहे होंगे? (వారు పరస్పరం / తమలో తాము ఏమి మాట్లాడుతూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
वे आपस में प्रकृति, पेड़-पौधे, और उनसे मिलनेवाले लाभ-सुख, प्रकृति संरक्षण आदि बातें कर रहे होंगे।

Improve Your Learning

सुनो-बोलो

प्रश्न 1.
अमर और पेड की दोस्ती के बारे में बोलो। (అమర్, చెట్టు యొక్క స్నేహం గురించి వివరించు.)
(या)
अमर का दोस्त कौन था? वह रोज क्या करता था?
उत्तर:
एक पेड था । अमर नामक एक लडका था । पेड और अमर दोनों आपस में बहुत प्यार करते थे। दोनों सच्चे मित्र थे । हर दिन अमर पेड के पास जाता था । उसके फल खाता था । उसके पत्ते इकट्ठा करके माला बनाता था । उसकी शाखाओं से झूलता था । दोनों खेलते थे । अमर थककर पेड की छाया में सो जाता था | अमर के बड़े होने पर पेड अमर के लिए नदी पार करने की नाव बना था । तूफ़ान में घर के नष्ट होने पर पेड ने अपने तने से उसके घर बनाने में मदद की । अमर के सर्दी से काँपते समय, अपनी सूखी लकड़ियाँ जलाकर उसकी सर्दी दूर कर दी । इस तरह पेड ने अमर से सच्ची दोस्ती निभायी और अपना सब कुछ त्याग दिया।

प्रश्न 2.
पेड हमारा सच्चा दोस्त है । कैसे? (చెట్టు మన నిజమైన మిత్రుడు. ఎలా?)
उत्तर:
पेड प्रकृति की संपदा है । पेड मानव के परम मित्र हैं । पेड मानव की सेवा में तत्पर रहते हैं। पेडों से कई लाभ हैं । पेड हमें फल देकर भूख मिटाते हैं । पेडों की शीतल छाया में मानव, पशु-पक्षी सभी आराम करते हैं । पेडों से गर्मी दूर होती है और पर्यावरण में संतुलन बना रहता है । पेडों से प्राणियों के लिए. आवश्यक प्राण वायु मिलता है। पेडों की लकडी से अनेक उपयोगी चीजें बनती हैं । पेडों की जडी-बूटियों से दवाइयाँ तैयार की जाती हैं । इस तरह पेड मानव जीवन के लिए बहुत उपयोगी हैं ।

प्रश्न 3.
पेड़ की जगह तुम होते तो क्या करते? (చెట్టు స్థానంలో నీవు ఉన్నట్లయితే ఏం చేస్తావు?)
उत्तर:
पेड का जन्म धन्य है | पेड,की जगह मैं होता तो अपना सर्वस्व प्राणियों की सेवा में अर्पण करता।

मुख्यतः
मीठे फल देकर प्राणियों की भूख मिटाता| मानव तथा प्राणियों को शीतल छाया देता। प्राणियों के लिए आवश्यक प्राणवायु देता । अपनी लकडी उन्हें देकर उनके अनेक चीज़ों को बनाने में काम आता। अपनी जड़ी बूटियाँ देकर मानवों की बीमारियाँ दूर करने में तत्पर रहता । इस तरह अनेक रूपों में सबकी सेवा करने में अपना जीवन सार्थक बना लेता | पेड परोपकारी है – इस कथन को सच बनाता।

पढ़ो

अ) नीचे दिये गये वाक्यों को क्रम से लगाओ। (క్రింద ఇవ్వబడిన వాక్యములను వరుసక్రమంలో ఉంచండి.)

1) इस तरह पेड़ ने सच्ची दोस्ती निभायी। ( 4 )
2) अमर का घर टूट गया । ( 3 )
3) उसका एक दोस्त था । ( 1 )
4) सब कुछ दान कर दिया । ( 5 )
5) मेरी शाखाएँ काटो, नाव बना लो । ( 2 )

