Category: Class 7

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 8th Lesson हमारे त्यौहार Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 8th Lesson हमारे त्यौहार

7th Class Hindi 8th Lesson हमारे त्यौहार Textbook Questions and Answers

सोचो-बोलो

प्रश्न-उत्तर

प्रश्न 1.
चित्र में क्या दिखाई दे रहा है? (చిత్రంలో ఏమి కనపడుతూ ఉన్నది?)
उत्तर:
चित्र में कुछ महिलाएँ और लडकियाँ गौरी पूजा के रूप में बतुकम्मा त्यौहार मना रही हैं।

प्रश्न 2.
कुछ त्यौहारों के नाम बताओ। (కొన్ని పండుగల పేర్లు తెలుపుము.)
उत्तर:
हमारे पवित्रं भारत देश में विभिन्न प्रांत हैं। सारे देश में अनेक त्यौहार मनाये जाते हैं। वे हैं – दीवाली, संक्रांती, दशहरा, होली, उगादि, विनायक चतुर्थी, श्रीरामनवमी, मोहर्रम, रमज़ान, ईद, क्रिसमस, गुडफ्रइडे, बतुमम्मा, नागुला चविति, तीज, बोनालु, धनतेरस, रक्षा बंधन!

प्रश्न 3.
स्त्रियाँ क्या गा रही होंगी? (స్త్రీలు ఏమి పడుతూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
स्त्रियाँ सब गौरी पूजा के रूप में बतुकम्मा त्यौहार मना रही हैं। इसी दौरान वे बतुकम्मा, बतुकम्मा उय्यालो, बंगारु मा तल्ली उय्यालो गीत गा रही होंगी।

Improve Your Learning

सुनो-बोलो

प्रश्न 1.
त्यौहार क्यों मनाते हैं?? (పండుగలు ఎందుకు జరుపుకొంటారు?)
उत्तर:
व्यक्ति, समाज और राष्ट्र के जीवन में त्यौहारों का अपना विशेष महत्व होता है | सभी के लिए त्यौहारों से विशेष प्रयोजन होता है । ज़िम्मेदारियाँ और नित्य की एकरसता व्यक्ति के जीवन में नीरसता उत्पन्न करती हैं | रोज़ एक जैसी जीवन चर्या, एक ही तरह का भोजन, वही कपडे, आदि से मानव जीवन यांत्रिक जीवन बन जाता है । ऐसी स्थिति में त्यौहारों से हमारी नित्य की नीरसता दूर होकर कुछ मानसिक उत्साह बढ़ता है । हमारा जीवन नयी उमंगों से भर जाता है । इसलिए नित्य की एकरसता से उत्पन्न नीरसता को दूर करके मानसिक उल्लास पाने विविध त्यौहार मनाये जाते हैं ।

प्रश्न 2.
महिलाओं व लडकियों द्वारा मनाये जानेवाले कुछ विशेष त्यौहारों के नाम बताओ। (స్త్రీలు, బాలికల ద్వారా జరుపుకొనబడెడి కొన్ని ప్రత్యేక పండుగల పేర్లు తెలుపుము.)
उत्तर:
हमारे पवित्र भारत में कई पर्व मनाये जाते हैं | उनमें ख़ासकर महिलाएँ और लडकियों द्वारा मनाये जानेवाले त्यौहार कुछ हैं । उनमें प्रमुख हैं – बतुकम्मा, अट्ला तद्दी, नागुल चविती, रक्षाबन्धन, बोनालु, यमविदिया आदि।

प्रश्न 3.
तुम्हारे गाँव या शहर में दशहरा कैसे मनाते हैं? (మీ గ్రామంలో / పట్టణంలో దసరా ఎలా జరుపుకుంటారు?)
उत्तर:
हिन्दुओं के प्रमुख त्यौहारों में दशहरे का अपना विशिष्ट स्थान है। हर साल आश्विन मास के महालय अमावास्या से लेकर दस दिन तक दशहरा मनाया जाता है । हमारे शहर में माता कनकदुर्गा का मंदिर है । दशहरे के दिनों में हर दिन नये – नये अलंकारों से दुर्गा माता दर्शन देती है । माता का विशेष अलंकार करते हैं । विशेष उत्सवों के साथ कई सांस्कृतिक कार्यक्रमों का आयोजन होता है । रात में बिजली की बत्तियों की जगमगाहट में मंदिर बहुत मनोहर दिखाई पडता है । विचित्र वेश धारणों से भक्त लोग माता की पूजा में तत्पर रहते हैं। दसवें दिन नदी में तेप्पोत्सव रूप में माता दुर्गा और स्वामी शंकर भगवान के नौका विहार का आयोजन बडे पैमाने पर किया जाता है।

पढ़ो

अ) किसने कहा? (ఎవరన్నారు?)

1. इसे ही मेहंदी या झूले का त्यौहार भी कहते हैं।
उत्तर:
यह वाक्य शारदा ने रशीदा से कहा।

2. सुबह विसर्जन करते हैं।
उत्तर:
यह वाक्य शारदा ने रशीदा से कहा।

3. हमारे पडोस में बुतकम्मा खेलते हैं।
उत्तर:
यह वाक्य रशीदा ने कहा।

लिखो

अ) दशहरे के दिनों में क्या होता है? (దసరా రోజులలో ఏం జరుగుతుంది?)
उत्तर:
दशहरा हिन्दुओं का प्रमुख त्यौहार है । यह त्यौहार आश्विन मास में मनाया जाता है । इसे देवी नवरात्रुलु, शरन्नवरात्रुलु भी कहते हैं । इन दिनों सर्वलोक जननी आदिशक्ति की पूजा की जाती है । एक एक दिन माँ को एक – एक रूप में सजाकर पूजा करते हैं । तीनों दिनों में पहले दिन दुर्गाष्टमी, दूसरे दिन महानवमी तीसरे दिन विजयदशमी मनाते हैं | इन दिनों जो काम शुरू किया जाता है वह ज़रूर सफल होता है । इसलिए सभी लोग भक्ति भावना से माँ की पूजा करते हैं । हथियारों की पूजा, शमी पूजा आदि भी होते हैं।

आ) धार्मिक दृष्टि से लोक उत्सवों का क्या महत्व है? (మతపరంగా ప్రాంతీయ పండుగల విలువ ఏమిటి?)
उत्तर:
हमारे पवित्र भारत में अनेक प्रांत हैं | हर प्रांत में अपने – अपने धर्म के अनुसार उत्सव मनाने की परंपरा है। साथ ही लोक उत्सव मनाने की प्रथा भी यहाँ है । लोक उत्सव माने विभिन्न प्रांतों में विभिन्न संदर्भो में मनाये जानेवाले सांप्रदायक उत्सव हैं । इन्हें मनाने से मानव संबन्धों में घनिष्टता बढती है । ये एकता और बन्धुत्व के सूत्र में बाँधते हैं । इनसे भाईचारे की भावना बढकर यह धारणा सुदृढ होती है कि हम सब एक ही है।

इ) बतुकम्मा और अट्ला तद्दी त्यौहार कैसे मनाये जाते हैं? (బతుకమ్మ, అట్లతద్ధి పండుగలు ఎలా జరుపుకొనబడుతాయి?)
उत्तर:
बतुकम्मा और अट्ला तद्दी दोनों गौरी पूजा के ही त्यौहार हैं। ये त्यौहार औरतें और लडकियाँ बडी’ श्रद्धा से मनाती हैं | बतुकम्मा को गौरी माँ का रूप मानकर औरतें विविध फूलों से थालियों में पिरामिड जैसी एक आकृति बनाती हैं। बीच में गौरी माँ को बिठाती हैं । उन फूलों से सजी थालियों को एक जगह रखकर उनके चारों ओर गीत गाती घूमती हैं। औरतें और लडकियाँ तालियाँ बजाती घूमती है । दसवें दिन गौरी माँ की पूजा करके नदी में या कुएँ में विसर्जन करती हैं। अट्ला तद्दी के दिन औरतें और अविवाहित लडकियाँ बगीचों में जाती हैं। वहाँ अट्लु बनाकर खाती हैं । झूला झूलती हैं । इस प्रकार ये त्यौहार मनाकर औरतें अपने सौभाग्य की रक्षा करने की विनती माँ से करती हैं।

शब्द भंडार

अ) वर्ग पहेली में से त्यौहारों के नाम चुनकर लिखो।

उदाहरण
उदाहरण :

1. दीपावली
2. संक्रांति
3. रमज़ान
4. ओणम
5. क्रिसमस
6. होली

भाषा की बात

अ) नीचे दिये गये वाक्य और चित्र ध्यान से देखो। (క్రింద ఇవ్వబడిన వాక్యములను, బొమ్మలను శ్రద్ధగా చూడుము.)

ऊपर दिये गये वाक्यों में रेखांकित शब्द सर्वनाम कहलाते हैं। (పైన ఇవ్వబడిన వాక్యములలో గీత గీసిన శబ్దములు సర్వనామములు అనబడును.)

सर्वनाम (సర్వనామము) :
संज्ञा के स्थान पर आनेवाले शब्दों को ‘सर्वनाम’ कहते हैं । (నామవాచకమునకు బదులుగా వచ్చెడి శబ్దములను సర్వనామము అందురు.)

जैसे :
मैं (నేను), तू (నీవు), तुम (నీవు), आप (తమరు, మీరు), यह (ఇది, ఇతను, ఈమె, ఈ), वह (అది, అతడు, ఆమె, ఆ), ये (వీరు, ఇవి, ఈ), वे (వారు, అవి, ఆ), हम ( మేము /మనము) आदि మొ.నవి.

सृजनात्मक अभिव्यक्ति

अपने मनपसंद किसी त्यौहार की शुभकामनाएं देते हुए छोटा सा (S.M.S.) बनाइए। (మీ మనస్సుకి నచ్చిన పండుగ శుభాకాంక్షలు తెలుపుతూ చిన్న ఎస్.ఎమ్.ఎస్ తయారుచేయండి.)
उत्तर:
“दीवाली की शुभकामनाएँ

परियोजना कार्यमा

लोक उत्सव गीत इकट्ठा करो । चार्ट पर चिपकाओ । कक्षा में सुनाओ । (ప్రాంతీయ పండుగల పాటలు సేకరించుము. చార్టు మీద అంటించుము. తరగతి గదిలో పాడుము.)
जैसे :
बतुकम्मा बतुकम्मा उय्यालो, बंगारु गौरम्मा उय्यालो ।
मा ऊरु कोच्चिंदी उय्यालो, मा इंटिकोच्चिंदी उय्यालो ||
ఉదా :
బతుకమ్మ బతుకమ్మ ఉయ్యాలో.
బంగారు గౌరమ్మ ఉయ్యాలో.
మా ఊరుకొచ్చింది ఉయ్యాలో.
మా ఇంటి కొచ్చింది ఉయ్యాలో
उत्तर:
विद्यार्थी कृत्य

शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)

त्यौहार =పండుగ, festival
छुट्टियाँ = సెలవులు, holidays
बातचीत = సంభాషణ, conversation
मनाना = జరుపుకొనుట, to celebrate
अच्छी तरह = బాగుగా మంచిగా, with pleasure
जगह-जगह = అనేక చోట్ల, many places
सजाना = అలంకరించుట, to decorate
महिलाएँ = స్త్రీలు, women
सामूहिक रूप से = సామూహికంగా, together
चारों ओर = నలువైపుల, around
घूमना = తిరుగుట, to wander
मेहंदी = గోరింటాకు, henna

झूला = ఊయల, a swing
विशेषकर = ప్రత్యేకంగా, specially
कुवांरी = పెళ్ళికాని అమ్మాయి, unmarried girl
लडकी = బాలిక, girl
अट्लु = అట్లు, dosas
विसर्जन = వదిలివేయుట, to leave
भिन्न – भिन्न = వేరు వేరు, different
लोक उत्सव = ప్రాంతీయ పండుగ, religious festival
लोक गीत = గ్రామ్యగీతాలు, folk songs
शोभा = అందము/ సౌందర్యము, radiance
बढना = పెరుగుట, to increase

हमारे त्यौहार తెలుగు సారాంశం

हमारे त्यौहार తెలుగు సారాంశం

శారద, రషీదా స్నేహితురాళ్ళు, వారు ఒకే స్కూలులో చదువుచున్నారు. దసరా సెలవుల తరువాత కలిశారు. మాట్లాడుకుంటూ నడుస్తున్నారు.

రషీదా : ఎలా ఉన్నావు శారద?

శారద : నేను బాగున్నాను. నీవు ఎలా ఉన్నావు?

రషీదా : నేను కూడా బాగున్నాను. నీవు దసరా ఎలా జరుపుకున్నావు?

శారద: చాలా బాగా.

రషీదా : దసరాపండుగ ఎక్కడెక్కడ జరుపుకుంటారు?

శారద : దసరా పండుగ దేశమంతటా జరుపుకొనబడుతుంది. ఈ రోజులలో అనేక చోట్ల గౌరీపూజ చేయబడుతుంది.

రషీదా : గౌరీపూజ ఏ పండుగ రూపంలో జరుపుకుంటారు?

శారద: మా ప్రాంతంలో గౌరీ పూజ రూపంలో బతుకమ్మ పండుగ, అట్లతద్ది పండుగలు జరుపు కుంటారు.

రషీదా : అవును. నాకు తెలుసు. మా ఇరుగుపొరుగున బతుకమ్మ ఆడుతారు. అనేక రకాల పూలతో అలంకరించిన బతుకమ్మ అందంగా ఉంటుంది.

శారద : నీవు నిజం చెప్పావు. స్త్రీలు, బాలికలు సామూహికంగా పాటలు పాడుతూ బతుకమ్మ చుట్టూ తిరుగుతారు. బతుకమ్మను గౌరీదేవి రూపంగా భావిస్తారు.

రషీదా : గౌరీపూజ రూపంలో ఇంకా ఏ పండుగను జరుపుకుంటారు?

శారద : అట్లతద్ది కూడా గౌరీపూజ యొక్క పండుగే. దీన్ని గోరింట లేదా ఉయ్యాల పండుగ అని కూడా అంటారు. ఇది దసరా తరువాత జరుపబడుతుంది.

రషీదా : ఈ రోజు ఏమి చేయబడుతుంది?

శారద: ఈ రోజు మహిళలు, ప్రత్యేకించి కన్యలు తోటలకు వెళ్తారు. అక్కడ అట్లు వేసుకుని తింటారు. ఉయ్యాల ఊగుతారు. సాయంత్రం గౌరీ అమ్మవారి పూజ చేస్తారు. ప్రొద్దున సమాప్తి చేస్తారు.

రషీదా : అవును శారదా. నీవు సరిగ్గా చెప్పావు. భిన్నభిన్న ప్రాంతీయ ఉత్సవాలు మరియు ప్రాంతీయ గీతాలతో భారతదేశ శోభ ఇంకా పెరుగుతున్నది.

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 7th Lesson चारमीनार Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 7th Lesson चारमीनार

7th Class Hindi 7th Lesson चारमीनार Textbook Questions and Answers

सोचो-बोलो

प्रश्न-उत्तर

प्रश्न 1.
यहाँ कौन – कौन से चित्र हैं? (ఎక్కడ ఏమేమి చిత్రాలు ఉన్నాయి?)
उत्तर:
यहाँ विश्व विख्यात ताजमहल और चारमीनार के चित्र हैं।

प्रश्न 2.
यह सफ़ेद रंग में क्यों दिखाई देता है? (ఇది తెల్లని రంగులో ఎందుకు కనపడుతుంది?)
उत्तर:
क्योंकि यह संगमरमर से बना है।

प्रश्न 3.
इसकी सुंदरता के बारे में दो वाक्य बोलो। (దీని సౌందర్యము గురించి రెండు వాక్యములు చెప్పు.)
उत्तर:
1) ताजमहल :
यह ताजमहल बादशाह शाहजहाँ द्वारा बनाया गया इमारत है। ऐतिहासिक ख्याति प्राप्त यह यमुना नदी के किनारे पर है। यह सफेद संगमरमर का बनाया इमारत विश्व में अपनी सुंदरता का अत्युत्तम नमूना है।

2) चारमीनार :
यह ऐतिहासिक ख्याति प्राप्त इमारत है। मुहम्मद कुली कुतुबशाह ने इसका निर्माणि करवाया। गगनचुंबी इसकी मीनारें, सुंदर नक्काशी से अद्वितीय हैं। यह मानवता का सच्चा प्रतीक है।

Improve Your Learning

सुनो-बोलो

प्रश्न 1.
हैदराबाद को कुली कुतुबशाह के सपनों का नगर क्यों कहा जाता है? (హైదరాబాద్ కులీ కుతుబ్షా స్వప్ననగరము అని ఎందుకు పిలువబడుతున్నది?)
उत्तर:
मुहम्मद कुली कुतुबशाह ने हैदराबाद नगर की नींव डाली । अपने समय में उन्होंने इस नगर की बडी उन्नति की । उसने भागमती नामक एक हिन्दू स्त्री से शादी कर ली । उसीके नाम पर इस नगर को भाग्य नगर भी कहते हैं । कुली कुतुबशाह ने गोलकोंडा को अपनी राजधानी बना ली | अपने समय में चारमीनार और दारूशिफ़ा नामक इमारतों को बनवाया । अपने और अपनी प्रेयसी के सपनों को साकार करने उन्होंने इस नगर को बसाया । इसीलिए हैदराबाद को कुतुबशाह के सपनों का नगर कहते हैं ।

प्रश्न 2.
हैदराबाद के बारे में बताओ। (హైదరాబాద్ గురించి తెలుపుము.)
उत्तर:

1. तेलंगाणा की राजधानी हैदराबाद भारत का एक महानगर है ।
2. चार सौ वर्ष पूर्व मुहम्मद कुली कुतुबशाह ने इस नगर की नींव डाली । इसे भाग्य नगर भी कहते हैं।
3. कुतुबशाही वंश के शासकों ने गोलकोंडा को अपनी राजधानी बनायी । ।
4. ऐतिहासिक दृष्टि से गोलकोंडा का दुर्ग, कुतुबशाही समाधियाँ, चारमीनार आदि प्रमुख दर्शनीय स्थान हैं।

प्रश्न 3.
चारमीनार के बारे में तुम क्या जानते हो? (చార్మినార్ గురించి నీవు ఏమి ఎరుగుదువు?)
(या)
चारमीनार के बारे में आप क्या जानते हैं?
उत्तर:
मुहम्मद कुली कुतुबशाह ने चारमीनार इमारत को बनवाया था । यह चार सौ साल पहले बनायी गयी इमारत थी। इसके निर्माण में सुलतान कुली कुतुबशाह की सहृदयता और एकता की भावना दिखायी देती हैं । यह इमारत अपनी भव्यता के लिए विश्व प्रसिद्ध है । इसके चार मीनारें चार धर्मों के प्रतीक हैं । इसका यह अर्थ है कि धर्म कितने भी रहें मगर हम सब एक ही हैं | सचमुच इसका निर्माण एक आसाधारण प्रक्रिया है।

पढ़ो

अ) नीचे दी गयी पंक्तियाँ पढो । उनसे जुडी कविता की पंक्तियाँ सुनाओ। (క్రింద ఇవ్వబడిన పంక్తులు చదువు. వాటితో ముడిపడిన కవితా పంక్తులను వినిపించు.)

1. कुली कुतुबशाह ने चारमीनार का निर्माण करवाया । सबको मानवता का पाठ पढाया।
उत्तर:
जिसने चारमीनार बनवाया, मानवता का पाठ पढाया।

2. चारमीनार की मीनारें बहुत ऊँची हैं, इसकी दीवारें मिट्टी से बनी हैं और बहुत मज़बूत हैं।
उत्तर:
आसमान को छूती मीनारें, मिट्टी की मज़बूत दीवारें।

3. चारमीनार के निर्माण के चार सौ वर्ष हो चुके हैं, किंतु आज भी ऐसी सुंदर नक्काशी कहीं और नहीं मिलती।
उत्तर:
इसकी नक्काशी बेमिसाल, इसकी उम्र चार सौ साल।

लिखो

अ) चारमीनार के बारे में पाँच वाक्य लिखो। (చార్మినార్ గురించి ఐదు వాక్యాలు వ్రాయుము.)
(या)
चारमीनार के बारे में लिखिए।
उत्तर:
सुलतान मुहम्मद कुली कुतुबशाह ने हैदराबाद नागर की नींव डाली | कुली कुतुबशाह के मन में कला और कलाकारों के प्रति बडी श्रद्धा थी । इसी कारण से उन्होंने चारमीनार नामक एक इमारत को । बनवाया । यह हैदराबाद के पुराने शहर के बीच बनाया हुआ है । यह चारमीनार अपनी भव्यता के लिए विश्व भर में प्रसिद्ध है । इसके चार मीनारें है । वे बहुत ऊँची हैं | चारमीनार की नक्काशी अद्वितीय है। ऊपर जाकर देखने से सारे शहर का दृश्य बडा मनोहर लगता है।

आ) हमारे देश में हिन्दू, मुस्लिम, सिख, ईसाई मिलजुलकर रहते हैं । इनके प्रार्थना स्थल के बारे में एक – एक वाक्य लिखो। (మన దేశంలో హిందువులు, మహమ్మదీయులు, సిక్కులు, క్రైస్తవులు కలిసి మెలిసి నివసిస్తున్నారు. వీరి ప్రార్ధనా ప్రదేశాల గురించి ఒక్కొక్క వాక్యము వ్రాయుము.)
उत्तर:
भारत एक विशाल और जनतांत्रिक देश है । अनेकता में एकता का दर्शन भारत में ही होता है । यहाँ अनेक धर्म और जातियों के लोग रहते हैं । वे सभी मिलजुलकर रहते हैं । उनमें हिन्दू, मुस्लिम, सिख, ईसाई आदि हैं । इन सब धर्मों के अलग-अलग प्रार्थना स्थल हैं।
हिन्दू : हिन्दुओं का प्रार्थना स्थल मंदिर/देवालय है।
मुस्लिम : मुस्लमानों का प्रार्थना स्थल मसजिद है।
सिख : सिखों का प्रार्थना स्थल गुरुद्वार है।
ईसाई : ईसाइयों का प्रार्थना स्थल गिरिजाघर है।

इ) प्राचीन काल में राजाओं ने कई ऐतिहासिक इमारतों का निर्माण किया। कुछ इमारतों और राजाओं के नाम लिखो।
(ప్రాచీన కాలంలో రాజులు ఎన్నో చారిత్రాత్మక భవనములను నిర్మించిరి. కొన్ని భవనములు, రాజుల పేర్లు వ్రాయుము.)
उत्तर:
इमारत (భవనము) – राजा (రాజు)

उदाहरण (ఉదా) :
ताजमहल – शाहजहाँ
1) चारमीनार – कुली कुतुबशाह
2) लालकिला – शाहजहाँ
3) गोल्कोंडा किला – कुली कुतुबशाह
4) इबादत खाना – अकबर

शब्द भंडार

अ) निर्देश के अनुसार लिखो। (సూచన ప్రకారం వ్రాయుము.)

1) एक नया शहर आबाद किया। (रेखांकित शब्द का विलोम लिखकर वाक्य फिर से लिखो।)
उत्तर:
एक पुराना शहर आबाद किया।

2) इसकी चार मीनारें हैं । (रेखांकित शब्द के स्थान पर ‘एक’ लिखकर वाक्य फिर से लिखो।)
उत्तर:
इसकी एक मीनार है।

3) आसमान को छूती मीनारें। (रेखांकित शब्द का पर्याय लिखकर वाक्य फिर से लिखो।)
उत्तर:
आकाश (अंबर, गगन) को छूती मीनारें।

भाषा की बात

अ. समझो और पढो । (అర్థం చేసుకో, చదువు.)

कहलाया (పిలువబడెను) – कहलवाता (పిలువబడుతూ)
बनवाता (నిర్మించెను) – बनवाया (నిర్మిస్తూ)
पढाया (బోధించెను) – पढाता (బోధిస్తూ)

सजनात्मक अभिव्यक्ति

चारमीनार का वर्णन करते हुए मित्र को पत्र लिखो | ( చార్మినార్ ను వర్ణిస్తూ మిత్రునికి ఉత్తరము వ్రాయుము.)
उत्तर:

शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)

आबाद = అభివృద్ధిపరచుట, to build up
कहलाना = పిలువబడుట, named
सपना = కల, dream
हर = ప్రతి ఒక్క every
डगर = దారి, మార్గము, way
छूना = తాకుట, to touch
मीनार = స్తంభము, pillar
मज़बूत = గట్టి, బలిష్టమైన, strong
मक्काशी = చెక్కడపు పని, carving
बेमिसाल = పోలిక లేని, unsimilar
उम्र = వయస్సు, age
बनवाना = తయారు చేయించుట, to cause to be made
मानवता = మానవత్వము, humanity
हिंदू = హిందూ , hindu
मुस्लिम = మహమ్మదీయ, muslim
सिख = సిక్కు a sikh
ईसाई = క్రైస్తవ, christian

चारमीनार తెలుగు సారాంశం

चारमीनार తెలుగు సారాంశం

ఒక నగరము అభివృద్ధిపరచబడినది,
హైదరాబాద్ అనబడింది.
కులీ కుతుబ్ షా స్వప్న నగరం,
ఇక్కడి ప్రతిదారి అందమైనది.
ఆకాశాన్ని అంటుతున్న స్తంభాలు,
బలిష్టమైన మట్టి గోడలు.
దీని నిర్మాణము అద్వితీయము,
దీని వయస్సు నాలుగు వందల సంవత్సరములు.
చార్మినార్ నిర్మించిన అతను,
మానవత్వపు పాఠము బోధించెను.
దీని స్తంభాలు నాలుగు సోదరా,
హిందూ, మహమ్మదీయ, సిక్కు, క్రైస్తవ.

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 6th Lesson छुट्टी पत्र Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 6th Lesson छुट्टी पत्र

7th Class Hindi 6th Lesson छुट्टी पत्र Textbook Questions and Answers

सोचो-बोलो

प्रश्न-उत्तर

प्रश्न 1.
चित्र में क्या – क्या दिखाई दे रहे हैं? (చిత్రంలో ఏమేమి కనపడుతూ ఉన్నది?)
उत्तर:
चित्र में बायीं ओर तीन चित्र हैं और दाहिनी ओर तीन चित्र हैं। बॉई ओर के चित्र में एक कबूतर एक चिट्ठी चोंच से पकडा हुआ है । दूसरे चित्र में कबूतर चिट्ठी लेकर उड रहा है। तीसरे चित्र में एक आदमी को कबूतर पत्र दे रहा है। चौथे चित्र में एक मोबाइल फ़ोन है। दाहिनी ओर के पहले चित्र में एक लड़का पत्र डाक पेटी में डाल रहा है। दूसरे में डाकिया पत्र लेकर साइकिल पर जा रहा है । तीसरे चित्र में डाकिया लडके को पत्र दे रहा है । चौथे चित्र में इ-मेइल संदेश है।

प्रश्न 2.
पत्र क्यों लिखा जाता है? (ఉత్తరము ఎందుకు వ్రాయబడుతుంది?)
उत्तर:
हमें अपने घरवालों अथवा किसी को कोई समाचार भेजना हो तो पत्र लिखकर डाक बाक्स में डाल देते हैं । इससे समाचार जल्दी पहुँच जाता है । इसीलिए समाचार पहुँचाने पत्र लिखा जाता है।

प्रश्न 3.
लडका चिट्ठी लेते हुए डाकिये से क्या बात कर रहा होगा? (బాలుడు ఉత్తరం తీసుకొంటూ తపాలా బంట్రోతుతో ఏమి మాట్లాడుతూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
लडका चिट्ठी लेते हुए डाकिये से कह रहा होगा कि धन्यवाद जी। यह तो मेरे दादाजी के यहाँ से आया है। इन छुट्टियों में मैं उनके यहाँ जाना चाहता हूँ। दादाजी ने जल्दी ही चिट्ठी लिख भेजी है। बड़ी खुशी हुयी।

Improve Your Learning

सुनो बोलो

प्रश्न 1.
मेधा अपनी दीदी की शादी में क्यों जाना चाहती है?(మేధా తన అక్క వివాహానికి ఎందుకు వెళ్ళకోరుచున్నది?)
(या)
मेधा हैदराबाद क्यों जाना चाहती है?
उत्तर:
मेधा की दीदी की शादी हैदराबाद में होनेवाली है। घरवाले सब शादी में जा रहे हैं, इसलिए मेधा भी दीदी की शादी में भाग लेने जाना चाहती है।

प्रश्न 2.
शादी में क्या – क्या कार्यक्रम होते हैं ? बताओ। (వివాహములో ఏమేమి కార్యక్రమాలు ఉంటాయి? తెలుపుము.)
उत्तर:
शादी एक महत्वपूर्ण प्रक्रिया है।

मुख्यतः
दो अजनबी व्यक्तियों को एक सूत्र में बाँधनेवाली वर पूजा विशेष प्रक्रिया है। इसमें अनेक कार्यक्रम होते हैं। उनमें समावर्तन गौरी पूजा, लाजहोम, कन्यावरण, पाणिग्रहण, सप्तपदि, कन्यादान, अग्नि परिचय, अरुंधती नक्षत्र दर्शन, नागवल्ली आदि मुख्य हैं।

पढ़ो

अ) निम्न वाक्यों को पढकर क्रम में लगाओ। (క్రింది వాక్యాములను చదివి వరుసలో అమర్చుము.)

1. धन्यवाद।
उत्तर:
4

2. मैं भी जाना चाहती हूँ।
उत्तर:
2

3. मेरी दीदी का विवाह हैदराबाद में होने वाला है।
उत्तर:
1

4. इस कारण मुझे दिनांक 14-08-2012 से 16-8-2012 तक तीन दिन की छुट्टी देने की कृपा करें।
उत्तर:
3

लिखो

अ. शब्दों को पत्र के आधार पर उचित स्थान पर लिखो। (పదాలను ఉత్తరము ఆధారంగా సరియైన చోట్ల వ్రాయుము.)

उत्तर:

शब्द भंडार

अ) पढो, समझो और लिखो। (చదువు, అర్థం చేసుకో, వ్రాయు.)

आ) परिवार के सदस्यों के नामों से रिक्त स्थान भरो। (కుటుంబ సభ్యుల పేర్లతో ఖాళీలు నింపుము.)
जैसे : माता – पिता का नाम (తల్లి – తండ్రి ప్రేర్లు)

1) भाई – बहिन (మేనమామ – అత్త)
2) दादा – दादी (తాత – నాయనమ్మ)
3) नाना – नानी (తాత – అమ్మమ)
4) मामा – मामी (మేనమామ – అత్త)

इ) सही संख्याएँ रिक्त स्थान में लिखो । (క్రింది ఇవ్వబడిన సంఖ్యలను ఖాళీలను వ్రాయుము.)
(12, 60, 7, 24)
1) वर्ष में ……… महीने होते हैं।
उत्तर:
12

2) सप्ताह में ………… दिन होते हैं।
उत्तर:
7

3) दिन में ……….. घंटे होते हैं।
उत्तर:
24

4) एक घंटे में ………. मिनट होते हैं।
उत्तर:
60

सजनात्मक अभिव्यकि

यदि मेधा दीदी के विवाह की घटनाएँ डायरी में लिखती, तो क्या लिखती ? सोचकर लिखो। (మేధ అక్క వివాహపు ఘటనలు డైరీలో వ్రాస్తే, ఏం వ్రాస్తుంది? ఆలోచించి వ్రాయుము.)
उत्तर:
मेधा अपनी दीदी के विवाह की घटनाएँ डायरी में इस प्रकार लिखती है।

शादी या विवाह एक महत्वपूर्ण प्रक्रिया है। दो अजनबी व्यक्तियों को एक सूत्र में बाँधनेवाली वर पूजा – विशेष प्रक्रिया है। आज मेरी दीदी का विवाह अत्यंत वैभव से सांप्रदाय पद्धति के अनुरूप संपन्न हुआ।

विवाह के दौरान समावर्तन गौरी पूजा कार्यक्रम हुआ। लाजहोम श्रद्धा पूर्वक करने के बाद सब लोगों ने आशीर्वाद दिये। इसके बोदा कन्यावरण के अंतर्गत दीदी को विवाह के मंच पर लाया गया। निश्चित समय पर पाणिग्रहण, कन्यादान विवाह का कार्यक्रम धूम धाम से संपन्न हुए सप्तपदि कार्यक्रम के मुताबिक वधु -वर दोनों को होमकुंड की परिक्रमा करायी गयी। मांगल्यधारण से विवाह संपन्न हुआ। विवाह में आये सभी अतिथि, बुजुर्ग, मित्र, हितैषी लोगों ने आशीर्वचन देते अक्षत डाले। अरुंधती दर्शन करवाने के बाद नागवल्ली का कार्यक्रम भी संपन्न हुआ। विविध पकवान युक्त भोजन करके सब खुश हुए।

शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)

दिनांक = తారీఖు, date
प्रधानाध्यापक = ప్రధానోపాధ్యాయులు, head master
सरकारी = ప్రభుత్వ, governmental
उन्नत पाठशाला = హైస్కూలు, high school
महोदय = మహాశయా (అయ్యా), sir
दीदी = అక్క, elder sister
विवाह = వివాహము, marriage
सब = అందరు, all
चाहना = కోరుట, to wish
छुट्टी = సెలవు, leave
धन्यवाद = ధన్యవాదములు, thanks
आपका = తమరి యొక్క, yours
आज्ञाकारी = ఆజ్ఞను పాలించే, obedient
छात्रा = విద్యార్థిని , girl student

छुट्टी पत्र తెలుగు సారాంశం

छुट्टी पत्र తెలుగు సారాంశం

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 5th Lesson आसमान गिरा Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 5th Lesson आसमान गिरा

7th Class Hindi 5th Lesson आसमान गिरा Textbook Questions and Answers

सोचो-बोलो

प्रश्न-उत्तर

प्रश्न 1.
चित्र में क्या दिखाई दे रहा है? (చిత్రంలో ఏమి కనపడుతూ ఉన్నది?)
उत्तर:
चित्र में एक कुआँ, एक खरगोश और कुएँ में झाँककर देखनेवाला एक शेर, कुएँ के पानी में शेर की परछाई आदि दिखाई दे रहे हैं।

प्रश्न 2.
शेर कुएँ में देखकर क्या सोच रहा होगा? (సింహము బావిలో చూచి ఏమి ఆలోచిస్తూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
शेर कुएँ में देखकर सोच रहा होगा कि मेरे जैसा और एक शेर कुएँ के अंदर है।

प्रश्न 3.
खरगोश शेर से क्या कह रहा होगा? (కుందేలు, సింహంతో ఏమి అంటూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
खरगोश, शेर से कह रहा होगा – देखिए महाराज, कुएँ में रहा शेर अपने को राजा कहकर आपकी . निंदा कर रहा है।

Improve Your Learning

सुनो-बोलो

प्रश्न 1.
भागते समय खरगोश ने क्या कोचा होगा? (పారిపోతున్న సమయంలో కుందేలు ఏమి ఆలోచించి ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
भागते समय खरगोश ने सोचा होगा कि धम्म की आवाज़ हुई । इधर-उधर देखा तो कुछ दिखाई नहीं दिया । शायद आसमान गिर रहा है । मुझे, अपने आपको बचा लेना है।

प्रश्न 2.
अगर पुम लोमडी की जगह होते तो क्या करते? (నీవే గనుక నక్క స్థానంలో ఉంటే ఏం చేస్తావు?)
उत्तर:
अगर मैं लोमडी की जगह होता तो खरगोश की कही बात मानकर उसके पीछे नहीं दौडता । एक बार पीछे मुडकर देख लेता कि क्या हुआ है और तब सही निर्णय लेता ।

प्रश्न 3.
सब क्यों हँस पडे? (అందరు ఎందుకు నవ్వారు / అన్నీ ఎందుకు నవ్వాయి?)
उत्तर:
शेर की बातें सुनकर सब पेड के नीचे गये । सब ने वहाँ देखा कि एक बडा सा फल गिरा पडा हुआ था। तभी वैसा ही एक और फल गिरा । खरगोश चौंक पड़ा । सच्चाई सबको मालूम हुयी । इसलिए सब जानकर हँस पडे।

पढ़ो

अ) इन वाक्यों को पाठ के आधार पर क्रम (1……., 5) दो।

1) खरगोश डरकर भागने लगा । ( )
2) शेर ने पूछा, ‘किसने कहा, आसमान गिर रहा है? ( )
3) भागते – भागते खरगोश को एक लोमड़ी मिली। ( )
4) खरगोश वृक्ष के नीचे सो रहा था।
5) तभी वैसा ही एक और फल गिरा।
उत्तर:
4, 1, 3, 2, 5

आ) इस पाठ में ‘ ‘ चिह्नवाले वाक्यों पर ध्यान दो। (ఈ పాఠంలో ‘ ‘ గుర్తు గల వాక్యాలను గమనించండి.)
उत्तर:
विद्यार्थी कृत्य।

इ) 1. सभी जानवरों को भागने से किसने रोका?
उत्तर:
सभी जानवरों को भागने से शेर ने रोका।

2. खरगोश के पीछे कौन – कौन भाग रहे थे ? क्यों?
उत्तर:
खरगोश के पीछे लोमडी, भालू, और हाथी भाग रहे थे। क्योंकि खरगोश को लगा कि आसमान गिर रहा है।

3. “धम्म” यह आवाज़ किसकी थी?
उत्तर:
“धम्म” यह आवाज़ एक फल की थी।

लिखो

अ). खरगोश के पीछे भागनेवाले जानवरों का भागना कहाँ तक सही है? अपने विचार लिखिए। (కుందేలు వెనుక పరుగెత్తెడి జంతువుల పరుగెత్తడం ఎంత వరకు సరియైనది? మీ భావాలు రాయండి.)
उत्तर:
खरगोश पेड के नीचे सो रहा था। अचानक उसे धम्म की आवाज सुनाई दी । इधर – उधर देखा तो उसे कुछ नहीं दिखाई दिया। उसने सोचा कि आसमान गिर रहा है। अपनी जान बचा लेने खरगोश भागने लगा। रास्ते में एक लोमडी, एक भालू, एक हाथी, आदि उसे मिले। पूछने पर खरगोश ने बताया कि आसमान गिर रहा है। भागो। खरगोश की असंबद्ध बातों से डर के मारे सब जानवर बिना सोचे उसके पीछ भागने लगे। यह तो सही नहीं हैं। किसी भी जानवर ने नहीं सोचा कि सच क्या है? ऐसा करना मूर्खता है। मेरे ख्याल में यह एक अवैधानिक काम है। इसे किसी भी हालत में सही नहीं मानता हूँ।

शब्द भंडार

अ) तालिका में नीचे गिरने पर आवाज़ आनेवाली और आवाज़ नहीं आनेवाली चीज़ों के उदाहरण लिखो। (పట్టిక నుండి క్రింద పడినపుడు శబ్దము వచ్చెడి, శబ్దము రాని వస్తువుల ఉదాహరణలు వ్రాయుము.)

आ) नीचे दी गयी वर्ग – पहेली से जानवरों के नाम चुनकर लिखो | – (క్రింద ఇవ్వబడిన గళ్ళ చిక్కు సమస్యలో నుండి జంతువుల పేర్లు ఏరి వ్రాయుము.)

उदाः
1) खरगोश
2) हाथी
3) चीता
4) भालू
5) गधा
6) शेर
7) हिरण

भाषा की बात

पाठ में खरगोश, लोमड़ी, भालू, हाथी, शेर आदि जानवरों के नाम आये हैं। ऐसे नामवाले शब्द जो किसी व्यक्ति, वस्तु, स्थान आदि के बारे में बतलाते हैं, उन्हें संज्ञा कहते हैं।
(పాఠంలో కుందేలు, నక్క ఎలుగుబంటి, ఏనుగు, సింహము మొదలగు జంతువుల పేర్లు వచ్చాయి. అటువంటి పేర్లు గల శబ్దములు, ఏదేని వ్యక్తి, వస్తువు, ప్రదేశము మొదలగు వాని గురించి తెలియచెబుతాయో వాటిని సంజ్ఞ (నామవాచకములు) అంటారు.)

नीचे कुछ उदाहरण दिये गये हैं। उन्हें ध्यान से देखो । (క్రింద కొన్ని ఉదాహరణలు ఇవ్వబడినవి. వాటిని శ్రద్ధగా చూడండి. )

1) रमेश कलम से लिखता है। (रमेश, कलम)
2) लड़के मैदान में खेलते हैं। (लड़के, मैदान)
3) सुनीता पढाई में आगे है। (सुनीता, पढ़ाई)
4) ग्वाला दूध लाता है। (ग्वाला, दूध)
5) पाठशाला में सभा चल रही है । (पाठशाला, सभा)

सृजनात्मक अभिव्यवि

शेर और खरगोश की कोई कहानी अपने वाक्यों में लिखो । (సింహము, కుందేలు గురించిన ఏదేని కథను మీ వాక్యాల్లో వ్రాయుము.)
उत्तर:
एक जंगल में एक शेर रहता था । हर दिन वह अपनी भूख मिटाने तीन-चार जानवरों को मारकर खाया करता था । इससे जंगल के सब जानवरों ने मिलकर एक निर्णय ले लिया कि शेर से बात करके हर दिन एक जानवर को उसे खाने भेज दिया जाए । यह प्रस्ताव शेर को सही लगा और उसने इसे मान भी लिया । उन जानवरों में एक खरगोश भी था । वह बडा चतुर था । एक दिन उसकी बारी आयी । खरगोश ने अपने को बचाना चाहा । उसे एक उपाय सूझा । उसी के अनुसार वह देर करके शेर के यहाँ गया, शेर तो बहुत क्रोध से देरी का कारण पूछ बैठा । खरगोश ने अपने उपाय के अनुसार कहा कि रास्ते में मुझे और एक शेर मिला है । उस, से बचकर आने में मुझे देरी हुयी । दूसरे शेर का नाम सुनते ही शेर का गुस्सा बहुत बढ़ गया । उसने तुरंत दूसरे शेर को देखना चाहा । उसने खरगोश से कहा कि मुझे वह शेर दिखा दो । इस पर खरगोश शेर को साथ लेकर एक कुएँ के पास पहुँचा । शेर से कहा कि दूसरा शेर कुएँ में है । शेर ने कुएँ में देखा तो कुएँ के पानी में अपनी ही छाया दिखाई पड़ी। मूर्ख शेर उसे ही दूसरा शेर समझकर उसे मारने के लिए पानी में कूद पडा और मर गया । चतुर खरगोश खुशी से जंगल में चला गया ।

शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)

खरगोश = కుందేలు, rabbit
के नीचे = క్రింద, under / down
अचानक = ఒక్కసారిగా, అకస్మాత్తుగా, suddenly
जोर की आवाज़ = బిగ్గరగా శబ్దము, loud sound
गिरा = క్రింద పడింది, fall down
भागना = పారిపోవుట, to run away
लोमडी = నక్క, fox
ज़रा = దయచేసి, కొంచెము, please, little
आगे = ముందు, a head
भालू = ఎలుగుబంటి, bear
ठहरो = నిలువుము, stop
के साथ = తో, తోపాటు, with
हाथी = ఏనుగు, elephant
की पीछे = వెనుక, behind after
दहाडना = గర్జించుట, to roar
चुप रहना = మౌనముగా ఉండుట, silent
चौंक उठना = ఆశ్చర్యపోవుట, to be whishpered
हँसना = నవ్వుట, to laugh

आसमान गिरा తెలుగు సారాంశం

आसमान गिरा తెలుగు సారాంశం

ఒక కుందేలు ఉండెను. అది చెట్టు క్రింద నిద్రిస్తూ ఉండెను. ఢాం అని ఒక్కసారిగా పెద్దగా శబ్దమయినది. కుందేలు లేచి అరే ఏమిటి పడింది ? అని అన్నది. కుందేలు అటు, ఇటు చూచెను. దానికి ఏమీ కనపడలేదు. ఆకాశం పడిపోతున్నట్లుగా దానికి అనిపించెను. కుందేలు భయపడి పారిపోసాగెను.