लिखो

अ) पेड से हमें क्या – क्या लाभ हैं? (చెట్టు వలన మనకు ఏమేమి లాభములు కలవు?)
उत्तर:
पेड परोपकारी हैं । पेड प्रकृति की संपदा है । पेड मानव के परम मित्र हैं । पेड मानव की सेवा में तत्पर रहते हैं । पेडों से कई लाभ हैं । पेड हमें फल देकर भूख मिटाते हैं । पेडों की शीतल छाया में मानव, पशु-पक्षी सभी आराम करते हैं । पेडों से गर्मी दूर होती है और पर्यावरण में संतुलन बना रहता है । पेड़ों से प्राणियों के लिए आवश्यक प्राण वायु मिलता है । पेडों की लकडी से अनेक उपयोगी चीजें बनती हैं। पेडों की जडी बूटियों से दवाइयाँ तैयार की जाती हैं | इस तरह पेड मानव जीवन के लिए बहुत उपयोगी हैं।

आ) इस कहानी का नाम “सच्चा दोस्त” क्यों रखा गया है? (ఈ కథ పేరు “నిజమైన స్నేహితుడు” అని ఎందుకు పెట్టబడింది?)
उत्तर:
सच्चा दोस्त निस्वार्थ भावना से अपने मित्र की सहायता करना चाहता है । अपने मित्र के लिए वह सब कुछ करने तैयार रहता है | चाहे अपना जीवन चला जाए अपने मित्र को सुखी रखना चाहता है । इस कहानी में पेड ने अपने को खोकर अमर की मदद की । इसलिए इस कहानी का नाम ‘सच्चा दोस्त’ रखा गया है।

शब्द भडार

अ) निम्न लिखित शब्दों के अर्थ गुब्बारों से चुनकर लिखो।। (క్రింది శబ్దముల అర్థములు బెలూన్ల నుండి ఎన్ని వ్రాయుము.)

1) दोस्ती = मित्रता
2) तलाश = खोज
3) इकट्ठा = जमा
4) पेड = वृक्ष
5) माला = हार

आ) नीचे दिये गये अंक देखो | (క్రింది ఇవ్వబడిన అంకెలను చూడు.)

11 – ग्यारह (పదకొండు)
12 – बारह (పన్నెండు)
13 – तेरह (పదమూడు)
14 – चौदह (పద్నాలుగు)
15 – पंद्रह (పదహేను)
16 – सोलह (పదహారు)
17 – सत्रह (పదిహేడు)
18 – अठारह (పద్దెనిమిది)
19 – उन्नीस (పంతొమ్మిది)
20 – बीस (ఇరవై)

इ) इन शब्दों को अलग करो और लिखो। (ఈ శబ్దములను వేరు చేయును మరియు వ్రాయుము.)

खिडकी (కిటికి),
गिलास (గ్లాసు),
मेज – (మేజాబల్ల),
कलम (కలము),
पंखा (ఫ్యాను),
बल्ला (బ్యాటు),
किताब (పుస్తకము)
कुर्सी (కుర్చీ),
थैली (సంచి),
दरवाज़ा (ద్వారము)

लकडी से बनी वस्तुएँ । अन्य वस्तुएँ | (కలపతో తయారైన వస్తవులు) | (ఇతర వస్తవులు)
खिडकी गिलास
मेज कलम
बल्ला पंखा
कुर्सी किताब
दरवाज़ा थैली

भाषा की बात

अ) पढ़ो – समझो | (చదువు – అర్థం చేసుకో)

1) एक पेड (ఒక చెట్టు) – अनेक पेड (చాల చెట్లు)
2) एक फूल (ఒక పువ్వు) – अनेक फूल (చాల పూలు)
3) एक घर (ఒక ఇల్లు) – अनेक घर (చాల ఇళ్ళు)
4) एक फल (ఒక పండు) – अनेक फल (చాల పండ్లు)
5) एक शहर (ఒక పట్టణం) – अनेक शहर (చాల, అనేక పట్టణాలు)
6) एक गाँव (ఒక గ్రామము) – अनेक गाँव (అనేక గ్రామాలు)

सृजनात्मक अभिव्यक्ति

अ) निम्न संकेतों के आधार पर पेड़ के बारे में लिखो। (క్రింది గుర్తుల ఆధారంగా చెట్టు గురించి వ్రాయుము.)
उत्तर:
1) पेड का एक तना होता है।
2) पेड की अनेक शाखाएँ होती हैं।
3) पेड के अनेक पत्ते होते हैं।
4) पेड की शाखाओं में फूल होते हैं।
5) पेड की शाखाओं में फल होते है।