పరుగెత్తుతూ ఉండగా దానికి ఒక నక్క కనిపించెను. కుందేలు సోదరా ! ఎక్కడికి పోతూ ఉన్నావు, కాస్త విను అని అనెను.

కుందేలు పరుగెత్తుతూ ఆకాశం పడిపోతుంది. పారిపో. త్వరగా పారిపో అని అనెను.

నక్క కూడా పరుగెత్తసాగెను. ముందుకు పోయిన తరువాత వారికి ఒక ఎలుగుబంటి కలిసెను. ఎలుగుబంటి ఆగండాగండి, ఎక్కడికి పారిపోవుచున్నారు ? అని అనెను.కుందేలు, నక్క – పారిపో, నీవు కూడా పారిపో ఆకాశం పడిపోతున్నది అని అనెను. ఎలుగుబంటి కూడా వారితో పారిపోసాగెను. కుందేలు, నక్క, ఎలుగుబంటి పారిపోతూ ఒక ఏనుగుకు దగ్గరగా వెళ్ళసాగెను. అరే అందరు ఎందుకు పారిపోతూ ఉన్నారు? ఆగండి విషయమేమిటో చెప్పండి అని ఏనుగు అనెను.

ఆకాశం పడిపోతూ ఉన్నది, నీవు కూడా పారిపో అని ఎలుగుబంటి పలికెను. ఏనుగు కూడా పారిపోసాగెను. ముందుగా కుందేలు, దాని వెనుక నక్క, దాని వెనుక ఎలుగుబంటి, అన్నింటి వెనుక ఏనుగు అందరూ పారిపోతూ ఉండిరి.

వారు పారిపోతూ ఉండగా వారిని ఒక సింహము కలిసింది. మీరందరూ ఎందుకు పారిపోతూ ఉన్నారు ? అని అడిగెను. ఆకాశం పడిపోతూ ఉంది. నీవు కూడా పరుగెత్తు అని ఏనుగు అనెను.

సింహము గర్జించి ఆకాశం పడిపోతూ ఉందా ? ఎక్కడ పడిపోతూ ఉంది ? ఆగు అని అనెను. ఇది విని అన్ని జంతువులు ఆగిపోయినవి.

ఆకాశం పడిపోతూ ఉన్నదని ఎవరు అన్నారు ? అని సింహం ప్రశ్నించెను.
ఎలుగుబంటి చెప్పింది అని ఏనుగు అన్నది.
నాతో నక్క చెప్పింది అని ఎలుగుబంటి అన్నది.
నాతో కుందేలు చెప్పింది. అందరికంటే ముందు ఇదే నాకు చెప్పింది అని నక్క అనెను.

కుందేలు ఏమీ మాట్లాడక మౌనముగా ఉండిపోయెను. కుందేలా ! ఆకాశం ఎక్కడ పడిపోతున్నది అని సింహము అనెను. నేనైతే చెట్టుక్రింద నిద్రిస్తూ ఉన్నాను. అక్కడే ఢామ్మని ఆకాశం పడిపోయింది అని … కుందేలు చెప్పెను. పద, వెళ్ళి చూద్దాం అని సింహము అనెను.

అవి అన్నియు ఆ చెట్టు క్రిందకి వెళ్ళాయి. అన్నియు చెట్టు క్రిందకు చూశాయి. అక్కడ ఒక పెద్ద పండు క్రిందపడి ఉండెను. అప్పుడే అటువంటిదే ఇంకొక పండు ఢామ్మని క్రింద పడెను. కుందేలు ఉలిక్కిపడెను.

ఓహెూ ఇదే నీ ఆకాశమా !! అయితే ఆకాశము మరల పడిపోయింది పారిపో అని సింహము అనెను. అన్ని జంతువులు నవ్వసాగెను.

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 4th Lesson हिंदी दिवस Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 4th Lesson अपना प्यारा भारत देश

7th Class Hindi 4th Lesson अपना प्यारा भारत देश Textbook Questions and Answers

सोचो-बोलो

प्रश्न-उत्तर

प्रश्न 1.
चित्र में क्या दिखाई दे रहा है? (చిత్రంలో ఏమి కనపడుతూ ఉన్నది??)
उत्तर:
चित्र में तिरंगा झंडा हाथ में लिये भारत माता और छोटे-छोटे झंडे हाथों में लिए नारे लगाते बालक बालिकाएँ, नारे लगाना दिखाई दे रहा है।

प्रश्न 2.
सब बच्चे कौनसे नारे लगा रहे होंगे? (పిల్లలు అందరూ ఎటువంటి నినాదాలు చేస్తూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
सब बच्चे खुशी से भारत माता की जय, एक आत्मा हो भारतवासी, आज़ादी सदा सलामत रहे, सारे जहाँ से अच्छा हिंदोस्ताँ हमारा जैसे नारे लगा रहे होंगे।

प्रश्न 3.
नारे लगाते बच्चों के मन में कौनसे भाव होंगे? (నినాదాలు చేస్తున్న పిల్లల మనస్సులో ఏ భావాలు ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
नारे लगाते बच्चों के मन में आज़ादी की खुशी, समानता, सहृदयता, स्वच्छता, प्यार की भावना, देश भक्ति, उल्लासमय उत्साह आदि भाव होंगे।

Improve Your Learning

सुनो-बोलो

प्रश्न 1.
भारत देश तुम्हें क्यों प्यारा है? (భారతదేశము నీకు ఎందుకు ప్రియమైనది?)
(या)
भारत देश हमे प्यारा लगता है। क्यों? अपने विचार व्यक्त कीजिए।
उत्तर:
मेरा जन्म सौभाग्य से इस पवित्र भारत देश में हुआ है । मैं यहाँ बिना किसी तकलीफ़ के सुख से जीवन बिता सकता हूँ । यहाँ सब प्रकार के खाद्यान्न मिलते हैं । पवित्र नदियों का जल मिलता है । जीवन बिताने के अनेक सुविधाएँ मिलती हैं । ख़ासकर भाईचारे की भावना है । अपने जन्म को सार्थक बनाने और धर्म मार्ग में चलने के संदेश इस देश की मिट्टी से मिलते हैं । इसलिए भारत देश मुझे बहुत प्यारा लगता है।

प्रश्न 2.
कविता में भारत को “धरती का स्वर्ग” क्यों कहा गया है? (కవితలో భారత్ ‘భూలోక స్వర్గము’ అని ఎందుకు చెప్పబడింది?)
(या)
भारत देश धरती का स्वर्ग क्यों माना जाता है?
उत्तर:
पवित्र इस भारत देश की मिट्टी बहुत उपजाऊ है। यहाँ हमारे लिए आवश्यक सब प्रकार की फसलें पैदा होती हैं। पवित्र नदियाँ बहती हैं । देश में अनेक ऊँचे पर्वत हैं | ख़ासकर हिमालय पर्वत । इनसे देश की रक्षा होती है । इस देश की मिट्टी का हर कण हमें बहुत पवित्र है । जग में ऐसी सुख – सुविधाएँ मिलनेवाला देश सिर्फ हमारा भारत ही है । इसलिए धरती का स्वर्ग है भारत, यह सच है।

पढ़ो

अ) कविता पढो और निम्नलिखित भाव किन पंक्तियों में आये हैं, उन पंक्तियों को लिखो। (కవిత చదువుము, క్రింద వ్రాసిన భావములు ఏ పంక్తులలో వచ్చాయో ఆ పంక్తులను వ్రాయుము.)
– हमारा भारत देश पवित्र है, क्योंकि इसके कण – कण में संदेश है।
उत्तर:
इसके कण – कण में संदेश,
ऐसा पावन है यह देश।

– संसार भर में भारत सबसे न्यारा देश है।
उत्तर:
जग में सब से न्यारा देश, अपना प्यारा भारत देश।

आ) कविता में पहले क्या आया है? उसे क्रम 1, 2, 3, 4 दो ।

लिखो

अ) नीचे दिये गये प्रश्नों के उत्तर लिखो | (క్రింది ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు వ్రాయుము.)

1. हमारा देश किन – किन कारणों से सुंदर लगता है? (మన దేశము ఏ ఏ కారణముల వలన అందమైనదని అనిపిస్తుంది?)
(या)
भारत सबसे न्यारा देश है। इस विषय के बारे में अपने विचार व्यक्त कीजिए।
(या)
भारत को सुंदर देश कहते हैं? क्यों?
उत्तर:
भारत पवित्र और विशाल देश है । हमें हमेशा हर प्रकार का वातावरण मिलता है । सब प्रकार की फसलें यहाँ पैदा होती हैं । यहाँ न मिलनेवाला कोई फल नहीं है । भारत के तीनों ओर सागर हैं । उत्तर में हिमालय पहाड हैं । ये भारत के लिए मुकुट जैसे हैं । भारत देश सदा हरा-भरा रहता है । हरियाली सदा बनी रहती है । यहाँ पहाड की तराइयाँ भी हैं । अनेक प्रकार के पेड़ – पौधों से भरे जंगल हैं । ख़ासकर सब धर्मों के लोगों के बीच एकता की भावना बनी रहती है । लोग सुख-शांति से जीवन बिताते हैं । इन सभी कारणों से भारत हमें बहुत सुंदर लगता है।

2. हमारे देश को धरती का स्वर्ग बनानेवाली बातें कौनसी हैं? (మన భారత భూభాగాన్ని స్వర్గతుల్యం చేసే విషయములు ఏమి?)
उत्तर:
हमारे पवित्र भारत देश में पवित्र जीव नदियाँ बहती हैं । मिट्टी सारवान है । सब प्रकार की फसलें यहीं पैदा होती हैं | सुन्दर पर्वत हैं । पर्वतों की तराइयों में पेड-पौधों की हरियाली बनी रहती है । अनेक पवित्र और सुन्दर प्रदेश हैं । यहाँ हर प्रकार का मौसम पा सकते हैं । हिमालय पर्वतों में अनेक पुण्य क्षेत्र हैं। ख़ासकर भाईचारे की भावना यहाँ बनी हुयी है । साथ ही सब भारतीय श्रम करके जीवन बिताने वाले हैं । हर हालत को वे अपने लिए सुखी बना लेते हैं । अहिंसावादी हैं | स्वेच्छा पूर्वक जीवन बिताते हैं। धर्मावलंबी हैं । भारत में मिलनेवाली एकता की भावना संसार में और कहीं नहीं मिल सकता है । भारत का कण-कण संदेश देनेवाला है । इन सभी कारणों से भारत को धरती का स्वर्ग बताया गया है।

शब्द भंडार

अ) डिब्बे में से एक जैसे अर्थवाले शब्दों की तालिका बनाओ। (పెట్టెలో నుండి ఒకే రకమైన అర్థము కలిగిన శబ్దముల పట్టిక ఏర్పరుచుము.)

भाषा की बात

अ) रेखांकित शब्द पढो – समझो | (గీత గీయబడిన శబ్దములు చదువు తెలుసుకో.)

भारत एक विशाल देश है । इसकी संस्कृति बहुत प्राचीन है । इसकी गरिमा महान है । यह विश्व का सुंदर देश है | यहाँ अनेक भाषाएँ बोली जाती हैं ।

जो शब्द संज्ञा, सर्वनाम की विशेषता बताते हैं, उन्हें विशेषण कहते हैं। जैसे – मोटा, चतुर, गरीब, खट्टा, आधा, पूरा, एक, दस, दूसरा, थोडा, बहुत आदि।

1) विशाल = విశాలమైన
2) प्राचीन = పురాతన
3) महान = గొప్ప
4) सुंदर = అందమైన
5) अनेक = చాలా (ఇవి అన్నియు విశేషణ శబ్దములు. )

सृजनात्मक अभिव्यक्ति

अ) देश भक्ति से संबंधित दो नारे बनाकर लिखो। (దేశభక్తికి సంబంధించిన రెండు నినాదాలు తయారుచేసి వ్రాయుము.)
1……………………………..
2…………………………….
उत्तर:
1. धरती का प्यारा – प्यारा है,
2. चाहें जान चले जाए, खुशियों का भारत हमारा है।।
भारत पर आँच न आए।

शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)

जग = ప్రపంచము, world
न्यारा = గొప్ప దైన, unique, greatest
प्यारा = ప్రియమైన, dearest
तारा = నక్షత్రము, star
आँखों का तारा = కనుపాప, కంటిపాప, the pupillar of the eye
शिखर = శిఖరము, peak
चंचल = అస్థిరమైన, trembling
सोना = బంగారము, నిద్రించుట, gold, to sleep
चाँदी = 3o&, silver
हीरे = వజ్రములు, diamonds
फसल = పంట, crop
कण = అణువు, a particle
पावन = పవిత్రమైన, holy
धरती = భూమి, the earth
स्वर्ग = స్వర్గము, heaven
अपना = మన, ours

अपना प्यारा भारत देश తెలుగు సారాంశం

अपना प्यारा भारत देश తెలుగు సారాంశం

ప్రపంచంలో అన్నిటికన్నా గొప్ప దేశము,
మన ప్రియమైన భారతదేశము.
హిందు, మహమ్మదీయ, సిక్కు, క్రైస్తవుల
కంటిపాప ఈ దేశము.

ఎత్తైన పర్వత శిఖరము గల దేశము,
చంచలమైన నదులు గల దేశము.
బంగారము, వెండి, వజ్రముల వంటి
పంటలు ఉన్న ప్రియమైన దేశము.

దీని అణువణువునా సందేశము,
అటువంటి పవిత్రమైనది ఈ దేశము.
భూలోక స్వర్గము ఇదే,
మన ప్రియ భారతదేశము.

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 3rd Lesson हिंदी दिवस Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 3rd Lesson हिंदी दिवस

7th Class Hindi 3rd Lesson हिंदी दिवस Textbook Questions and Answers

सोचो-बोलो

प्रश्न-उत्तर

प्रश्न 1.
चित्र में क्या – क्या दिखाई दे रहे हैं? (చిత్రంలో ఏమేమి కనపడుతూ ఉన్నవి?)
उत्तर:
चित्र में एक मंच पर एक आदमी खडा कोई भाषण दे रहा है | मंच पर की कुर्सियों में दो आदमी बैठे भाषण सुन रहे हैं । मंच के सामने भी लोग बैठे भाषण सुन रहे हैं ।

प्रश्न 2.
बाजू देख रहा लडका किसके बारे में क्या पूछ रहा होगा? (ప్రక్కకు చూస్తున్న బాలుడు దేని గురించి ఏమి అడుగుతూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
बाजू देख रहा लडका मंच पर आसीन व्यक्तियों के बारे में, पूछ रहा होगा कि हिन्दी प्रचार में उनका क्या योगदान है?

प्रश्न 3.
मंच पर खडा आदमी क्या बोल रहा होगा? (వేదిక మీద నిలబడ్డ వ్యక్తి ఏమి మాట్లాడుతూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
मंच पर खडा हुआ आदमी हिन्दी भाषा का महत्व बोल रहा होगा । साथ ही हिन्दी दिवस मनाने की ज़रूरत भी स्पष्ट कर रहा होगा।

Improve Your Learning

सुनो बोलो

प्रश्न 1.
विद्यालय में हिन्दी दिवस के कार्यक्रम में क्या – क्या हुआ होगा? (విద్యాలయంలో హిందీ దినోత్సవ కార్యక్రమంలో ఏమేమి జరిగి ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
विद्यालय में हिन्दी दिवस के कार्यक्रम के अंतर्गत (संदर्भ) एक सभा का आयोजन हुआ होगा | उसमें प्रधानाध्यापक अध्यक्ष रहे होंगे | मान्य अतिथि गण और छात्र – छात्राएँ भाग लिये होंगे । प्रार्थना गीत के साथ सभा आरंभ हुयी होगी । प्रधानाध्यापक और अन्य लोगों ने हिन्दी के महत्व पर भाषण दिये होंगे। इस संदर्भ में प्रतियोगिताओं में भाग लिये हुए छात्रों को पुरस्कार भी दिये गये होंगे | सब लोगों ने राष्ट्र भाषा और राजभाषा हिन्दी का महत्व जान लिया होगा | हिन्दी ज़रूर सीखने का प्रण किया होगा।

प्रश्न 2.
हिन्दी सीखने से क्या – क्या लाभ हैं? (హిందీ నేర్చుకోవటం వలన ఏమేమి లాభాలు ఉన్నాయి?)
उत्तर:
संपूर्ण राष्ट्र की मान्यता प्राप्त करनेवाली भाषा राष्ट्रभाषा कहलाती है । भारत की राष्ट्रभाषा हिन्दी है। हिन्दी हमारे देश की भाषा है । हिन्दी सीखना और पढना बहुत आसान है | सारे भारत में आसानी से घूम सकते हैं । इस भाषा का साहित्य बहुत पुराना और विशिष्ट है । हिन्दी भाषा के माध्यम से हमारे देश की संस्कृति और सभ्यता का ज्ञान हमें मिलता है । भाईचारे की भावना बढ़ सकती है । देश की एकता और अखंडता बनी रहती है । इसकी लिपि देवनागरी है । इसकी विशेषता है कि जो लिखा जाता है वही पढा जाता है।

प्रश्न 3.
तुम अपने विद्यालय में हिन्दी दिवस कैसे मनाओगे? (నీవు మీ విద్యాలయంలో హిందీ దినోత్సవము ఎలా జరుపుకుంటావు?)
उत्तर:
मैं हिन्दी भाषा का महत्व जानता हूँ | इसलिए सितंबर 14 को हिन्दी दिवस मनाने का एक योजना की तैयारी करूँगा । इस संदर्भ में अध्यापकों की राय लेकर हिन्दी संबंधी कुछ प्रतियोगिताओं का आयोजन करूँगा । सितंबर 14 को हिन्दी दिवस मनाने का आयोजन करूँगा | प्रार्थना गीत के साथ सभा का आरंभ करूँगा । देश भक्ति संबंधी गीतों का गायन होगा । छात्रों से हिन्दी सीखने का प्रण कराऊँगा। प्रतियोगिताओं में भाग लिये हुए छात्रों को पुरस्कार दिलाऊँगा । अंत में राष्ट्र गान के साथ सभा का समापन करूँगा । प्रधानाध्यापक और अन्य हिन्दी अध्यापक हिन्दी सीखने की ज़रूरत पर भाषण देंगे |

पढ़ो

अ. किसने क्या कहा? लिखो। (ఎవరు ఏమి అన్నారు? వ్రాయుము.)

1. मैं तुम्हें सुनाती हूँ।
उत्तर:
सरिता 14 सितंबर के दिन हिन्दी गीत गाना चाहती है । इसलिए रोज़ी से कहने पर रोज़ी सरिता से कहती है – मैं तुम्हें सुनाती हूँ । ध्यान से सुनो और सीख लो ।

2. लेकिन तुम भी तो बताओ, तुम भाषण में क्या कहोगी?
उत्तर:
सरिता हिन्दी दिवस की सभा में बोलना चाहती है । इसलिए रोज़ी, सरिता से पूछती है – तुम भी तो बताओ तुम भाषण में क्या कहोगी?

3. कल एक विशेष कार्यक्रम है।
उत्तर:
रोज़ी सरिता से पूछती है कि क्या बात है सरिता? तुम आज बड़ी खुश हो । कहाँ से आ रही हो? सरिता कहती है – अपने विद्यालय में कल एक विशेष कार्यक्रम है।

4. हिन्दी सीखो, हिन्दी बोलो, हिन्दी को अपनाओ।
उत्तर:
रोज़ी से सरिता हिन्दी दिवस के कार्यक्रम में गीत गाना चाहती है। तब रोज़ी गीत सिखाती कहती है हिन्दी सीखो, हिन्दी बोलो, हिन्दी को अपनाओ।

5. क्या बात है सरिता?
उत्तर:
सरिता और रोज़ी दोनों सहेलियाँ हैं | रास्ते में मिलती हैं । बातचीत करते चलती हैं | सरिता बडी खुश नज़र आती है । इसलिए रोज़ी सरिता से पूछती है – क्या बात है सरिता? तुम आज बडी खुश हो।

6. उसी की तैयारी चल रही है।
उत्तर:
रोज़ी सरिता को खुश नज़र आते देखकर पूछती है कि क्या बात है सरिता ? इस.पर सरिता कहती है – अपने विद्यालय में कल एक विशेष कार्यक्रम है । उसी की तैयारी चल रही है।

7. कहाँ से आ रही हो?
उत्तर:
सरिता अपने विद्यालय से आ रही है । रास्ते में रोज़ी मिलती है। दोनों बातचीत करते चलती हैं । तब रोज़ी सरिता से पूछती है – क्या बात है सरिता? तुम आज बडी खुश हो । कहाँ से आ रही हो?

आ) रोज़ी ने सरिता को हिंदी के बारे में क्या-क्या बताया? (రోజీ, సరితకి హిందీ గురించి ఏమేమి చెప్పింది?)
उत्तर:
सरिता ने रोज़ी को बताया कि कल हमारे विद्यालय में हिन्दी दिवस मनाया जा रहा है। कल 14 सितंबर है। उसी दिन हमारे भारत की संविधान ने हिन्दी को राजभाषा के रूप में घोषित किया। क्योंकि भारत देश में हिन्दी बोलनेवालों की संख्या अधिक है। हिन्दी भारत की राष्ट्रभाषा और राजभाषा है। इसे सीखना बहुत ज़रूरी है। इसलिए हिन्दी सीखो, हिन्दी बोलो और हिन्दी को अपनाओ।

लिखो

अ) नीचे दिये प्रश्नों के उत्तर लिखो।

1. हिन्दी सीखने के लिए तुम क्या – क्या करोगे? (హిందీ నేర్చుకోవటానికి నీవు ఏమేమి చేస్తావు?)
(या)
हिन्दी सीखने के लिए क्या करना चाहिए?
उत्तर:
मैं एक विद्यार्थी हूँ | मुझे मालूम है कि हिन्दी हमारी राष्ट्रभाषा है और राजभाषा भी । इसलिए मैं हिन्दी सीखना ज़रूरी समझता हूँ। इसे सीखने मैं रोज़ नियमपूर्वक विद्यालय जाऊँगा। हिन्दी अध्यापक के बताये विषयों को मन लगाकर सुनूँगा और पढूँगा | मित्रों से सहपाठियों से हिन्दी में बोलने की कोशिश करूँगा। हिन्दी के बारे में और भी जानकारी पाने हिन्दी संबंधी परीक्षाएँ लिखने की तैयारी करूँगा। इसके लिए हिन्दी सीलूँगा, बोलूँगा और हिन्दी को अपनाऊँगा।

2. हिन्दी कार्यक्रम किन – किन चैनलों पर देख सकते हैं? (హిందీ కార్యక్రమాలు ఏయే ప్రసార మాధ్యమాల ద్వారా చూడగలుగుతాము?)
उत्तर:
आजकल हिन्दी का प्रचार व प्रसार बहुत बढ़ गया है । अख़बार, पत्रिका, विज्ञापन, किताब आदि अनेक रूपों में हिन्दी का प्रचार बढ़ रहा है । इनके साथ दूरदर्शन में भी अनेक चैनलों द्वारा हिन्दी कार्यक्रम प्रसारित हो रहे हैं | उनमें ज़ी न्यूस, जी.टि.वी., स्टार प्लस, सोनी माक्स, एन.डी.टि.वि, आज तक, नेशनल, मेट्रो आदि चैनलों पर हम कार्यक्रम देख सकते हैं ।

शब्द भंडार

अ) वर्गपहेली में कुछ भाषाओं के नाम दिये गये हैं । चुनकर लिखो।

जैसे : तेलुगु हिन्दी मलयालम सिंधी उर्दू गुजराती पंजाबी कन्नड

भाषा की बात

रेखांकित शब्द पढ़ो और समझो । (గీత గీసిన శబ్దములు చదువు అర్థం చేసుకో.)

इसी प्रकार के तीन – तीन वाक्य लिखो | ( ఇదే విధమైన మూడు – మూడు వాక్యాలు వ్రాయుము.)
उत्तर:

सृजनात्मक अभिव्यक्ति । “तेलुगु भाषा दिवस” के लिए एक छोटा सा भाषण लेख लिखिए। (“తెలుగు భాషా దినోత్సవం” కోసం ఒక చిన్న ఉపన్యాస వ్యాసము వ్రాయండి.)
उत्तर:
आन्ध्र प्रांत की मातृभाषा तेलुगु है। आन्ध्र प्रांतवालों का इतिहास 2500 वर्षों का प्राचीन और महोन्नत है। आज 15 करोड लोगों की मातृभाषा तेलुगु है। हमारे पवित्र भारत देश में इसका स्थान दूसरा है। सरकारी भाषाओं में तो इसका स्थान पंद्रहवाँ है।

तेलुगु भाषा मधुर, सुस्वर और प्रभावशाली है। ऐसी महोन्नत भाषा की उन्नति व प्रचार में अनेक महान व्यक्तियों का योगदान प्रशंसनीय रहा। प्रचलित सार्थक बात है कि तेलुगुवाले का जन्म लेना, तेलुगु भाषा बोलना, महान तपस्या करने से ही मिलनेवाला फल है। काकतीय प्रतापी राजा श्रीकृष्णदेवराय ने ही गौरवान्वित किया कि ‘देश भाषालंदु तेलुगु लेस्सा’। यह प्रभावशाली वाक्य से ही तेलुगु भाषा संस्कृति की महोन्नती एकदम याद में आकर मन प्रफुल्ल हो जाता है।

ऐसी तेलुगु भाषा दिवस 29 अगस्त के दिन मनाया जाता है। यह दिवस व्यावहारिक भाषोद्यम पितामह गिडुगु राममूर्ति जी की जयंति के सिलसिले में मनाया जाता है। राममूर्ति जी का सहयोग तेलुगु भाषा की उन्नति में प्रशंसनीय रहा है। सारे आंध्रप्रदेश में यह दिवस बडे वैभव से अनेक प्रधान आशयों को साकार करके महान लक्ष्य सिद्धि प्राप्त के लिए मनाया जाता है। यह तो मुनासिब ही है।

परियोजना कार्य

हिन्दी सीखने हेतु कुछ नारे कागज़ पर लिखो । कक्षा में चिपकाओ। ‘(హిందీ నేర్చుకోవడానికిగాను కొన్ని నినాదాలు కాగితంపై రాయి. తరగతి గదిలో అతికించు.)
जैसे : हिन्दी में बोलिए । देश को जोडिए | (హిందీలో మాట్లాడండి, దేశాన్ని ఒకటి చేయండి.)
(या)
हिंदी दिवस पर बच्चे नारे लगाते हैं। हिंदी भाषा संबंधी नारे लिखिए।
उत्तर:

1. हिन्दी से मन जोडो | दिल से भेदभाव भगाओ।
2. हिन्दी को अपनाओ | दिल में एकता बढाओ।

शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)

दिवस = దినము / రోజు, particular day
सहेलियाँ = స్నేహితురాళ్ళు, female friends
बातचीत = సంభాషణ, conversation
अपना = తన / తమ, one’s own
कल = నిన్న / రేపు, yesterday / tomorrow
विशेष = ప్రత్యేక, special
मनाया जाना = జరుపుకొనబడును, to celebrate
बुलाना = పిలుచుట, to call
सिखाना = నేర్పించుట, make to learn
ठीक = సరే, true / correct
ध्यान से = శ్రద్ధగా, attentively
अपनाना = స్వీకరించుట, to adopt
संविधान = రాజ్యాంగము, constitution
राजभाषा = రాజభాష, state/administrative language
इसलिए = ఎందువలన, therefore
हर साल = ప్రతి సంవత్సరము, every year
चुनना = ఎన్నుకొనుట, to elect
क्योंकि = ఎందుకంటే, because
सबसे = అందరితో, with all
भाषण = ఉపన్యాసము, speech
अभिनय करना = నటించుట, to act
एवं = మరియు, thus/so
हार्दिक = హృదయపూర్వక, heartful
बधाई = congratulations
बहुत = చాలా, many
ज़रूरी = అవసరము, necessary

हिंदी दिवस తెలుగు సారాంశం

हिंदी दिवस తెలుగు సారాంశం

(సరిత, రోజీ ఇరువురు స్నేహితురాళ్ళు. దారిలో కలిసి మాట్లాడుకుంటూ నడుస్తున్నారు.)

రోజీ : ఏంటి సంగతి సరిత? నీవు ఈ రోజు చాలా సంతోషంగా ఉన్నావు? ఎక్కడనుంచి వస్తూ

సరిత : మా విద్యాలయం నుండి. రేపు ఒక ప్రత్యేకమైన కార్యక్రమము ఉన్నది. దాని ఏర్పాటు జరుగుతూ ఉన్నది.

రోజ : అలాగా, అయితే మీ విద్యాలయంలో కూడ హిందీ దినోత్సవము జరుపబడుతూ ఉన్నదా?

సరిత : అవును. రేపు సెప్టెంబరు 14 కదా, అందువలననే నేను నిన్ను పిలుస్తూ ఉన్నాను. నాకు కూడ పాట నేర్పించవా………………

రోజ : అలాగే, నేను నీకు వినిపిస్తాను. శ్రద్ధగా విను, నేర్చుకో. హిందీ నేర్చుకో, హిందీ మాట్లాడు, హిందీని నీదిగా చేసుకో. రండి, అందరు కలిసి పాడండి, హిందీ దినోత్సవం జరుపుకోండి.

సరిత : హిందీ దినోత్సవాన్ని సెప్టెంబరు 14 ననే ఎందుకు జరుపుకుంటారు?

రోజీ : సెప్టెంబరు 14, 1949 న రాజ్యాంగములో హిందీ రాజభాషగా స్వీకరించబడినదని మా ఉపాధ్యాయులు చెప్పియున్నారు.

సరిత : అర్థమయింది. ఇందువల్లనే ప్రతి సంవత్సరము ఈ రోజున హిందీ దినోత్సవము జరుపబడుతుంది. కాని హిందీయే దేశపు రాజభాషగా ఎందుకు ఎన్నుకొనబడినది?

రోజ : ఎందుకంటే హిందీ మాట్లాడేవారు మనదేశంలో చాలా ఎక్కువమంది ఉన్నారు. కాని నీవు కూడా చెప్పు, నీవు ఉపన్యాసములో ఏం చెబుతావు?

సరిత : అయితే విను (అభినయిస్తూ చెపుతుంది) ప్రధానోపాధ్యాయులు మరియు గురుజనులు, సోదర ……….. సోదరీమణులారా మీకందరికీ హిందీ దినోత్సవ హృదయపూర్వక అభినందనలు. హిందీ మన దేశపు రాజభాష. దీనిని నేర్చుకోవడం మనందరికి చాలా అవసరం. (సరిత ఉపన్యాసములో ఇంకా ఏమేమి చెప్పి ఉండవచ్చు?)

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 2nd Lesson सच्चा दोस्त Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 2nd Lesson सच्चा दोस्त

7th Class Hindi 2nd Lesson सच्चा दोस्त Textbook Questions and Answers

सोचो-बोलो

प्रश्न-उत्तर

प्रश्न 1.
चित्र में क्या – क्या दिखाई दे रहे हैं ? (చిత్రంలో ఏమేమి కనపడుతూ ఉన్నవి?)
उत्तर:
चित्र में एक बड़ा पेड, एक झूला, कुछ लताएँ, फल-फूल, पक्षी, उसके – बच्चे, गाय, खरगोश और लडकी – लडके दिखाई दे रहे हैं।

प्रश्न 2.
पेड के बारे में कुछ वाक्य बोलो | (చెట్టు గురించి కొన్ని వాక్యాలు చెప్పు.)
उत्तर:

1. पेड का एक तना होता है।
2. पेड की अनेक शाखाएँ होती हैं।
3. पेड के अनेक पत्ते होते हैं।
4. पेड की शाखाओं में फूल होते हैं।
5. पेड की शाखाओं में फल होते हैं।
6. पेड छाया देता है।

प्रश्न 3.
वे आपस में क्या बातें कर रहे होंगे? (వారు పరస్పరం / తమలో తాము ఏమి మాట్లాడుతూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
वे आपस में प्रकृति, पेड़-पौधे, और उनसे मिलनेवाले लाभ-सुख, प्रकृति संरक्षण आदि बातें कर रहे होंगे।

Improve Your Learning

सुनो-बोलो

प्रश्न 1.
अमर और पेड की दोस्ती के बारे में बोलो। (అమర్, చెట్టు యొక్క స్నేహం గురించి వివరించు.)
(या)
अमर का दोस्त कौन था? वह रोज क्या करता था?
उत्तर:
एक पेड था । अमर नामक एक लडका था । पेड और अमर दोनों आपस में बहुत प्यार करते थे। दोनों सच्चे मित्र थे । हर दिन अमर पेड के पास जाता था । उसके फल खाता था । उसके पत्ते इकट्ठा करके माला बनाता था । उसकी शाखाओं से झूलता था । दोनों खेलते थे । अमर थककर पेड की छाया में सो जाता था | अमर के बड़े होने पर पेड अमर के लिए नदी पार करने की नाव बना था । तूफ़ान में घर के नष्ट होने पर पेड ने अपने तने से उसके घर बनाने में मदद की । अमर के सर्दी से काँपते समय, अपनी सूखी लकड़ियाँ जलाकर उसकी सर्दी दूर कर दी । इस तरह पेड ने अमर से सच्ची दोस्ती निभायी और अपना सब कुछ त्याग दिया।

प्रश्न 2.
पेड हमारा सच्चा दोस्त है । कैसे? (చెట్టు మన నిజమైన మిత్రుడు. ఎలా?)
उत्तर:
पेड प्रकृति की संपदा है । पेड मानव के परम मित्र हैं । पेड मानव की सेवा में तत्पर रहते हैं। पेडों से कई लाभ हैं । पेड हमें फल देकर भूख मिटाते हैं । पेडों की शीतल छाया में मानव, पशु-पक्षी सभी आराम करते हैं । पेडों से गर्मी दूर होती है और पर्यावरण में संतुलन बना रहता है । पेडों से प्राणियों के लिए. आवश्यक प्राण वायु मिलता है। पेडों की लकडी से अनेक उपयोगी चीजें बनती हैं । पेडों की जडी-बूटियों से दवाइयाँ तैयार की जाती हैं । इस तरह पेड मानव जीवन के लिए बहुत उपयोगी हैं ।

प्रश्न 3.
पेड़ की जगह तुम होते तो क्या करते? (చెట్టు స్థానంలో నీవు ఉన్నట్లయితే ఏం చేస్తావు?)
उत्तर:
पेड का जन्म धन्य है | पेड,की जगह मैं होता तो अपना सर्वस्व प्राणियों की सेवा में अर्पण करता।

मुख्यतः
मीठे फल देकर प्राणियों की भूख मिटाता| मानव तथा प्राणियों को शीतल छाया देता। प्राणियों के लिए आवश्यक प्राणवायु देता । अपनी लकडी उन्हें देकर उनके अनेक चीज़ों को बनाने में काम आता। अपनी जड़ी बूटियाँ देकर मानवों की बीमारियाँ दूर करने में तत्पर रहता । इस तरह अनेक रूपों में सबकी सेवा करने में अपना जीवन सार्थक बना लेता | पेड परोपकारी है – इस कथन को सच बनाता।

पढ़ो

अ) नीचे दिये गये वाक्यों को क्रम से लगाओ। (క్రింద ఇవ్వబడిన వాక్యములను వరుసక్రమంలో ఉంచండి.)

1) इस तरह पेड़ ने सच्ची दोस्ती निभायी। ( 4 )
2) अमर का घर टूट गया । ( 3 )
3) उसका एक दोस्त था । ( 1 )
4) सब कुछ दान कर दिया । ( 5 )
5) मेरी शाखाएँ काटो, नाव बना लो । ( 2 )

लिखो

अ) पेड से हमें क्या – क्या लाभ हैं? (చెట్టు వలన మనకు ఏమేమి లాభములు కలవు?)
उत्तर:
पेड परोपकारी हैं । पेड प्रकृति की संपदा है । पेड मानव के परम मित्र हैं । पेड मानव की सेवा में तत्पर रहते हैं । पेडों से कई लाभ हैं । पेड हमें फल देकर भूख मिटाते हैं । पेडों की शीतल छाया में मानव, पशु-पक्षी सभी आराम करते हैं । पेडों से गर्मी दूर होती है और पर्यावरण में संतुलन बना रहता है । पेड़ों से प्राणियों के लिए आवश्यक प्राण वायु मिलता है । पेडों की लकडी से अनेक उपयोगी चीजें बनती हैं। पेडों की जडी बूटियों से दवाइयाँ तैयार की जाती हैं | इस तरह पेड मानव जीवन के लिए बहुत उपयोगी हैं।

आ) इस कहानी का नाम “सच्चा दोस्त” क्यों रखा गया है? (ఈ కథ పేరు “నిజమైన స్నేహితుడు” అని ఎందుకు పెట్టబడింది?)
उत्तर:
सच्चा दोस्त निस्वार्थ भावना से अपने मित्र की सहायता करना चाहता है । अपने मित्र के लिए वह सब कुछ करने तैयार रहता है | चाहे अपना जीवन चला जाए अपने मित्र को सुखी रखना चाहता है । इस कहानी में पेड ने अपने को खोकर अमर की मदद की । इसलिए इस कहानी का नाम ‘सच्चा दोस्त’ रखा गया है।

शब्द भडार

अ) निम्न लिखित शब्दों के अर्थ गुब्बारों से चुनकर लिखो।। (క్రింది శబ్దముల అర్థములు బెలూన్ల నుండి ఎన్ని వ్రాయుము.)

1) दोस्ती = मित्रता
2) तलाश = खोज
3) इकट्ठा = जमा
4) पेड = वृक्ष
5) माला = हार

आ) नीचे दिये गये अंक देखो | (క్రింది ఇవ్వబడిన అంకెలను చూడు.)

11 – ग्यारह (పదకొండు)
12 – बारह (పన్నెండు)
13 – तेरह (పదమూడు)
14 – चौदह (పద్నాలుగు)
15 – पंद्रह (పదహేను)
16 – सोलह (పదహారు)
17 – सत्रह (పదిహేడు)
18 – अठारह (పద్దెనిమిది)
19 – उन्नीस (పంతొమ్మిది)
20 – बीस (ఇరవై)

इ) इन शब्दों को अलग करो और लिखो। (ఈ శబ్దములను వేరు చేయును మరియు వ్రాయుము.)

खिडकी (కిటికి),
गिलास (గ్లాసు),
मेज – (మేజాబల్ల),
कलम (కలము),
पंखा (ఫ్యాను),
बल्ला (బ్యాటు),
किताब (పుస్తకము)
कुर्सी (కుర్చీ),
थैली (సంచి),
दरवाज़ा (ద్వారము)

लकडी से बनी वस्तुएँ । अन्य वस्तुएँ | (కలపతో తయారైన వస్తవులు) | (ఇతర వస్తవులు)
खिडकी गिलास
मेज कलम
बल्ला पंखा
कुर्सी किताब
दरवाज़ा थैली

भाषा की बात

अ) पढ़ो – समझो | (చదువు – అర్థం చేసుకో)

1) एक पेड (ఒక చెట్టు) – अनेक पेड (చాల చెట్లు)
2) एक फूल (ఒక పువ్వు) – अनेक फूल (చాల పూలు)
3) एक घर (ఒక ఇల్లు) – अनेक घर (చాల ఇళ్ళు)
4) एक फल (ఒక పండు) – अनेक फल (చాల పండ్లు)
5) एक शहर (ఒక పట్టణం) – अनेक शहर (చాల, అనేక పట్టణాలు)
6) एक गाँव (ఒక గ్రామము) – अनेक गाँव (అనేక గ్రామాలు)

सृजनात्मक अभिव्यक्ति

अ) निम्न संकेतों के आधार पर पेड़ के बारे में लिखो। (క్రింది గుర్తుల ఆధారంగా చెట్టు గురించి వ్రాయుము.)
उत्तर:
1) पेड का एक तना होता है।
2) पेड की अनेक शाखाएँ होती हैं।
3) पेड के अनेक पत्ते होते हैं।
4) पेड की शाखाओं में फूल होते हैं।
5) पेड की शाखाओं में फल होते है।

शब्दार्थ (అర్థాలు) (MEANINGS)

दोस्त = స్నేహితుడు /మిత్రుడు, friend
आपस में = పరస్పరము, mutually
प्यार करना = ప్రేమించుట, to love
के पास = వద్ద / దగ్గర, to one near
इकट्ठा करना = ప్రోగు చేయుట, to collect
माला = దండ / మాల, garland
तना = కాండము, stem
चढना = ఎక్కుట,to climb
शाखा = కొమ్మ, branch
झूलना = ఊగుట, to swing
आँख मिचौनी खेल = దాగుడుమూతలాట, blind man’s buff
थकना = అలసిపోవుట, tired
पेड की छांव = చెట్టు నీడ, shade of the tree
सोना = నిద్రించుట, to sleep
खुश होना = సంతోషించుట, to feel happy
बीतना = గడిచిపోవుట, be spent
तलाश = అన్వేషణ, searching
नौकरी = ఉద్యోగము, job
बीच में = మధ్యలో, in the middle
पार करना = దాటుట, to cross
समस्या = సమస్య / ఇబ్బంది, problem
काटना = కోయుట / నరుకుట, to cut
नाव = పడవ, boat
खूब = బాగా, well
कमाना = సంపాదించుట, to earn
लौटना = తిరిగివచ్చుట, to come back
पहले = ముందు, before
टूटना = విరుగుట / పాడగుట, be ruined
पहुँचना = చేరుట, to reach
अपना = తన / స్వంత, own
बहुत = చాలా, much, many
बूढा = ముదుసలి / వృద్ధుడు, old man
सर्दी = చలి, cold
काँपना = వణకుట, shivering
सूखी डाली = ఎండిన కొమ్మ, dry branch
जलाना = కాల్చుట, మండించుట, to fire
भगाना = పారద్రోలుట, to send away
तरह = విధము / వలె, like
निभाना = పాటించుట, నిలబెట్టుకొనుట, to play.
खोना = పోగొట్టుకొనుట, lose
द:खी होना = దుఃఖించుట, distressed.
पेड लगाना = చెట్లు నాటుట, plantation
निर्णय = నిర్ణయము, decision

सच्चा दोस्त తెలుగు సారాంశం

सच्चा दोस्त తెలుగు సారాంశం

ఒక చెట్టు ఉండేది. దానికి ఒక మిత్రుడు ఉండేవాడు. అతని పేరు అమర్. ఇరువురు పరస్పరం చాలా ప్రేమగా ఉండేవారు. ప్రతిరోజు అమర్ చెట్టు వద్దకు వెళ్ళేవాడు. దాని పండ్లు తినేవాడు. దాని ఆకులు ప్రోగుచేసేవాడు. ఈ ఆకులతో మాల తయారుచేసేవాడు. చెట్టు కాండము పైకి ఎక్కేవాడు. దాని కొమ్మలతో ఊగేవాడు. ఇరువురు దాగుడు మూతలాట ఆడేవారు. అతను అలిసిపోయినప్పుడు చెట్టు నీడలో నిద్రపోయేవాడు. ఈ విధంగా ఇరువురూ చాలా సంతోషంగా ఉండేవారు.