शब्दार्थ (అర్థాలు) (MEANINGS)

दोस्त = స్నేహితుడు /మిత్రుడు, friend
आपस में = పరస్పరము, mutually
प्यार करना = ప్రేమించుట, to love
के पास = వద్ద / దగ్గర, to one near
इकट्ठा करना = ప్రోగు చేయుట, to collect
माला = దండ / మాల, garland
तना = కాండము, stem
चढना = ఎక్కుట,to climb
शाखा = కొమ్మ, branch
झूलना = ఊగుట, to swing
आँख मिचौनी खेल = దాగుడుమూతలాట, blind man’s buff
थकना = అలసిపోవుట, tired
पेड की छांव = చెట్టు నీడ, shade of the tree
सोना = నిద్రించుట, to sleep
खुश होना = సంతోషించుట, to feel happy
बीतना = గడిచిపోవుట, be spent
तलाश = అన్వేషణ, searching
नौकरी = ఉద్యోగము, job
बीच में = మధ్యలో, in the middle
पार करना = దాటుట, to cross
समस्या = సమస్య / ఇబ్బంది, problem
काटना = కోయుట / నరుకుట, to cut
नाव = పడవ, boat
खूब = బాగా, well
कमाना = సంపాదించుట, to earn
लौटना = తిరిగివచ్చుట, to come back
पहले = ముందు, before
टूटना = విరుగుట / పాడగుట, be ruined
पहुँचना = చేరుట, to reach
अपना = తన / స్వంత, own
बहुत = చాలా, much, many
बूढा = ముదుసలి / వృద్ధుడు, old man
सर्दी = చలి, cold
काँपना = వణకుట, shivering
सूखी डाली = ఎండిన కొమ్మ, dry branch
जलाना = కాల్చుట, మండించుట, to fire
भगाना = పారద్రోలుట, to send away
तरह = విధము / వలె, like
निभाना = పాటించుట, నిలబెట్టుకొనుట, to play.
खोना = పోగొట్టుకొనుట, lose
द:खी होना = దుఃఖించుట, distressed.
पेड लगाना = చెట్లు నాటుట, plantation
निर्णय = నిర్ణయము, decision

सच्चा दोस्त తెలుగు సారాంశం

सच्चा दोस्त తెలుగు సారాంశం

ఒక చెట్టు ఉండేది. దానికి ఒక మిత్రుడు ఉండేవాడు. అతని పేరు అమర్. ఇరువురు పరస్పరం చాలా ప్రేమగా ఉండేవారు. ప్రతిరోజు అమర్ చెట్టు వద్దకు వెళ్ళేవాడు. దాని పండ్లు తినేవాడు. దాని ఆకులు ప్రోగుచేసేవాడు. ఈ ఆకులతో మాల తయారుచేసేవాడు. చెట్టు కాండము పైకి ఎక్కేవాడు. దాని కొమ్మలతో ఊగేవాడు. ఇరువురు దాగుడు మూతలాట ఆడేవారు. అతను అలిసిపోయినప్పుడు చెట్టు నీడలో నిద్రపోయేవాడు. ఈ విధంగా ఇరువురూ చాలా సంతోషంగా ఉండేవారు.

కాలం గడిచింది. అమర్ పెద్దవాడయ్యాడు. అతను పని కొరకు పట్టణము వెళ్ళదలచుకున్నాడు. తన ఊరికి, పట్టణానికి మధ్యలో నది ఉండేది. నదిని ఎలా దాటాలా ? అని అతడు ఆలోచిస్తూ చెట్టు దగ్గరకు వెళ్ళాడు. చెట్టుకు తన సమస్య చెప్పాడు. నా కొమ్మలను కోసి పడవ తయారుచేసుకో అని చెట్టు చెప్పెను. అమర్ అలాగే చేశాడు. అమర్ పట్టణానికి వెళ్ళాడు. అక్కడ బాగా డబ్బు సంపాదించాడు. గ్రామానికి తిరిగి వచ్చాడు. గ్రామానికి తిరిగి వచ్చే కొద్దిరోజుల ముందు తుపాను వచ్చెను. అమర్ ఇల్లు పడిపోయెను. అతను చెట్టు దగ్గరకు వెళ్ళాడు. నా కాండము కోసి నీ ఇల్లు కట్టుకో అని చెట్టు అనెను. అమర్ అలాగే చేశాడు.

చాలాకాలము గడిచెను. అమర్ ఇప్పుడు ముసలివాడయ్యాడు. అతను చలిలో వణుకుతూ చెట్టు దగ్గరికి వెళ్ళాడు. చెట్లు, నా ఎండిన కొమ్మలను మండించి నీవు చలి కాచుకో అని చెప్పెను. అమర్ అలాగే చేశాడు.

ఈ విధంగా చెట్టు తన నిజమైన స్నేహాన్ని పాటించింది. తన సర్వస్వం దానం చేసింది. తన నిజమైన స్నేహితుని పోగొట్టుకొని అమర్ చాలా దు:ఖించాడు. అతను చెట్లు నాటాలని నిర్ణయించుకున్నాడు.

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 1st Lesson मन करता है Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 1st Lesson मन करता है

7th Class Hindi 1st Lesson मन करता है Textbook Questions and Answers

सोचो-बोलो

प्रश्न-उत्तर

प्रश्न 1.
चित्र में क्या – क्या दिखाई दे रहे हैं? (చిత్రంలో ఏమేమి కనపడుతూ ఉన్నవి?)
उत्तर:

1. चित्र में एक लडका रॉकेट पर बैठकर आकाश में उड़ रहा है।
2. एक लडका वर्षा से बचने छतरी के नीचे खडा है ।
3. एक लडका पैराशूट की सहायता से नीचे उतर रहा है।
4. आसमान पर चाँद और कुछ तारे दिखाई दे रहे हैं ।
5. आसमान पर एक पतंग उड रही है।
6. एक मेंढक मशरूम के नीचे बैठा है।
7. कुछ फूल खिले हुए हैं।

प्रश्न 2.
लडके क्या कर रहे हैं? (బాలురు ఏమి చేస్తూ ఉన్నారు?)
उत्तर:

1. एक लडका रॉकेट पर बैठकर आसमान में उड रहा है।
2. एक लडका पैराशूट की मदद से भूमि पर उतर रहा है।
3. और एक लडका वर्षा से बचने छतरी लिये खडा है।

प्रश्न 3.
वे एक दूसरे से क्या बात कर रहे होंगे? (వారు ఒకరు ఇంకొకరితో ఏమి మాట్లాడుతూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
वे एक दूसरे से अपने मन की भावनाओं को साकार होने से मिलनेवाली खुशियों के बारे में बात कर रहे – होंगे। छात्रों के लिए सूचनाएँ

1. पाठ के चित्र देखो। चित्र के आधार पर कल्पना करो कि पाठ में क्या बताया गया होगा?
2. यह कविता पढ़िए। कठिन शब्द और वाक्य रेखांकित कीजिए।
3. नये शब्दों और वाक्यों के बारे में मित्रों से चर्चा कीजिए।
4. नये शब्दों के अर्थ शब्दकोश में ढूंढ़िए।

Improve Your Learning

सुनो-बोलो

1. तुम्हारा मन क्या – क्या करने को कहता है? (నీ మనస్సు ఏమేమి చెయ్యాలని అంటున్నది?)
उत्तर:
मेरा मन सदा स्वच्छ और निराडंबर रहने को कहता है | सबसे प्रेमपूर्वक व्यवहार करने को कहता है। मन लगाकर अध्ययन करने को कहता है । पढ-लिखकर बडा विद्वान बनने को कहता है |

2. तुम अपने घर में किसकी नकल करना पसंद करते हो ? क्यों? (నీవు, మీ ఇంటిలో ఎవరి అనుకరణను ఇష్టపడతావు? ఎందుకు?)
उत्तर:
मैं अपने घर में अपने आदरणीय दादाजी की नकल करना पसंद करता हूँ । क्योंकि वे सहृदयी, परोपकारी, सबको आदर देनेवाले हैं और सब से प्रेमपूर्वक व्यवहार करते हैं । वे महान गुणवाले हैं |

3. ऐसे दो काम बताओ जो तुम कर सकते हो। ( నీవు చేయగలిగిన రెండు పనులు చెప్పు.)
उत्तर:
मैं छोटा लडका हूँ | मैं एक विद्यार्थी हूँ | मैं बाज़ार जाकर सब्जी ला सकता हूँ और पौधों को पानी दे सकता हूँ।