కాలం గడిచింది. అమర్ పెద్దవాడయ్యాడు. అతను పని కొరకు పట్టణము వెళ్ళదలచుకున్నాడు. తన ఊరికి, పట్టణానికి మధ్యలో నది ఉండేది. నదిని ఎలా దాటాలా ? అని అతడు ఆలోచిస్తూ చెట్టు దగ్గరకు వెళ్ళాడు. చెట్టుకు తన సమస్య చెప్పాడు. నా కొమ్మలను కోసి పడవ తయారుచేసుకో అని చెట్టు చెప్పెను. అమర్ అలాగే చేశాడు. అమర్ పట్టణానికి వెళ్ళాడు. అక్కడ బాగా డబ్బు సంపాదించాడు. గ్రామానికి తిరిగి వచ్చాడు. గ్రామానికి తిరిగి వచ్చే కొద్దిరోజుల ముందు తుపాను వచ్చెను. అమర్ ఇల్లు పడిపోయెను. అతను చెట్టు దగ్గరకు వెళ్ళాడు. నా కాండము కోసి నీ ఇల్లు కట్టుకో అని చెట్టు అనెను. అమర్ అలాగే చేశాడు.

చాలాకాలము గడిచెను. అమర్ ఇప్పుడు ముసలివాడయ్యాడు. అతను చలిలో వణుకుతూ చెట్టు దగ్గరికి వెళ్ళాడు. చెట్లు, నా ఎండిన కొమ్మలను మండించి నీవు చలి కాచుకో అని చెప్పెను. అమర్ అలాగే చేశాడు.

ఈ విధంగా చెట్టు తన నిజమైన స్నేహాన్ని పాటించింది. తన సర్వస్వం దానం చేసింది. తన నిజమైన స్నేహితుని పోగొట్టుకొని అమర్ చాలా దు:ఖించాడు. అతను చెట్లు నాటాలని నిర్ణయించుకున్నాడు.

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 1st Lesson मन करता है Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 1st Lesson मन करता है

7th Class Hindi 1st Lesson मन करता है Textbook Questions and Answers

सोचो-बोलो

प्रश्न-उत्तर

प्रश्न 1.
चित्र में क्या – क्या दिखाई दे रहे हैं? (చిత్రంలో ఏమేమి కనపడుతూ ఉన్నవి?)
उत्तर:

1. चित्र में एक लडका रॉकेट पर बैठकर आकाश में उड़ रहा है।
2. एक लडका वर्षा से बचने छतरी के नीचे खडा है ।
3. एक लडका पैराशूट की सहायता से नीचे उतर रहा है।
4. आसमान पर चाँद और कुछ तारे दिखाई दे रहे हैं ।
5. आसमान पर एक पतंग उड रही है।
6. एक मेंढक मशरूम के नीचे बैठा है।
7. कुछ फूल खिले हुए हैं।

प्रश्न 2.
लडके क्या कर रहे हैं? (బాలురు ఏమి చేస్తూ ఉన్నారు?)
उत्तर:

1. एक लडका रॉकेट पर बैठकर आसमान में उड रहा है।
2. एक लडका पैराशूट की मदद से भूमि पर उतर रहा है।
3. और एक लडका वर्षा से बचने छतरी लिये खडा है।

प्रश्न 3.
वे एक दूसरे से क्या बात कर रहे होंगे? (వారు ఒకరు ఇంకొకరితో ఏమి మాట్లాడుతూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
वे एक दूसरे से अपने मन की भावनाओं को साकार होने से मिलनेवाली खुशियों के बारे में बात कर रहे – होंगे। छात्रों के लिए सूचनाएँ

1. पाठ के चित्र देखो। चित्र के आधार पर कल्पना करो कि पाठ में क्या बताया गया होगा?
2. यह कविता पढ़िए। कठिन शब्द और वाक्य रेखांकित कीजिए।
3. नये शब्दों और वाक्यों के बारे में मित्रों से चर्चा कीजिए।
4. नये शब्दों के अर्थ शब्दकोश में ढूंढ़िए।

Improve Your Learning

सुनो-बोलो

1. तुम्हारा मन क्या – क्या करने को कहता है? (నీ మనస్సు ఏమేమి చెయ్యాలని అంటున్నది?)
उत्तर:
मेरा मन सदा स्वच्छ और निराडंबर रहने को कहता है | सबसे प्रेमपूर्वक व्यवहार करने को कहता है। मन लगाकर अध्ययन करने को कहता है । पढ-लिखकर बडा विद्वान बनने को कहता है |

2. तुम अपने घर में किसकी नकल करना पसंद करते हो ? क्यों? (నీవు, మీ ఇంటిలో ఎవరి అనుకరణను ఇష్టపడతావు? ఎందుకు?)
उत्तर:
मैं अपने घर में अपने आदरणीय दादाजी की नकल करना पसंद करता हूँ । क्योंकि वे सहृदयी, परोपकारी, सबको आदर देनेवाले हैं और सब से प्रेमपूर्वक व्यवहार करते हैं । वे महान गुणवाले हैं |

3. ऐसे दो काम बताओ जो तुम कर सकते हो। ( నీవు చేయగలిగిన రెండు పనులు చెప్పు.)
उत्तर:
मैं छोटा लडका हूँ | मैं एक विद्यार्थी हूँ | मैं बाज़ार जाकर सब्जी ला सकता हूँ और पौधों को पानी दे सकता हूँ।

मन करता है

मन करता है सूरज बनकर
आसमान में दौड लगाऊँ।
मन करता है चंदा बनकर
सब तारों पर अकड दिखाऊँ।
मन करता है तितली बनकर
दूर – दूर तक उडता जाऊँ।
मन करता है कोयल बनकर
मीठे – मीठे बोल सुनाऊँ ।
मन करता है चिडिया बनकर
ची – ची- चूँ – यूँ शोर मचाऊँ।
मन करता है चरखी लेकर
पीली – लाल पतंग उडाऊँ।

I. नीचे दी गयी कविता अध्यापक द्वारा (दो तीन बार) गायी जायेगी। छात्र ध्यान से सुनेंगे।

1. मन करता है सूरज बनकर
आसमान में दौड लगाऊँ।
मन करता है चंदा बनकर
सब तारों पर अकड दिखाऊँ।
मन करता है तितली बनकर
दूर-दूर तक उडता जाऊँ ।

अब इन प्रश्नों के उत्तर दीजिए । (ఇప్పుడు ఈ ప్రశ్నలకు జవాబులు ఇవ్వండి.)

1) लड़के का मन क्या बनना चाहता है?
उत्तर:
लडके का मन सूरज बनना चाहता है।

2) लडके का मन कहाँ दौड लगाना चाहता है?
उत्तर:
लडके का मन आसमान में दौड लगाना चाहता है।

3) चंदा बनकर लडका तारों पर क्या दिखाना चाहता है?
उत्तर:
चंदा बनकर लडका तारों पर अकड दिखाना चाहता है ।

4) लडके का मन तितली बनकर क्या करना चाहता है?
उत्तर:
लडके का मन तितली बनकर दूर-दूर तक उडना चाहता है।

मन करता है कोयल बनकर
मीठे – मीठे बोल सुनाऊँ।
मन करता है चिडिया बनकर
ची- ची – चूँ – चूँ शोर मचाऊँ।
मन करता है चरखी लेकर
पीली – लाल पतंग उडाऊँ।

अब इन प्रश्नों के उत्तर दीजिए | (ఇప్పుడు ఈ ప్రశ్నలకు జవాబులు ఇవ్వండి.)

1) लडके का मन कोयल बनकर क्या करना चाहता है?
उत्तर:
लडके का मन कोयल बनकर मीठे – मीठे बोल सुनाना चाहता है।

2) लडके का मन चिडिया बनकर क्या करना चाहता है?
उत्तर:
लडके का मन चिडिया बनकर ची-ची-चूं-धूं शोर मचाना चाहता है।

3) लडके का मन चरखी लेकर क्या उडाना चाहता है?
उत्तर:
लडके का मन चरखी लेकर पतंग उडाना चाहता है।

4) किन रंगों के पतंगों को उडाने का मन करता है?
उत्तर:
पीली और लाल रंगों के पतंग उडाने का मन करता है।

पदों

1. कौन क्या करता है ? जोडी बनाओ। (ఎవరు ఏమి చేస్తున్నారు? జతచేయుము.)

2. कविता में बच्चे का मन क्या – क्या करने को कहता है ? बताओ । (కవితలో పిల్లవాని మనస్సు ఏమేమి చేయమని అంటుంది? వివరించు.)
(या)
‘मन करता है पाठ में बच्चों का मन क्या – क्या करने को कहता है?
उत्तर:
इस कविता में बच्चे का मन

1. सूरज बनकर आसमान में दौडना
2. चंद्रमा बनकर सब तारों पर घमंड दिखाना
3. तितली बनकर दूर-दूर तक उडना
4. कोयल बनकर मीठी आवाज़ में बोलना
5. पक्षी बनकर शोर मचाना
6. धागे से भरी चरखी लेकर पतंग उडाना आदि करने को कहता है।

लिखो

1. तुम इस वर्ष सातवीं कक्षा में क्या – क्या करना चाहते हो ? (నీవు ఈ సంవత్సరము ఏడవ తరగతిలో ఏమేమి చేయతలచుచున్నావు?)
उत्तर:
मैं एक विद्यार्थी हूँ। इस साल मैं सातवीं कक्षा में पढ़ रहा हूँ। मैं नियमपूर्वक पाठशाला जाना चाहता हूँ। अपनी पाठशाला के गुरुजनों से आदरपूर्वक बरताव करना चाहता हूँ। गुरुजनों से पढाये जानेवाले विषयों को मन लगाकर सुनना चाहता हूँ। खूब पढकर परीक्षायें अच्छी तरह लिखकर अच्छे अंक पाना चाहता हूँ। सहपाठियों से मिलजुलकर रहना चाहता हूँ। शक्तिभर सहपाठियों की सहायता करना चाहता हूँ। मानसिक शिक्षा के साथ शारीरिक शिक्षा के प्रति श्रद्धा दिखाते खेलों में सक्रिय भाग लेना चाहता हूँ। आदर्श विद्यार्थी बनकर सच्चे नागरिक की तरह देश की सेवा करने तैयार होना चाहता हूँ।

शब्द भंडार

1. पतंग की तरह हवा में क्या – क्या उड सकते हैं ? (గాలిపటం వాలె గాలిలో ఏమేమి ఎగరగలవు?)
उत्तर:
पतंग की तरह हवा में मेघ, चिडिया, तितली, हवाई जहाज़, पक्षी, हेलीकॉफ्टर आदि उड सकते हैं |

भाषा की बात

पढो – समझो (చదువు – తెలుసుకో)
1) दौड लगाऊँ – పరిగెత్తినా
2) उडता जाऊँ – ఎగురుతూ వెళ్ళానా
3) शोर मचाऊँ – శబ్దము (అల్లరి) చేయనా
4) अकड दिखाऊँ – గర్వపడనా / అధికారము చెలాయించనా
5) कहानी सुनाऊँ – కథ చెప్పనా
6) पतंग उडाऊँ – గాలిపటం ఎగరవేయనా

सृजनात्मक अभिव्यक्ति

अपनी ओर से चार पंक्तियाँ जोडकर “मन करता है” कविता को आगे बढाइए। (మీ వైపు నుండి నాలుగు పంక్తులు కలిపి “మన్ కర్తా హై” కవితను ముందుకు నడపండి.)
उत्तर:
मन करता है बादल बनकर
आसमान पर दौड लगाऊँ।

मन करता है स्वच्छ हवा बनकर
सब को सुख पहुँचाऊँ।

मन करता है पायल बनकर
मधुर ध्वनि से मन लुभाऊँ।

मन करता है दरख्त बनकर
जीवों की सेवा में तत्पर रहूँ।

शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)

सूरज = సూర్యుడు, the sun
आसमान = ఆకాశము, the sky
दौड लगाना = పరుగెత్తుట, to run
चंदा = చంద్రుడు, the moon
तारे = నక్షత్రములు, stars
अकड दिखाना = గర్వము చూపుట, show pride
तितली = సీతాకోకచిలుక, butterfly
दूर = దూరము, distance
उडना = ఎగురుట, to fly
कोयल= కోకిల, cuckoo bird
मीठा = తియ్యని, sweet
बोल = మాట, a word
सुनाना = వినిపించుట, make to listen
चिडिया = పక్షి, bird
बनना = = అగుట, to be made
शोर मचाना = అల్లరి చేయుట, to make a noice
चरखी = దారమును చుట్టే చర్ఖా, reel
पीली = పసుపు, yellow
लाल = ఎరుపు, red
पतंग = గాలిపటం, kite
उडाना = ఎగురవేయుట, make to fly

मन करता है Summary in Telugu

मन करता है తెలుగు సారాంశం

సూర్యుడినై ఆకాశంలో పరుగెత్తాలని అనిపిస్తున్నది. చంద్రుడినై నక్షత్రములు అన్నిటిపై దర్పము ‘చూపించాలని అనిపిస్తున్నది. సీతాకోకచిలుకనై చాలా దూరం వరకు ఎగురుతూ వెళ్ళాలని అనిపిస్తున్నది. కోయిలనై తియ్య తియ్యని పలుకులు వినిపించాలని అనిపిస్తున్నది. పక్షినై అరుస్తూ అల్లరి చెయ్యాలని అనిపిస్తున్నది. దారము చుట్టే చరానై పసుపు, ఎరుపు రంగు గాలిపటం ఎగురవేయాలని అనిపిస్తున్నది.

Andhra Pradesh SCERT AP State Board Syllabus 7th Class Textbook Solutions and Study Material Pdf in English Medium and Telugu Medium are part of AP Board Solutions.

AP State Syllabus 7th Class Textbook Solutions Study Material Guide Pdf Free Download

• AP Board 7th Class Maths Solutions
• AP Board 7th Class Science Solutions
• AP Board 7th Class Social Studies Solutions
• AP Board 7th Class English Solutions
• AP Board 7th Class Hindi Solutions
• AP Board 7th Class Telugu Solutions
• AP 7th Class English Important Questions
• AP 7th Class Hindi Important Questions
• AP 7th Class Telugu Important Questions
• AP 7th Class Science Important Questions
• AP 7th Class Social Science Important Questions
• AP 7th Class Maths Bits with Answers
• AP 7th Class Science Bits with Answers
• AP 7th Class Social Bits with Answers
• AP State Board 7th Class Maths Notes
• AP State Board 7th Class Science Notes
• AP State Board 7th Class Social Studies Notes

SCERT AP Board 7th Class Telugu Solutions పదాలు – అర్థాలు Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class పదాలు – అర్థాలు

పదాలు – అర్థాలు

అ

అంఘ్రి = కాలు
అంచిత = ఒప్పిదమైన
అంతరిక్షం = ఆకాశం
అంపశయ్య = బాణాలతో తయారు చేసిన పడక
అంభోధి = సముద్రం
అక్షౌహిణి = 21,870 రథాలు 21,870 ఏనుగులు, 65,160 గుజ్రాలు 1,09,350 సైనికులు
అగ్రిమెంటు = ఒప్పందం
అచ్చర = అప్సరస (దేవలోకపు స్త్రీ)
అడకించు (క్రి) = మోసంచేయడం
అతిథి = తిథి మొ|| కాలనియమం లేకుండా ఇంటికి భోజనానికి వచ్చేవాడు పిలుపు లేకనే వచ్చువాడు
అతృప్త = తృప్తిలేని
అద్రి = కొండ
అధికం = ఎక్కువ
అద్భుతం = చాల చక్కగా, ఆశ్చర్యం
అనంతరం = తరవాత
అనురక్తి = ఇష్టం
అపహాస్యం = ఎగతాళి
అప్సరోజనములు = అప్సరసలు
అపార = అంతులేని
అపార్థం = తప్పుడర్థం
అభినందన = ప్రశంస, పొగడ్త, మెప్పు
అభినందించు = పొగడు
అబ్ధి = సముద్రం
అభ్యాగతుడు = పిలుపుగా వచ్చినవాడు
అభ్యున్నతి = అభివృద్ధి, మేలు, ప్రగతి
అమలుచేయు (క్రి) = ఆచరించడం
అమాంతంగా = అకస్మాత్తుగా
అరయు (క్రి) _ = చూడడం, వెదకడం, జాగ్రత్తగా – గమనించడం
అరసిన = చూసిన
అర్జీ = పై అధికారులకు రాసే లేఖ, విన్నపం
అలమటించు (క్రి)= బాధపడటం
అల్లులు = ఆటలు
అవధానం = ఏకాగ్రత
అవని = భూమి
అవరోధం = అడ్డంకి, ఆటంకం
అవశ్యం = తప్పకుండా, తప్పనిసరిగా
అశ్వత్థామ = కృపి, ద్రోణుల కుమారుడు
అశ్వమేధయాగం = ఒక విధమైన యాగం
అసెంబ్లీ = శాసనసభ

ఆ

ఆంతర్యం = మనసులోని విషయం
ఆకాంక్ష = కోరిక
ఆకాశవాణి = రేడియో ప్రసారాల సంస్థ
ఆకృతి = ఆకారం
ఆచరణీయం = చేయదగినది
ఆటపట్టు = నిలయం, చోటు
ఆతురత = తొందర
ఆత్మజుడు = కొడుకు
ఆత్రం = ఆతురత, తొందర
ఆది = మొదలు
ఆదరం = గౌరవం
ఆదేశం = ఆజ్ఞ
ఆపద = కష్టం
ఆపళంగా = ఉన్నట్టుండి, అప్పుడు
ఆపాదమస్తకం = పాదాల నుండి తల వరకు
ఆప్తులు = ఇష్టమైనవారు, బంధువులు, స్నేహితులు మొ||వారు
ఆబాలగోపాలం = పిల్లల దగ్గరి నుంచి పెద్దల వరకు
ఆర్జన = సంపాదన
ఆర్జించు (క్రి) = సంపాదించడం
ఆలోచనీయం = ఆలోచింపదగినది
ఆవళి / ఆళి = వరుస, పంక్తి, సమూహం
ఆవాసం = ఇల్లు, నివాసం
ఆవిష్కరణ : వెల్లడి చేయడం, ప్రకటన
ఆస్వాదించు (క్రి) = అనుభవించడం
ఆహ్లాదంగా = ఆనందంగా

ఇ

ఇక్షురసం = చెరుకురసం
ఇగురొత్తు (క్రి) = చిగురించడం
ఇరవు = స్థానం

ఈ

ఈడు = వయస్సు

ఉ

ఉత్తరాయణం = సూర్యుడు మకరరాశిలో ప్రవేశించిన నాటి నుండి ఆరు నెలల కాలం
ఉదరాగ్ని = కడుపులోని మంట, ఆకలి మంట
ఉల్లము = మనసు
ఉల్లసిల్లు (క్రి) = ప్రకాశించడం, వికసించడం సంతోషించడం

ఎ

ఎడ = చోటు, స్థానం
ఎన = సమానం
ఎరవు = అప్పు
ఎలరుపు = సంతోషం
ఏమఱుచు (క్రి) = వంచించడం, మోసం చేయడం
ఏమఱుపాటు = పరధ్యానం

ఒ

ఒండుచోట = ఒకచోట
ఒడిగట్టు = పూనుకొను
ఒడుపుగా = నేర్పుగా
ఒదరు (క్రి) = సంభ్రమించడం, తిరగడం, విజృంభించడం
ఒనర్చు = చేయడం
ఒప్పు = ప్రకాశించడం, తగి ఉండడం
ఒలుకు (క్రి) : చిందడం, కిందపడడం, జారడం
ఒసగు (క్రి) = ఇయ్యడం
ఓలి = వరుస

క

కంబము = స్తంభం
కజ్జము = భక్ష్యం, తినుబండారం
కడు = ఎక్కువ, చాలా
కదనం = యుద్ధం
కనుదోయి = రెండు కళ్ళు
కన్నుమూయు (క్రి) = మరణించడం
కపి = కోతి
కపిల = ఎరుపు కలిసిన గోధుమ వన్నె గల గోవు, ఒక జాతి ఆవు
కబళించు (క్రి) = మింగడం, ఆక్రమించడం
కర్మ = చేసినపని, చేసిన దానికి ఫలితం, పాపం
కలిమి = సంపద
కలుగు = రంధ్రం, బొరియ, బొర్రె
కలుషం = మురికి, పాపం
కల్ల = అబద్ధం, అసత్యం
కష్టార్జితం = కష్టపడి సంపాదించినది
కసవు = మేత
కాంతులీను (క్రి) = వెలుగును బయలుపరచడం లేదా వెలుగును వెదజల్లడం
కాంపౌండ్ = ప్రహరీగోడ
కాక = వేడి
కామం = కోరిక
కాయకష్టం = శరీర శ్రమ
కాలక్షేపం = సమయాన్ని (వృథాగా) గడపడం
కికురువొడుచు (క్రి) = వంచించడం, మోసం చేయడం
కీర్తించు (క్రి) = పొగడడం
కుంగదీయు (క్రి) = బాధపెట్టడం
కుజనులు = చెడ్డవాళ్ళు
కుడుచు (క్రి) = తినడం, భుజించడం, (పొదుగునుంచి) పాలు తాగడం
కురుక్షేత్రం = కౌరవులూ, పాండవులూ యుద్ధం చేసిన ప్రదేశం
కుఱుచ = పొట్టి
కులభూషణుడు = కులం మొత్తానికి అలంకారం లాంటివాడు, గొప్పవాడు
కుసుమం = పువ్వు
కూపీ = రహస్యం, గుట్టు
కృతజ్ఞత = చేసిన మేలును మరచిపోకుండా ఉండుట
కృతవర్మ = భోజదేశపు రాజు, దుర్యోధనుని స్నేహితుడు
కృప = దయ
కృపుడు = కౌరవ పాండవులకు విలువిద్య నేర్పిన మొదటి గురువు.
కేబుల్ గ్రాం = విదేశాలకు పంపే టెలిగ్రాం
కేశపాశం = తల వెంట్రుకల కొప్పు
కొమరు = అందం
క్రోడీకరించు (క్రి) = ఒకచోటికి చేర్చడం
క్రోధం = కోపం
క్రౌర్యం = క్రూరత్వం, ఇతరులను బాధపెట్టే గుణం
క్షాత్రం = క్షత్రియ ధర్మం, వీరత్వం