मन करता है

मन करता है सूरज बनकर
आसमान में दौड लगाऊँ।
मन करता है चंदा बनकर
सब तारों पर अकड दिखाऊँ।
मन करता है तितली बनकर
दूर – दूर तक उडता जाऊँ।
मन करता है कोयल बनकर
मीठे – मीठे बोल सुनाऊँ ।
मन करता है चिडिया बनकर
ची – ची- चूँ – यूँ शोर मचाऊँ।
मन करता है चरखी लेकर
पीली – लाल पतंग उडाऊँ।

I. नीचे दी गयी कविता अध्यापक द्वारा (दो तीन बार) गायी जायेगी। छात्र ध्यान से सुनेंगे।

1. मन करता है सूरज बनकर
आसमान में दौड लगाऊँ।
मन करता है चंदा बनकर
सब तारों पर अकड दिखाऊँ।
मन करता है तितली बनकर
दूर-दूर तक उडता जाऊँ ।

अब इन प्रश्नों के उत्तर दीजिए । (ఇప్పుడు ఈ ప్రశ్నలకు జవాబులు ఇవ్వండి.)

1) लड़के का मन क्या बनना चाहता है?
उत्तर:
लडके का मन सूरज बनना चाहता है।

2) लडके का मन कहाँ दौड लगाना चाहता है?
उत्तर:
लडके का मन आसमान में दौड लगाना चाहता है।

3) चंदा बनकर लडका तारों पर क्या दिखाना चाहता है?
उत्तर:
चंदा बनकर लडका तारों पर अकड दिखाना चाहता है ।

4) लडके का मन तितली बनकर क्या करना चाहता है?
उत्तर:
लडके का मन तितली बनकर दूर-दूर तक उडना चाहता है।

मन करता है कोयल बनकर
मीठे – मीठे बोल सुनाऊँ।
मन करता है चिडिया बनकर
ची- ची – चूँ – चूँ शोर मचाऊँ।
मन करता है चरखी लेकर
पीली – लाल पतंग उडाऊँ।

अब इन प्रश्नों के उत्तर दीजिए | (ఇప్పుడు ఈ ప్రశ్నలకు జవాబులు ఇవ్వండి.)

1) लडके का मन कोयल बनकर क्या करना चाहता है?
उत्तर:
लडके का मन कोयल बनकर मीठे – मीठे बोल सुनाना चाहता है।

2) लडके का मन चिडिया बनकर क्या करना चाहता है?
उत्तर:
लडके का मन चिडिया बनकर ची-ची-चूं-धूं शोर मचाना चाहता है।

3) लडके का मन चरखी लेकर क्या उडाना चाहता है?
उत्तर:
लडके का मन चरखी लेकर पतंग उडाना चाहता है।

4) किन रंगों के पतंगों को उडाने का मन करता है?
उत्तर:
पीली और लाल रंगों के पतंग उडाने का मन करता है।

पदों

1. कौन क्या करता है ? जोडी बनाओ। (ఎవరు ఏమి చేస్తున్నారు? జతచేయుము.)

2. कविता में बच्चे का मन क्या – क्या करने को कहता है ? बताओ । (కవితలో పిల్లవాని మనస్సు ఏమేమి చేయమని అంటుంది? వివరించు.)
(या)
‘मन करता है पाठ में बच्चों का मन क्या – क्या करने को कहता है?
उत्तर:
इस कविता में बच्चे का मन

1. सूरज बनकर आसमान में दौडना
2. चंद्रमा बनकर सब तारों पर घमंड दिखाना
3. तितली बनकर दूर-दूर तक उडना
4. कोयल बनकर मीठी आवाज़ में बोलना
5. पक्षी बनकर शोर मचाना
6. धागे से भरी चरखी लेकर पतंग उडाना आदि करने को कहता है।

लिखो

1. तुम इस वर्ष सातवीं कक्षा में क्या – क्या करना चाहते हो ? (నీవు ఈ సంవత్సరము ఏడవ తరగతిలో ఏమేమి చేయతలచుచున్నావు?)
उत्तर:
मैं एक विद्यार्थी हूँ। इस साल मैं सातवीं कक्षा में पढ़ रहा हूँ। मैं नियमपूर्वक पाठशाला जाना चाहता हूँ। अपनी पाठशाला के गुरुजनों से आदरपूर्वक बरताव करना चाहता हूँ। गुरुजनों से पढाये जानेवाले विषयों को मन लगाकर सुनना चाहता हूँ। खूब पढकर परीक्षायें अच्छी तरह लिखकर अच्छे अंक पाना चाहता हूँ। सहपाठियों से मिलजुलकर रहना चाहता हूँ। शक्तिभर सहपाठियों की सहायता करना चाहता हूँ। मानसिक शिक्षा के साथ शारीरिक शिक्षा के प्रति श्रद्धा दिखाते खेलों में सक्रिय भाग लेना चाहता हूँ। आदर्श विद्यार्थी बनकर सच्चे नागरिक की तरह देश की सेवा करने तैयार होना चाहता हूँ।

शब्द भंडार

1. पतंग की तरह हवा में क्या – क्या उड सकते हैं ? (గాలిపటం వాలె గాలిలో ఏమేమి ఎగరగలవు?)
उत्तर:
पतंग की तरह हवा में मेघ, चिडिया, तितली, हवाई जहाज़, पक्षी, हेलीकॉफ्टर आदि उड सकते हैं |

भाषा की बात

पढो – समझो (చదువు – తెలుసుకో)
1) दौड लगाऊँ – పరిగెత్తినా
2) उडता जाऊँ – ఎగురుతూ వెళ్ళానా
3) शोर मचाऊँ – శబ్దము (అల్లరి) చేయనా
4) अकड दिखाऊँ – గర్వపడనా / అధికారము చెలాయించనా
5) कहानी सुनाऊँ – కథ చెప్పనా
6) पतंग उडाऊँ – గాలిపటం ఎగరవేయనా

सृजनात्मक अभिव्यक्ति

अपनी ओर से चार पंक्तियाँ जोडकर “मन करता है” कविता को आगे बढाइए। (మీ వైపు నుండి నాలుగు పంక్తులు కలిపి “మన్ కర్తా హై” కవితను ముందుకు నడపండి.)
उत्तर:
मन करता है बादल बनकर
आसमान पर दौड लगाऊँ।

मन करता है स्वच्छ हवा बनकर
सब को सुख पहुँचाऊँ।

मन करता है पायल बनकर
मधुर ध्वनि से मन लुभाऊँ।

मन करता है दरख्त बनकर
जीवों की सेवा में तत्पर रहूँ।

शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)

सूरज = సూర్యుడు, the sun
आसमान = ఆకాశము, the sky
दौड लगाना = పరుగెత్తుట, to run
चंदा = చంద్రుడు, the moon
तारे = నక్షత్రములు, stars
अकड दिखाना = గర్వము చూపుట, show pride
तितली = సీతాకోకచిలుక, butterfly
दूर = దూరము, distance
उडना = ఎగురుట, to fly
कोयल= కోకిల, cuckoo bird
मीठा = తియ్యని, sweet
बोल = మాట, a word
सुनाना = వినిపించుట, make to listen
चिडिया = పక్షి, bird
बनना = = అగుట, to be made
शोर मचाना = అల్లరి చేయుట, to make a noice
चरखी = దారమును చుట్టే చర్ఖా, reel
पीली = పసుపు, yellow
लाल = ఎరుపు, red
पतंग = గాలిపటం, kite
उडाना = ఎగురవేయుట, make to fly

मन करता है Summary in Telugu

मन करता है తెలుగు సారాంశం

సూర్యుడినై ఆకాశంలో పరుగెత్తాలని అనిపిస్తున్నది. చంద్రుడినై నక్షత్రములు అన్నిటిపై దర్పము ‘చూపించాలని అనిపిస్తున్నది. సీతాకోకచిలుకనై చాలా దూరం వరకు ఎగురుతూ వెళ్ళాలని అనిపిస్తున్నది. కోయిలనై తియ్య తియ్యని పలుకులు వినిపించాలని అనిపిస్తున్నది. పక్షినై అరుస్తూ అల్లరి చెయ్యాలని అనిపిస్తున్నది. దారము చుట్టే చరానై పసుపు, ఎరుపు రంగు గాలిపటం ఎగురవేయాలని అనిపిస్తున్నది.