గ

గగనం = ఆకాశం
గర్భం = పొట్ట, కడుపు
గజం = ఏనుగు
గహ్వరం = గుహ
గారవం = గౌరవం
గున్న ఏనుగు = చిన్న / పిల్ల ఏనుగు
గుమ్మ = పాలు పిండేటప్పుడు వచ్చే ధార
గురిగి = మట్టితో చేసిన చిట్టి పాత్ర (కుండ)
గురు = పెద్ద, గొప్ప

ఘ

ఘటించు (క్రి) = కలగజేయడం
ఘట్టం = సంఘటన, సన్నివేశం
ఘన = గొప్పదైన
ఘనకార్యం = గొప్ప పని

చ

చండిమ = వాడిమి
చక్రవర్తి = రాజులకు రాజు
చతురత్వం = చాతుర్యం, నేర్పు
చనుదెంచు (క్రి) = రావడం
చయ్యన = వెంటనే
చిందు (క్రి) = ఒలకడం
చిత్తవిస్ఫూర్తి = మనోవికాసం
చిరజీవత్వం = ఎప్పుడూ ఉండటం
చివురు = లేత
చీటి = ఉత్తరం
చెండాడు (క్రి) = ఖండించడం, చంపడం
చెంత = దగ్గర
చెర = ఖైదు, జైలు
చెలమ = ఎండిపోయిన వాగు, నది మొదలయిన వాటిలో నీటి ఊట కోసం చేసిన గొయ్యి
చెలువము = అందం
చేతము = మనసు
చేదోడు వాదోడు = చేతిసాయం, మాటసాయం
చేవ = శక్తి / బలం ; చెట్టుమానులో సారవంతమైన పదార్థం
ఛాయ = నీడ
ఛారిటీ షో = ఒక మంచి పనికి సహాయపడటానికి ధనం కొరకు ఇచ్చే ప్రదర్శన

జ

జనపదం = పల్లెటూరు
జనిత = పుట్టిన
జాగిలం = వేటకుక్క
జారీచేయు (క్రి) = ఇయ్యడం
జాలువారు (క్రి) = ప్రవహించడం, కిందికి జారడం
జీవగడ్డ = చైతన్యంతో తొణికిసలాడుతున్న భూమి
జుంటీగలు = తేనెటీగలు
జ్ఞానేంద్రియాలు = కన్ను, ముక్కు, చెవి, నాలుక, చర్శం

ట

టూకీగా = సంగ్రహంగా, సంక్షిప్తంగా

త

తటాలున = వెంటనే
తతంగం = ప్రక్రియ, పనివిధానం
తద్ద (యు) . = అత్యంతం, ఎక్కువగా
తనరు (క్రి) = ఒప్పడం, ప్రకాశించడం, అతిశయించడం, విజృంభించడం
తనువు = శరీరం
తరంగం = అల/ ధ్వని ప్రయాణం చేసే మార్గం
తరంగితం = అలలతో కూడినది
తలగడ = దిండు, తలకింది మెత్త
తలపు = ఆలోచన
తలము = పైభాగం
తల్లడిల్లు (క్రి) = బాధపడటం
తామసభావం = తమోగుణం, సోమరితనం మొదలగు లక్షణాలు
తార్కాణం = ఉదాహరణం, నిదర్శనం, రుజువు
తాల్మి = ఓర్పు
తిలకించు (క్రి) = చూడటం
తురుము (క్రి) = కొబ్బరి మొ|| వాటిని సన్నగా తరగటం, పొడిగా చేయడం, తలలో పూలు మొ||నవి పెట్టుకోడం
తెలిఱాయి = తెల్లరాయి
తెలుగునాడు = తెలుగునేల
తెల్లబోవు (క్రి) = వెలవెలపోవడం
తేజరిల్లు (క్రి) = ప్రకాశించడం
తోరము = అధికమైన, దట్టమైన, సాంద్రమైన
త్రచ్చు (క్రి) = మథించడం, చిలకడం, తరచడం
త్రెళ్ళు (క్రి) = పడటం
త్రోపాడు (క్రి) = తోపులాడటం, తోసుకోవడం

ద

దంపతులు = భార్యాభర్తలు, ఆలుమగలు
దరహాసం = చిరునవ్వు
దారువు = కర్ర, కొయ్య
దినకృత్యం = రోజూ చేసే పని
దివ్యలోకం = దేవలోకం
దీప్తి = కాంతి
దురంతం = అంతము లేనిది, చెడ్డపని
దురితం = పాషం
దురితదూర ! = పాపాలను పోగొట్టేవాడా !
దైత్యులు = రాక్షసులు, దితి కుమారులు
ధరిత్రి = భూమి
ధీ = బుద్ధి
ధీ జడిమ = బుద్ధికున్న మందగొడితనం
ధీరుడు = ధైర్యవంతుడు
ధేనువు = ఆవు, గోవు

న

నక్కి ఉండు (క్రి) = దాక్కొని ఉండడం
నయనాంచలం = కంటికొన
నల్గడలు = నాలుగు దిక్కులు
నిక్కము = నిజం
నిజావాసం = స్వస్థలం
నిర్విరామంగా = విశ్రాంతి లేకుండా
నిర్జీవంగా = ప్రాణం లేకుండా
నిశితం = పదునయిన
నృపుడు = రాజు
న్యూస్ పేపర్ = వార్తాపత్రిక

ప

పక్కాగా = కచ్చితంగా
పజ్జ = దగ్గర, వెనక
పట్టాభిషేకం = కొత్తగా, రాజును ఎన్నుకొన్నప్పుడు ఆనవాయితీగా చేసే ఉత్సవం
పట్టి = సంతానం (కొడుకు కూతురు)
పడతి, పడంతి = స్త్రీ
పథం = మార్గం
పన్నిదము = పందెం
పరబ్రహ్మ = భగవంతుడు, దేవుడు
పరారీ = పారిపోయినవాడు
పరితృప్తి = మిక్కిలి సంతోషం
పరిమళం = సువాసన
పరిమాణం = కొలత
పరివృద్ధి = అభివృద్ధి
పల్లం = దిగువ ప్రాంతం, ప్రదేశం
పసిగట్టుట (క్రి) = వాసన ద్వారా గుర్తించడం
పాదపరాగం = కాలిదుమ్ము, పాదధూళి
పాదు = మూలం
పారావారం = సముద్రం
పాఱు (క్రి) = ప్రవహించడం, పరుగెత్తడం
పాషాణం = రాయి
పుండరీకం = పులి, వ్యాఘ్రం
పుత్తడి = బంగారం
పునీతులు = పవిత్రమైనవాళ్ళు
పూరి = గడ్డి
పుష్కలం = ఎక్కువ
పైడి = బంగారం
పొడుచు (క్రి) = ఉదయించడం, పోట్లాడటం
పోలు (క్రి) = ఒప్పడం, తగి ఉండడం
ప్రజ్ఞ = తెలివి, నేర్పు, ప్రతిభ
ప్రత్యక్షంగా = కంటికి ఎదురుగా
ప్రతిమ = విగ్రహం
ప్రమేయం = గ్రహించదగినది
ప్రల్లదము = కఠినం, దుర్భాషణము
ప్రవేశించు (క్రి) . = లోపలికి వెళ్ళడం
ప్రాచీన = పూర్వకాలానికి సంబంధించిన
ప్రాప్తించు (క్రి) = కలగడం, లభించడం
ప్రాయశ్చిత్తం = పాపం పోవడం కోసం చేసే పని
ప్లే గ్రౌండ్ = ఆటస్థలం
ఫణి = పాము

బ

బంధుర = దట్టమయిన, తగిన
బడబానలం = సముద్రంలోని అగ్ని
బహుళ ఆ = అనేక రకాల
బాదరాయణుడు = వ్యాసుడు
బాలభానుడు = ఉదయిస్తున్న సూర్యుడు
బాసాడు (క్రి) = ప్రమాణం చేయడం
బీజం = విత్తనం
బుధులు = పండితులు
బేల్పరచి = మోసంచేసి
బోధించు (క్రి) = తెలియజేయడం
భంగము = అల, కెరటం
భయద = భయం కలిగించే
భాషణం = మాట
భీతి = భయం, బెదురు
భువి = భూమి, స్థానం
భూతకోటి = ప్రాణికోటి, ప్రాణుల సమూహం
భూప, సభ = రాజసభ
భ్రమ = భ్రాంతి; లేనిది ఉన్నట్లుగా తోచడం

మ

మంజరి = గుత్తి, సమూహం
మకాం = నివాసం, బస
మణులు = రత్నాలు
మథనపడు (క్రి) = సతమతమగు
మదం = కొవ్వు ; ఏనుగు కుంభస్థలం నుండి కారే ద్రవం; గర్వం.
మధురం = తీయనైనది
మధువు = తేనె
మమత్వం = ‘నాది’ అనే ఆలోచన, మోహం
మహత్కార్యం = గొప్పపని
మహత్తర = గొప్ప
మహనీయుడు = గొప్పవాడు
మహీజం = చెట్టు
మానం = శీలం, గౌరవం
అని మార్గం = దారి
మిట్టు (క్రి) = ఎగరడం
ముగ్థులు = ఆశ్చర్యచకితులు
ముచ్చటగా = ముద్దుగా, చక్కగా
మునుపడగా = ముందుగా
ముమ్మరంగా = ఎక్కువగా
మెఱుగు = తళతళలాడే కాంతి
మేగజైన్ = నిర్ణీత కాలవ్యవధిలో వచ్చే పత్రిక
మేలు = మంచి, ఉపకారం
మైత్రి = స్నేహం
మొనయు (క్రి) = పూనడం, చేయడం
మొఱఁగికొని = నక్కి, దాక్కొని
మొఱయు (క్రి) = మోగు
మౌఖికం = ముఖం నుంచి వెలువడినది, మాట, పాట వంటివి

య

యశము = కీర్తి

ర

రవము = అరుపు, ధ్వని
రసాభాస = రసభంగం
రాజనాలు = ఒక రకమైన మేలి రకపు ధాన్యం
రాజసభావం = రజోగుణం; కోపం మొ||న లక్షణాలు
ఱాలు = రాళ్ళు
రెమ్మ = పెద్ద కొమ్మకుండే చిన్న కొమ్మ
రేయి = రాత్రి

ల

లతిక = తీగ
లవణం = ఉప్పు
లసత్ = ప్రకాశించే
లెస్స = బాగా ఉన్నది
లోభి = పిసినారి

వ

వనం = అడవి
వరహా = ఒకప్పటి వాడుకలోని నాణెం
వల్లరి = తీగ
వల్లవుఁడు = యాదవుడు, వంటవాడు
వల్లె వేయించు = మళ్లీ మళ్లీ చెప్పించు
వసుధ = భూమి, అవని
వాంఛ = కోరిక
వాక్కు = మాట
వాటి = తోట
వాటి(క) = ప్రదేశం
వార్త = సమాచారం
వార్తకెక్కు (క్రి) = ప్రచారాన్ని పొందడం
వాస్తవం = నిజం
వికలం = విరగడం, కలత
విమల =స్వచ్ఛమైన
వ్రాలు = సంతకం
వితరణం = దానశీలం
విత్తం = ధనం
విద్వాంసుడు = పండితుడు
విధాతృడు, విధాత = బ్రహ్మ
వినాశం = నాశనం
వినిర్గతం = బయలు వెడలినది
విపినం = అడవి
వీపుల = విస్తరించిన
విప్లవం = విశేషమైన మార్పు
విభిన్న = వేరువేరు
విమల = పవిత్రమైన, నిర్మలమైన
విరాళం = చందా
విలసితము = ప్రకాశితము, పెంపొందింప జేసినది
విలసిల్లు (క్రి) = పెంపొందడం, ప్రకాశించడం
విశదంచేయు (క్రి) = వివరించడం
విస్తరించు (క్రి) = వ్యాపించడం
వీనులవిందు = చెవులకింపు కలిగించేది
వృద్ధులు = ముసలివారు
వృషము = ఎద్దు, వృషభం
వేదశాఖలు = నాలుగు వేదాలు, వేదాలలోని శాఖలు

శ

శపథం = ప్రమాణం, ఒట్టు
శార్దూలం = పులి
శాశ్వతుడు = జన ఎప్పుడూ ఉండేవాడు
శిలాతటి = రాళ్లున్న ప్రదేశం
శిల్పవిద్యానిధి = శిల్ప విద్యలో ఆరితేరినవాడు
శిల్పికంఠీరవా ! = శిల్పులలో గొప్పవాడా !
శౌర్యచండిమ =పరాక్రమ తీవ్రత
శోకం = ఏడుపు, రోదన
శ్రీలు = సంపదలు
శ్రుతులు = వేదాలు
శ్రేణి = వరస
శ్రేష్ఠం = ఉత్తమం, గొప్పది

ష

షరతు = నియమం, నిబంధన

స

సంక్షేమం = మేలు, మంచికోసం చేసే సహాయం
సంకేతం = గుర్తు, చిహ్నం
సంగ్రామం = యుద్ధం
సంస్తవనీయుడు = పొగడదగినవాడు
సంశయం = సందేహం
సఖులు = స్నేహితులు, చెలికత్తెలు
సజ్జనులు = మంచివారు
సత్యసూక్తి = మంచిమాట
సత్వరం = వెంటనే
సదృశం = సమానం, తగినది, సారూప్యం
సదా = ఎప్పుడూ
సమరం = యుద్ధం
సమష్టి = సమస్తం, మొత్తం
సమీపం = దగ్గర
సమృద్ధి = నిండుగా ఉండడం
సమ్మోదము = సంతోషము
సాత్యకి = ఇతని మరోపేరు యుయుధానుడు, వృష్టివంశ యోధుడు, కృష్ణుని సమీపవర్తి
సాధువాదములు = మెచ్చుకోలు మాటలు, ప్రశంసలు
సాయుధ దళాలు = ఆయుధాలు ధరించిన సైనికుల బృందాలు
సావధానంగా = ఏకాగ్రతతో
స్నిగ్ధ = స్వచ్చమైన
సీమ = ప్రదేశం, హద్దు, ఎల్ల
స్వీకరించు (క్రి) = తీసుకోడం, గ్రహించడం
సుగమం = సులభంగా తెలిసేది, లేదా వెళ్ళగలిగినది
సుగుణం = మంచి స్వభావం
సునామి = పెద్ద ఉప్పెన
సుభటకోటి = మంచిభటుల సమూహము
సుభాషిణి = చక్కగా మాట్లాడేది
సుభిక్షం = కరవు కాటకాలు లేకుండా ఉండటం
సురభి = కామధేనువు
సురులు = దేవతలు
సెగ = వేడి
సేవించు (క్రి) = సేవచేయడం
సోగకన్నులు = పొడుగాటి కన్నులు
స్థితప్రజ్ఞుడు = స్థిరమైన మంచిబుద్ధి గలవాడు
స్నిగ్ధం = సుకుమారం

హ

హరిత్తు = సింహం
హర్షం = ఆనందం
హాని = కీడు, చెడు
హితైషిణి = మేలుకోరేది / శ్రేయోభిలాషిణి
హేతువు = కారణం

SCERT AP Board 7th Class Telugu Solutions లేఖలు Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class కరపత్రాలు / లేఖలు

1. ‘మాయాకంబళి’ పాఠం నుండి నీవేమి గ్రహించావో నీ మిత్రునికి లేఖ రాయండి.
జవాబు:

2. శతక పద్యం చదవడం వలన ప్రయోజనాలను వివరిస్తూ మిత్రునకు లేఖ రాయండి.
జవాబు:

3. “కప్పతల్లి పెళ్ళి” పాఠం గురించి నీ మిత్రునికి లేఖ రాయి.
జవాబు:

4. రాళ్ళపల్లి అనంత కృష్ణశర్మ గురించి నీ మిత్రునికి లేఖ రాయండి.
జవాబు:

5. ఏదైనా ఒక పండుగ / దర్శనీయ స్థలం గురించి మిత్రునికి లేఖ రాయండి.
జవాబు:

6. ‘బాలచంద్రుని ప్రతిజ్ఞ’ నీకెలా నచ్చిందో నీ మిత్రునికి లేఖ రాయండి.
జవాబు:

7. కరోనా రాకుండా తీసుకోవలసిన జాగ్రత్తలను సూచిస్తూ మిత్రునకు లేఖ.
జవాబు:

8. తెలుగు భాష గొప్పదనాన్ని గూర్చి ‘తెలుగు వెలుగు’ పాఠం ఆధారంగా మీ మిత్రునకు లేఖ రాయండి.
జవాబు:

9. స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ లేఖ (జాతీయ వర్వదినం)
జవాబు:

10. విద్యా వైజ్ఞానిక ప్రదర్శనను వివరిస్తూ మిత్రునకు లేఖ
జవాబు:

11. శతక పద్యాలు మానవీయ విలువలను పెంచుతాయి. దీన్ని సమర్థిస్తూ మిత్రునికి లేఖ రాయండి.
జవాబు:

12. చదువు ప్రాధాన్యతను తెలియజేస్తూ మిత్రునికి లేఖ రాయండి.
జవాబు:

13. మాతృభాషా దినోత్సవం గూర్చి మిత్రునకు లేఖ
జవాబు:

14. ‘అమ్మకు వందనం’ కార్యక్రమంలోని విశేషాలను తెలుపుతూ సోదరికి లేఖ
జవాబు:

15. శ్రవణకుమారుడు ముసలివాళ్ళైన తన తల్లిదండ్రులను మోస్తూ పుణ్య క్షేత్రాలన్నింటినీ సర్శింపజేసాడు కదా! ఆయనలాగే తల్లిదండ్రుల పట్ల పిల్లలు ఎలా ప్రవర్తిస్తే బాగుంటుందో తెలియజేస్తూ మిత్రునకు లేఖ రాయి.
జవాబు:

16. తెలుగు భాష గొప్పదనాన్ని గూర్చి ‘తెలుగు వెలుగు’ పాఠం ఆధారంగా మీ మిత్రునకు లేఖ రాయండి.
జవాబు:

17. వార్షికోత్సవమును గూర్చి సోదరునకు లేఖ

18. విహారయాత్రను గూర్చి స్నేహితునికి / స్నేహితురాలికి లేఖ

19. సెలవు కోరుతూ ప్రధానోపాధ్యాయునికి లేఖ

20. పండుగను గురించి స్నేహితురాలికి లేఖ

21. పుస్తకాలు కొనడానికి రూ. 100/-పంపమని కోరుతూ నాన్నగారికి లేఖ

22. స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ లేఖ (జాతీయ పర్వదినం)

23. సోదరి వివాహానికి మిత్రుని ఆహ్వానిస్తూ

24. విద్యా వైజ్ఞానిక ప్రదర్శనను వివరిస్తూ మిత్రునకు లేఖ

25. రిపబ్లిక్ దినోత్సవ లేఖ (గణతంత్ర దినోత్సవం)

26. తరగతి ఉపాధ్యాయునకు సెలవు చీటీ

27. పుస్తక విక్రేతకు లేఖ

28. జలల దినోత్సవం గురించి మిత్రునకు లేఖ

29. గురుపూజోత్సవం గురించి మిత్రునకు లేఖ

30. శతక పద్యాలు మానవీయ విలువలను పెంచుతాయి. దీన్ని సమర్థిస్తూ మిత్రునికి లేఖ రాయండి.

31. చదువు ప్రాధాన్యతను తెలియజేస్తూ మిత్రునికి లేఖ రాయండి.

32. మాతృభాషా దినోత్సవం గూర్చి మిత్రునకు లేఖ

33. ‘అమ్మకు వందనం’ కార్యక్రమంలోని విశేషాలను తెలుపుతూ సోదరికి లేఖ

II. (స్వీయరచన – వ్యవహార రూపాలు)

1. మనం ఆరోగ్యంగా ఉండాలంటే పరిసరాలు శుభ్రంగా ఉండాలి కదా! మన పరిసరాలు ఏ విధంగా పరిశుభ్రంగా ఉంచుకోవాలో తెలియజేస్తూ ఒక కరపత్రం తయారుచేయండి.
జవాబు:

2. దోమల నిర్మూలన చేస్తే అసలు అంటురోగాలు మన దగ్గఱకే రావు. దోమలను నిర్మూలించే ఉద్యమం చేపట్టాలని కరపత్రం తయారు చెయ్యండి.
జవాబు:

3. ‘ఆలోచనం’ గేయం మీ తరగతిలో ఎవరు బాగా పాడారు ? ఎవరు బాగా అభినయించారు ? వారిని ప్రశంసిస్తూ మీ మిత్రునకు లేఖ రాయండి.
జవాబు:

4. చెట్ల పెంపకం గురించి శ్రద్ధ తీసుకోవాలని కరపత్రం తయారు చేయండి.
జవాబు:

SCERT AP Board 7th Class Telugu Guide వ్యాసాలు Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Telugu వ్యాసాలు

II. స్వీయరచన – వ్యవహార రూపాలు

1. నీకు నచ్చిన కవి గూర్చి వ్యాసరూపంగా రాయండి.
జవాబు:
నాకు నచ్చిన కవి
“రాజు మరణించె నొక తార రాలిపోయె
కవియు మరణించె నొక తార గగన మెక్కె
రాజు జీవించు రాతి విగ్రహముల యందు
సుకవి జీవించే ప్రజల నాలుకల యందు !”

అంటూ తన కవితాకేతనాన్ని తెలుగు సాహితీ గగనాన సముజ్వలంగా ఎగురవేసిన కవి చక్రవర్తి జాషువా. ఈ కవి అంటే నాకు చాలా ఇష్టం. ఈయన 1895 సెప్టెంబరు 28న గుంటూరు జిల్లా వినుకొండలో వీరయ్య, లింగమ్మ దంపతులకు జన్మించాడు. చిన్ననాటి నుండి సమాజంలోని అసమానతలను చూసి, అనుభవించి, బడుగుల బతుకు వెతలను అనన్య సామాన్యంగా పద్యరూపంలో చిత్రించిన అసాధారణ కవి జాషువా. మూఢ విశ్వాసాలపై తిరుగు బావుటాను ఎగురవేశాడు. ఈ విశ్వమే మమతల మందిరం కావాలని అభిలషించిన నిత్య సత్య కృషీవలుడు జాషువా.”

పద్యం, గద్యం, పాట, మాట….. అన్నీ ఆయన మస్తిష్క అక్షయపాత్ర నుండి మనకు వడ్డించిన అమృతాన్నాలే. పద్య గద్య విద్యలతో అప్రతిహతంగా శరసంధానం చేసిన సవ్యసాచి జాషువా. నాటక రచనలోను తనదైన శైలిలో రవ్వలు రాల్చి గరగరల్ పచరించిన దిట్టగా గణుతికెక్కాడు.

జాషువా కలం నుంచి వెలువడ్డ అసంఖ్యాక రచనల్లో “గబ్బిలం, ఫిరదౌసి, క్రీస్తు చరిత్ర, ముంతాజ్ మహల్, గిజిగాడు, శ్మశాన వాటిక” మొదలైన రచనల ద్వారా తెలుగు లోకానికి ఆప్తులయ్యారు. వీరి ‘క్రీస్తు చరిత్ర’కు కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు లభించింది. కళాప్రపూర్ణ, పద్మభూషణ్, కవికోకిల, కవితా విశారద, నవయుగ కవితా చక్రవర్తి” అంటూ ఆంధ్రదేశం కీర్తించింది. 1951లో గుంటూరులో కనకాభిషేకంతో గజారోహణం, గండపెండేరంతో ఈ తెలుగునేల సత్కరించింది. “వడగాడ్పు నా జీవితమైతే, వెన్నెల నా కవిత్వం” అని చాటిన ‘విశ్వనరుడు’ జాషువా.

2. ‘పోలమ్మ’లాంటి గుండెధైర్యం ఉన్న స్త్రీలు సమాజంలో చాలా అరుదుగా ఉంటారు. అలాంటి వారిలో మీకు తెలిసిన ఒకరి గురించి, వారి కష్టం గురించి ఒక వ్యాసం రాయండి.
జవాబు:
మన భారతదేశంలో స్త్రీలను శక్తి స్వరూపిణులుగా భావిస్తారు. దేశాభివృద్ధికి స్త్రీలు ప్రత్యక్షంగా, పరోక్షంగా నిలబడుతున్నారు. మనదేశంలో స్త్రీలు అన్ని రంగాలలోను సాధిస్తున్న విజయాలు కోకొల్లలు. యువతను సక్రమ మార్గంలో నడిపించాలన్నా, విద్యాబుద్ధులు నేర్పాలన్నా స్త్రీ పాత్ర ప్రధానమైనది. అలాంటి స్త్రీలు వంచనకు గురై బలౌతున్నారు. వారిలో కొందరే తమ సమస్యలను అధిగమించగల్గుతున్నారు. దేశానికి రైతు ఎంత అవసరమో ఇంటికి ఇల్లాలు అంతే.

మా ఊరిలో ఇటీవల ఒక రైతు మరణించాడు. చాలా అప్పులు ఉన్నాయి. అతని భార్య అప్పులవాళ్ళతో రెండు సంవత్సరాలు ఆగమని, సాగు చేసి ఋణం తీరుస్తానని చెప్పింది. ఆ మాటలకు అక్కడున్న వాళ్ళంతా ఆడదానివి నీవు వ్యవసాయం చేస్తావా ? అని నవ్వుకుంటూ వెళ్ళిపోయారు. కానీ ఆవిడ వారి మాటలను ప్రేరణగా తీసుకొని . వ్యవసాయం మొదలు పెట్టింది. నిజంగానే రెండేళ్ళలోనే వారి అప్పులు తీర్చింది. ఆ తర్వాత ఆమె సొంత ట్రాక్టరు కొన్నది. నవ్విన వాళ్ళే ఆశ్చర్యపోయేటట్లు నలుగురికి ఆదర్శంగా నిలిచింది.

3. లలితకళల్లో నీకు నచ్చిన అంశం గురించి వ్యాసం రాయండి.
జవాబు:
లలితకళలు తెలుగు సంప్రదాయానికి పట్టుకొమ్మలు. భారతీయ సంస్కృతికి నిలువుటద్దాలు. పూర్వం నుండి మానవుడు తన జీవితాన్ని సుఖమయం చేసుకోవడానికి ఎన్నో పద్ధతులను అనుసరిస్తున్నాడు. మానవ హృదయానికి ఆనందాన్ని కలిగించేవి లలితకళలు. లలితకళలను ఆంగ్లంలో FINE ARTS అంటారు. ‘సాహిత్యం , సంగీతం, నృత్యం, శిల్పం, చిత్రలేఖనం’ ఇవి లలితకళలు. వీటిలో సంగీతం అంటే నాకు చాలా ఇష్టం.

సంగీతం – శ్రవణేంద్రియముల ద్వారా మనస్సుకు ఆనందం కలిగిస్తుంది. ఈ సంగీతం. ఇది కేవల స్వరమయమైనది. తాళ, లయ ఆశ్రయమైనది. ఇది మానవులనే కాక ప్రాణవంతమైన జంతుజాలమునంతను తన వైపు ఆకర్షించుకొనగలదు. అందుచేతనే …… శిశుర్వేత్తి పశుర్వేత్తి వేత్తి గానరసం ఫణి:….. అను నానుడి ఏర్పడింది. సప్తస్వరాల సమ్మేళనంతో మనస్సుకు సంగీతం ఆనందాన్ని అందిస్తుంది. సంగీతానికి మోళ్ళు చిగురిస్తాయి. పాములు పడగ విప్పి నాట్యం చేస్తాయి. ఏడ్చే పసిపాప హాయిగా నిద్రిస్తుంది. మనకు అన్నమయ్య, త్యాగయ్య, రామదాసులు ఉన్నారు. నేడు ఘంటసాల, మంగళంపల్లి, బాలు, ఏసుదాసు, సుశీల, జానకి, చిత్ర వంటి సంగీత , గాయకులూ ఉన్నారు.

4. కోవిడ్ – 19

సార్స్ వైరస్ కుటుంబమైన కోవిద్ – 19కు చెందినది కరోనా వైరస్. ఇది 2019 డిసెంబర్ లో చైనాలోని వూహాలో బయటపడింది. అప్పటినుండి ప్రపంచ వ్యాప్తంగా వ్యాపించింది. అనేక లక్షల మంది మరణానికి కారణమైంది. ప్రపంచం పాలిట మహమ్మారిగా నిలిచింది.

ఇది ఇన్ఫెక్షన్ కలిగించే వైరస్. కరోనా వైరస్ సోకితే జ్వరం, దగ్గు, ఊపిరి తీసుకోవడంలో ఇబ్బందులు, వాంతులు, రుచి, వాసన తెలియకపోవడం మొదలైన లక్షణాలుంటాయి. దీనిని నిర్ధారించడానికి RT. P CR పరీక్ష,

CT స్కాన్, ర్యాపిడ్ యాంటిజెన్ పరీక్ష వంటివి చేస్తారు. కరోనా వైరస్ సోకితే సుమారు 5 రోజులు నుండి 10 నెలల వరకు కూడా మందులు వాడవలసి రావచ్చును.

ఇంట్లో ప్రత్యేక గదిలో ఉండాలి. ఎవరితోనూ ఏవిధంగా కలిసిమెలిసి తిరగకూడదు. కనీసం 14 రోజులు అలా ఉండాలి. తర్వాత పరీక్షించుకొని కరోనా వైరస్ లేదని తేలితే మరొక 20 రోజులు బైటకు రాకూడదు.

వ్యాక్సిన్ వేయించుకోవాలి. మాస్క్ ధరించాలి. భౌతిక దూరం పాటించాలి. శానిటైజర్ వాడాలి. అనవసరంగా బైట తిరగకూడదు. జనసమూహాలలోకి వెళ్లకూడదు. అప్పుడు కరోనా వైరసను పూర్తిగా జయించవచ్చు.

జూలై 2021 నాటికి భారతదేశంలో 3 కోట్ల 4 లక్షలమందికి కరోనా సోకింది. 2 కోట్ల 95 లక్షలమంది కోలుకున్నారు. మూడు లక్షల 99 వేలమంది కరోనాతో మరణించారు. ఆంధ్రప్రదేశ్ లో కరోనా 18 లక్షల 90 వేల మందికి సోకింది. 18 లక్షల 40 వేల మంది కోలుకున్నారు. 12,706 మంది కరోనాతో మరణించారు.

అందుచేత కరోనా మన ప్రపంచానికి పట్టిన మహమ్మారిగా వైద్యులు పేర్కొన్నారు.

5. బాల్య వివాహాలు

బాల్యవివాహాలు అంటే చిన్నతనంలోనే పెళ్ళిళ్లు చేయడం. ఒకప్పుడు ఆటలాడుకొనే వయస్సులోనే పెళ్ళిళ్ళు చేసేవారు. బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం శారదా చట్టం పెట్టి చిన్నతనంలో పెళ్ళి చేయరాదని నిషేధించింది.

బాల్యవివాహాలు మంచివి కావు. చిన్నతనంలో భార్యాభర్తలు ఒకరినొకరు అర్థం చేసుకోలేరు. తల్లిదండ్రుల, అత్తమామల పెత్తనం సాగుతుంది. దానితో చిక్కులు వస్తాయి. 13, 14 ఏళ్ళ వయస్సులోనే వారికి సంతానం కలుగుతుంది. అందువల్ల ఆడువారికి ఆరోగ్యం పాడవుతుంది.

కాబట్టి ప్రభుత్వము ఇప్పుడు 18 ఏళ్ళు నిండిన యువతీయువకులకే పెళ్ళిళ్ళు చేయాలని నియమం పెట్టింది. భార్యాభర్తలు ఇద్దరూ పెద్దవారైతే వారు ఒకరినొకరు ప్రేమగా మంచిగా చూసుకుంటారు. వారు వారికి పుట్టిన పిల్లలను చక్కగా పెంచుతారు. వారి పిల్లలు బలంగా, ఆరోగ్యంగా పెరుగుతారు. వారి ఆరోగ్యం కూడా బాగుంటుంది.

కాబట్టి బాల్య వివాహాలను అరికట్టాలి. వయస్సు వచ్చిన పిల్లలకే పెళ్ళిళ్లు చేయాలి. అప్పుడు వారి జీవితాలు ఆనందంగా హాయిగా సాగుతాయి.

6. కాలుష్యం (లేదా) పర్యావరణం (లేదా) కాలుష్యం గురించి 3 పేరాలలో వ్యాసం రాయండి

మన పరిసరాలన్నీ కాలుష్యంతో నిండి పోతున్నాయి. దేశంలో జనాభా పెరిగిపోయింది. మానవ జీవితంపై, వారి ఆరోగ్యాలపై కాలుష్య ప్రభావం ఉంటుంది. కాబట్టి మన పరిసరాలనూ, మనం పీల్చేగాలినీ, నీటినీ, శుభ్రంగా ఉంచుకోవాలి.

పరిసరాలలో కాలుష్యం మూడు రకాలుగా ఉంటుంది. 1) జల కాలుష్యం 2) ధ్వని కాలుష్యం 3) వాతావరణ కాలుష్యం.
1) జలకాలుష్యం :
నదుల్లో, కాలువల్లో, చెరువుల్లో స్నానాలు చేయడం, బట్టలు ఉతకడం, పశువుల్ని కడగడం మొదలయిన కారణాల వల్ల జలకాలుష్యం ఏర్పడుతోంది.

2) ధ్వని కాలుష్యం :
రోడ్లపై కార్లు, మోటారు కార్ల హారన్స్, యంత్రాల చప్పుళ్ళు, మైకుల హోరు మొదలైన వాటి వల్ల ధ్వని కాలుష్యం వస్తోంది.

3) వాతావరణ కాలుష్యం :
కర్మాగారాలూ, బస్సులూ, మొదలైన వాటి నుండి, విషవాయువులు పొగ రూపంలో గాలిలో కలిసి ‘వాతావరణ కాలుష్యం ఏర్పడుతోంది. ప్రజలు శుభ్రత పాటించి, చెట్లను పెంచి, పర్యావరణాన్ని కాపాడుకోవాలి. వారు కాలుష్యం కోరలలో చిక్కుకోరాదు.

7. వార్తా పత్రికలు

వార్తలను అందించే పత్రికలను వార్తాపత్రికలు అంటారు. ప్రాచీనకాలంలో వార్తలను చేరవేయడానికి మనుషుల్నీ, జంతువుల్నీ, పక్షుల్నీ వాడేవారు. విజ్ఞానశాస్త్రం అభివృద్ధి చెందిన తరువాత ముద్రణాయంత్రాలు కనిపెట్టబడ్డాయి. వార్తాపత్రికల వ్యాప్తి జరిగింది.

ప్రపంచంలో మొట్టమొదటగా వెనిస్ నగరంలో వార్తాపత్రిక ప్రారంభించబడిందని చెప్తారు. సుమారు క్రీ.శ. 1620 నాటికి వార్తాపత్రికలు వచ్చినట్లు తెలుస్తోంది. భారతదేశంలో మొదటి వార్తాపత్రిక ‘ఇండియా గెజిట్’ అని కొందరూ, ‘బెంగాల్ గెజిట్’ అని కొందరూ చెబుతారు. 1850 నుంచి మన దేశంలో పత్రికల ప్రచురణ అధికమైంది.

వార్తాపత్రికలు అనేక భాషలలో వెలువడుతున్నాయి. మన తెలుగుభాషలో ఈనాడు, వార్త, సాక్షి, ఆంధ్రభూమి, ఆంధ్రప్రభ, విశాలాంధ్ర మొదలైనవి బాగా ప్రచారంలో ఉన్న దినపత్రికలు.

వార్తాపత్రికలవల్ల లాభాలు చాలా ఉన్నాయి. వీటివల్ల దేశవిదేశవార్తలు తెలుసుకోవచ్చు. విజ్ఞానం పెరుగుతుంది. వీటివల్ల ప్రభుత్వం చేపట్టే పనులూ, లోపాలూ ప్రజలకి తెలియజేస్తాయి. ఇవి ప్రజల కష్టనష్టాలూ, సమస్యలూ, అభిప్రాయాలూ ప్రభుత్వానికి తెలియజేస్తాయి. సమాజంలోని అన్ని వర్గాల ప్రజలకూ వార్తాపత్రికలు, కరదీపికలవంటివి. ఇవి జాతీయాభివృద్ధికీ, జాతి సమైక్యతకూ దోహదపడతాయి.

8. గ్రంధాలయాలు

తరతరాల విజ్ఞాన సంపదను అందించేవి గ్రంథాలు. అటువంటి గ్రంథాలు గల స్థలాన్ని గ్రంథాలయం అంటారు.

ప్రపంచంలో గొప్ప గొప్ప గ్రంథాలయాలు ఉన్నాయి. అమెరికాలోని ‘కాంగ్రెసు లైబ్రరీ’, రోమ్ నగరంలోని వాటికన్ లైబ్రరీ’ మొదలైనవి ప్రపంచంలో పేరు పొందాయి. మన దేశంలో చెన్నైలోని ‘కన్నెమరా’ గ్రంథాలయం, తంజావూరులోని ‘సరస్వతీ మహలు’, హైదరాబాదులోని ‘శ్రీకృష్ణదేవవూయాంధ్రభాషా నిలయం’, వేటపాలెంలోని ‘సారస్వత నికేతనం’ మొదలైనవి చెప్పుకోదగిన గ్రంథాలయాలు.

అయ్యంకి వెంకట రమణయ్య, గాడిచర్ల హరిసర్వోత్తమరావు, నాళం కృష్ణారావు మొదలైనవాళ్ళు మన రాష్ట్రంలో గ్రంథాలయోద్యమాన్ని చేపట్టి గ్రంథాలయాలను స్థాపించారు. ఇప్పుడు ప్రతి విద్యాలయంలోనూ గ్రంథాలయాలున్నాయి.

గ్రంథాలయాలలో చాలా రకాలున్నాయి. ప్రభుత్వ గ్రంథాలయాలు, స్వచ్ఛంద సంస్థల గ్రంథాలయాలు ఉన్నాయి.

గ్రంథాలయాలవల్ల చాలా లాభాలున్నాయి. గ్రంథ పఠనంవల్ల విజ్ఞాన వినోదాలు పొందవచ్చు. అక్కడ లభించే దిన, వార, పక్ష, మాసపత్రికలను చదివి రాజకీయ, సాహిత్య, క్రీడారంగాది విషయాలు తెలుసుకోవచ్చు. గ్రంథాలయాలు మనిషిని మనీషిగా మారుస్తాయి. దేశాభ్యుదయానికీ, సమాజ వికాసానికీ మూలస్తంభాలు గ్రంథాలయాలు.

9. విజ్ఞాన యాత్రలు (విహార యాత్రలు)

విజ్ఞానాన్ని సంపాదించాలనే కోరికతో విద్యార్థులు చేసే యాత్రలను విజ్ఞాన యాత్రలు అంటారు. వీటినే ‘విహారయాత్రలనీ, వినోదయాత్రలనీ’ కూడా పిలుస్తారు.

పుస్తక పఠనంవల్ల పుస్తక జ్ఞానం, మాత్రమే లభిస్తుంది.. లోకానుభవం, ప్రజల ఆచార వ్యవహారాలు, మన సంస్కృతి తెలుసుకోవాలంటే పర్యటనలు తప్పనిసరిగా చేయాలి. పుస్తకాలలో ఉన్న విషయాలను పూర్తిగా గ్రహించాలంటే యాత్రలు చేయాలి. ఉదాహరణకు నీటి నుంచి విద్యుత్ ఎలా లభిస్తుందో పుస్తకాలలో వివరంగా ఉంటుంది. అది చదివితే కొంతమాత్రమే తెలుస్తుంది. జల విద్యుత్ కేంద్రానికి వెళ్ళి, పనిచేసే విధానాన్ని పరిశీలించినప్పుడు సంపూర్ణ జ్ఞానం కలుగుతుంది. ముఖ్యంగా చరిత్ర, సైన్సు వంటి విషయాలను అర్థంచేసుకోవడానికి ఈ యాత్రలు ఎంతో అవసరం.

విజ్ఞాన యాత్రలవల్ల చాలా లాభాలు ఉన్నాయి. వీటివల్ల లోకజ్ఞానం అలవడుతుంది. మానసిక విశ్రాంతి లభిస్తుంది. విభిన్న సంస్కృతుల్ని, భాషల్ని, జీవన విధానాల్ని తెలుసుకోవచ్చు. విజ్ఞాన యాత్రల వల్ల విద్యార్థులకు, ఉపాధ్యాయులకు మధ్య సాన్నిహిత్యం పెరుగుతుంది. విద్యార్థులలో ఐకమత్యం పెంపొందుతుంది.

విజ్ఞానయాత్రలు లేదా విహారయాత్రలు కేవలం విద్యార్థులకే అనుకోవడం సరికాదు. అన్ని వయస్సుల వాళ్ళకీ, – అన్ని వృత్తుల వాళ్ళకీ ఇవి అవసరమే. పెద్దలు చేసే తీర్థయాత్రలు కూడా ఒక రకంగా విజ్ఞానయాత్రలే.

10. చలనచిత్రాలు ( సినిమాలు)

చలనచిత్రాలు అంటే ‘కదిలే బొమ్మలు’ అని అర్థం. వీటినే సినిమాలు అంటారు. పూర్వం ప్రజల విజ్ఞాన వినోదాల కోసం తోలుబొమ్మలాటలు, భామా కలాపాలు, వీథినాటకాలు ప్రదర్శింపబడుతుండేవి.

కెమేరాలు కనిపెట్టబడ్డ తరువాత ‘మూకీ’ చిత్రాలు ప్రదర్శించేవారు. సాంకేతికంగా అభివృద్ధి చెందిన తరువాత ‘టాకీ’ చిత్రాలు వచ్చాయి. ప్రపంచంలో నేడు చలనచిత్రరంగాన హాలీవుడ్ పేరుగాంచింది. మన దేశంలో ముంబయి సినీరంగాన పేరుగాంచింది. చెన్నై, హైదరాబాదులు సినీ పరిశ్రమలో ముందున్నాయి.

ప్రజలకు తక్కువ ఖర్చుతో ఎక్కువ వినోదాన్ని పొందడానికి ఈ సినిమాలు ఉపయోగిస్తాయి. ప్రపంచంలోగానీ, దేశంలోగానీ ఉన్న వివిధ సుందర దృశ్యాల్ని సినిమాలలో చూసి ఆనందించవచ్చు. సినిమాలు సాంఘికంగా, రాజకీయంగా, సాంస్కృతికంగా గొప్ప ప్రచార సాధనాలు.

నేడు ఈ పరిశ్రమ పెక్కుమందికి జీవనోపాధిని కలిగిస్తున్నది. అనేకమంది నటీనటులు, కళాకారులు దీనివల్ల ధనవంతులవుతున్నారు. కార్మికులు, విద్యార్థులు, పిన్నలు, పెద్దలు అందరూ వీటిని చూసి మానసిక విశ్రాంతిని, వినోదాన్ని పొందుతున్నారు.

ఈ సినిమాలను సరైన పద్ధతిలో తీయకపోతే సమాజానికి చెడు కలుగుతుంది. కాబట్టి నిర్మాతలు కేవలం వ్యాపారదృష్టితోనే కాక, కళాత్మకపు విలువలను, నైతిక విలువలను పెంచే చిత్రాలను నిర్మించాలి.

11. రేడియో (ఆకాశవాణి)

రేడియోను ‘మార్కొని’ అనే ఇటలీ దేశస్థుడు 1895లో కనిపెట్టాడు. శబ్దతరంగాలను విద్యుత్తరంగాలుగా మార్చి నిస్తంత్రీ విధానంతో ప్రపంచంలోని అన్ని మూలలకు ఎక్కడెక్కడి విషయాలనూ తెలియజేసే అద్భుత సాధనం రేడియో.

మన దేశంలో రేడియో కేంద్రాలు పెద్ద పెద్ద నగరాలలో ఉన్నాయి. వాటిని బ్రాడ్ కాస్టింగ్ స్టేషన్లు అంటారు. కొన్ని ఉపకేంద్రాలు ప్రసారం మాత్రమే చేస్తాయి. వాటిని రిలే కేంద్రాలు అంటారు.

రేడియోలో వార్తలు, సంగీతం, నాటకాలు, సినిమాలు, హరికథలు, ప్రసంగాలు, ప్రసారం చేయబడతాయి. అలాగే రైతులకు వ్యవసాయ కార్యక్రమాలు, మహిళలకు మహిళామండలి కార్యక్రమాలు, బాలబాలికలకు బాలానందం, యువకులకు యువవాణి కార్యక్రమాలు ప్రసారం చేయబడతాయి.

ఇంకా భక్తిరంజని కార్యక్రమాలు, సాహిత్య కార్యక్రమాలు, విద్యావిషయకమైన కార్యక్రమాలు, క్రీడలు, ధరవరలు, ప్రకటనలు మరెన్నోరకాల కార్యక్రమాలూ రేడియోలో ప్రసారం చేయబడతాయి. టీవీల వ్యాప్తి జరిగాక రేడియోలు * వెనుకబడ్డాయి. –

అందరికీ విజ్ఞాన వినోదాన్ని అందిస్తూ, ప్రజలలో దేశభక్తి, జాతీయ సమైక్యతా భావాల్ని పెంపొందింపజేస్తున్న అద్భుతసాధనం రేడియో.

12. దూరదర్శన్ (టీ.వీ)

విజ్ఞానశాస్త్ర ప్రగతికీ, మానవుడి ప్రతిభకీ నిదర్శనం టెలివిజన్. ఇది బ్రిటన్ లో 1936లో మొదట వ్యాప్తిలోకి వచ్చింది. దీనిని స్కాట్ దేశపు ఇంజనీర్ జాన్ లాగ్. బైర్డ్ 1928లో కనిపెట్టాడు.

రేడియోలో శబ్దాన్ని మాత్రమే వింటాం. శబ్దంతో పాటు దృశ్యాన్ని చూసే అవకాశం టెలివిజన్ లో ఉంటుంది. టెలివిజన్ ఈనాడు ప్రపంచమంతటా వ్యాప్తి చెందింది. నేడు టీవీ లేని ఇల్లు లేదు.

టీ.వీ. ల వల్ల చాలా లాభాలున్నాయి. ఇది కేవలం ప్రచార సాధనమో, వినోద సాధనమో కాదు. దీనిద్వారా ప్రభుత్వమూ, వాణిజ్య సంస్థలు ప్రచారం చేసుకోవచ్చు. మనం స్వయంగా వెళ్ళి చూడలేని ప్రదేశాలెన్నో ఇందులో చూడవచ్చు.

విద్యారంగంలో, వైద్య రంగంలో, వాణిజ్య రంగంలో, విజ్ఞానశాస్త్ర రంగంలో ఈనాడు టెలివిజన్ కు తిరుగులేని స్థానం ఉంది. నిరక్షరాస్యతా నిర్మూలనలో టెలివిజన్ కీలకపాత్ర వహిస్తోంది. ప్రజల్ని అన్ని రంగాలలోనూ చైతన్యవంతం చేస్తున్న శక్తివంతమైన సాధనం టెలివిజన్. ‘వీడియో’ పరిజ్ఞానానికి టీవీ మూలకారణం. మన సంస్కృతిని, కళలను , కాపాడుకోవడానికి టీవీ ఎంతగానో ఉపయోగపడుతుంది.

టీ.వీల వల్ల నష్టాలు కూడా ఉన్నాయి. అతి ఎక్కడా పనికిరాదు. టీవీలను ఎక్కువగా చూస్తూ కొందరు వృధా కాలయాపన చేస్తున్నారు. విద్యార్థుల చదువుకు ఆటంకం ఏర్పడుతోంది. ఎక్కువగా చూడటంవల్ల కండ్ల జబ్బులు వచ్చే ప్రమాదం కూడా ఉంది.

13. కంప్యూటర్

కంప్యూటర్ అనేది ఒక ఎలక్ట్రానిక్ పరికరం. కంప్యూటర్ లో ‘డేటా’ ను నిల్వచేయవచ్చు. దాన్ని మళ్ళీ ఎప్పుడైనా వెనక్కి తీసుకోవచ్చు. అంతేకాకుండా కంప్యూటర్ చాలా కచ్చితంగా, త్వరగా ఫలితాన్ని ఇస్తుంది. ఇటువంటి అద్భుత సాధనమైన కంప్యూటర్‌ను కనిపెట్టినవాడు ఛార్లెస్ బాబ్బేజి.

కంప్యూటర్ వల్ల చాలా లాభాలున్నాయి. కూడికలు, తీసివేతలు, గుణకారాలు (హెచ్చవేతలు), భాగహారాలు వంటి లెక్కలు చాలా వేగంగా చేయడానికి కంప్యూటర్ బాగా పనికివస్తుంది. కంప్యూటర్ల ద్వారా వాతావరణ పరిస్థితిని తెలుసుకోవచ్చు.

విమానాలు, బస్సులు, రైళ్ళు మొదలైనవాటి టిక్కెట్ల రిజర్వేషన్లకు కంప్యూటర్లను ఉపయోగిస్తారు. పెద్ద పెద్ద కర్మాగారాల్లో, కార్యాలయాల్లో, బ్యాంకుల్లో ఇవి ఎంతగానో ఉపయోగపడుతున్నాయి. విద్యా, వైద్య, వ్యాపార, వ్యవసాయ, సమాచార, శాస్త్ర సాంకేతిక రంగాలలో ఈ కంప్యూటర్లు ప్రముఖ పాత్ర వహిస్తున్నాయి.

కంప్యూటర్‌ను ఉపయోగించి ఇంటర్నెట్ అనే సౌకర్యం ద్వారా ప్రపంచంలో జరుగుతున్న విషయాలన్నింటినీ మన ఇంట్లోని కంప్యూటర్ ముందు కూర్చొని తెలుసుకోవచ్చు. ఆధునిక విజ్ఞాన ప్రగతికి నిదర్శనం కంప్యూటర్.

14. ఒక పండుగ (దీపావళి)

మనం జరుపుకొనే ముఖ్యమైన పండుగలలో దీపావళి ఒకటి. ఇది ప్రతి సంవత్సరం ఆశ్వయుజమాసం కృష్ణపక్షంలో వస్తుంది. దీన్ని రెండు రోజులు జరుపుకుంటారు. మొదటి రోజు నరక చతుర్దశి. రెండోరోజు దీపావళి అమావాస్య. ఈ దీపావళి పండుగను మన దేశంలో అన్ని రాష్ట్రాలవారూ జరుపుకొంటారు.

నరక చతుర్దశిని గూర్చి ఒక కథ ప్రచారంలో ఉంది. పూర్వం నరకుడనే రాక్షసుడు లోకాల్ని బాధిస్తుండేవాడు. . . ఆ బాధలు భరించలేక ప్రజలు శ్రీకృష్ణుడితో మొరపెట్టుకున్నారు. అప్పుడు శ్రీకృష్ణుడు తన భార్య సత్యభామతో కలిసి నరకుడిపై యుద్ధానికి వెళ్ళి, వాడిని సంహరించాడు. నరకుడు మరణించినందుకు ప్రజలందరూ సంతోషించారు. అది చతుర్దశినాడు జరిగింది. కాబట్టి నరక చతుర్దశి అనే పేర పండుగ చేసుకున్నారు. నరకునివల్ల చీకటిలో మ్రగ్గిన ప్రజలు వెలుగు చూశారు. కాబట్టి దీపాల వెలుగులో మరునాడొక పండుగ చేసుకున్నారు.

నరక చతుర్దశి రోజు తెల్లవారు జామున లేచి పిల్లలు, పెద్దలు శిరస్నానం చేస్తారు. నూతన వస్త్రాలు ధరించి, పిండివంటలతో భోజనాలు చేస్తారు. ఆటపాటలతో ఆనందంగా గడుపుతారు. దీపావళి రోజు రకరకాల టపాకాయలు, మతాబులు, చిచ్చుబుడ్లు, విష్ణుచక్రాలవంటి మందు- సామానులు కాలుస్తారు. కొందరు దీపావళి పండుగరోజున లక్ష్మీదేవిని పూజిస్తారు.

15. లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి (జాతీయ నాయకుడు)

లాల్ బహదూర్ 1904 వ సంవత్సరం అక్టోబర్ రెండో తేదీన, వారణాసిలో జన్మించాడు. ఆయన తల్లి పేరు రామ్ దులారీదేవి. తండ్రి శారదా ప్రసాద్.

లాల్ బహదూర్ కాశీ విశ్వవిద్యాలయం నుండి ‘శాస్త్రి’ పట్టా పొందాడు. ఆనాటి నుండి లాల్ బహదూర్ శాస్త్రిగా పిలువబడ్డాడు. ఆయన భార్య పేరు లలితాదేవి.

మన దేశానికి స్వాతంత్ర్యం లభించిన తర్వాత కేంద్ర మంత్రివర్గంలో జవహర్ లాల్ నెహ్రూకు కుడిభుజంగా పనిచేశాడు. రవాణా, తంతి తపాలా శాఖలు, హోం శాఖ, పరిశ్రమల శాఖ, వాణిజ్య శాఖ, రైల్వేశాఖల మంత్రిగా భారతదేశానికి ఎంతో సేవ చేశాడు.

నెహ్రూ తర్వాత శాస్త్రి ప్రధానమంత్రి పదవిని చేపట్టాడు. జై జవాన్, జై కిసాన్ అన్న నినాదంతో భారతదేశాన్ని , ఉర్రూతలూగించాడు. ఆయనలో పట్టుదల ఎక్కువ. నైతిక విలువలకు, నిజాయితీకి, నిరాడంబరతకు ఈయనది పెట్టింది పేరు. ఆయన 1966వ సంవత్సరం జనవరి పదకొండవ తేదీన మరణించాడు.

16. అక్షరాస్యత

‘విద్య లేనివాడు వింత పశువు’ అని పెద్దలంటారు. చదవడం, రాయడం, లెక్కలు నేర్చుకోవటమే. అక్షరాస్యత.

విద్య నేర్చినవాడు అన్ని రంగాల్లోనూ రాణిస్తాడు. కాబట్టి అందరూ బాగా చదువుకోవాలి. ఇతర దేశాలతో పోల్చి చూస్తే మనదేశంలో చదువుకున్నవారి శాతం చాలా తక్కువ. దీనికి కారణాలు ప్రజల్లో చైతన్యం లేకపోవడం మరియు పేదరికం.

ప్రభుత్వం ప్రత్యేకంగా వయోజనుల కోసం అక్షరాస్యతా పథకాలు ప్రారంభించింది. పగలంతా పనుల్లో మునిగిపోయినవారికోసం, రాత్రి పాఠశాలలు ఏర్పాటు చేసింది. ప్రభుత్వం జిల్లాల వారీగా సంపూర్ణ అక్షరాస్యతా కార్యక్రమాలు చేపట్టింది.

పనిపాటలు చేసుకుంటూ చదువుకోవాలనుకునే వారి కోసం, మధ్యలో బడి మానేసిన పిల్లల కోసం అనియత విద్యాకేంద్రాలు ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి. అలాగే ఇంట్లో కూర్చొని తీరిక వేళల్లో చదువుకోవడానికి వీలుగా సార్వత్రిక పాఠశాల విద్య ఏర్పాటు చేశారు.

మనదేశంలో జనవిజ్ఞాన వేదిక, భారత జ్ఞాన విజ్ఞాన సమితి వంటి స్వచ్ఛంద సంస్థలు సాక్షరతా ఉద్యమంలో ఎక్కువగా పాల్గొంటున్నాయి. సుఖసంతోషాలతో బతకాలంటే ప్రతివ్యక్తి విద్యావంతుడు కావాలి.

17. బాలకార్మికులు

నిరక్షరాస్యత, కుటుంబ ఆర్థిక పరిస్థితులు, కరవు కాటకాల కారణంగా లక్షలాది పిల్లలు చిన్న వయస్సులోనే కార్మికులుగా చేరుతున్నారని అంతర్జాతీయ కార్మిక నిర్వహణ సంస్థ (ఐ.ఎల్.ఒ) తన సర్వేలో వెల్లడించింది.

ప్రపంచంలో ఏ దేశంలోనూ లేనంతగా భారతదేశంలో బాలకార్మిక వ్యవస్థ ఉందని ఐ.ఎల్.ఒ. నిర్వహించిన సర్వేలో తెలియజేసింది. దేశంలో ఆంధ్రప్రదేశ్ లోనే అత్యధికంగా బాలకార్మికులు ఉన్నారని ఆ నివేదికలో పేర్కొన్నారు.

బాలకార్మిక వ్యవస్థను నిర్మూలించడానికి చర్యలు తీసుకుంటామని ప్రభుత్వం పలు సందర్భాలలో చేస్తున్న ప్రకటనలు కేవలం ప్రకటనలుగానే మిగిలిపోతున్నాయి. కాబట్టి నిర్దిష్టమైన ప్రణాళికను ఏర్పాటు చేసి అది అమలు జరిగేటట్లు చూడాలి. ప్రభుత్వం రూపొందించిన బాలకార్మిక నియంత్రణ చట్టం సరిగా అమలు అయ్యేట్లు చూడాలి.

భారతదేశంలో 8.7 కోట్ల మంది బాలలు పాఠశాలలకు వెళ్ళడం లేదని, వీరంతా ఇళ్ళల్లోను, కర్మాగారాల్లోను, పొలాల్లోను పని చేస్తున్నారని ‘గ్లోబల్ మార్చ్ ఎగనెస్ట్ చైల్డ్ లేబర్’ అనే అంతర్జాతీయ సంస్థ పేర్కొంది. కాబట్టి బాలకార్మికుల కోసం ప్రత్యేక పాఠశాలలు నెలకొల్పాలి. వాళ్ళకు చదువుకొనే అవకాశం కల్పించాలి.

మన రాష్ట్రంలో 16 లక్షల మంది బాలకార్మికులు ఉన్నారు. బాలకార్మిక వ్యవస్థను పూర్తిగా రూపుమాపేందుకు ప్రభుత్వం తగు చర్యలు తీసుకుంటుంది.

బాలకార్మికులను కూలివారుగానే చూస్తే వారు కార్మికులుగానే మిగిలిపోతారు. వారిలో ఉన్న యోగ్యతను, ప్రతిభను వెలికి తీసేందుకు సహకారం అందజేస్తే భవిష్యత్తులో ఒక మంచి నిపుణుడిని అందించేందుకు అవకాశం ఉంటుంది. కాబట్టి ప్రజలు కూడా బాలకార్మిక వ్యవస్థ నిర్మూలనకు సహకరించాల్సిన అవసరం ఎంతైనా ఉంది.

18. కరవు – నివారణోపాయాలు

అనావృష్టి వల్ల కరవు వస్తుంది. కరవును క్షామం అని కూడా అంటారు. సామాన్య వర్షపాతంలో 75% కన్నా తక్కువ వర్షపాతం ఉండే స్థితిని ‘కరవు’గాను, 50% కన్నా తక్కువ వర్షపాతం ఉండే స్థితిని ‘తీవ్రమైన కరవు’ గాను భారత వాతావరణ శాఖ నిర్వచించింది.

ఋతుపవనాల నియమరహిత స్వభావం వల్ల దేశంలో ఏదో. ఒకచోట ప్రతి సంవత్సరం తరచుగా కరవులు సంభవిస్తున్నాయి. . ఎక్కువగా వాయవ్య భారతదేశం, ఆ తరువాత దక్షిణ మరియు మధ్య భారతదేశంలో తరచుగా కరవులు సంభవిస్తున్నాయి. రాజస్థాన్, ఆంధ్రప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, బీహార్, మధ్యప్రదేశ్, ఒడిశా, ఉత్తరప్రదేశ్, గుజరాత్, కర్ణాటక, తమిళనాడులు అతిగా కరవులు సంభవించే రాష్ట్రాలు.

నివారణోపాయాలు :

1. కరవు పీడిత ప్రాంతాలలో భూమిశిస్తు పూర్తిగా తొలగించడం గానీ, తగ్గించడం గానీ చేయాలి.
2. క్షామపీడిత ప్రాంతాలలో ప్రజలు తిరిగి వ్యవసాయం చేసుకొనేందుకు వీలుగా ఆర్థిక సహాయం అందించడం, నీటి పారుదల సౌకర్యాలు కలిగించడం వంటివి చేయాలి.
3. ఆయా ప్రాంతాలను బట్టి ఏయే పంటలు వేస్తే బాగా పండుతాయో వ్యవసాయదారులకు సూచనలివ్వాలి.
4. పండిన పంటలకు మార్కెటింగ్ సౌకర్యం కలిగించాలి.
5. తుపానులు వచ్చినపుడు తట్టుకొని నిలబడి పంటనిచ్చే కొత్త రకాలను శాస్త్రజ్ఞులు కనిపెట్టాలి.
6. వాతావరణ సమతౌల్యాన్ని కాపాడాలి.

కరవు నష్టాలను తగ్గించేందుకు భారత ప్రభుత్వం “కరవుకు గురయ్యే ప్రాంతాల ప్రణాళిక” (Drought prone area programme) ప్రవేశపెట్టింది.. ఈ ప్రణాళికలో నీటిపారుదల, మృత్తికా పరిరక్షణ, వనీకరణ మొదలగు పథకాలున్నాయి. ప్రభుత్వమేకాకుండా ప్రజలు కూడా మానవతాదృష్టితో కరవుపీడిత ప్రాంతీయులను ఆదుకోవడం తమ కర్తవ్యంగా భావించాలి.

19. మాతృభాషలో విద్యను నేర్చుకోవడం (విద్యలో మాతృభాష ప్రాముఖ్యం)

మాతృభాష అంటే తల్లిభాష అని అర్థం. మనం పుట్టిన చోట జనవ్యవహారంలో ఉండే భాష మాతృభాష. మానవుడు పుట్టింది మొదలు గిట్టేవరకు మాతృభాషలోనే ఎక్కువగా మాట్లాడటం జరుగుతుంది. మనం ఏ భాషలో మాట్లాడతామో, ఏ భాషలో కలలు కంటామో ఆ భాషలోనే విద్యను నేర్చుకోవడం ఎంతైనా అవసరం.

పరాయి భాషలో విద్యాభ్యాసం చేస్తే చాలా కష్టాలు ఎదుర్కోవాల్సి వస్తుంది. ముందుగా పరాయి భాషను అర్థం చేసుకోవడానికి చాలా ప్రయాస పడాల్సి వస్తుంది. అందులో తగినంత పరిజ్ఞానం అలవడనిదే విషయ గ్రహణంగానీ, విషయ వ్యక్తీకరణగానీ సాధ్యపడదు. మాతృభాషలో విద్యాభ్యాసంవల్ల విద్యార్థి ఉపాధ్యాయులు చెప్పిన విషయాన్ని సులభంగా అర్థం చేసుకోవచ్చు. గుర్తుంచుకొని పరీక్షలు బాగా వ్రాయవచ్చు. తక్కువ సమయంలో ఎక్కువ విజ్ఞానాన్ని పొందవచ్చు.

మాతృభాషలో విద్యను నేర్చుకోవడం తల్లిపాలు త్రాగి పెరగడం వంటిది. పరభాషలో విద్యను నేర్చుకోవడం దాది పాలు త్రాగడం వంటిది. ఆంగ్లం వంటి పరాయిభాషలో విద్యార్థికి సరైన పరిజ్ఞానం లేనందువల్ల విద్యార్థికి ఆ భాష రాక బట్టీపట్టి ఏదోవిధంగా కృతార్థుడవుతున్నాడు. ఉపాధ్యాయులు చెప్పేది అర్థంకాక గైడ్సు (Guides) వెంట పడుతున్నాడు. కాబట్టి కనీసం సెకండరీ విద్యాస్థాయి వరకు మాతృభాషలోనే విద్యను బోధించడం, విద్యను నేర్చుకోవడం అవసరం.